حتما تا به‌حال نام لپ‌تاپ‌هاي 100 دلاري را شنيده‌ايد. اين کامپيوترهاي قابل‌حمل که براي دانش‌آموزان کشورهاي درحال توسعه ساخته شده‌اند، با ظاهر سبز و سفيدشان خود را از ديگر لپ‌تاپ‌ها متمايز مي‌کنند. نيکلاس نگروپونته(Nicholas Negroponte) از جمله کارشناسان کامپيوتري است که بيش از ديگر افراد به آينده مي‌نگرد و براي آنکه ساخت اين لپ‌تاپ‌ها را به شرکت‌هاي بزرگ کامپيوتري پيشنهاد دهد، از بانگ‌کوک تا برزيل سفر کرد و وضعيت دانش‌آموزان اين کشورها را به‌درستي مورد بررسي قرار داد. در اين لپ‌تاپ‌ها سعي شده که همه‌چيز در حد ايده‌آل باشد تا کودکان بتوانند به‌خوبي از آن‌ها استفاده کنند. اما اين‌طور که گفته شده، مسؤولان بيش از هر چيز ديگري روي نرم‌افزارها و ظاهر اصلي اين محصول تاکيد کرده‌اند تا ميليون‌ها کودکي که قرار است از اين ماشين‌هاي سبزرنگ استفاده کنند، با آن احساس بيگانگي نداشته باشند. اين ظاهر منحصر به‌فرد که در اصطلاح Sugar نام گرفته از جمله بخش‌هاي اين لپ‌تاپ محسوب مي‌شود که روي آن تاکيد فراوان شده و زماني که نگروپونته دو سال پيش آن را پيشنهاد داد، سعي کرده بود به همه جزئيات آن بيانديشد. استفاده از اين نرم‌افزار در کنار باتري‌هايي با عمر طولاني ترکيب کاملي محسوب مي‌شود که مي‌تواند در اختيار کودکان نيازمند سراسر دنيا قرار گيرد. Sugar رهيافت‌هاي جديد کامپيوتري را به جهان امروز معرفي مي‌کند. زماني که در سال 1984 نخستين کامپيوترهاي اپل مکينتاش روانه بازار شد، ظاهر آن‌ها به‌گونه‌اي بود که پس از مدتي کامپيوترهاي روميزي نام گرفت. زماني که کارشناسان طراحيSugar را آغاز کردند، تمام اشکال براي آن درنظر گرفته شد و سرانجام اين ظاهر براي آن انتخاب شد.
محوريت کودکان
اين فرآيند بزرگ‌ترين بازبيني و تحول در دنياي کامپيوترها طي 30 سال گذشته محسوب مي‌شود. کريس بيزارد(Chris Blizzard) يکي از مهندساني که در ساخت Sugar نقش دارد مي‌گويد: "ما در حال ساخت محصولي هستيم که واقعا براي کودکان ساخته شده و با تمام کامپيوترهاي موجود تفاوت دارد. ما نمي‌خواهيم از الگوهاي موجود براي توليد لپ‌‌تاپ‌هاي 100 دلاري استفاده کنيم."
اين طرح براي نخستين بار با نام One Laptop Per Child(OLPC) مطرح شد تا هر کودک مستمند در کشورهاي فقط بتواند از اين لپ‌تاپ‌ها استفاده کند. مدت کوتاهي پس از آنکه طراحي اين لپ‌تاپ‌ها آغاز شد، جمعي از کارشناسان به اين نتيجه رسيدند كه مي‌توانند آن‌ها را به ديگر افراد نيز بفروشند و آن‌ها را در اختيار عموم مردم بگذارند. موضوع فروش لپ‌تاپ‌هاي ارزان‌قيمت سبزرنگ به عموم زماني آغاز شده که حراجي بزرگ آنلاين eBay اعلام کرد در اين طرح همکاري خواهد کرد. اين خبر در نمايشگاه بين‌المللي محصولات الکترونيکي (CES) توسط ميکاليس بلتساس،‌ يکي از مسؤولان اين پروژه مطرح شد.
فروش لپ‌تاپ‌هاي 100 دلاري به عموم مردم براي افزايش درآمد شرکت‌هايي بود که در اين طرح دخيل بودند، اما سازمان OLPC که وظيفه ساخت اين کامپيوترهاي قابل‌حمل را برعهده گرفته بود اين پيشنهاد را نپذيرفت و مخالفت خود را با آن نشان داد.
