شرکت‌هاي اينترنتي چيني طي سال‌هاي اخير رشد سريع و خيره‌کننده‌اي داشته‌اند. آنها که تا ديروز نمونه‌هاي موفق غربي را الگو قرار مي‌دادند حالا خود الگوي موفقي از توسعه اينترنتي شده‌اند
وقتي «هانگ بينگ» در سال 2005 از دانشگاه فارغ‌التحصيل شد، به خودش قول داد که در طول سه سال آينده يک ميليون يوآن (حدود 155 هزار دلار) درآمد کسب کند. هر چند اين مدت براي بينگ مدت بيشتري طول کشيد، اما اين اهميتي نداشت چون اگر تجارت او که مجموعه‌اي از فروشگاه‌هاي آنلاين لوازم آرايشي و بهداشتي بود، همين روند را طي کند او خيلي زود يک ميليون يوآن به‌دست مي‌آورد. درست به همين دليل هم هانگ بينگ انتظار دارد درآمد سالانه شرکتش تا چند سال آينده به 10 ميليارد يوآن برسد.
United Cosmetics - International، شرکت آقاي هانگ در واقع يکي از هزاران مرکز خريد آنلاين در Taobao Mall (يک مرکز خريد آنلاين بسيار بزرگ) است. هانگ پيش‌بيني کرده است که تقاضا براي لوازم آرايشي و بهداشتي مارک‌دار در داخل کشور رو به افزايش است و در اين مورد مي‌گويد: «تعداد زيادي از زنان در مناطق روستايي چين به محصولات آرايشي با کيفيت دسترسي ندارند و ما از طريق اين فروشگاه‌هاي آنلاين مي‌توانيم اين دسترسي را براي آنها ايجاد کنيم.»
اين شرکت مي‌تواند نمونه و الگويي از روند رشد اينترنت در چين باشد. تجارت آنلاين در چين با سرعت زيادي در حال رشد است.
نيازها و سلايق محلي و کشوري هم قابليت‌ها و امکانات ويژه‌اي را به اين روند اضافه کرده‌اند که در رشد آن بي‌تاثير نيستند.
همان‌طور که در نمودار شماره يک مي‌بينيم روند رشد اينترنت در کشور چين بسيار سريع است. اين روند با افزايش تعداد کاربراني که از طريق گوشي‌هاي موبايل، تبلت‌ها و کامپيوترهاي شخصي در خانه، محل كار و يا تعداد زياد کافي نت‌هاي اين کشور به اينترنت متصل مي‌شوند، سرعت بيشتري هم مي‌گيرد. مرکز اطلاعات شبکه‌هاي اينترنتي چين که بيشترين تعداد کاربران اينترنت جهان را دارند، اعلام کرده که اين تعداد با افزايش 6 درصدي در سال 2011 تا 458 ميليون افزايش يافته است. اين در حالي است که هنوز حدود دو سوم مردم اين کشور آنلاين نيستند.
بسياري از کارشناسان معتقدند که دليل مهم رشد اينترنت در چين سرعت ايجاد دسترسي مناطق محلي‌تر است. «پل زويلينبرگ» يکي از کارشناسان گروه مشاوران بوستون در اين مورد مي‌گويد: «زيبايي اين اينترنت آن است که به راحتي با شرايط محلي سازگار شده و در اين مناطق پذيرفته مي‌شود.» اينترنت چين نمونه خوبي براي ايجاد شبکه‌هاي اينترنتي محلي جدا از روند يکنواخت رشد اينترنت در کشورهاي ديگر جهان است.
کاربران، شرکت‌ها، اقتصاد و دولت
براي ايجاد دسترسي به اينترنت در مناطق مختلف کشور نيروها و عوامل تاثيرگذار هستند. اين عوامل مي‌توانند به چهار دسته تقسيم شوند که شامل تقاضاهاي کاربران چيني، تمايل کارآفرينان چيني، توسعه آفلاين اقتصاد چين و نقش دولت هستند.
کاربران اينترنت در چين بسيار جوان‌تر از کاربران کشورهاي غربي هستند که معمولا براي اولين بار در سن 20 سالگي به اينترنت متصل مي‌شوند. کاربران چيني اغلب تشنه سرگرمي و اکثرا بي پول و فقير هستند (هرچند به سرعت به فردي ثروتمند تبديل مي‌شوند). درست به همين دليل هم هست که شرکت‌هاي اينترنتي خارجي فعال در اين کشور ترجيح مي‌دهند موفقيت‌هايشان در چين را تکرار کنند. اغلب شرکت‌هاي چيني که کارشان را با الگوبرداري از مدل‌هاي غربي آغاز کرده‌اند، وقتي پيشرفت کردند و در مسير موفقيت قرار گرفتند که با بازار محلي همراه و سازگار شدند.
