تاريخ‌ها يكي پس از ديگري به تعويق مي‌افتد تا اينكه عاقبت لحظه موعد از راه مي‌رسد. لحظه‌اي كه براي دوستاران فناوري اطلاعات و تكنولوژي در تمامي دنيا يك روز خاص به شمار مي‌آيد. روزي كه قرار است محصول جديد شركت مايكروسافت به نام ويندوز ويستا به طور رسمي عرضه شود. تاريخ عرضه اين محصول 30 ژانويه 2007 اعلام و با اين زمان رسمي به نوعي در ميان علاقمنمدان به اين سيستم عامل شوروشوقي پديد مي‌آيد تا آنجا كه در گوشه و كنار دنيا براي استقبال از اين پديده نوظهور كمپاني مايكروسافت جشن ويستا برپا مي‌شود و در اين ميان سايت‌ها و خبرگزاري‌هاي مختلف نيز به نوعي اخبار اين استقبال پرشور را مخابره مي‌كنند. اخباري كه حكايت از آن دارد كه صدها نفر از مردم توکيو براي خريد ويندوز ويستا از نيمه‌هاي شب شروع به صف گرفتن در مقابل فروشگاه‌هاي عرضه نرم‌افزاري كرده‌اند و تقريبا تمامي شهرهاي پيشرفته دنيا نيز چنين تصويري به خود گرفته است تا آنجا كه تب ويستا مردم شهر سيدني در استراليا را نيز از خانه‌‌‌‌ها بيرون كشيده و به صف‌هاي طولاني خريد اين محصول هدايت كرده است. اما گفتني است اين شور و شوق و صف‌هاي طولاني براي خريد ويندوز ويستا حكايت كاربران آن سوي آبها است و در ايران قصه ويستا جور ديگري رقم خورده است.
از ويندوز 1 تا ويستا
پيشرفت امكانات مايكروسافت طي 20 سال اخير به حدي افزايش يافته است كه در حال حاضر بيل‌گيتس ثروتمند‌ترين فرد جهان است و روز به روز نيز بر ثروت او افزوده مي‌شود چرا كه به نوعي كل جهان به محصولات مايكروسافت وابسته هستند اما اين وابستگي از كجا آغاز شده است.
گفته مي‌شود در واقع بيل‌گيتس و شركايش بايد ممنون شركت Dr Dos باشند كه با تاخير فراوان خود را به جلسه مشترك با آي بي‌ ام رساندند و اين تاخير كليد در خوشبختي براي شركت نه چندان بزرگ مايكروسافت به حساب آمد چرا كه آي‌بي‌ام به جاي Dr Dos اين فرصت را به مايكروسافت داد تا سيستم عامل خود را بر روي كامپيوتر‌هاي خانگي قرار دهد و همين فرصت باعث شد در مدت كوتاهي مايكروسافت به شهرت جهاني برسد.
به هرحال اولين نسخه ويندوز با نام ويندوز 1 در سال 1983 عرضه شد. اين برنامه، يک واسط کاربري گرافيکي و محيطي پنجره‌اي را تحت سيستم عامل ديسکي يا همان MS-DOS فراهم مي‌ساخت. بعد از آن در سال 1987 ويندوز 2 به عنوان ارتقايي (upgrade) بر اين سيستم‌عامل روانه? بازار شد. اين نسخه، بعداً با خصوصياتي جديد مانند قابليت روهم قرار گرفتن پنجره‌ها بنام ويندوز286 و بعد ويندوز386 ارايه شد.
بعدها مايكروسافت در سال 1995 با ارايه ويندوز 95 تحولي را در ويندوز و سيستم‌‌ عامل‌هاي كامپيوتر شخصي به وجود آورد. روند ارايه و بهينه سازي اين سيستم عامل همچنان ادامه يافت تا اينكه در سال 1998 مايكروسافت نسخه به روز شده ويندوز 95 را تحت نام Memphis يا همان ويندوز 98 روانه بازار كرد و اين ويندوز به طور گسترده در تمامي جهان مورد استفاده قرار گرفته و همچنان نيز محبوب است از امكانات اين ويندوز مي‌توان به موارد همچون مرورگر مستقل، توانايي فرستادن و گرفتن‌نامه‌هاي الكترونيكي، پشتيباني از يواس‌پي و... اشاره كرد.
