آي‌تي‌ايران- سالن بزرگ اکسل در غرب لندن اواخر هفته گذشته ميزبان چهارهزار نفر از برنامه نويسان، مديران اپراتورها، نمايندگان رسانه‌ها، فعالان صنعت موبايل و… بود.
جايي که همه منتظر نخستين نتايج عملي تغييرات استراتژي شرکت نوکيا در بازار بودند.
اين تغييرات پس از آن رخ داد که رفتارهاي تجاري برخي فعالان صنعت موبايل عملا معادلات در اين عرصه را به هم ريخت. برخي شرکت‌هاي موفق گذشته به بازندگاني بزرگ تبديل شدند و کنار رفتند و ديگراني که کسي براي آنها موفقيتي متصور نبود به مرزهاي موفقيت نزديک شدند. نوکيا اما به عنوان بزرگ‌ترين توليد کننده موبايل در جهان که تا اواسط دهه اول دو هزار ميلادي به جايگاهي دست‌نيافتني رسيده بود، وضعيتي ميانه يافت. به‌رغم آنکه اين شرکت فروش بالاي خود را در جهان حفظ کرد؛ اما به لحاظ رقابت در عرصه موبايل‌هاي هوشمند به مشکل برخورد جايي که ديگر فقط سخت‌افزار يا نرم‌افزار و فيچرها و امکانات يک موضوع کليدي به شمار نمي‌آمدند، بلکه شاخص‌هاي ديگري ملاک برتري شده بودند که ايجاد اکوسيستم يا فضاي محصولي يکي از آنها بود.کاهش 39 درصدي فروش گوشي‌هاي هوشمند اين شرکت در سه ماهه سوم امسال نيز نمايانگر مشکلاتي است که اين شرکت در قانع کردن مشتريان اين دسته از محصولات دارد.
نتايج الوپ و تغييرات ديگر
استفان الوپ، مديرعامل نوکيا که خود يکي از تغييرات اخير اين شرکت در راستاي استراتژي جديد به شمار مي‌رود، مرد اول اين کنفرانس بود، جايي که در سخنراني خود نيز به يکي از دامنه‌هاي تغييرات يعني شيفت به سمت ويندوز فون (سيستم‌عامل مايکروسافت براي گوشي‌هاي موبايل ) اشاره کرد. او که خود سابقه فعاليت در بخش نرم‌افزار مايکروسافت را نيز دارد تلاش کرده تا با استفاده از توان نوکيا در ساخت گوشي و توان مايکروسافت در توليد نرم‌افزار به محصولي برسد که بتواند با بهترين‌هاي فعلي بازار رقابت کند. لوميا 800 و لوميا 710 دو پاسخ بزرگ استفان الوپ براي بازار فعلي بودند. دو گوشي هوشمندي که با هيجان زياد به همه افراد حاضر در مجموعه اکسل معرفي شدند.
آنچه گوشي‌هاي جديد نوکيا را از مدل‌هاي قبلي مجزا مي‌کرد تلاش براي بهبود عملکرد رابط‌هاي گرافيکي و مفهوم استفاده از نرم‌افزار بود. استفاده از تايل (‌شکل‌هاي کاشي گونه) به جاي App چيزي بود که به عنوان يک نوآوري مورد اشاره قرار گرفت. کيوين شيلدز نايب رييس کل مديريت و محصولات هوشمند نوکيا وقتي با تمام قدرت روي سن فرياد کشيد که اين گوشي ( لوميا) عالي است و بسياري را از روي صندلي‌هايشان تکان داد در جريان سخنراني خود کنايه‌هاي زيادي به نوع نگاه رقبا به اين موضوع انداخت. او گفت که در لوميا نيازي به آن همه نرم‌افزار به درد نخور و بلا استفاده روي موبايل نيست، بلکه هر چيزي که مورد نياز است در مربع‌هاي متعدد و کاشي گونه در اختيار کاربر قرار مي‌گيرد.
