اظهارات جديد مديرعامل شرکت مخابرات ايران در خصوص وضعيت فيبرنوري نشان دهنده اطمينان خاطر مسوولان اين شرکت و وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات در زمينه تامين زيرساخت ارتباطي و اطلاعاتي کشور است. اينکه شبکه فيبر نوري ايران در تمام دنيا بي نظير است هرچند غلو آميز به نظر مي رسد اما به گفته مديران شرکت مخابرات ايران، بهره گيري از آخرين دستاوردهاي روز دنيا براي شبکه انتقال، بي نظير بودن را براي کشور ميسر ساخته است. با اين وجود برخي کارشناسان ارائه آمار کمي براي نشان دادن شاخص هاي توسعه اي را کافي ندانسته و معتقدند آنچه در توسعه زيرساخت هاي يک کشور حائز اهميت است، پرداختن به مساله کيفيت و ارائه خدمات مناسب روي اين بستر هاست.


بر همين اساس مديرعامل شرکت مخابرات ايران نيز بر اين باور است که با وجود ارائه بستر هاي زيرساختيبه خصوص پهناي باند مطلوب براي استفاده از اينترنت اما کمتر از 40 درصد از اين بستر مورد استفاده قرار مي گيرد. از طرفي در کشورهايي مانند انگلستان که ميزان پهناي باند آن به 21 هزار مگابيت بر ثانيه رسيده است و سهم هر کابر خانگي در کمترين حالت ممکن MG 5 بوده، اين امر در خوشبينانه ترين حالت در کشور ما و در حداکثر ممکن براي کاربر خانگي KB 128 است. از همين رو صابر فيضي، مديرعامل شرکت مخابرات ايران علت اين امر را نوع استفاده از اينترنت و خدمات ارائه شده مي داند.

پهناي باند هست، خدمات نيست

«شبکه زيرساختي کشور با وجود 120 هزار کيلومتر فيبرنوري در دنيا مشابهي ندارد.» اين گفته صابر فيضي است که در گفت وگوي خود با يکي از سايت هاي خبري بيان کرده است. او در اين باره معتقد است شبکه ارتباطات زيرساخت يکي از بسترهاي اساسي در برقراري ارتباط بوده که ايران از اين منظر در موقعيت مطلوبي قرار دارد. وي دليل اين مدعا را کشيده شدن فيبر نوري به اکثر روستاي کشور که توانسته بستر مناسبي را از نظر زيرساختي فراهم کند، عنوان مي کند. اظهارات فيضي درحالي بيان مي شود که مديرعامل شرکت ارتباطات زيرساخت بيان چنين گفته هايي را از منظر متراژ کمي مي داند. ظهوري فر نيز ارائه چنين آماري را حائز اهميت دانسته و مي گويد: «اينکه در کشور ما توانسته ايم زيرساخت هاي ارتباطي را حتي در دورترين منطقه برقرار کنيم، جالب توجه است.» اگرچه او کيفيت ارائه خدمات را در همه جا يکسان مي داند اما تعداد قطعي هاي رخ داده را ناديده نمي گيرد. با اين حال او در مورد اينکه آيا به واقع ما در اين زمينه در دنيا مشابهي نداريم، مي افزايد: «به طور حتم در ميان کشورهاي خاورميانه و منطقه ما حرف اول را مي زنيم اما اينکه در تمام دنيا مشابهي نداريم، اين را بايد از کسي که چنين حرفي را زده پرسيد.» ظهوري فر بيان مي کند:« کشورهايي در دنيا مانند چين وجود دارد که به مراتب شبکه فيبرنوري آن بيشتر از ماست» البته صابر فيضي اين شاخص را با در نظر گرفتن وضعيت خود کشور اعلام کرده و مي گويد: «بايد گفت اين نظير نداشتن به دليل تامين زيرساخت فيبرنوري در کشور است» اما او نيز درباره وضعيت استفاده از فيبرنوري در کشور ابراز نارضايتي کرده و با مثال قرار دادن اتصال دانشگاه ها به شبکه فيبر نوري مي افزايد: «تاکنون 330 دانشگاه به فيبر نوري متصل شده است اما چه استفاده اي از آن مي شود؟ بنابراين چون از آن استفاده نمي کنند، تنها 30 درصد زير بار است و 70 درصد آن به خاطر خلاء فرهنگي زير بار نرفته است که بايد با فرهنگ سازي و برنامه ريزي بتوان از تمامي امکانات و سرويس هاي موجود استفاده کرد.»

به اعتقاد او در کشور ما مشکل ايجاد و فراهم آوردن بستر پهناي باند وجود ندارد اما بايد پرسيد که از پهناي باند در کشور چه استفاده اي مي شود؟ او با بيان اين جمله که «شبکه فيبر نوري ما در دنيا بي نظير است» را «به عمد» عنوان کرده و مي گويد: «مي خواهم بدانم اينقدر مي گويند پهناي باند، پهناي باند يعني چه؟» به گفته مديرعامل شرکت مخابرات ايران در حال حاضر اين امکان وجود دارد که براي هر کاربر تا 8MG پهناي باند ارائه شود اما سوال اين است که روي اين مقدار پهناي باند چه سرويسي ارائه مي شود، کدام سرويس روي اين پهناي باند قرار مي گيرد؟ به عبارتي سرويس هايي را که بايد به مردم بدهيم روي اين پهناي باند ارائه نشده بنابراين چنين پهناي باندي هم داده نمي شود. همچنين به گفته يکي از مسوولان شرکت ارتباطات زيرساخت، سازمان هاي دولتي راجع به فيبر نوري به ويژه فيبر نوري زيرساخت توجيه نشدند و شايد از نظر زيرساخت به ميزان کافي در چند سال گذشته تبليغ نشده است. از همين روي فيضي مي گويد: «اگر اين بستر را به مردم ارائه بدهيم به دليل عدم ارائه سرويس مناسب درجا خواهد زد. اين درحالي است که در دنيا به همان ميزان که خدمات ارائه مي شود، پهناي باند نيز داده مي شود.»

