دنياي اقتصاد – شوراي عالي انفورماتيك در تازه‌ترين گزارش امتيازبندي شركت‌هاي انفورماتيكي را منتشر كرده است. اين امتيازبندي در واقع تنها شاخص رتبه‌بندي ميان شركت‌هاي حوزه انفورماتيك ايران است كه طي سال‌هاي اخير در كشور وجود داشته است.
آنچه شركت‌ها را ملزم به داشتن رتبه با شرايط نسبتا سخت و عمدتا غير شفاف بازار انفورماتيك ايران مي‌كند اين است كه اين رتبه‌بندي در احراز صلاحيت شركت‌ها براي بسياري از پروژه‌هاي كامپيوتري يك مورد الزام‌آور تلقي مي‌شود از اين‌رو بسياري از شركت‌ها حتي اگر علاقه‌اي به ارائه اطلاعات مربوط به خود و رتبه‌بندي نداشته باشند ناچار به داشتن امتياز از شوراي عالي انفورماتيك هستند.
رتبه‌بندي شركت‌هاي انفورماتيكي از سوي ديگر به نوعي يك طبقه‌بندي كمي و كيفي در عرصه فناوري اطلاعات و ارتباطات ايران نيز هست اما آنچه طي سال‌ها در اين زمينه صورت گرفته به دليل نوع محاسبه رتبه شركت‌ها و امتياز آنان در جدول چندان نتيجه دلخواه مجريان و صاحبان شركت‌ها نبوده است. انتقاد به رتبه‌بندي قديم شركت‌هاي انفورماتيكي باعث شد كه شوراي عالي انفورماتيك آيين‌نامه جديدي را براي رتبه‌بندي و احراز صلاحيت شركت‌ها در نظر بگيرد كه نتايج آن به تازگي اعلام شده است.
شرايط عمومي شركت‌ها شركت‌هايي كه شكل جديد رتبه‌بندي را در برمي‌گيرند شركت‌هايي هستند كه در حوزه فعاليت رايانه‌اي، مخابراتي، الكترونيكي و اتوماسيون صنعتي مشغول به كار هستند. اين شركت‌ها بايد داراي مديرعامل تمام وقت با مدرك تحصيلي ليسانس و داراي حداقل دو نفر كارشناس با مدرك تحصيلي ليسانس در رشته‌هاي كامپيوتر، نرمافزار، سخت‌افزار، الكترونيك، كنترل و مخابرات يا ساير رشته‌هاي مهندسي – علوم پايه و رشته‌هاي پزشكي تمام وقت باشند.
بر اساس رتبه‌بندي جديد شركت‌هاي انفورماتيكي جمع ميزان حقوق و دستمزد پرداختي به كاركنان مندرج در صفحه 15 اظهارنامه مالياتي سال قبل با ضريب 16 و ميانگين درآمد مشمول ماليات و مانده درآمد مشمول ماليات با ضريب 4/0 را به شوراي عالي انفورماتيك اعلام كنند. همچنين درآمد حاصل از صادرات نيز به درآمد مشمول ماليات اين شركت‌ها اضافه مي‌شود. اگر شركتي نتواند به هر دليل اظهارنامه مالياتي ارائه كند مجموعه حقوق و دستمزد مشمول و غيرمشمول مندرج در ليست بيمه را به شورا ارايه مي‌كند. اين ملاك جديد باعث شده كه عملا شركت‌هاي كه درآمد بيشتر و به تبع آن داراي ميزان ماليات بيشتري باشند از امتياز بالاتري برخوردار شوند. در دوره جديد رتبه‌بندي شركت‌هاي انفورماتيكي تاكيد زيادي نيز روي اطلاعات خوداظهاري شركت‌ها صورت گرفته به اين طريق كه شركت‌ها امتيازات به دست آمده را در گروه‌هاي مختلف از قبل پيش‌بيني شده قرار مي‌دهند. شركتي كه در هر بخش بالاتر از ده هزار امتياز داشته باشد در آن بخش رتبه نخست و اگر امتياز كمتر داشته باشد داراي رتبه‌هاي بعدي تا شش خواهد بود.
