تنها دو ساعت پيش از آنکه معاملات بورس نيويورک در روز جمعه آغاز شود، خبري روي سايت‌ها مخابره شد که همه را شوکه کرد.اين خبر چيزي نبود جز پيشنهاد 6/44ميليارد دلاري مايکروسافت براي خريد يکي از بزرگترين سرويس‌هاي جست‌وجوگر يعني ياهو. همين پيشنهاد غيرمنتظره که رکوردي در تاريخ معاملات شرکت‌هاي آي تي محسوب مي‌شود، چنان وضعيت بورس را به هم ريخت که بلافاصله پس از بازشدن بازار معاملات سهام قيمت هر سهم ياهو تا 48درصد افزايش يافت و اين افزايش سهم تا پايان معاملات ادامه داشت. تقريبا هيچ‌کس شک ندارد که چنين اقدامي‌از سوي مايکروسافت در واقع واکنش به گسترش روز افزون گوگل طي سال‌هاي اخير خصوصا در عرصه تبليغات اينترنتي است.
همين خواست نه چندان پنهان بود که باعث شد سهام گوگل که اين روزها به دليل وضعيت اقتصادي آمريکا در پايين‌ترين وضع ممکن طي ماه‌هاي اخير به سر مي‌برد با افت هفت درصدي مواجه شود. حالا همه چشم‌ها به ياهو دوخته شده که آيا حاضر است، تن به فروش خود به رقيب قديمي‌دهد و يا همچون سال گذشته پيشنهاد غول نرم‌افزاري مايکروسافت را رد خواهد کرد.
هدف: تبليغات
بي‌شک مهم‌ترين دليل خريد ياهو توسط مايکروسافت، رقيب شدن با گوگل در اين عرصه است. مايکروسافت سرمايه‌گذاري وسيعي را روي صنعت تبليغات انجام داده و حتي سال گذشته براي خريد يک شرکت فعال در زمينه تبليغات اينترنتي به نام aQuantive حاضر شد تا 6ميليارد دلار بپردازد.
به گفته تحليل‌گران، بازار تبليغات اينترنتي هم‌اکنون يک بازار هشتاد ميليارد دلاري است که بيش از 40ميليارد دلار آن فقط سهم گوگل است. همين رشد سريع و خيره‌کننده گوگل در اين عرصه است که ديگر رقيبان را يا حذف کرده يا به وحشت انداخته است. گوگل هم‌اکنون 56درصد بازار جست‌وجوگران اينترنتي را در اختيار دارد، در حالي که ياهو 7/17درصد و مايکروسافت 8/13درصد از اين بازار را به خود اختصاص داده‌اند. بنابراين به فرض موافقت ياهو مجموع سهم هر دو شرکت از اين بازار بيش از 5/31 درصد نخواهد شد، اما همين سهم قابل توجه است که رقيبي جدي براي گوگل به وجود خواهد آورد. مايکروسافت که طي سال‌ها از بازي در زمين بدون رقيب تجربه اندوخته به خوبي مي‌داند که ضربه کاري را در چه زماني بايد وارد کند. پيشنهاد مايکروسافت به ياهو درست در زماني اعلام شده که سهام ياهو و گوگل در پايين‌ترين سطح ممکن طي سال‌هاي اخير قرار دارد. هر چند اين کاهش سهام بيشتر ناشي از مشکلات اقتصادي آمريکا است تا وضعيت شرکت‌ها، اما واقعيت اين است که ياهو اساسا در وضعيت مناسبي به سر نمي‌برد. تغييرات مکرر مديران و افت مکرر سهام و همين اواخر اعلام بازخريد چندهزار نفر از کارکنان آن، ياهو را با بحران مواجه کرده است.
آنچه مايکروسافت در مورد ياهو انجام داده از اين نظر قابل توجه است که که پيشنهاد مايکروسافت تقريبا دو برابر قيمت فعلي ياهو است و از اين نظر بسيار وسوسه انگيز به حساب مي‌آيد. به گفته مايکروسافت ارزش ياهو تا 31 دسامبر سال 2007 در حدود 1/22ميليارد دلار برآورد مي‌شود که پيشنهاد 6/44ميليارد دلاري در واقع چيزي دوبرابر آن به حساب مي‌آيد.
همين پيشنهاد وسوسه انگيز است که سهام ياهو را در يک بازه يک روزه تا 45درصد افزايش مي‌دهد و از اين رو ياهو در موقعيت دشواري از تصميم‌گيري قرار دارد. به نظر مي‌رسد اگر ياهو نخواهد اين پيشنهاد را بپذيرد چاره‌اي جز شکست نخواهد داشت و بار ديگر سهام اين شرکت با افت فراوان روبه‌رو خواهد شد. مقامات مايکروسافت گفته‌اند که سال گذشته نيز پيشنهاد محرمانه‌اي را مبني بر خريد ياهو به اين شرکت داده‌اند، اما اين شرکت آن را نپذيرفته و وعده اصلاح خود را طي اين سال داده است، اما حال پس از يک سال همه مي‌بينند که هيچ پيشرفتي در وضعيت ياهو به وجود نيامده است.
*چرا مايکروسافت ياهو را گران‌تر مي‌خرد؟
يک تحليل‌گر سي تي گروپ معتقد است که مايکروسافت با خريد ياهو دوبرابر آنچه پرداخت مي‌کند را به دست خواهد آورد. به جز اين از نقطه نظر رواني و استراتژي توسعه برند نيز اين تلفيق مايکروسافت را در موقعيت بسيار مناسبي در برابر گوگلي قرار خواهد داد که بعيد نيست حتي در همين چند روزه يک طرح اعجاب‌انگيز ديگر را به عنوان برگ برنده رو کند.