چند سال بعد مايكروسافت پس از توليد محصولاتي همچون ام اي عاقبت ويندوز اكس‌پي را روانه بازار كرد. سيستم عاملي بسيار قوي و زيبا كه براي كار با اينترنت بسيار مناسب و مطلوب شناخته شده است.البته تا چند سال بعد از توزيع اين نسخه،ويرايش شده آن نيز تحت نام Service Pack II هم روانه بازار شد و به طور كلي در حال حاضر اين ويندوز در دو نسخه? خانگي (home edition) و پيشرفته (professional) در بازار عرضه مي‌شود.
مايکروسافت پس از عرضه? ويندوز اکس پي در سال 2001 از نسل بعدي ويندوز خود با اسم رمز لانگهورن خبر داد و اعلام كرد که اين سيستم عامل را در سال 2004 به بازار ارائه خواهد كرد البته همانطور که بسياري حدس مي‌زدند مايکروسافت بازهم چندان وقت شناسي نبود ونتوانست اين ويندوز را در تاريخ مقرر روانه بازار كند.
ويندوز لانگهورن كه در مطبوعات ايران به نام شاخ دراز تعبيير شده است قبل از ارايه به كاربران به ويستا تغيير نام يافت و به احتمال قوي نام ويستا از كوه يا صحراي با همين نام كه در نزديكي شركت مايكروسافت قرار دارد گرفته شده است چرا كه بزرگان مايكروسافت براي نام‌گذاري بر روي محصولات خود از طبيعت الهام مي‌گيرند.
تاخيرهاي متوالي در ارايه ويندوز ويستا سبب شد تا بسياري از كارشناسان به نوعي مايكروسافت را زير سئوال ببرند اما بيل‌گيتس در پاسخ به تمامي اين تاخيرها اعلام كرد در هنگام ورود اكثر سيستم عامل‌ها به ما فشار زيادي وارد شده است چرا که اسامي آن‌ها از مدت‌ها پيش به جوامع خبري اعلام شده بود و ما موظف بوديم که آن‌ها را در موعد مقرر که همان نام آن‌ها بود به بازار عرضه کنيم ولي ما تصميم داريم که ويستا را در محيطي آرام و دور از تنش به توليد برسانيم تا آنجا كه وقتي کاربران حرفه‌اي براي اولين بار با ويستا کار مي‌کنند انگشت به دهان بمانند.
كرك ويستا در يك ثانيه
بعد از ارايه سراسري ويندوز ويستا، مايكروسافت براي جلوگيري از استفاده غير قانوني از اين نسخه به تمامي كاربران هشدار داد در صورتي كه بدون كسب اجازه از ويندوز ويستا براي سيستم خود استفاده كنند، رايانه آنها از فعاليت باز مي‌ماند به طوري كه ويژگي‌هاي اصلي اين ويندوز حذف شده و كاربر تنها قادر است از مرورگر اينترنتي اين ويندوز استفاده كند.
اما گويا اين هشدار مايكروسافت براي بازار آشفته نرم‌افزار ايران چندان جدي نبود چرا كه درست همزمان با عرضه سراسري ويندوز ويستا در تمامي دنيا در اقدامي باور نكردني در كشورمان سيل آگهي‌هاي تبليغاتي براي فروش ويستا به يكباره شيوع پيدا كرد. به عنوان نمونه در يكي از اين آگهي‌ها كه نام شركت و تمامي مشخصات آن به درشتي خودنمايي مي‌كرد مديريت عرضه كننده اين نرم‌افزار (البته به صورت غيرقانوني) با تمام افتخار كاربران را به خريد ويندوز ويستا دعوت مي‌كرد و در ادامه اين بروشور تبليغاتي نوشته شده بود، « به دليل استقبال زياد كاربران از مجموعه ارزشمند ويندوز ويستا براي اولين بار در دنيا اين سيستم عامل را در 3 ثانيه كرك و فعال كنيد. اين مجموعه در قالب 2 دي‌وي‌دي با قيمت استثنايي تنها 3 هزارتومان و پست پيشتاز رايگان از هم‌اكنون در اختيار شماست». اگر در روزهاي اوليه ارايه ويندوز ويستا اين تبليغات در مراكز فروش قعطات كامپيوتري و نرم‌افزاري به وفور يافت مي‌شد امروزه حتي پشت شيشه بقالي‌ها گرفته تا كيوسك روزنامه فروشي نيز مي‌توان به راحتي آگهي فروش ويندوز ويستا را مشاهده كرد.
