کمتر از يک ماه ديگر به برپايي نمايشگاه جيتکس زمان باقي مانده است. نمايشگاهي که به گفته بسياري از کارشناسان اهل فن، بزرگ‌ترين نمايشگاه تخصصي در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات خاورميانه است. امسال قرار است بيست و هفتمين دوره برپايي اين نمايشگاه از 27 مهرماه تا 3 آبان ماه در محل دائمي نمايشگاه‌هاي دبي همانند سال‌هاي گذشته برپا شود.

ايران اما براي نخستين بار در سال 1372 و با حضور يک شرکت اولين حضورش در اين رخداد بين‌المللي را به ثبت رساند. شرکتي که عمده فعاليت‌هايش ارائه نرم‌افزارهاي اسلامي بود. هر چند که از سال 1373 به بعد آن شرکت تنها در بخش Gitexshopper حاضر بود، اما همين حضور آغازگر حرکتي جدي براي معرفي و نمايش پتانسيل‌هاي شرکت‌هاي ايراني در اين نمايشگاه شد. اولين حضور شرکت‌هاي ايراني در قالب غرفه ايران در سال 2003 و توسط شرکت ثناراي رقم خورد و از آن پس هر ساله شرکت‌هاي فعال ايراني با حمايت‌هاي دولتي براي معرفي توانمندي‌هاي خود و نيز ايجاد يک بازار بين‌المللي در اين نمايشگاه حاضر مي‌شدند.
ايران و جيتکس
طي سال‌هاي گذشته ثناراي با کمک مرکز صنايع نوين از زير مجموعه‌هاي وزارت صنايع و معادن چندين بار در جيتکس و برخي ديگر از نمايشگاه‌هاي بين‌المللي همچون سبيت آلمان شرکت کرده است. در حقيقت طي دوره‌هاي گذشته مرکز صنايع نوين با هدف حمايت از حضور بين‌المللي شرکت‌هاي ايراني و نيز حمايت از شرکت‌هاي کوچک با ارائه سوبسيد، زمينه را براي حضور تعدادي از اين شرکت‌ها در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي فراهم کرده است.
همانطور که گفته شد حضور ايران در نمايشگاه جيتکس از سال 2003 و در قالب کنسرسيوم ثناراي آغاز شد که در آن زمان در فضايي به مساحت 90مترمربع 12 شرکت داخلي پرچم ايران را در جيتکس به اهتزاز درآوردند. يکسال بعد از آن 14 شرکت در فضاي 84 متر دستاوردهاي داخلي را به معرض ديد عموم قرار دادند و در جيتکس 2005 رکورد حضور شرکت‌هاي ايراني در غرفه ثناراي با 17 شرکت شکسته شد.
اما ايران، جيتکس 2006 را تنها با 12 شرکت برگزار کرد و سال گذشته نيز تنها 7 شرکت ميهمان ثناراي بودند.
به اين ترتيب دوران افول حضور شرکت‌هاي ايراني در قالب غرفه کشور ايران طي دو سال گذشته رقم خورد. افولي که به دنبال قطع حمايت‌هاي دولتي از ثناراي آغاز شد اين روزها باعث شده تا اين کنسرسيوم که در حقيقت براي کمک به صادرات شرکت‌هاي کوچک تشکيل شده بود با مشکلات مالي بي‌شماري روبه‌رو شود. مشکلاتي که باعث شد تا اين شرکت عطاي حضور خود در نمايشگاه سبيت و جيتکس 2008 را به لقايش ببخشد.
عدم حمايت‌هاي دولتي از ثناراي که سال گذشته آغاز شده است، باعث شد تا به باور شاهدان حضور سال گذشته ايران در اين نمايشگاه ضعيف‌ترين حضور تاريخ شرکت‌هاي ايراني در جيتکس باشد. امسال اما هيچ نهاد دولتي پيگير حضور شرکت‌هاي ايراني در جيتکس نيست.
