کدام سيستم‌عامل‌ها چه قابليت‌هايي دارند؟ اين پرسش اصلي همه خريداران موبايل است. اين گزارش تلاش دارد به اين پرسش پاسخ دهد

سيمبيان، آندرويد، IOS، ويندوز موبايل، بادا و RIM از سيستم‌عامل‌هاي رايج در بازار جهاني و بازار داخلي است که در کنار آنها مي‌توان به سيستم‌عامل جديدي چون ميگو هم اشاره کرد. به گفته کارشناسان بازار گوشي موبايل در حال حاضر سيمبيان بيشترين سهم فروش را در بازار گوشي در اختيار دارد و پس از آن آندرويد قرار گرفته است. البته اين آمار مختص ايران است؛ چرا که در خارج از ايران آمارهاي مربوط به سيستم‌عامل‌ها بسيار متفاوت است.

البته شركت‌هاي عرضه‌کننده گوشي بنا به دلايلي که آن را سياست‌هاي خاص شرکت اعلام مي‌کنند از ارائه آماري در مورد سهم محبوبيت سيستم‌هاي عامل خودداري مي‌کنند، اما محمدي مدير بازاريابي و فروش بخش گوشي‌هاي شرکت ال‌جي در اين باره به «دنياي‌اقتصاد» گفت: در مورد سهم فروش سيستم‌هاي‌عامل با توجه به بررسي‌هاي انجام شده مشخص شده با وجودي که آندرويد به عنوان قدرتمندترين سيستم عامل موبايلي شناخته مي‌شود، ولي حدود 40 درصد بازار ايران به سيستم‌عامل قديمي و رايج سيمبيان اختصاص دارد و سهم فروش سيستم‌عامل آندرويد در حدود 25 تا 30 درصد است. سيستم عامل آي او اس هم شايد نزديک به 10 درصد بازار را در اختيار دارد و حدود 10 درصد هم در اختيار سيستم‌هاي عامل ويندوز موبايل و باداي سامسونگ است.

وي همچنين افزود، در حال حاضر سيستم‌عامل آندرويد روي گوشي‌هاي سامسونگ، سوني اريکسون، ال‌جي، موتورولا، اچ تي نصب شده است. سيستم‌عامل سيمبيان هم روي گوشي‌هاي نوکيا، سيستم‌عامل اي او اس روي گوشي‌هاي اپل و سيستم‌هاي عامل بادا و ويندوز فون روي گوشي‌هاي سامسونگ و اچ تي سي نصب مي‌شوند.


سيمبيان همچنان در صدر

سيمبيان يکي از قديمي‌ترين و رايج‌ترين سيستم‌عامل‌هاي موبايلي است که روي گوشي‌هاي هوشمند نصب مي‌شود.

آغاز فعاليت سيمبيان، از سال 2002 و با عرضه گوشي 7650 بود که گوشي‌هاي اين سري به اينفرارد، امکان نصب برنامه آفيس و... مجهز بودند، اما پس از گذشت شش سال اين شرکت نسخه S60 را با عرضه گوشي 5800 عرضه کرد و امکانات جديدتري در اختيار کاربران تلفن‌هاي هوشمند قرار داد. به گفته حميدرضا نيکدل، مدير روابط عمومي نوکيا در ايران، به طور کلي سيستم‌عامل سيمبيان S60 روي گوشي‌هايي که قبل از عرضه سيستم‌عامل سيمبيان 3 به بازار عرضه شدند(N97، N97 MINI، C6-00)
نصب مي‌شوند. سيستم‌عامل سيمبيان 3 نيز پس از S60 رسما با معرفي گوشي هوشمند N8-00 در سال 2010 معرفي شد و با ارائه‌ اين گوشي و سيستم‌عامل جديد، سيمبيان وارد مرحله‌ جديدي از حيات خود شد. اين سيستم عامل را در واقع مي‌توان نسل تکميل شده، بهبود يافته و زيباتر شده سيمبيان S60 ورژن 5 دانست.

