كامپيوتر در زندگي انسان امروزي، كالايي پركاربرد يا بهتر بگوييم لازم و ضروري است كه با توجه به اهميت آن نزد كاربرانش بازاري پررونق، پرسود و پويا براي آن تصور مي‌شود.

اما فعالان بازار كامپيوتر و تجهيزات جانبي آن ادعا مي‌كنند بازار كامپيوتر در اكثر ماه‌هاي سال راكد و بي‌رونق بوده و به طور كلي با توجه به مشكلات مختلفي كه در راه،‌ واردات، ترخيص از گمرك و... وجود دارد سود چنداني نصيب فعالان اين حرفه نمي‌شود.نتيجه اين بازار كم‌سود يا طبق ادعاي برخي از فعالان بازار بدون سود و پرضرر، نيز اتفاقاتي چون زيرفروشي و كلاهبرداري به شكل‌هاي مختلف است.

اگرچه نفس اين عمل ناپسند است و فردي كه با بهانه‌هاي مختلف كلاهبرداري كرده است، متخلف شناخته مي‌شود، اما گروهي از فعالان بازار، به ويژه فعالان باسابقه اين صنف بر اين عقيده‌اند كه شرايط بازار باعث شده است تا گاه در بازار كامپيوتر شاهد اين اتفاقات باشيم و به عبارتي با توجه به سيستم ضعيف نظارتي بر بازارهاي كامپيوتر وقوع اين اتفاقات چندان بعيد و عجيب نباشد. پس نمي‌توان خرده‌اي بر كسي گرفت.اما گروه ديگري از فعالان بازار كه از قضا در جريان كلاهبرداري‌هايي كه در بازار كامپيوتر رخ داده است، بيشتر از سايرين متضرر شده‌اند نسبت به اين مساله گله‌مندند و عقيده دارند بايد تمهيداتي انديشيده شود تا شاهد اين كلاهبرداري‌ها در بازار نباشيم.البته فعالان بازار نيز بايد در روند معاملات خود دقت لازم را داشته باشند تا امكان بروز اين اتفاقات كمتر شود.

كلاهبرداري‌هاي ميلياردي در بازار كامپيوتر
طي سال‌هاي اخير بارها و بارها اخبار متعددي در زمينه وقوع كلاهبرداري‌هايي به اشكال مختلف در بازار كامپيوتر منتشر شده است.كلاهبرداري‌هايي كه در سطح كلان بسياري از فعالان بازار كامپيوتر را متضرر كرده است و اكثرا شكايت مالباختگان به جايي نرسيده است.همين چند ماه پيش بود كه خبر يك كلاهبرداري چندصدميليون توماني در بازار كامپيوتر منتشر شد و هنوز كه هنوز است پس از گذشت چند ماه و به‌رغم پيگيري‌هاي فراوان مالباختگان نتيجه مطلوبي به دست نيامد.فعالان بازار كامپيوتر كه در اين كلاهبرداري‌ها متضرر شده‌اند معتقدند، افراد و ارگان‌هايي كه وظيفه پيگيري اين قبيل مسائل را دارند، براي حفظ اعتبار بازار كامپيوتر بايد اقدامات مقتضي را براي دستگيري فرد خاطي انجام دهند تا كلاهبرداران از شرايط كسادي بازار سوء‌استفاده نكرده و با خيال راحت با زندگي و سرمايه گروه زيادي از فعالان بازار كامپيوتر بازي نكنند.

يلداي پرضرر
شب يلداي امسال به عنوان پرضررترين شب سال براي كسبه بازار كامپيوتر معرفي شد. چرا كه طبق اطلاعات به دست آمده از فعالان اين بازار، يكي از فعالان بازار كامپيوتر كه به وسيله اوراق بهادار يا با استفاده از اعتبارش در مراكز خريد از كسبه خريد مي‌كرد، اجناس خريداري شده را زيرقيمت بازار به فروش رسانده و از كشور متواري شده است.
البته در زمينه شيوه كلاهبرداري اين فرد اخبار ضد و نقيضي منتشر شده است كه اعضاي هيات مديره پاساژهاي پايتخت، رضا و ... همه اين اخبار را تكذيب كردند و گفتند: به دليل اينكه اين فرد در اين مركز اعتبار چنداني نداشته است وجه كلاهبرداري وي از اين مراكز در حدود 30 تا 40 ميليون تومان بوده و مابقي مبلغ كه رقم قابل‌توجهي (در حدود يك‌ميليارد تومان) است از ساير مراكز خريد و شركت‌ها بوده است.

اين در حالي است كه فعالان بازار معتقدند، كسبه مركز خريد پايتخت در اين جريان بيش از چند صد ميليون تومان متضرر شده‌اند.