تغيير نگرشي که کيوين شيلدز از آن سخن مي‌گفت به سورپرايز کردن جهان موبايل منجر مي‌شود و باز به گفته او اين زيباي وحشي مرزهاي جديدي را بازار موبايل تعيين مي‌کند. همين موضوع نشان مي‌داد چرا مديران نوکيا عمدتا (شايد مشابه سال‌هاي قبل) روي امکانات گوشي و حواشي آن صحبت کردند و کمتر به سراغ لايه‌هاي ديگر اکوسيستم از جمله نرم‌افزار و فروشگاه‌هاي مربوط به آن رفتند؛ جايي که به طور مشترک با مايکروسافت بايد برنامه‌ريزي کنند. نوکيا در عين حال با چالش پيچيدگي سيستم‌عامل‌هاي متعدد و تغييرات مختلف نيز روبه‌رو است. در عين حال که ويندوز فون جديد را براي محصولات آينده هوشمندش در نظر گرفته همچنان با سيستم عامل ميگو که با همکاري اينتل روي گوشي چون N9 راه‌اندازي کرده، ادامه خواهد داد.
مرد اول آمريکايي نوکيا که يکسالي است جايگزين اولي پکاي فنلاندي شده، اما در حالي اين کنفرانس را به پايان رساند که شنيده مي‌شود حداقل در داخل فنلاند نگاه جهانشمول و تغييرات راديکالش چندان به مذاق همه خوش نيامده است. حالا چه از بيرون و چه از درون همه منتظرند ببينند الوپ که گفته مي‌شود از پنج صبح کار روزانه‌اش را آغاز مي‌کند و مهارت زيادي در ايجاد هيجان و سخنراني‌هاي پر شور دارد، واقعا دوباره آفتاب را به آسمان نوکيا باز‌مي‌گرداند يا نه.
نوکيا ورد 2011
نوکيا ورد امسال به چند گروه جديد در چند گروه مختلف بها داده بود و تمرکز ويژه‌اي روي آنها گذاشته بود. مهم‌ترين آنها شايد برنامه‌نويسان بودند که مشخص شد نوکيا تلاش دارد تا در اکوسيستم خود جايگاه مناسبي را براي آنها در نظر بگيرد. گروه ديگر در مقابل کاربران جوان با محدوده سني 25 سال هستند جايي که نوکيا معتقد است آنها اميد اصلي صنعت موبايل هستند و بايد تمرکز ويژه‌اي روي اين گروه داشت. نوکيا از طرف ديگر به جز رسانه‌هاي رسمي تمرکز خاصي نيز روي بلاگرها و به خصوص ويدئو بلاگرها گذاشته بود به طوري که بسياري از آنها به طور مستقيم صدها ساعت فيلم و عکس از دو روز سخنراني و نمايشگاه روي رسانه‌هاي خود قرار دادند.
نوکيا همچنين نشان داد که توجه ويژه‌اي روي نقشه و به خصوص نقشه‌هاي سه بعدي راهياب و ترافيکي قرار داده است. امسال مدلي از ماشين عکسبرداري جديدي در اين کنفرانس در معرض نمايش گذاشته شد که به جز امکان عکسبرداري پانوراما 360 (چيزي که براي محصولاتي چون ديد خياباني گوگل به کار مي‌آيد) امکان کشيدن مدل سه‌بعدي مکان‌ها و ساختمان‌ها و دريافت ريز اطلاعات مکان‌هاي موجود در خيابان (مثل بانک‌ها، مکان‌هاي عمومي، سينماها و…) را نيز داشت. RICHARD QUEST مجري معروف سي‌ان‌ان هم يکي از شاخص‌هاي کنفرانس امسال بود او که به نقش موبايل در تحولات رسانه‌اي اشاره داشت سخنراني خود را با توئيت‌هاي خيالي مسافران تايتانيک آغاز کرد و به تصويرهاي خونين قذافي که با موبايل گرفته شده بودند رسيد. او معتقد بود که شهروندان با موبايل خود به يک رسانه تبديل شده‌اند و از اين جهت هم رقيب و هم تامين‌کننده محتوا براي رسانه‌هاي رسمي به شمار مي‌روند.