در اين ورژن، سيمبيان نسخه جديد خود را فقط با نام سيمبيان ورژن 3 (symbian V3) منتشر کرد. اين سيستم‌عامل که مخصوص گوشي‌هاي با صفحه‌هاي لمسي طراحي شده است از امکانات و مخصوصا رابط گرافيکي بسيار مناسب‌تري نسبت به ديگر انواع نسخه‌هاي سيمبيان ارائه شده روي گوشي‌هاي تلفن همراه برخوردار است. مدل‌هايي از گوشي‌هاي نوکيا که از اين سيستم‌عامل استفاده مي‌کنند عبارتند از C6، C7، C6-1، N7 و N8.

به گفته مدير روابط عمومي نوکيا، پس از Symbian V3 نوبت به عرضه ورژن جديد سيستم‌عامل مذکور يعني ANNA رسيد. ANNA با گوشي E6 که اولين گوشي Touch & Type با صفحه کليد کامل QWERTY بود، در آوريل 2011 رسما معرفي شد. ضمن اينکه، آپديت ANNA براي گوشي‌هاي جديد معرفي شده در اين فاصله‌ زماني، در دسترس قرار گرفت که اين گوشي‌ها عبارت بودند از: Nokia E7، Nokia N8، Nokia C7، Nokia Oro و Nokia C6-01. سيمبيان آنا قابليت تايپ آسان‌تر را براي کاربر فراهم مي‌کند و اين امکان را فراهم مي‌آورد تا از مرورگر سريع تري استفاده کند. تجهيز به ايميل و تقويم به روز آوري شده، پيام رسان Microsoft Communicator و امنيت بهبود يافته از ساير ويژگي‌هاي اين ورژن از سيستم‌عامل سيمبيان است. پس از آنا هم نوبت رسيد به ورژن BELLE. نوکيا اين ورژن را در آگوست 2011 رسما معرفي کرد. داشتن شش صفحه اصلي، امکان شخصي‌سازي اين صفحات با ويجت‌هاي مختلف و جابه‌جايي آنها، نوار بالاي صفحه که با حرکت دست به‌راحتي به پايين باز مي‌شود و... فقط بخشي از ويژگي‌هاي اين نسخه از سيمبيان است. شايد مهم‌ترين تغييري که در اين بخش مي‌توان به آن اشاره کرد، ورود تکنولوژي NFC با آپديت بل است، تکنولوژي‌اي که يکي از پر مصرف ترين‌ها در آينده خواهد بود.


آندرويد و تنوع برند

آندرويد (Android) سيستم‌عامل قدرتمند گوگل است که اين روزها بسياري از توليدکنندگان تلفن همراه از آن استفاده مي‌کنند. اين سيستم‌عامل مانند ساير سيستم‌هاي عامل موبايل داراي ورژن‌هاي مختلفي است که با نام‌هاي جالبي مانند نان زنجبيلي، پيراشکي، کيک بستني و... شناخته مي‌شوند. به عنوان مثال ورژن شماره 5/1 با نام cupcake يا کيک خامه‌اي، ورژن 6/1 با نام Donut يا پيراشکي، ورژن 2 و 1/2 با نام Elcair يا شيريني با خامه و بستني، ورژن 2/2 با نام بستني يخي froyo، ورژن
3/2 Gingerbread ‏ با نام نان پنجره شناخته مي‌شوند. ورژن 1/3 با نام بستني حصيري و ورژن 1/4 با نام ساندويچ بستني از نسخه‌هاي جديد هستند که هنوز وارد بازار داخلي نشده‌اند. محمدي، مدير بازاريابي فروش بخش گوشي‌هاي شرکت ال جي مي‌گويد: در حال حاضر نسخه 3/2 Gingerbread جديدترين نسخه آندرويد در بازار ايران است که روي گوشي‌هايي نظير Nexus S، GALAXY S PLUS
سامسونگ و مدل XPERIA NEO سوني‌اريکسون نصب شده است، اما به‌طور کلي اين نسخه 2/2 FROYO است که پرمخاطب تر از ساير مدل‌ها است. به گفته محمدي، پشتيباني از اشتراک اينترنت از طريق USB پشتيباني از فلش نسخه 1/10، قابليت به روز رساني خودکار اپليکيشن‌ها و تم‌ها و... از ويژگي‌هاي اين نسخه از آندوريد است. همچنين تفاوت مهم FROYO با نسخه 2 و 1/2 Elcair اين است که FROYO سخت‌افزارهاي گوشي را در اختيار نرم افزارها قرار مي‌دهد. براي مثال از طريق مرورگر مي‌توان به دوربين دسترسي داشت يا اينکه نقشه روي مرورگر مي‌تواند از قطب نماي تلفن استفاده کند.

