دنياي اقتصاد - موضوع چهار روز تعطيلي آخر هفته گذشته را بسياري با معضل سيستم بانكي طي چند روز اخير مرتبط مي‌دانند،. اما به بياني واضح مي‌توان گفت مشکلاتي که در سيستم بانکي کشور طي چند روز گذشته براي انبوه مراجعان به وجود آمد، به طور مستقيم و واضح به تصميم براي تعطيلات غيرمنتظره ارتباطي ندارد، چنانکه پيش از اين نيز همزمان با تعطيلات عيد نوروز با چنين وضعيتي کم و بيش روبه رو بوده‌ايم.

طي روزهاي اخير مهم‌ترين مشکل مردم در مواجهه با سيستم بانکي، نبود وجه نقد در دستگاه‌هاي عابربانک و تشکيل شدن صفوف طولاني براي پرداخت قبوض بوده است. اين مشکل در واقع ريشه در نگاه شبکه بانکي کشور به استفاده از سيستم‌هاي بانکداري نوين و تمرکز روي استفاده از وجه نقد دارد. پيش از اين بسياري از کارشناسان بانکي مردم را مقصر اصلي چنين وضعيت به هم ريخته‌اي عنوان مي‌کردند که با تمايلات نگهداري وجه نقد به سمت روش‌هاي جايگزين نمي‌روند. اما روندي که طي سال‌هاي اخير به وقوع پيوسته نشان مي‌دهد ميزان استفاده از روش‌هاي نوين بانکي ( حداقل آنچه فعلا موجود است) از سوي مردم رشد بيش از اندازه‌اي داشته است.

هم‌اکنون بسياري از سازمان‌ها و شرکت‌ها حقوق کارکنان خود را از طريق کارت‌هاي بانکي پرداخت مي‌کنند و سهولت دريافت پول از اين طريق حجم کلاني از جمعيت کشور را به سمت استفاده از اين شيوه‌ها کشانده است. پس چرا با وجود چنين رويکردي که دقيقا نشان از تغيير فرهنگ مشتريان بانکي کشور دارد، مشکلات شبکه بانکي کمتر نشده است؟

پرسش را بايد در نوع سرويس‌هاي ارائه شده جست‌و‌جو کرد. در واقع بايد دانست که اعتماد مردم به يک روش جديد خود به خود به وجود نمي‌آيد و تبليغات گسترده از قبيل شبکه هوشمند، بانکداري الکترونيکي و ... هم بدون راه‌اندازي يک سيستم کارا بي‌نتيجه است. آنچه مردم را به استفاده از دستگاه‌هاي خودپرداز تشويق کرده، سهولت اين دستگاه در دريافت وجه است و چنين وضعيتي مي‌تواند به راحتي به سيستم‌هاي نوگراي ديگر نيز تعميم يابد.

در بروز چنين وضعيت به هم ريخته‌اي براي بانک‌هاي کشور و اتلاف وقت مردم بايد اين پرسش را مسوولان مطرح کرد که چرا هنوز سيستم‌هاي بانکداري الکترونيکي را به طور کامل اجرا نکرده‌اند و به برداشت پول از خودپردازها و چند سرويس کوچک و دم دست بسنده کرده‌اند. به راستي بانک مرکزي براي توسعه پول الکترونيکي و زمينه سازي براي تبادل الکترونيکي پول چه قدم مهمي‌ برداشته‌اند؟ چرا مردم ايران در روزهاي تعطيل بايد با کمبود نقدينگي مواجه شوند و هيچ راهي براي تامين نيازهاي بانکي خود ندارند؟

امروزه بانک‌هاي هيچ کشوري در هيچ ساعتي از سال به طور کامل تعطيل نيستند و هر مشتري مي‌تواند با استفاده از کارت‌هاي اعتباري (حتي اگر حساب وي از موجودي کافي برخوردار نباشد) از هر نقطه جهان خريد کند. در ايران اما همه ما ده‌ها نوع کارت بانکي در اختيار داريم که حتي با وجود داشتن پول در حساب نمي‌توانيم از حساب خود برداشت کنيم.
امروزه در کمتر کشور جهان قبوض برق و تلفن و گاز به صورت دستي به بانک پرداخت مي‌شود در حالي که در اينجا بخش عمده وقت بانک‌هاي ما صرف پرداخت چنين قبوضي مي‌شود. در حالي که با تمهيد اتصال يک حساب مشتري به شرکت خدمات دهنده و پرداخت خودکار و ارسال صورت حساب به مشتري، به راحتي مي‌توان از چنين وضعيتي جلوگيري کرد.

بر اين اساس مي‌توان گفت تعطيلات چهارروزه شايد تلنگري بر بانك مركزي باشد که هر چه سريع‌تر نسبت به راه‌اندازي شيوه‌هاي خريد و فروش آنلاين، استفاده از کارت‌هاي اعتباري (به معناي بين‌المللي موضوع)، فراهم کردن پرداخت خودکار قبوض و به خصوص رواج پول الکترونيکي در کشور اقدام کند. بي‌شک صرفه‌جويي و کاهش هزينه چنين اقدامي ‌سر به ميلياردها تومان خواهد زد.