اما و اگرهاي حضور ايران در جيتکس 2008
اميراشکان تربيت جويي، مديرعامل يک شرکت خصوصي که پيگير حضور چند شرکت ايراني در جيتکس امسال است در اين باره مي‌گويد: از آنجايي که باخبر شديم ثناراي امسال توان حضور در جيتکس را ندارد تصميم گرفتيم تا با برپايي غرفه ايران مانع پاره شدن زنجيره حضور کشورمان در جيتکس شويم.
او مي‌گويد: غرفه ايران امسال در مساحت 66 متر مربع، در سالن 6 و در کنار کشورهايي همچون ايتاليا، انگلستان، پاکستان، روماني و آلمان قرار دارد که همين امر باعث مي‌شود تا علاوه بر افزايش تعاملات طرفين تعاملات درون شرکتي هم افزايش يابد.
او اما به ظرفيت حضور 8 شرکت در غرفه ايران اشاره مي‌کند و مي‌گويد: با توجه به فضايي که در اختيار داريم امسال مي‌توانيم ميزبان هشت شرکت داخلي باشيم. تربيت جويي با اشاره به توافق به عمل آمده با پنج شرکت داخلي مي‌گويد: در حالي که پنج شرکت براي حضور در جيتکس توافق خود را اعلام کرده بودند، اما متاسفانه هم اکنون دو شرکت انصراف خود را اعلام کرده و در نتيجه تا به اين لحظه تنها سه شرکت حاضر به شرکت در قالب غرفه ايران شده‌اند.
او عدم توانايي مالي شرکت‌ها را مهم‌ترين عامل در عدم استقبال مي‌داند و مي‌گويد: امسال به‌رغم سال‌هاي گذشته هيچ‌گونه حمايت‌هاي دولتي از حضور در جيتکس به عمل نيامده است و در نتيجه شرکت‌هاي حاضر خود بايد تمام هزينه حضور را متقبل بشوند که شايد همين امر يکي از دلايل عدم حضور آن‌ها شده است.
امسال هزينه حضور هر شرکت در جيتکس 2008 بين پنج ميليون و پانصد هزار تومان تا 6ميليون تومان تخمين زده شده است که علاوه بر اين مبلغ هزينه سفر و اقامت نيز بايد به آن اضافه شود. اما حضور شرکت‌هاي ايراني در جيتکس تنها منحصر به غرفه ايران نمي‌شود. طي سال‌هاي گذشته شرکت‌هاي مطرح ايراني نيز در اين نمايشگاه حضور داشته‌اند که از آن جمله مي‌توان به فراسو اشاره کرد. اما با توجه به اطلاعات به دست آمده امسال بسياري از شرکت‌هايي که سال‌هاي گذشته به شکل مستقل در نمايشگاه حضور داشته‌اند با اسامي ‌ديگري در نمايشگاه حضور پيدا کرده‌اند. تحريم‌هاي اقتصادي از مهمترين دلايلي است كه باعث شده برخي از شرکت‌هاي ايراني با ثبت يک شرکت در کانادا يا آمريکا با يک نام خارجي در جيتکس امسال حاضر شوند. به هر حال اين روزها شمارش معکوس براي بازگشايي نمايشگاه جيتکس 2008 آغاز شده و آنچه مسلم است آن است که برخلاف سال‌هاي گذشته، امسال از نام‌هاي ايراني در اين نمايشگاه زياد خبري نيست. شايد بتوان همين موضوع را به عنوان سير نزولي صنعت آي‌تي کشور به حساب آورد. جا دارد مديران و مسوولاني که هميشه و در مراسم‌هاي مختلف خبر از برنامه‌هاي رويايي همچون صادرات چند ده ميليون دلاري نرم‌افزار سر مي‌دهند فکري هم براي حضور در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي اين چنيني داشته باشند تا علاوه بر حضور نام کشورمان در کنار ساير کشورها زمينه فعاليت و صادرات فعالان اين صنعت در کشور بيشتر فراهم شود.