ماهنامه وب شماره 94 - امروزه وب سايت‌ها و وبلاگ‌هاي آموزشي، به عنوان دانشگاه‌ مجازي رايگان و اينترنتي جامعه ايراني محسوب مي‌شوند. در اين دانشگاه بدون كنكور، هر شخصي با هرگونه عقيده و سن و سال، تنها با هزينه يك عدد كامپيوتر و اكانت اينترنت و كمي دانش پايه كامپيوتري شركت مي‌كند. فارغ التحصيلي در اين دانشگاه معنايي نداشته و آموزش از يك روز تا بصورت مادام العمر امكان پذير است. اگرچه در اين دانشگاه مدركي صادر نمي‌شود و ذاتا ماهيت مدرك گرايي نيز ندارد ولي به لطف اساتيد آن لاين كه هر يك، مالكين وبلاگ‌ها و وب سايت‌هاي آموزشي هستند، علم دانشجويان تقريبا تضمين شده است. خوشبختانه به لطف مقالات آموزشي، تحليلي و علمي فارسي و انگليسي و همچنين Ebook هاي PDF و CHM و انواع ديگر آن، كتابخانه اين دانشگاه مجازي به قدري پر بركت و با سخاوت گرديده كه نه تنها كتاب به امانت نمي‌دهد، بلكه يك نسخه از اسناد علمي دانشگاه، بدون دريافت هزينه‌اي و فقط با Download و Copy/Paste در اختيارتان قرار مي‌گيرد.

انديشيدن به اين همه پيشرفت و امكانات در دنياي مجازي، افسوسي را براي دنياي واقعي و سنتي به همراه خواهد داشت. شهريه‌هاي هنگفت دانشگاه‌هاي آزاد و غيرانتفاعي، حضور فيزيكي و اجباري در كلاس‌هاي درس، اساتيد اندكي كه فقط گاهي اوقات در دسترس و آماده پاسخگويي هستند، كتب كاغذي و جزواتي كه در طول زمان مخدوش و نابود مي‌شوند، صرف وقت و هزينه جهت رفت و آمد و مهمتر از همه، عدم تطابق دروس آكادميك برخي رشته‌هاي تحصيلي با نياز بازار، تنها به جهت دريافت يك مدرك مقوايي كه بعضا فارغ‌التحصيل را به صورت صددرصدي آماده بازار كار نمي‌كند، همه نشان از واقعيت‌هاي حال حاضر جامعه تحصيلي و فاصله آن با ايده‌آل ها دارد. البته اگرچه در چند سال اخير حركت‌هايي مانند راه‌اندازي بخش آموزش مجازي و دوره‌هاي فراگير تعدادي از دانشگاه‌هاي كشور انجام شده ولي همچنان بسياري از خواص آموزش سنتي را با خود به همراه دارد و مسلما در مقايسه با دانشگاهي به نام اينترنت با منابع بي‌انتها، چندان قابل مقايسه نيست.


وضعيت و مشكلات:
دانشگاهي به نام "اينترنت" با تمامي دستاوردهاي مطرح شده فوق، با مشكلاتي نيز روبرو است. يكي از اين مشكلات، عدم پوشش مناسب همه رشته‌هاي علمي، فني و مهندسي مي‌باشد. خب مسلما رشته‌هاي تحصيلي بسياري مانند: برق، كشاورزي، اقتصاد، مكانيك، صنايع، مخابرات، عمران، الكترونيك، حقوق، مديريت، حسابداري، زبان‌هاي خارجي، روانشناسي و .... در مقاطع تحصيلي مختلف در دانشگاه‌هاي سنتي سراسر كشور تدريس مي‌شود. اما متاسفانه در سايت‌ها و وبلاگ‌هاي آموزشي فارسي زبان، به طور چشمگيري مباحث و گرايش هاي فني رشته‌هاي كامپيوتر و IT مورد بررسي قرار مي‌گيرد.

در پايگاه‌هاي ايراني، تعداد سايت‌هاي مرتبط با IT و گرايش‌هاي مختلف آن به طور چشمگيري بيشتر از سايت‌هاي آموزشي ديگر رشته‌هاي تحصيلي است. حتي وضعيت به گونه‌اي شده كه متخصصين و فارغ التحصيلان رشته‌هاي تحصيلي ديگر، به مباحث IT روي آورده و خود از متوليان ارائه مطلب و ترويج آموزش كامپيوتر هستند. اين در صورتي است كه رشته‌هاي تحصيلي ديگر، داراي گرايش‌هاي بسيار متنوع و جذابي مي‌باشند.