در قطعي هم بي نظيريم

با وجود برخي توجيهات مسوولان در ارائه بسترهاي موجود اما باز هم مساله اصلي در ارائه اين خدمات، کيفيت ارائه شده است؛ موضوعي که طي سال هاي اخير با تلاش هاي صورت گرفته، هنوز به حد مطلوب خود نرسيده است. شرکت ارتباطات زيرساخت در آماري که خود ارائه داده اعلام کرده 41 هزار کيلومتر فيبر نوري امکان برقراري ارتباطات بين شهري و استاني را فراهم آورده که اين جداي از 120 هزار کيلومتر فيبرنوري کشيده شده است که براساس موقعيت جغرافيايي، موقعيت مناسبي براي تبديل شدن به مرکز ارتباطي منطقه به وجود آورده است. اگرچه 41 هزار کيلومتر فيبر نوري بين استاني و کشيدن 120هزار کيلومتر فيبر نوري در کشور کاري عظيم و درخور توجه است اما قطعي هاي مکرر و ابراز نارضايتي کاربران و شرکت هاي ارائه دهنده خدمات اينترنت بيانگر اين مساله است که به طور مثال 20 متر طناب توان يک مقدار لباس را دارد. اگر بيش از آن بر طناب آويخته شود، طناب پاره مي شود. موضوعي که مديرعامل شرکت ارتباطات زيرساخت نيز آن را تاييد کرده و در اين باره مي گويد: «کيفيت پايين ارائه شده در زمينه اينترنت به دليل عدم هماهنگي بين دستگاه هاست.»

در عين حال فيضي در مورد قطعي خطوط مي گويد: «از نظر قطعي فيبر نوري از سه ماه قبل تضمين کرديم که چنانچه قطعي پيش آمد، مشکلي در ارتباط به وجود نيايد.» در اين ميان کارشناسان فناوري اطلاعات، کاربران ايراني را مظلوم ترين کاربراني مي دانند که در دنيا «بي نظير» هستند زيرا از يک سو با محدوديت سرعت KB 128در ثانيه روبه رو هستند و از سويي ديگر همين اينترنت - به اينترنت لاک پشتي تشبيه مي شود - با نابساماني هاي مختلفي مواجه است. همچنين برخي از شرکت هاي بزرگ دنيا دريافت خدمات آنلاين از سوي کاربران ايراني را محدود کرده اند و اينک قطعي متناوب شبکه فيبرنوري - اگرچه اين قطعي در مسير بيرون از کشور اتفاق مي افتد - و اثرات رواني آن روي کاربران به مشکلات آنها افزوده شده است البته قطعي اينترنت ايران به دليل گير کردن لنگر کشتي در خليج فارس تنها علت قطع شدن ارتباطات اينترنتي کاربران نيست. به گفته کارشناسان شبکه فيبر نوري در کشور هر سال به دلايل مختلف بيش از 150 بار قطع مي شود. حفاري هاي ناهماهنگ شرکت هاي خدمت رساني از جمله پيمانکاران وزارت راه و ترابري، وزارت نيرو، شرکت آب و گاز، شرکت نفت، شهرداري، کارخانجات صنعتي، کشاورزان، عوامل طبيعي و عوامل ناشناس از جمله دلايلي است که موجب قطعي هاي فيبر نوري در کشور مي شود، جالب تر آنکه خود مسوولان شرکت ارتباطات زيرساخت بر اين امر واقفند که چنانچه ميزان قطعي هاي فيبرنوري در کشور کاهش پيدا نکند، به کشور ضرر و زيان هاي زيادي وارد مي شود؛ خسارت هايي که کارشناسان در اين زمينه پيشتر آن را بيان کرده بودند.

بنابراظهارات کارشناسان، قطعي هاي مکرر فيبرنوري خسارت هاي اقتصادي، اجتماعي را براي کشور در پي داشته و دارد. اختلال در مکالمات تجاري، نارضايتي عمومي و سلب اعتماد اجتماعي از عملکرد دستگاه هاي اجرايي و کاهش وجهه امنيتي و ثبات مسيرهاي ايران (زميني و هوايي) براي انتقال ترافيک هاي بين المللي از جمله اين خسارت هاست اما در اين ميان معاون نگهداري و مديريت شبکه شرکت ارتباطات زيرساخت معتقد است که شبکه هاي ايران تحت تاثير اختلال در خطوط اينترنت اروپا و آسيا نيست، با اتفاقات افتاده بر سر فيبر نوري و اينترنت در کشور و همچنين اظهارات برخي از مديران و دست اندرکاران شبکه فيبرنوري در کشور است که حالا ما مي توانيم ادعا کنيم که قطعي اينترنت ايران در تمامي دنيا بي نظير يا به عبارتي مشابهي ندارد چرا که با ثبت بيش از 150 بار قطعي شبکه اينترنت کشور طي يک سال گوي سبقت را از ديگر کشورها ربوده است.