پس از انتشار اولين گزارش دامپينگ در بازار مخابرات ايران همان‌طور که قول داده بوديم براي رعايت انصاف و بي طرفي به سراغ شرکت‌هاي خارجي فعال در بازار مخابراتي ايران رفتيم که با استقبال هم روبه‌رو شديم.

در حال حاضر عمده تجهيزات مخابراتي در شبکه مخابرات ايران از دو شرکت چيني با سابقه به نام‌هاي ZTE و هواوي تامين مي‌شود که البته در بسياري از بازارهاي جهاني به واسطه قيمت پايين و کيفيت قابل رقابت رخنه کرده‌اند.

براي روشن‌تر شدن زواياي تاريک دامپينگ در بازار مخابرات ايران با گو لي مينگ مديرعامل 32 ساله و يعقوب شاكري مدير بازاريابي کارکشته ZTE در ايران به گفت‌وگو نشسته‌ايم که در ادامه مي‌خوانيد.


حتما گزارش قبلي فناوران درباره دامپينگ را خوانده‌ايد. دوست دارم نظرتان را بدانم.

مينگ: آنچه شما در گزارش خود نوشتيد، واقعيت داشت. دامپينگ در ايران اتفاق افتاده و اين موضوعي است که در بسياري از بازارهاي رقابتي وجود دارد. اين يک نوع از تجارت‌هاي متداول در تمامي صنايع دنيا است که مخابرات هم شاخه‌اي از اين بازار است. البته اين موضوع از ديدگاه دولت و شرکت‌هاي مصرف‌کننده ايراني مطلوب است چرا که بهترين اجناس را با استانداردهاي جهاني و با کمترين قيمت تهيه مي‌کنند.

شاكري: به اعتقاد من دامپينگ وسيله‌اي براي کنترل بازار است. موضوعي که در ايران وجود دارد مصرف‌کننده اصلي است که مخابرات ايران باشد. مخابرات آخرين امکانات روز شبکه دنيا را مي‌خواهد و کسي در اين بازار رقابت مي‌تواند تاب بياورد که واحد R&D قوي و نيروي متخصص بيش‌تري داشته باشد. در حال حاضر شرکت ZTE با 15 مرکز R&D در چين، آمريکا و اروپا يکي از بزرگ‌ترين مراکز تحقيقات و توسعه را در اختيار دارد و تجهيزات متنوعي را در تمامي حوزه‌ها مطابق با استانداردهاي روز دنيا ارايه مي‌کند.

شايد اين موضوع از ديد مصرف‌کننده فعلي که شرکت مخابرات دولتي ايران است، خوشايند باشد، اما اگر اين موضوع به همين شکل ادامه پيدا کند، در آينده‌اي نزديک توليدکنندگان ايراني ورشکسته خواهند شد. نظر شما در اين خصوص چيست؟

مينگ: اين موضوع به سياست‌گذاران شما مربوط است. دامپينگ به توانايي داخلي کشور مربوط نيست چرا که براي توليد روش‌هاي بسيار متفاوتي وجود دارد، مواردي همچون نيروي انساني متخصص، توليد محصول مقرون به صرفه و رقابت با توليدات مشابه خارجي است که سنگ راه توليدات داخلي است، نه دامپينگ.

در حال حاضر حضور گسترده شرکت هواوي چين در بازار ايران و دادن قيمت‌هاي پايين‌تر موجب شده که به تدريج شما از بازار ايران خارج شويد. اين موضوع را تاييد مي‌کنيد؟

مينگ: اينکه رقيب ما دوش به دوش ما حركت مي‌كند به دليل جذاب بودن بازار ايران است و از آنجا که ما در بازارهاي مختلف جهاني حضور داريم به قطعيت مي‌توان گفت که پايين بودن قيمت تجهيزات مخابراتي در ايران به دليل سالم بودن اين بازار است.

به اعتقاد من دامپينگ دو عامل اصلي دارد. اول اينکه خريداري براي جنس توليد شده نباشد و دوم اينکه رقيبي داشته باشي که حتي به خاطر از دست ندادن بازار حاضر به تحمل ضرر و زيان باشد.

گفته مي‌شود کار براي شرکت‌هاي چيني در ساير کشورها حتي کشورهاي همسايه با ايران به راحتي بازار ايران نيست. به عنوان مثال کشور پاکستان براي خريد سوييچ 100K برنده مناقصه را مجبور به راه‌اندازي R&D در کشور خود مي‌کند؛ البته گفته مي‌شود که مخابرات ايران هم اخيرا در اين خصوص مذاکراتي را با شرکت‌هاي چيني داشته است، آيا با شما مذاکره‌اي در اين خصوص شده است؟

مينگ: مذاکرات خوبي در اين باره انجام داده‌ايم. اما اجازه بدهيد در خصوص جزييات آن تا زماني که مذاکرات نهايي نشده است صحبتي نکنيم. اما موضوعي که شما مطرح کرديد، در بسياري از کشورهاي پيشرفته به کارگرفته شده است که نتايج خوبي هم به همراه داشته است. چرا که اگر شرکت‌هاي توليد‌کننده خارجي با همکاري شرکت‌هاي ايراني اقدام به توليد تجهيزات در داخل ايران کنند اين باعث مي‌شود که هم اشتغال ايجاد شود و هم وضع معيشتي کارکنان شرکت‌هاي ايراني بهتر شود.