برخي نيز رقم اين كلاهبرداري را يك‌‌ميليارد تومان تخمين زدند. مسوول فروشگاه‌ها ابزار پيشرو در اين زمينه مي‌گويد: به طور كلي كلاهبرداري از بازار كامپيوتر شامل پاساژهاي رضا، ايرانيان، پايتخت، پارسيان و ... بوده است كه مبلغي حدود يك‌ميليارد تومان از كسبه بازار كلاهبرداري شده است.

به گفته وي، اكثرا كلاهبرداري در بازار كامپيوتر به اين صورت است كه يكي از كسبه پس از گذشت مدتي كه اعتباري در بازار كامپيوتر كسب كرد، از فعالان بازار به صورت چكي يا اعتباري كالا مي‌خرد و در فرصت مناسب اجناس خريداري شده را زير قيمت بازار به فروش رسانده و متواري مي‌شود.

به گفته اين فروشنده، كلاهبرداري اخير بازار كامپيوتر نيز به همين صورت بوده و در حال حاضر در پاساژ پايتخت بيش از يكصد شاكي وجود دارد

مسوول فروشگاه ستاره درخشان نيز مي‌گويد: فرد كلاهبردار كالاهايي مانند لپ‌تاپ، دوربين عكاسي، نرم‌افزار و ... را از فروشندگان مراكز مختلف خريد و فروش كامپيوتر دريافت و متواري شده است. اما ما اميدوار هستيم كه پشيمان شود و بازگردد.

اما مسوول فروش، اهورا يكي ديگر از فروشگاه‌هاي مركز خريد پايتخت در اين باره مي‌گويد: به نظر نمي‌رسد رقم كلاهبرداري از مركز خريد پايتخت در حد قابل توجهي باشد. چرا كه در اين صورت مالباختگان اقدام متقضي را انجام مي‌دادند.

اما تا آنجا كه اطلاع داريم نه تنها اقدام جدي در اين زمينه نشده است بلكه حتي مالباختگان از ارائه ليست اجناس كه توسط فرد كلاهبردار از دست داده‌اند خودداري كرده‌اند.

البته كسبه مالباخته بازار كامپيوتر معتقدند نه تنها به مراجع ذي‌ربط شكايت كرده‌اند، بلكه به طور جدي پيگير اين قضيه هستند.

چرا كلاهبرداري
اينكه فعالان بازار كامپيوتر در زمينه كلاهبرداري اخير بازار كامپيوتر اغراق مي‌كنند يا به قول معروف پيازداغ آش را زياد مي‌كنند، يا اينكه اعضاي هيات‌مديره مراكز خريد كامپيوتر به دلايل خاصي از دادن اطلاعات صحيح در مورد چند و چون اين كلاهبرداري و رقم آن خودداري مي‌كنند، بماند! اما موضوعي كه مطرح است اين است كه چرا بايد در بازار كالاي پرمصرفي مانند كامپيوتر كه به قول فعالان آن سود چنداني نصيب فعالانش نمي‌شود هر از چند گاهي بايد شاهد اتفاقاتي اين چنيني باشيم؟

حيدري، عضو هيات‌مديره پاساژ پايتخت ضمن شايعه خواندن اين خبر گفت: اگرچه برخي از فعالان بازار كامپيوتر مبلغي (حدود 30 تا 40 ميليون تومان) متضرر شده‌اند، اما اين هرگز به اين معني نيست كه كلاهبرداري بزرگي در بازار كامپيوتر رخ داده است.

به گفته وي، اين شايعه تنها براي خدشه‌دار كردن آبروي مراكز خريد كامپيوتر رواج يافته است.

حيدري افزود: به طور كلي كلاهبرداري در بازار كامپيوتر زماني رخ مي‌دهد كه بازار در شرايط مطلوبي نباشد، روند عرضه و تقاضاي كالاهاي كامپيوتري متعادل نباشد و بازار با ركود مواجه باشد.

در چنين شرايطي برخي افراد با ارايه چك يا با استفاده از اعتبار خود در بازار از كسبه بازار كامپيوتر كالا مي‌گيرند و آنها را زير قيمت بازار به فروش مي‌رسانند و بدون تسويه حساب خود، متواري مي‌شوند.