از ديگر قابليت‌هاي FROYO، تشخيص صدا به منظور جست‌وجو و استفاده از مترجم گوگل است. همچنين قابليت ترجمه مکالمه هم در اين نسخه آندرويد وجود دارد. ضمن اينکه مديريت برنامه‌ها و به روز رساني آنها در پس زمينه، هم امکان‌پذير است. وجه تمايز نسخه GINGERBREAD هم با FROYO در ‏اين است که کاربران نسخه جديد کيبورد بهتر و کپي پيست بهتري را تجربه خواهند کرد. ضمن اينکه ‏ Gingerbread در سراسر سيستم خود (در شماره‌گير و مخاطبين) از تماس‌هاي VoIP پشتيباني مي‌کند، عملکرد سريع‌تر، عمر بيشتر باتري و... از ساير مزاياي ورژن نان پنجره اي آندرويد است. نسخه‌هاي بستني حصيري و ساندويچ بستني هم که به زودي وارد بازار مي‌شوند سرعت بيشتري براي کاربران گوشي‌هاي آندرويدي به ارمغان خواهند آورد.


‏iOS قدرتمند و پيشرفته

iOS سيستم‌عامل شرکت اپل است که در اصل براي تلفن هوشمند، نوشته شده است که بعد از آن، براي آي پد، آي پاد تاچ و Apple TV نيز استفاده شد. سيستم‌عاملي كه روي آي‌فون عرضه مي‌شود، Mac OS X است که البته از ژوئن سال 2010 نام سيستم‌عامل اپل به IOS تغيير کرد. در حال حاضر نسخه 5 سيستم‌عامل آي او اس جديدترين است، ولي هنوز نسخه 4 و 1/4 روي تعداد زيادي از گوشي‌هاي آيفون 4 نصب مي‌شود.

نسخه چهارم iOS در سال 2010 معرفي شد و استفاده از قابليت چند وظيفگي، ايميل‌هاي گروهي و چندين امکانات تجاري-اداري ديگر؛ از ويژگي‌هايي بودند که نسخه چهارم iOS داشت. نسخه بعدي iOS 4.0.1 بود که در جولاي 2010 عرضه شده بود و مشکل آنتن‌دهي را رفع کرده بود. در آگوست 2010، باز هم آپديت
iOS 4.0.1 براي آي فون و آي پاد تاچ و iOS 3.2.2 براي آي پد منتشر شد تا برخي اشکالات امنيتي برطرف شود. با اين وجود باز هم کاربران، گزارش‌هايي از برخي اشکالات مي‌دادند. اپل هم با عرضه iOS 4.1 درسپتامبر، اين اشکالات را رفع کرد. اين نسخه عمر باتري را افزايش داد و قابليت جديدي به نام Game Center يا «مرکز بازي»، به آن اضافه شده است.

iOS 5 هم با تغييرات بيشتري در سال 2011 معرفي شد. اين نسخه از سيستم‌عامل Ios يک تفاوت عمده با نسخه قبلي دارد که آن نرم افزار SIRI است که مي‌توان به عنوان يک دستيار شخصي با دستورهاي صوتي کار کند. پيامک بفرستد، ايميل بزند، رستوارن پيدا کند يا قرارهاي شما را تنظيم کند. البته سيري صرفا روي نسخه 4S آيفون نصب مي‌شود. نسخه پنجم اين سيستم عامل به خوبي با iTunes, iCloud و محصولات ديگر اپل سازگار است.