رشد گوگل در زمينه بازار نرم‌افزار چنان خيره‌کننده است که نه تنها مايکروسافت بلکه حتي سازندگان گوشي‌هاي تلفن‌همراه و بسياري از صنايع ديگر مخابراتي و آي تي را نيز با خطر روبه‌رو مي‌کند. بسياري اعتقاد دارند که گوگل حتي طرح ارائه سيستم عامل را نيز در چنته دارد جايي که مايکروسافت حاکم بلامنازع است و حالا به نظر مي‌رسد با پيشنهاد خريد ياهو، مايکروسافت پيش دستي کرده و مي‌خواهد جنگ را به زميني برگرداند که گوگل بيش از ساير نقاط از آن اطمينان دارد. پيشنهاد قيمت بالاتر براي ياهو نيز درست در همين جهت است چراکه مايکروسافت به روشني توضيح داده که چنين اقدامي‌تا چه اندازه به نفع خود ياهو و سهامدارانش و تا چه اندازه به نفع خود خواهد بود.
مايکروسافت به ازاي هر سهم ياهو پيشنهاد 31دلار را داده و اين در حالي است که قيمت سهام ياهو تا قبل از اين پيشنهاد به 22دلار رسيده بود. تنها خبر خريد، خود باعث شد سهام ياهو تا 28دلار بالا برود و شايد اگر موافقت ياهو نيز اعلام مي‌شد قيمت سهام اين شرکت تا 35دلار نيز مي‌رسيد.
ياهو در نخستين اظهار نظر‌ها گفته که پيشنهاد مايکروسافت را به دقت بررسي کرده و تصميم مناسبي خواهد گرفت، اما به نظر مي‌رسد که اتخاذ تصميم در اين زمينه چندان ساده نخواهد بود. مايکروسافت به هر حال سال‌ها رقيب خود ياهو به شمار مي‌آمده و پذيرش فروش ياهو نوعي شکست در مديريت ياهو محسوب مي‌شود.
بسياري معتقدند که گوگل آنقدر بزرگ شده که ديگر به سادگي قورت دادني نيست و حتي مجموع مايکروسافت و گوگل صرفا مي‌توانند بازار رقابت را متعادل کنند.
غول خوابيده است
کاملا مشخص است که گوگل توانست طي سال‌هاي اخير ياهو رابه سايه ببرد. استيو بالمر مدير اجرايي مايکروسافت مي‌گويد که اطمينان کامل دارد که اين ادغام کفه ترازو را به سمت ياهو و مايکروسافت برمي‌گرداند.
ياهو هم اکنون 500ميليون بازديدکننده و روزانه چهارميليارد صفحه بازديد دارد. مايکروسافت گفته که پس از تحقيقات مفصل به اين نتيجه رسيده دو شرکت در صورت ادغام تنها سالانه يک‌ميليارد دلار صرفه‌جويي نگهداري تجهيزات خواهند داشت. گوگل اما همواره پيش‌بيني‌ناپذير است. مديران اين شرکت هنوز درباره اين معامله اظهارنظري نکرده‌اند، اما هيچ بعيد نيست که اين شرکت که فعلا در بازار سهام روزگار خوشي ندارد، بار ديگر با خبري اعجاب‌برانگيز بازي را به نفع خود بازگرداند.
برخي تحليل‌گران معتقدند که ادغام اين دو شرکت به اين سادگي نخواهد بود و مشکل اصلي عدم تطابق فرهنگ کاري بين دو شرکت است. از سوي ديگر گفته مي‌شود هم‌اکنون بسياري از مهندسان ياهو نگران آينده خود – خصوصا با توجه به ادغام با مايکروسافت – هستند. مايکروسافتي‌ها اما پيش دستي کرده و گفته‌اند که تمامي‌ مهندسان خبره ياهو در صورت ادغام از موقعيت بهتري برخوردار خواهند شد. يکي از مقامات مايکروسافت نيز در زمينه عدم تطابق فرهنگ کاري به طعنه گفته است که مايکروسافت آنقدر زيرمجموعه دارد که مي‌تواند ياهو را در يکي از آنها قرار دهد.
در همين حال برخي نيز نسبت به واکنش کميسيون اروپا به اين قرارداد نيز مشکوک هستند. مايکروسافت سابقه جريمه‌هاي مکرر از سوي کميسيون اروپا را به دليل نقض قوانين آنتي‌تراست در جيب دارد، کارشناساني مثل جان داورک مي‌گويند که اين معامله هيچ‌گاه انجام نمي‌گيرد و صرفا ضربه‌اي تبليغاتي و صوري به گوگل است و مديران هر دو شرکت مي‌دانند که هيچ‌گاه اين معامله احمقانه شکل نخواهد گرفت، چرا که کميسيون اروپا با آن مخالفت خواهد کرد. اما واقعيت آن است که بازار جست‌وجوگرها وضعيت متفاوت نسبت به بازار سيستم‌هاي عامل دارد و چون در اينجا گوگل انحصار ايجاد کرده، مخالفت کميسيون اروپا بعيد به نظر مي‌رسد.
تقريبا تمامي‌ کساني که روي مقاله جان داورک کامنت گذاشته بودند با نظر وي مخالفت کرده بودند. به نظر مي‌رسد ادغام ياهو و مايکروسافت شکل و صورتي فرا اقتصادي پيدا کرده و حالا افکار عمومي‌ هم مايل است صحنه‌هاي هيجان‌انگيزتري از نبرد غول‌ها ببيند. آنها پيش از آنکه به فکر نتيجه اين موضوع باشند، مي‌خواهند شرايط يک نبرد نسبتا برابر فراهم شود، نبردي که قطعا امتيازات فراوان آن به کاربران مي‌رسد.