شرکت Tencent که دومين شرکت بزرگ اينترنتي چين بر اساس سرمايه بازار است، نمونه‌اي از همين شرکت‌هاست. اين شرکت اگرچه سرويس‌ها و خدمات مختلفي را ارائه مي‌کند، اما رشد آن وقتي روند سريع‌تري به خودش گرفت که سرويس‌هاي چت ارزان قيمت با سرگرمي‌هاي ديگر را در اختيار کاربران جوان چيني قرار دارد. اين سرويس رايگان در حال حاضر 674 ميليون کاربر دارد. اين در حالي است که شرکت Tencent بيشترين درآمدش را از راه فروش مجازي کالاهاي مختلف به‌دست مي‌آورد.
شرکت Toaboa هم که يک مرکز خريد آنلاين بسيار بزرگ اين کشور و زيرمجموعه شرکت Alibaba بزرگ‌ترين شرکت اينترنتي چين است، در واقع رقيب بزرگي براي شاخه چيني سايت حراج اينترنتي eBay به حساب مي‌آيد. Toaboa، اما خيلي زود و بدون دريافت هيچ هزينه‌اي از کاربرانش توانست رقيبش را پشت سر بگذارد. اين شرکت اينترنتي در حال حاضر 370 ميليون نفر کاربر دارد و به اين ترتيب از هر چهار خريد آنلاين در چين، سه تا را به خودش اختصاص مي‌دهد.
شرکت Vancl که يک شرکت نوظهور است و به زودي وارد بورس خواهد شد، توانسته هم کاربرانش را راضي نگه دارد و هم اعتبار خوبي براي شرکتش کسب کند. Vancl در واقع تنها وب‌سايتي است که پوشاک و کيف و کفش ارزان قيمت را به صورت آنلاين عرضه مي‌کند و به فروش مي‌رساند و به اين ترتيب يکي از بزرگ‌ترين شرکت‌هاي فعال چيني در زمينه تجارت الکترونيک شده است.
Sina Weibo که زيرمجموعه شرکت بزرگ اينترنتي Sina است، در واقع توييتر چيني است با اين تفاوت که به کاربرانش امکان اضافه کردن کامنت، عکس و حتي ويدئو را به پيام‌هايشان مي‌دهد. اين وب‌سايت مورد توجه اغلب کاربران اينترنت چيني بوده و حتي توانسته نظر تعداد زيادي از هنرمندان و افراد مشهور را هم به خودش جلب کند. «هانس تانگ» يکي از کارشناسان اين عرصه در اين مورد مي‌گويد: «دليل اينکه فروشگاه‌هاي اينترنتي و به طور کلي تجارت الکترونيک در چين تا اين حد رونق دارد اين است که آنها با بومي‌سازي خدماتشان کاربران بيشتري را جذب کرده و در عين حال سرمايه‌گذاري‌هاي خارجي را هم جذب کنند.»
در حالي که در دره تکنولوژي تمام تمرکزها روي تکنولوژي و به‌کارگيري نيروهاي مهندس و فني است، در چين اين‌طور نيست. «رابين لي» رييس Baidu که با 75 درصد از کل جست‌وجوهاي اينترنتي چين، بزرگ‌ترين موتور جست‌وجوي چيني است، در اين مورد مي‌گويد: «ما بيشتر روي محصولات و راضي کردن مشتريانمان تمرکز کرده و کمتر بر حضور مهندسان و نيروهاي فني تکيه مي‌کنيم.»
با اين اوصاف رقابت در ميان شرکت‌هاي اينترنتي چيني بسيار نزديک و شديد است تا جايي که در حال حاضر 80 شبکه اجتماعي، 200 سرويس آنلاين ويدئويي و 2 هزار فروشگاه آنلاين در اين کشور فعاليت مي‌کنند. در حالي که اغلب شرکت‌هاي فعال تکنولوژي در سيليکون ولي براي ايجاد يک امپراتوري بزرگ و سريالي برنامه‌ريزي مي‌کنند، اما مديران و موسسان شرکت‌هاي اينترنتي در چين بيشتر به دنبال لذت بردن از ثروت و رفاه تازه به‌دست آمده‌شان هستند و به همين دليل هم کمتر وارد جنگ‌هاي رقابتي مي‌شود. در واقع به همين دليل هم هست که سه شرکت بزرگ اينترنتي اين کشور يعني Alibaba، Baidu و Tencent با وجود آنکه سرويس‌ها و خدمات يکساني را ارائه مي‌کنند هرگز دچار کشمکش‌هاي جدي رقابتي نشده‌اند.
منبع: اکونوميست
