اگر با دنياي وب‌آشنايي مختصري داشته باشيد، حتما بارها واژه مرورگر را شنيده‌ايد و اگر جزو كاربران حرفه‌اي باشيد به درستي مي‌دانيد كه در حال حاضر مرورگرهاي فراواني همچون اينترنت اكسپلورو (IE)، موزيلا فايرفاكس، اپرا، نت اسكيپ، سافاري، لينكس (Lynx) و... در اختيار كاربران قرار دارند؛ اما طبق بررسي‌هاي انجام شده گفته مي‌شود، در حال حاضر اكثر كاربران در دنيا از مرورگر اينترنت مايكروسافتInternet Explorer و(IE) و همچنين سيستم عامل ويندوز استفاده مي‌كنند.
به نظر مي‌رسد كه در ايران به دليل پشتيباني از زبان فارسي و همچنين سازگاري بيشتر سايت‌هاي فارسي با مرورگر مايكروسافت و عدم علاقه عموم كاربران ايراني به استفاده از ديگر سيستم عامل‌ها سهم بيشتر متعلق به مرورگر IE و سيستم عامل ويندوز است.
IE مرورگر پرطرف‌دار
در حال حاضر بازار مرورگرها و سلطه مطلق آن به دست مايكروسافت است؛ چرا كه اكثر كاربران براي گشت و گذار خود در شبكه جهاني وب از ميان تمامي مرورگرها جذب مرورگر اينترنت اكسپلورر شده‌اند.
اما همچنان كه در تمامي عرصه‌ها رقابت وجود دارد، در اين عرصه نيز مي‌توان رقابت تنگاتنگي را مشاهده كرد تا آنجا كه طبق نظرسنجي‌هاي انجام شده گفته مي‌شود كه مرورگر «فايرفاكس» به عنوان رقيب اصلي IE پا به ميدان گذاشته است و به سرعت مي‌رود تا در ميان كاربران اينترنت گسترش پيدا كند.
اما در زمينه ميزان استقبال كاربران ايراني از ميان مرورگرهاي موجود بايد گفت كه در آخرين آمارگيري كه از طريق يكي‌از سايت‌هاي فارسي به دست آمده است، بيش از 94درصد بازديدكنندگان از مرورگر IE روي سيستم عامل ويندوز براي گردش در اينترنت استفاده مي‌كنند و بعد از آن، كاربران مرورگر اينترنت فايرفاكس روي سيستم عامل ويندوز با 84/3درصد هستند؛ همچنين از بين كاربران مرورگر IE بيش از 83درصد از نسخه 6 اين نرم‌افزار و 16درصد نيز از نسخه 7 آن استفاده مي‌كنند. نسخه 5/5درصد و 5 نيز با زير يك‌درصد در مقام‌هاي بعدي قرار دارند. گفتني است اكثر كاربران فاير فاكس نيز از نسخه دو به بالاي اين مرورگر استفاده مي‌كنند.
در همين زمينه عليرضا شيرازي، مدير سايت پارسيك وبلا گفا مي‌گويد: «كاربران ايراني هم مثل خيلي از كاربرهاي خارجي براي گشت و گذار در اينترنت از مرورگر IE و بعد از آن از مرورگر فايرفاكس استفاده مي‌كنند. وي در پاسخ به اين سوال كه علت اين افزايش استفاده از مرورگر IE چيست، چنين اظهار داشت: «چون بيشتر سيستم عامل‌هاي نصب شده روي دستگاه كاربران ويندوز مايكروسافت است و چون IE به طور پيش فرض روي اين ويندوز نصب شده است، بنابراين كاربران خيلي راحت‌تر هستند كه از اين مرورگر استفاده كنند.»