نگروپونته بر اين باور است که ساخت اين لپ‌تاپ‌هاي ارزان‌قيمت تنها کمک به کودکان فقير است و به‌همين خاطر هرگز به‌طور عمومي فروخته نخواهند شد. به گفته او، اين طرح به‌گونه‌اي اجرا خواهد شد که ممکن است برخي دولت‌ها اين کامپيوترها را به‌صورت رايگان در اختيار کودکان فقيط خود بگذارند. با وجود اين مخالفت‌ها، برخي ديگر از کارشناسان به سازمان OLPC پيشنهاد داده بودند تا با فروش عمومي لپ‌تاپ‌هاي 100 دلاري پول بيشتري را براي کودکان بي‌بضاعت جمع‌آوري کنند.
امنيت لپ‌تاپ‌هاي سبز
اگر چه اين طرح بزرگ که براي نخستين‌بار در موسسه فناوري ماساچوست پيشنهاد آن مطرح شد مي‌تواند مزاياي فراواني براي کودکان داشته باشد، اما به اعتقاد کارشناسان امنيتي خطراتي را هم در بر خواهد داشت. از آنجا که اين لپ‌تاپ‌ها با قيمت پايين ساخته مي‌شوند، مراکز توليدکننده تاکيد فراواني بر نرم‌افزارهاي امنيتي موجود در اين کامپيوترهاي قابل‌حمل نخواهند داشت و اين مسئله باعث خواهد شد تا امکان دسترسي هکرها به اين کامپيوتر بالا رود و امنيت کودکان به‌خطر بيافتد.
کشورهاي تايلند، نيجريه، برزيل و آرژانتين از آغاز سال جديد ميلادي سفارشات خود را براي خريد اين لپ‌تاپ‌ها به سازمان OLPC اعلام کرده‌اند، اما انتشار اين اخبار جديد مبني بر بروز مشکلات امنيتي در اين کامپيوترهاي قابل‌حمل باعث شده تا آن‌ها دچار ترديد شوند. کشور ليبي‌ که در نظر بسياري از افراد بسيار فقير است و تاکنون اقدام قابل‌ملاحظه‌اي را در حوزه فناوري انجام نداده، از ساخت لپ‌تاپ‌هاي 100 دلاري استقبال گرمي کرده است. دولت ليبي‌ قصد دارد 2/1 ميليون لپ‌تاپ 100 دلاري را از سازمان OLPC خريداري کند تا طرح‌هاي خود در زمينه آموزش کودکان را آسان‌تر عملي کند. دولت ليبي اعلام کرده که اين لپ‌تاپ‌ها را به‌صورت رايگان بين کودکان خود تقسيم خواهد کرد.
مديران سازمان OLPC خاطر نشان کرده‌اند که اين کامپيوترهاي سبزرنگ را کاملا ايمن کرده‌اند و امکان هرگونه سوءاستفاده‌هاي کامپيوتري و اينترنتي را از بين برده‌اند.
لپ‌تاپ‌هاي 100 دلاري طوري ساخته‌ شده‌اند که کودکان مي‌توانند آن‌ها را مانند کتاب تا کنند و در کيف خود قرار دهند. هدف اصلي از ساخت اين کامپيوترهاي قابل‌حمل پررنگ‌تر شدن نقش کودکان در دنياي پيشرفته امروزي و عرضه هرچه بيشتر روش‌هاي نوين آموزش الکترونيکي براي آن‌ها اعلام شده است.
فقط 100 دلار
اگر چه اين لپ‌تاپ‌ها در ابتدا تنها 100 دلار قيمت‌گذاري شده بودند، اما پس از گذشت مدتي سازمان OLPC اعلام کرد که توانايي ساخت اين محصول با قيمت 100 دلار را نخواهد داشت. آخرين قيمتي که براي کامپيوترهاي سبزرنگ ارزان‌قيمت اعلام شده 150 دلار است. اما با اين وجود برخي کارشناسان پيش‌بيني کرده‌اند که قيمت اين محصول تا 300 دلار نيز افزايش خواهد يافت.
سازمان OLPC هم‌اکنون اعلام کرده که تا مدتي ديگر دو هزار و 500 عدد از اين لپ‌تاپ‌ها را با قيمت 150 دلار به هشت کشور جهان ارسال خواهد کرد تا کودکان آن‌ها بتوانند با استفاده از فناوري Wi-Fi، تواناي مطالعه کتب به‌صورت الکترونيکي، مشاهده تصاويري ديجيتالي، گفت‌وگوهاي اينترنتي با همکلاسي‌هاي خود و ... را داشته باشند. طبق گزارشات جديد منتشر شده، قرار است تا ماه ژوئيه از سال جديد ميلادي بيش از پنج ميليون لپ‌تاپ‌ ارزان‌قيمت براي کودکان فقير سراسر دنيا توليد شود.