شاكري: موضوعي که نبايد فراموش کرد اين است که R&D يک محصول وارداتي نيست و اينکه هر چه مي‌خريم بايد R&D آن را وارد کنيم چرا که اين سياست همگام شدن با فناوري‌هاي روز دنيا را در توليدکنندگان موجب نمي‌شود و اگر شرکت ZTE امروز به عنوان يکي از توليد کنندگان مطرح تجهيزات مخابراتي در جهان شناخته مي‌شود، تنها در گرو پرداختن به R&D بوده است چرا که مديران ZTE همواره حاضر بوده‌اند گرسنه بمانند اما R&D خود را از دست ندهند.

آيا کشور چين در ابتدا خود هم از اين راه وارد بازار جهاني شد؟

مينگ: سوال خوبي مطرح کرديد؛ کشور چين از ابتدا توليدکننده نبود و با استفاده از وارد کردن دانش کشورهاي اروپايي به داخل با استفاده از نيروي انساني متخصص و فناوري روز دنيا همراه با يک برنامه مدون توانسته در زمره کشورهاي توليدکننده برتر در حوزه تجهيزات الکترونيکي قرار بگيرد.

به نظر شما اين مدل در ايران هم قابليت پياده‌سازي دارد؟

مينگ: يکي از موضوعاتي که بايد در اين نوع از سرمايه گذاري براي طرفين جذابيت داشته باشد، حفظ منافع براي دو طرف است که البته بايد براي آن برنامه‌اي دراز مدت تدوين شود اما با توجه به اتفاقاتي که در حوزه تعرفه گذاري واردات کالاهاي خارجي در ايران در بخش‌هايي همچون تعرفه واردات گوشي تلفن همراه از 4 درصد به 60 درصد و برگردانده شدن تعرفه پس از يک سال به حالت اول رخ داده، عملا جذابيت بازار براي توليدكنندگان خارجي كم مي‌شود و اين كار با ريسك فراواني همراه است.

پس با وجود اين ZTE خواهان توليد در ايران است، اگر شرايط فراهم شود!

مينگ: بله. اما نه در حوزه توليد گوشي، همان‌طور که مي‌دانيد در اواسط شش ماهه دوم سال 1387 تعرفه تجهيزات شبکه از قبيل سوييچ، روتر و مودم از 4 درصد به 49 درصد افزايش يافت و ما با توجه به بازار رو به رشد اينترنت و افزايش پهناي باند در ايران با اتکا به تعرفه 49 درصدي تصميم به توليد مودم‌هاي DSLAM به ميزان يک ميليون واحددر سال گرفتيم که متاسفانه باز هم سياست‌هاي تعرفه‌اي بعد از دو ماه تغيير كرده است.

اگر شرايط فراهم مي‌شد توليد را در ايران آغاز مي‌کرديد؟

مينگ: شرايط توليد در يک کشور خارجي بسيار مهم است. به عنوان مثال دولت براي تشويق سرمايه‌گذاران خارجي بايد تسهيلاتي را در نظر بگيرد يا حداقل در اجراي سياست‌هاي تعرفه‌گذاري، برنامه‌هاي بلند مدت تدوين کند. نه اينکه بعد از دو ماه از تغيير تعرفه وضعيت را به همان روال پيشين برگرداند.

بدين ترتيب شرکت ZTE برنامه‌هاي توليدي خود را در تمامي بخش‌ها منتفي خواهد کرد؟

مينگ: نه اين طور نيست، مذاکراتي در اين باره در حال انجام است که تا زمان نهايي شدن از ارايه جزييات آن معذورم.

در حال حاضر شرکت مخابرات ايران در حال واگذاري سهام خود به صورت بلوک‌هاي مديريتي است. آيا شرکت ZTE براي خريد سهام مخابرات برنامه‌اي ندارد تا از اين طريق اقدام به فروش تجهيزات خود در ايران کند؟

شاكري: ZTE توليدکننده تجهيزات است و در اين حوزه هم با بسياري از اپراتورهاي مطرح دنيا در حال همکاري است. در واقع سياست اصلي ZTE توليد تجهيزات است، نه اپراتوري.

مقداري درباره سابقه شرکت ZTE در بازار مخابرات ايران توضيح دهيد.

شاكري: اين شرکت نزديک به 8 سال است که در ايران فعاليت دارد و تاکنون توانسته سهم عمده‌اي از محصولات سوييچ، کافوي نوري، سيستم انتقال، شبکه هوشمند سراسري، SMS همراه اول، GSM نسل 2 در 16 استان تامين و نزديک به 3 ميليون مشترک WLL و حدود 5 هزار BTS را در بازار مخابرات ايران از آن خود کند.