وي در ادامه مي‌افزايد: «نكته ديگر اين است كه IE بيشتر با زبان فارسي سازگار است و نسخه‌هاي ديگر مثل فايرفاكس آنطور كه بايد از زبان فارسي پشتيباني نمي‌كنند. همچنين اكثر سايت‌هاي ايراني با مرورگر IE سازگارترند. بنابراين خيلي از كاربران هم حتي اگر مايل به استفاده از مرورگرهاي ديگر باشند، نمي‌توانند از آن استفاده كنند. چون اكثر سايت‌هاي فارسي با IE بهتر ديده مي‌شوند. بنابراين تنها مجبور به استفاده از IE مي‌شوند.»
در همين زمينه مهدي صادقي، كارشناس شركت پارس‌آنلاين نيز علت افزايش استقبال كاربران ايراني را از مرورگر IE چنين مطرح مي‌كند: استفاده از سيستم عامل ويندوز، پشتيباني آن از زبان فارسي و سازگاري آن با سايت‌هاي ايراني و اينكه اين مرورگر به صورت خودكار روي سيستم مايكروسافت نصب شده است، دليل اصلي استقبال كاربران ايراني از مرورگر IE است.» با اينكه گفته مي‌شود سلطه بازار مرورگرها در دست مايكروسافت است، اما اين محبوبيت گاهي اوقات هم دردسرآفرين مي‌شود؛ چرا كه اكثر هكرها به دنبال نفوذ به اين مرورگر و خرابكاري در آن هستند؛ كاري كه سالانه ضررهاي هنگفتي هم براي كاربران سراسر جهان و هم براي صاحبان اين مرورگرها به همراه دارد. شايد اگر امروز عده‌اي از كاربران به سمت مرورگر فايرفاكس جذب مي‌شوند، تنها به دليل امنيت بالاي اين مرورگر نسبت به مرورگر IE است.شيرازي، مدير سرويس‌دهنده سايت بلاگفا امنيت مرورگرها را يك اصل مهم مي‌داند و مي‌گويد.» بيشتر كاربران اينترنت خواستار اين هستند كه حداقل در محيط اينترنت كه مشغول بازديد از سايت‌هاي مختلف هستند، خطري آنها را تهديد نكند و سيستم‌هاي آنها كمتر دچار اختلال شود. آنچه در حال حاضر مطرح است، اين است كه مايكروسافت كم‌كم دارد سهم خود را در بازار مرورگرها به دليل پايين‌بودن امنيت از دست مي‌دهد و فايرفاكس از اين موضوع استفاده كرده و در حال پيشي‌گرفتن از اين مرورگر است.»
وي در ادامه مي‌افزايد: چون IE بيشتر مورد استفاده قرار مي‌گيرد و اكثر كاربران با اين نسخه آشنايي كامل دارند، بنابراين بيشتر براي اين مرورگر ويروس وتروجان توليد مي‌كنند. اين در حالي است كه به دليل آشنايي كم با مرورگر فايرفاكس اين مرورگر كمتر دچار آسيب‌ مي‌شود و در نتيجه فايرفاكس از امنيت بالاتري برخوردار است.
سرعت اينترنت افزايش امنيت
اگرچه امنيت يك نكته كليدي محسوب مي‌شود، اما شايد براي كاربران ايراني بحث كپي‌رايت بيشتر از امنيت خودنمايي مي‌كند؛ چرا كه اگر قانون كپي‌رايت در كشور اجرا مي‌شد و كاربران كپي از نسخه اصلي مرورگر استفاده مي‌كردند،‌ مي‌توانستند با به روز رساني و ترميم حفره‌هاي امنيتي به نوعي ضريب ايمني مرورگر خود را بالا ببرند. شيرازي در اين خصوص مي‌گويد: در «بيشتر كشورها كاربران مرورگرهاي خود را مدام به روزرساني و آخرين اصلاحيه‌هاي موردنياز را روي سيستم‌هاي خود نصب مي‌كنند. اين در حالي است كه كاربران ايراني به هيچ وجه سراغ به روز رساني مرورگر خود نمي‌روند و شايد آخرين اصلاحيه آنها مربوط به 2 تا 3 سال پيش باشد.»