يكي از فروشندگان ويندوز ويستا در خصوص قيمت اين سيستم عامل مي‌گويد،اين ويندوز كه بر روي دي‌وي‌دي ارايه مي‌شود از قيمت پايه 3 هزار تومان شروع و نهايتا به 7 هزار تومان ختم مي‌شود البته ويندوز ويستا 7 هزارتوماني به نوعي اورژينال است و اكثر مشتري‌‌ها اين ويندوز را خريداري مي‌كنند. البته اورژينال از ديدگاه اين فروشنده خراب نبودن حلقه‌هاي دي‌وي‌دي است نه پشتيباني مايكروسافت از سيستم عامل چرا كه وي اعتقاد دارد ويندوز ويستا براي بازار ايران كه در حدود 600 هزارتومان تمام مي‌شود بسيار گران است بنابراين ما ويندوز ويستا وطني را به نوع آمريكايي آن ترجيع مي‌دهيم.
گران و براي ما ارزان
به گفته مسئولين اجرايي شركت مايكروسافت تلاش همزمان و چندين ساله 2000 برنامه نويس به توليد ويندوز ويستا ختم شده است شايد همين حجم كار سبب شده است كه ويستا از قيمت نسبتا بالايي برخوردار باشد.
در حال حاضر سيستم‌عامل جديد ويندوز ويستا داراي چهار نسخه مختلف است كه مايكروسافت هر كدام را با قيمتهاي متفاوتي عرضه كرده است تا آنجا كه نسخه ويستا هوم بيسيك آن با قيمت 199 دلار،ويستا هوم پرميوم 239دلار،ويستا بيزنس با قيمت 299 دلار و ويستا آلتيميت با قيمت 399 دلاردر سراسر دنيا قيمت‌گذاري شده است.
ويندوز ويستا برعكس تمامي سيستم‌عامل‌هاي كه مايكروسافت تا كنون به بازار عرضه كرده است نياز به تجهيزات سخت‌افزاري خاصي دارد تا آنجا كه گفته مي‌شود نسخه هوم بيسيك آن نياز به پردازنده 32 يا 64 بيتي و 800 مگاهرتزي ، 512 مگابايت رم ، ديسك سخت 20 گيگابايت با 15 گيگابايت فضاي خالي،كارت گرافيگي با 32 مگا بايت حافظه و دي‌وي‌دي درايو دارد. و در سه نسخه ديگر نيز بايد پردازنده 32 يا 64 بيتي يك گيگاهرتزي، يك گيگا بايت رم،ديسك سخت 40 گيگا بايت با 15 گيگا بايت فضاي آزاد، كارت گرافيكي با 128 مگابايت حافظه و دي‌وي‌دي براي نصب ويستا نياز است.
شايد اين عوامل سبب شده است كه به نوعي گفته شود كه ويستا براي كشورهاي در حال توسعه گران است. يكي از كارشناس بازار نرم‌افزار در اين خصوص مي‌گويد: ويندوز ويستا با مشكلات متعددي براي به كارگيري گسترده در كشورهاي در حال توسعه مواجه است، زيرا دستگاه‌هاي جنبي و پيشرفته‌تري كه ويستا در مقايسه با اكس پي مي‌طلبد، عامل بازدارنده‌اي براي كاربران در اين كشورها خواهد بود كه نمي‌توانند هزينه‌هاي ارتقاي رايانه قديمي ‌خود را به منظور كار كردن راحت سيستم عامل جديد متقبل شوند و مساله ديگر مربوط به هزينه‌اي است كه براي ارتقاي قانوني به سيستم عامل ويستا لازم است.
اين كارشناس همچنين عنوان مي‌كند، گرچه در كشور ما به دليل عدم اجراي قانون كپي رايت اين محصول گران‌ قيمت با نازل‌ترين بها به دست خريدار مي‌رسد اما به دليل اينكه بيش از نيمي از سيستم‌هاي موجود در ايران به دليل محدوديت‌هاي سخت‌افزاري توانايي نصب و اجراي ويستا را ندارند بنابراين اين قيمت نازل چندان به كمك كاربران ايراني نمي‌آيد ولي در مورد بازاري غير از ايران به نظر مي‌رسد كه بايد مايكروسافت به بازبيني قيمت‌ ويستا و تطبيق آن با سطح اقتصادي كشورها توجه بيشتري نشان دهد هرچند كه در اين خصوص از سوي مايكروسافت تا كنون تلاشي صورت نگرفته است.
***به گفته جيمز آلچين يا همان سردار ويندوز نسخه بعد از ويستا، ويندوز Black Comb است. همان ويندوزي كه هنوز عرضه نشده نام او به ويينا تغيير نام يافته است و ما اميدواريم حداقل تا عرضه سراسري اين ويندوز كشور ما نيز آن‌چنان به سوي تكنولوژي و قوانين آن گام برداشته باشد كه ما نيز به جاي كرك كردن در يك ثانيه مانند تمامي كشورها جشن ويينا برپا كنيم.