برترهاي اين دوره به‌رغم اين كه امسال در نوع رتبه بندي شركت‌هاي انفورماتيكي تفاوت‌هاي زيادي ايجاد شده اما حداقل در صدر جدول شركت‌هاي برتر چندان تفاوتي با دوره‌هاي گذشته ندارند. نكته مهم در رتبه‌بندي شركت‌هاي انفورماتيكي اين است كه شركت‌هاي دولتي در كنار شركت‌هاي خصوصي مورد ارزيابي قرار مي‌گيرند ولي با اين حال برخي شركت‌هاي خصوصي نيز در اين رتبه‌بندي جايگاه‌هاي بالايي را به خود اختصاص داده‌اند. برترين شركت از نظر امتياز در جدول اين دوره متعلق به شركت دولتي خدمات انفورماتيك است. اين شركت با 194هزار امتياز بالاترين امتياز را به خود اختصاص داده و با فاصله بسياري از ديگر شركت‌ها در صدر جدول قرار دارد.
شركت خدمات انفورماتيك تقريبا در تمام رشته‌هايي كه به ارايه امتياز پرداخته جايگاه نخست را به خود اختصاص داده است. به عنوان مثال در رده‌بندي جايگاه داده امتياز اين شركت 34997 اعلام شده كه تقريبا ده برابر نزديك‌ترين رقيب خود در اين بخش است. در بخش كامپيوتر‌هاي main FRAME و پشتيباني سخت‌افزاري، توليد و ارائه دستگاه‌هاي جانبي، ارائه و پشتيباني نرم‌افزارهاي خارجي (se) و توليد و پشتيباني نرم‌افزارهاي سفارش مشتري نيز امتياز اين شركت بالاتري است.
پس از اين شركت ايزايران، داده‌پردازي ايران و همكاران سيستم نيز ديگر شركت‌هايي هستند كه بالاترين امتيازهاي رده‌هاي مختلف را به خود اختصاص داده‌اند. اين شركت‌ها تقريبا با فاصله نزديك امتيازي در رتبه‌هاي اول تا پنجم ليست عمومي قرار دارند هر چند در اين ليست تنها شركت همكاران سيستم خصوصي محسوب شده و ساير شركت‌ها عمدتا دولتي هستند.
صنايع الكترونيك زعيم، خدمات و ماشين‌هاي محاسب الكترونيكي، گسترش انفورماتيك ايران، مشاوران انفورماتيك نيرو، پديده پويش، رايورز، نماد ايران، ياس ارغواني، رادسامانه، پادرايانه حساب، راي‌آوران توسعه و داده‌پردازان دوران نيز در ليست امتيازها رتبه‌هاي بعدي را به خود اختصاص داده‌اند.
رتبه‌بندي شركت‌هاي انفورماتيكي را مي‌توان از شكل‌ها و جهت‌هاي گوناگون نيز مورد بررسي قرار دارد. اگر شركت‌هاي سخت‌افزاري كه عمدتا واردكننده و يا پشتيبان هستند را كنار بگذاريم و به گروه شركت‌هاي نرم‌افزاري گام بگذاريم يا ليست ديگري روبه‌رو هستيم. بر اين اساس در حوزه نرمافزار شركت داده‌پردازي ايران، همكاران سيستم و ايريسا بالاترين امتياز را دارند و شركت‌هاي مگفا، گسترش انفورماتيك ايران، نماد ايران، رادسامانه، داده‌پردازي دوران، رايورز، مشاورين پارس سيستم، مركز تحقيقات صنايع انفورماتيك و داده‌هاي رسا در رتبه‌هاي بعدي جاي مي‌گيرند. از نظر جمع كارمندان نيز در همين گروه نرم‌افزاري ليست تقريبا به همان شكل است و به ترتيب شكل‌هاي همكاران سيستم، داده‌پردازي دوران، ايرسانا، رايورز، رادسامانه، مشاورين پارس سيستم، داده‌پردازي دوران و مگفا رتبه‌ها را در اختيار دارند.
اشكالات رتبه‌بندي به‌رغم اينكه رتبه‌بندي جديد داراي مزايايي چون امتيازبندي بر اساس درآمد شركت‌ها است اما خوداظهاري شركت‌ها در رده‌بندي‌هاي مربوطه باعث شده كه بسياري از شركت‌ها اضافات امتيازي خود در بخش‌هاي نسبتا موفق خود را به بخش هاي ناموفق تسري دهند و به اين ترتيب عملا جايگاهي غيرواقعي را در يك حوزه كسب كنند. به نظر مي‌رسد اگر در اين زمينه نيز بتوان روش و شيوه‌اي انتخاب كرد تا جلوي سواستفاده و ارقام اشتباه گرفته شود مي‌توان براي اين رتبه‌بندي اعتبار بيشتري را نيز قايل شد.