وي در ادامه مي‌گويد: «رعايت نكردن اين نكات بسياري از كاربران را دچار مشكل مي‌كند؛ به خاطر اينكه بيشتر نسخه‌هايي كه مورد استفاده قرار مي‌دهند، اصل نبوده و اكثر آنها كپي شده است. همين امر باعث مي‌شود كه كاربران نتوانند از نسخه‌هاي به روزرساني شده استفاده كنند.» مدير سايت پارسيك سرعت اينترنت را نيز يكي ديگر از عوامل بالا بردن ضريب امنيت كاربران عنوان مي‌كند و مي‌گويد: «افزايش سرعت اينترنت يكي ديگر از عواملي است كه امنيت كاربران را افزايش مي‌دهد؛ چرا كه هرچقدر سرعت اينترنت بالا باشد، سيستم عامل به راحتي و به طور خودكار مي‌تواند مرورگر را به روزرساني و اشكالات آن را برطرف كند.»
وي در ادامـــه مي‌افزايـــــد: «در‌حال‌حاضر نسخه‌هاي جديد مرورگرها اين امكان را دارند كه بعد از نصب، خود به خود مرورگر را به روزرساني و اشكالاتش را برطرف كنند. لازم به ذكر است كه انجام اينكار در مرحله‌ اول احتياج به اينترنت پرسرعت دارد؛ چرا كه ممكن است فايل موردنظر 40مگابايت باشد كه دانلود اين حجم اطلاعات از طريق اينترنت Dail up امكان‌پذير نيست.»
اما صادقي در زمينه بالا بردن سرعت اينترنت معتقد است كه كاربران با انجام دادن يكسري از تنظيمات روي مرورگر خود مي‌توانند تاحدودي سرعت اينترنت خود را بالا ببرند؛ به طور مثال اگر در يك سايت تصاوير متحركي وجود داشته باشد، مي‌توانند با تنظيم روي مرورگر IE كار كنند كه اين تصاوير ديگر نشان داده نشود؛ در نتيجه سرعت اينترنت آنها افزايش پيدا مي‌كند.»وي همچنين به مزاياي برخي از مرورگرهايي نظير فايرفاكس و IE اشاره مي‌كند و مي‌گويد: «مرورگر نسخه
IE نسخه7 در‌حال‌حاضر اين امكان را به كاربران مي‌دهد كه در هنگام كليك روي مرورگر چند سايت با هم باز شوند كه انجام اين كار احتياج به سرعت بالاي اينترنت دارد؛ ولي از آنجا كه سرعت اينترنت در كشور ما آن‌چنان كه بايد پيشرفت نكرده است، كاربران نمي‌توانند از اين امكانات استفاده كنند.»
مرورگر فارسي
در‌حال‌حاضر مرورگرهاي متعددي توسط شركت‌هاي بزرگ دنيا طراحي و توليد مي‌شود. در اين ميان كشور ايران نيز از اين قافله عقب نمانده است و دست به توليد يك مرورگر زده است كه مي‌توان به مرورگر فارسي IE اشاره كرد كه توسط متخصصان ايراني توليد شده است؛ ولي آنچنان كه بايد از آن استقبال نشده است. عليرضا شيرازي در مورد اين مرورگر فارسي مي‌گويد: «در واقع همان مرورگر IE است كه به فارسي تبديل و فقط از امكانات و برنامه‌نويسي آن نسخه فارسي درست كرده‌اند. به طور كل نرم‌افزار همان مرورگر IE يا فاير فاكس است و فقط منوهاي آن است كه تبديل به فارسي شده است. مثل كاري كه در مورد ويندوز فارسي انجام شده كه در واقع منوي استارت تبديل به كلمه شروع شده بود.»
بسياري از كارشناسان معتقدند اين مرورگر را نمي‌توان يك نوع توليد داخلي به حساب آورد؛ چرا كه نوشتن برنامه يك مرورگر خيلي سخت است و پيچيدگي‌هاي خاص خودش را دارد و معمولا تنها شركت‌هاي بزرگ جهان دست به توليد مرورگرها مي‌زنند كه اكثر آنها به صورت پروژه‌هاي كدباز تهيه مي‌شوند.