ويندوز فون اميدوار به آينده

mango 7.5 جديدترين سيستم‌ عامل ويندوز فون است که پس از ويندوز 7 براي آپديت به بازار آمد.
اين سيستم عامل نسبت به ورژن قبلي خود ويژگي‌هاي بسياري دارد که يکي از اين ويژگي‌ها اين است که تعداد نرم‌افزارهاي Windows Phone رشد بسيار خوبي داشته است. تجهيز به نرم‌افزار هوشمندتر، قابليت مرور بهتر صفحات وب، امکانات بيشتر اداري و کسب‌وکار برخي از ويژگي‌هاي نسخه جديد سيستم‌عامل ويندوز فون است.همچنين يکي از بخش‌هاي تغيير يافته مهم در نسخه 5/7 هاب People است. اين هاب که در حقيقت دفترچه تلفن ويندوز فون به حساب مي‌آيد.

از ديگر قسمت‌هاي تغيير يافته در Mango بايد به Inbox جديد آن موسم به Linked Inbox اشاره نمود که مشکل اصلي بخش ايميل WP7 يعني ساخت يک tile جديد بازاي هر ايميل جداگانه را کاملا حل کرده است مايکروسافت در اين اينباکس جديد اين اختيار را به کاربران مي‌دهد که اکانت‌هاي مشخصي را اصطلاحا به اين Inbox لينک نمايند و براي اکانت‌هاي ديگر به‌صورت دلخواه tile‌هاي جداگانه‌اي در نظر گرفته شود. افزوده شدن Multitasking به نسخه 5/7 ويندوز فون ظاهرا مهمترين و کاربردي‌ترين تغيير ايجاد شده در اين سيستم‌عامل است.

همچنين حداقل دوربين تلفن‌هاي ويندوز فون، 5 مگاپيکسل است.به خوبي با Zune, Xbox Live و ديگر سرويس‌هاي مايکروسافت مانند Microsoft Office و فضاي آنلاين ذخيره‌سازي SkyeDrive سازگار است. هر چندن که پيش از اين اچ تي سي و قبل‌تر از آن آي ميت، شرکت‌هايي بودند که براي اولين بار از ويندوز موبايل استفاده کرده بودند اما روي کار آمدن آندرويد باعث شد تا اين شرکت‌ها درصد کمي از محصولات خود را همچنان روي اين پلت فرم قرار دهند. حتي سوني اريکسون و سامسونگ هم که زماني تصميم به استفاده از ويندوز موبايل گرفته بودند اين فرآيند را تنها در چند مدل از گوشي‌هاي خود گسترش داده و بعد از آن به سمت آندرويد رفتند.

اما به هر حال اين بار مايکروسافت با کاهش مشتريان ويندوز موبايلش از يک سو و عدم موفقيت گوشي‌هايي که روانه بازار کرده بود از سوي ديگر تصميم به انعقاد يک قرار داد استراتژيک گرفت.
طرف ديگر اين قرار داد نوکيايي بود که بالاخره پذيرفته بود سيستم‌عامل ديگري به غير از سيمبين هم داشته باشد. اولين گوشي حاصل از اين توليد مشترک نوکيا Lumia 800 که به زودي وارد بازار جهاني مي‌شود. قرار است در سال 2012 گوشي‌هاي جديدي از سوي نوکيا به بازار عرضه شود که مجهز به نسخه 5/7 ويندوز فون است. حتي شنيده شده که نوکيا تا پايان سال 2012 اولين لوح رايانه‌اي لمسي خود را با ويندوز 8 روانه بازار مي‌کند.