لوميا و اميد‌هاي جديد
بسياري معتقدند که نوکيا گوشي‌هاي با کيفيتي توليد مي‌کند، اما مشکل از نرم‌افزار است. هر چند تاکنون اين شرکت همچنان بازارهاي اصلي و گوشي‌هاي ارزان‌تر را در اختيار دارد، اما گرايش مردم به سمت گوشي‌هاي هوشمند نشان دهنده وضعيتي است که سازندگان گوشي چون نوکيا با آن رو به رو هستند. اين شرکت‌ها براي باقي ماندن در وضعيت مطلوب نياز به موفقيت در عرصه جنگ گوشي‌هاي هوشمند هستند. لوميا 800 و لوميا 710 دو پاسخ نوکيا براي عرض اندام جديد در بازار تلفن‌هاي هوشمند هستند. لوميا طراحي بسيار ساده‌اي دارد و با يک پردازنده 4/1 گيگاهرتزي يکي از سريع‌ترين گوشي‌هاي هوشمند فعلي به شمار مي‌آيد. بهبود قابليت رابط گرافيکي در لمس و ورق زدن صفحات تجربه دلچسبي را در اختيار کاربر قرار مي‌دهد و خصوصا از اين نظر که شباهتي به تلفن‌هاي لمسي فعلي و حتي جديدترين گوشي خود نوکيا يعني N9 ندارد.
نوکيا گفته است به رغم اينکه لوميا را با همکاري ويندوز به بازار عرضه مي‌کند، اما همچنان سبد محصولات سيمبين خود را نيز حفظ خواهد کرد. حتي از جنبه حيثيتي نيز وادار کردن نوکيا به پذيرش سيستم عامل ديگري به جز سيمبين کار ساده‌اي نبوده، اما اين شرکت فنلاندي حاضر نيست به راحتي سيستم‌عاملي که سال‌ها با موفقيت گوشي‌هايش را با آن عرضه کرده و فروش خوبي هم داشته را کنار بگذارد.لوميا 800 و 710 هر دو از يکي دو روز ديگر در شش کشور آلمان،‌ انگليس، ‌فرانسه، اسپانيا، هلند و ايتاليا عرضه خواهند شد و قيمت لوميا 800 در حدود 420 يورو و لوميا 710 در حدود 270 يورو خواهد بود که در مقايسه با همتايان هوشمند خود در بازار قيمت مناسبي دارند. استفان الوپ گفته است که اين گوشي از طريق 31 اپراتور در شش کشور عرضه مي‌شود و در تاريخ نوکيا چنين سرمايه‌گذاري براي تامين نيازهاي بازار بي‌سابقه است. به هر حال به نظر مي‌رسد که نوکيا بسيار روي موفقيت لوميا حساب باز کرده هر چند در همين کنفرانس اين شرکت چهار گوشي تحت عنوان آشا 300، آشا 303، آشا 200 و آشا 201 را در رنج قيمتي بين 60 تا 115 يورو عرضه کرد که البته براي بازار گوشي‌هاي ارزان‌تر در نظر گرفته شده‌اند. نوکيا به غير از اين لوميا را با شعار AMAZING EVERYDAY (‌هر روز عالي است ) عرضه کرده است هر چند به گفته بلانکا جوتي معاون بخش موبايل نوکيا امروز در بخشي از کشورها مثل هند به‌رغم فقر بيش از 800 ميليون گوشي هست و اين نشان مي‌دهد مردم از هر طبقه اجتماعي از اين دستگاه ارتباطي استفاده مي‌کنند.(براي آشنايي بيشتر با گوشي‌هاي جديد نوکيا که در کنفرانس جهاني اين شرکت معرفي شده است مي‌توانيد صفحه 27 امروز را بخوانيد).
***
تحولات بازار موبايل براي بسياري از جمله براي فعالان عرصه موبايل ناشناخته و در عين حال سريع است. نوکيا شايد اگر توان تحليل تحولات امروز جهان موبايل را داشت دامنه تغييراتش را زودتر و سريع‌تر شروع مي‌کرد و به امروز مي‌رسيد. با اين حال حداقل اين شرکت فنلاندي نشان داده که مسير موفقيت را از طريق دنبال کردن برندهاي ديگر يا کپي کردن مسيرهاي آنان نمي‌جويد. او در اين بازار روش‌هاي رقابتي متعلق به خود را دنبال مي‌کند.
براي نوکيايي که گفته شده بيش از يک ميليارد گوشي به مردم اين کره خاکي فروخته حالا دستيابي به يک ميليارد بعدي دغدغه است.
نويسنده : شهرام شريف