اگرچه گاها عده كمي از وبلاگ‌ها و وب‌سايت‌هاي آموزشي مباحث غير IT ، اقدام به ارائه مطالب مقدماتي در حد بررسي سطحي برخي دروس كلي رشته مورد نظر كرده‌اند، اما در زمينه IT ، گرايش‌هاي مختلف اين رشته مانند: برنامه‌نويسي، بانك اطلاعاتي، گرافيك، اينترنت و وب، شبكه و غيره ... در سطوح تخصصي و بسيار بالاتر از سطح برخي دانشگاه‌هاي سنتي، مورد تجزيه و تحليل و بررسي قرار مي‌گيرد.

به عنوان مثال، در رابطه با طريقه برنامه‌نويسي هسته سيستم‌عامل لينوكس و يا نحوه ارتباطات جداول بانك‌اطلاعاتي رابطه‌اي كه جزو مسائل تخصصي گرايش نرم‌افزار رشته كامپيوتر است، با يك جستجوي ساده در گوگل، مطالب بسيار خوبي يافت مي‌شود اما آيا مسائل آموزشي در رابطه با حسابداري دوبل يا قوائد سند زدن در دفتر روزنامه كه از مسائل مقدماتي رشته حسابداري است، و يا حتي مباحث علوم كشاورزي مانند تكنيك‌هاي روز دنيا در زمينه كاشت و نگهداري برخي گياهان خاص، به راحتي يافت مي‌شود ؟

نكته:
مسئله مطرح شده در اين مقاله، بيشتر در مورد محتواي فارسي و وب سايت‌هاي ايراني صدق مي‌كند و شدت آن در محتواي انگليسي زبان، به اين اندازه نيست.


راهكار :
شايد برخي اعتقاد داشته باشند كه ملزومات رشته كامپيوتر تنها يك كامپيوتر، اينترنت و چند CD و DVD است كه امروزه در هر خانه‌اي يافت مي‌شود ولي ملزومات رشته‌هاي فني و مهندسي ديگر، اينگونه نيست. خب اولا بسياري از مباحث رشته‌هاي مختلف حتي در سطوح تخصصي، بصورت تئوريك مطرح هستند. ثانيا حتي در صورت نياز به تجهيزات اضافي، مي‌توان طريقه تهيه و يا قيمت آن را نيز مطرح نمود تا علاقمندان رشته مربوطه، اين ملزومات را در صورت دلخواه تهيه نمايند. توجه داشته باشيد كه آموزش به ديگران علاوه بر جنبه‌هاي معنوي آن، باعث درك بهتر مطلب براي خودتان مي‌گردد. البته نبايد فراموش كرد كه نوآوري در رشته‌هايي مانند كامپيوتر و پزشكي، بصورت لحظه‌اي و روزانه انجام مي‌گيرد و مطالب قابل ارائه، بسيار بيشتر از رشته‌هاي تخصصي ديگر است. اما اين دليل مناسبي براي يكه تازي برخي علوم نسبت به ديگري نخواهد بود.


نتيجه گيري:
در نظر داشته باشيد كه دانشگاه "اينترنت"، يكي از عرصه‌هاي بسيار مناسب جهت تبادل نظر و كشف راه‌هاي همكاري گروهي متخصصين رشته‌هاي مختلف با يكديگر مي‌باشد. به عنوان مثال، به دليل فعاليت متخصصين رشته‌هاي كامپيوتر در دانشگاه "اينترنت" و آشنايي متخصصين ديگر رشته‌ها با مباحث اين رشته تحصيلي، امروزه شاهد تاثيرگذاري كامپيوتر در رشته‌هاي ديگري چون زبان، مديريت، حسابداري، الكترونيك، مكانيك، صنايع و ... هستيم كه خود اين موضوع مهم، باعث ايجاد شغل در جامعه نيز شده است. اما مطئمنا زمينه‌هاي همكاري دو طرفه يا سه طرفه در رشته‌هاي ديگري چون: رشته حقوق با زبان خارجي، رشته حسابداري با مديريت ، رشته صنايع با مكانيك و برق ، رشته كشاورزي با مكانيك و ... نيز وجود دارد، ولي تا زمانيكه پتانسيل‌ها و خصوصيات رشته‌هاي تحصيلي در مكاني عمومي (مانند دانشگاه اينترنت) براي همگان شفاف نگرديده، چگونه مي‌توان انتظار همكاري‌هاي چشمگير دو جانبه و سه جانبه متخصصين رشته‌هاي مختلف تحصيلي را با يكديگر متصور شد ؟