عضو هيات‌مديره پاساژ پايتخت افزود، در شرايط فعلي نيز كه دلار قيمت ثابتي ندارد، بحران اقتصادي گريبان‌گير جوامع شده است و همچنين با توجه به كاهش خريدهاي دولتي وقوع كلاهبرداري در بازار كامپيوتر اجتناب‌ناپذير است و وقوع اين معضل دور از ذهن نيست.
وي افزود، در حال حاضر، به‌رغم اينكه كامپيوتر از كالاهاي ضروري به حساب مي‌آيد، هنوز دولت با تصور اينكه كامپيوتر و به ويژه لپ‌تاپ كالايي لوكس است، امر واردات اين كالا را تسهيل نكرده است و قيمت‌ها نيز بالا است. به همين دليل كاربران رايانه با توجه به فشارهاي اقتصادي ترجيح مي‌دهند كالاهاي مصرفي مورد نياز خود را خريداري كنند و ارتقاي سيستم يا خريد كامپيوتر را به زمان‌هاي بعد موكول كنند كه اين اتفاق در ماه‌هاي پاياني سال مشهودتر است. پس در چنين شرايطي كه بازار شرايط مطلوبي ندارد ، نمي‌توان وقوع اتفاقاتي مانند كلاهبرداري يا ... را انتظار نداشت.

وي به سخت شدن دريافت وام براي فعالان بازار كامپيوتر اشاره كرد و گفت: تا حدود شش ماه گذشته كسبه بازار كامپيوتر مي‌توانستند از وام‌هاي اعطايي بانك‌ها استفاده كنند. اما طي ماه‌هاي اخير دريافت وام بسيار سخت شده است و فعالان بازار براي تامين هزينه‌هاي خود دچار مشكل شده‌اند.

حيدري گفت: براي جلوگيري از وقوع كلاهبرداري اقداماتي كرده‌ايم كه تا حدودي وقوع اين امر را محدود مي‌كند.

وي افزود، اعضاي هيات‌مديره پاساژها در قالب يك اطلاعيه روابط تجاري كسبه را روشن كرده‌اند و از كسبه خواسته‌اند تا در چنين روابطي دقت كافي داشته باشند.

پيگيري دقيق و مستمر ارسال كالا، تسويه نقدي و.... برخي از اقداماتي است كه تا حدودي در برابر وقوع اين كلاهبرداري‌ها مانع ايجاد مي‌كند.

مصيبي عضو هيات‌مديره پاساژ كامپيوتر رضا نيز ضمن تكذيب خبر كلاهبرداري از پاساژ رضا گفت: حدود 10 تا 15 سال است كه در اين مركز كامپيوتري هيچ كلاهبرداري صورت نگرفته است و خبر اين كلاهبرداري مربوط به پاساژ‌هاي ديگر و سايرشركت‌هاي كامپيوتري است.
وي افزود: البته بايد توجه داشت كه وقتي يك مجتمع كامپيوتري رشد مي‌كند و تعداد اعضاي آن زياد مي‌شود نظارت روي آن كمتر مي‌شود و احتمال وقوع چنين اتفاقاتي وجود دارد.
مصيبي نيز مانند حيدري معتقد است، كلا كاهبرداري‌ها معمولا در دوران ركود بازار رخ مي‌دهند و افرادي با استفاده از كسادي بازار و كمبود تقاضا، كالاها را عرفي(چكي) مي‌خرند و زير قيمت بازار به فروش مي‌رسانند و متواري مي‌شوند.

پس اگر همفكري بشود و يك انسجام صنفي بين اصناف به وجود آيد و خريداران نيز در خريد كالاهايي كه زير قيمت بازار به فروش مي‌رسند دقت كنند كسي نمي‌توانند از آب گل آلود ماهي بگيرد و كلاهبرداري كند.

عضو هيات‌مديره پاساژ رضا افزود: بايد تلاش شود تا زمينه‌اي براي وقوع كلاهبرداري در بازار فراهم نباشد.

نبايد محلي وجود داشته باشد كه مردم كالاها را زير قيمت بازار خريداري كنند. در اين صورت توجيهي براي كلاهبرداري وجود ندارد.

مصيبي افزود، در شرايط فعلي كه وضعيت دادوستد كالا مطلوب نيست و عرضه بيش از تقاضاست و مردم نيز توان خريد ندارند امكان وقوع كلاهبرداري وجود دارد و نمي‌توان آن را به طور كل تكذيب كرد.

اتحاديه صنف رايانه‌ و ماشين‌هاي اداري نيز از وقوع كلاهبرداري در بازار كامپيوتر اظهار بي‌اطلاعي كرد.

كاشاني‌نژاد، رييس اتحاديه در اين باره گفت: در‌حال‌حاضر اطلاع‌كافي در مورد اين موضوع ندارم و به احتمال زياد طي روزهاي آينده در مورد چند و چون اين اتفاق و رقم آن اطلاعات دقيق را ارائه مي‌كنيم.