ويژگي لپ‌تاپ‌هاي ارزان‌قيمت
باتري لپ‌تاپ‌هاي 100 مي‌توانند با دست شارژ شوند، صفحه‌کليد آن‌ها مي‌تواند با توجه به زبان‌هاي مختلف تغيير کند، شامل يک دوربين ديجيتالي باکيفيت مي‌شوند،‌ امکان برقراري ارتباط بي‌سيم را دارند، از سيستم‌عامل لينوکس استفاده مي‌کنند و ...
اين محصول به يک چرخ نخي کوچک متصل سات که اگر يک دقيقه کشده شود، تا 10 دقيقه نيروي لازم را فراهم مي‌کند. علاوه بر اين، صفحه‌‌نمايش اين محصول مي‌تواند براي وضوح بيشتر، به‌هنگام قرار گرفتن در مقابل نور خورشيد به‌صورت خودکار از حالت رنگي به سياه و سفيد تغيير حالت مي‌دهد. تمام اين امکانات جديد مي‌تواند هزينه لپ‌تاپ‌ها را افزايش دهد، اما مديران سازمان OLPC کوشيده‌اند که ضمن افزودن اين امکانات جديد قيمت اين محصول را افزايش ندهند.
آنگونه كه اعلام شده است تا سال آينده 50 ميليون عدد از اين ماشين‌هاي سبز که هم‌اکنون با نام OX خوانده مي‌شود توليد شود و اين در حالي است که احتمال مي‌رود تا سال 2010 ميلادي 150 ميليون از اين دستگاه در دنيا عرضه شود.
نگروپونته اعلام کرده است که هم‌اکنون در آمريکاي مرکزي هشت کشور با يکديگر گروهي را تشکيل داده‌اند که طي طرحي مشترک اين لپ‌تاپ‌ها را خريداري کنند. در اين ميان کشورهاي پاکستان و فيليپين نيز اقداماتي را در اين زمينه انجام داده‌اند.
کشور فنلاند در اين راستا اعلام کرده که براي کمک به مردم فقير نامبيا اين لپ‌تاپ‌ها را خريداري و به‌صورت رايگان در اختيار دانش‌آموزان اين کشور قرار خواهد داد. امارات متحده عربي نيز در نظر دارد اقدام مشابهي را براي مردم پاکستان انجام دهد و اين در حالي است که فرانسه به‌دنبال يک کشور آفريقايي فقير مي‌گردد تا اين لپ‌تاپ‌ها را به‌صورت رايگان به‌ آن‌ها بدهد.
امارات عربي متحده که شامل 7 کشور عربي ثروتمند مي‌شود، قصد دارد 13/5 ميليارد دلار از بودجه خود را به خريد لپ‌تاپ 100 دلاري اختصاص دهد تا 65 ميليون کودک پاکستاني به دنياي ديجيتالي راه پيدا کنند.
در ماه جاري ميلادي دو هزار و 500 لپ‌تاپ ارزان‌قيمت که هم‌اکنون 150 دلاري فروخته مي‌شوند، به‌صورت آزمايشي ميان برخي از فقيرترين كودكان جهان توزيع شدند. استفاده آزمايشي از اين تعداد لپ‌تاپ در حالي انجام مي‌گيرد که گفته شده از ماه ژوئيه سال 2007 اين محصول به‌صورت انبوه توليد خواهد شد.، هزينه خريداري اين لپ‌تاپ‌ها توسط دولت‌هاي اين كشورها تامين مي‌شود و در نهايت هر كدام از كودكان دبستاني كشورهاي شركت كننده در اين طرح يك کامپيوتر قابل‌حمل خواهند داشت.
گفتني است اين کامپيوترها به يك پردازنده مركزي AMD با سرعت محاسباتي 366 مگاهرتز، 512 مگابايت حافظه فلش، دو ورودي USB و نگارش خلاصه‌شده سيستم‌عامل لينوكس مجهز شده‌اند. اين 2500 لپ‌تاپ بين کودکان فقير کشورهاي برزيل، اوروگوئه، ليبي، رواندا، پاكستان، تايلند و اتيوپي توزيع شده‌اند.