مجمع اجلاس جهاني جامعه اطلاعات (WSIS) يکي از برنامه‌هايي است که با حمايت سازمان ملل متحد و اتحاديه جهاني مخابرات هر ساله و با مضمون اطلاعات، ارتباطات و جامعه اطلاعات برگزار مي‌شود. پيشينه اين اجلاس به سال 2003 برمي‌گردد که در ژنو و در سال 2005 در تونس برگزار شد. يکي از اهداف اصلي اين اجلاس که در 17 ماه مه به مناسبت روز جهاني جامعه اطلاعات برگزار مي‌شود، پر کردن شکاف ديجيتالي ميان کشورهاي فقير و ثروتمند با ايجاد تسهيلات لازم براي دسترسي کشورهاي جهان سوم به اينترنت است.

اين مجمع اجلاس که امسال از 16 تا 20 ماه مه در ژنو برگزار شد، به وسيله اتحاديه جهاني مخابرات،‌ يونسکو، کميته توسعه و تجارت سازمان ملل (UNCTAD) و برنامه توسعه سازمان ملل (UNDP) سازماندهي شد. اين مجمع بزرگ‌ترين گردهمايي سالانه جامعه جهاني “ICT براي توسعه” است که در آن سازمان‌هاي وابسته به سازمان ملل، دولت‌ها، جوامع مدني و نمايندگان صنعت فناوري اطلاعات و ارتباطات گرد هم مي‌آيند. سخنرانان ميهمان در مراسم افتتاحيه اين اجلاس را افرادي چون وزرا و نمايندگان 17 کشور شامل افغانستان، آذربايجان، بنگلادش، بروندي، السالوادور، فنلاند، گامبيا، غنا، هند، مکزيک، مونته‌نگرو، امان، فيليپين، پولند، روسيه، صربستان و امارات متحده عربي تشکيل دادند. از ميان مقامات سازمان‌دهندگان اين اجلاس نيز مي‌توان به حمدون توره، دبيرکل اتحاديه جهاني مخابرات، سوپاچيا پانيچ‌پاکدي، دبيرکل UNCTAD، ژوان سوماويا، دبير ILO (سازمان بين‌المللي نيروي انساني) اشاره کرد. در اجلاس WSIS امسال بيش از 70 عضو پارلماني و بيش از يکهزار نماينده از 140 کشور جهان نيز در عرض اين پنج روز در اين اجلاس شرکت کردند.

در ادامه به برخي دستاوردهاي اين اجلاس پنج روزه مي‌پردازيم:

نشست عمومي مجمع اجلاس جامعه اطلاعات

رهبران جهان که هفته پيش در مجمع جامعه اطلاعات در ژنو گرد هم آمده بودند، درباره استراتژي‌هاي بهينه‌سازي انرژي و دسترسي به فناوري اطلاعات و ارتباطات براي تسريع فرآيندهاي اهداف توسعه هزاره در مناطقي از جهان که با مشکلات عديده بهداشتي و آموزشي دست و پنجه نرم‌ مي‌کنند، به گفت‌وگو نشستند.

در مراسم افتتاحيه اين مجمع، حمدون توره با اشاره به اهميت پهن‌باند در توسعه اقتصادي و اجتماعي کشورها گفت: فکر مي‌کنم که همه ما آگاهيم که به ضرب‌الاجل 2015 براي تحقق اهداف WSIS و اهداف توسعه هزاره نزديک مي‌شويم. وي افزود: تاکنون پيشرفت‌هاي بسياري در زمينه دسترسي به اينترنت و امنيت سايبر داشته‌ايم و گام مهم بعدي تداوم تحقق “معجزه موبايل” براي دسترسي به اينترنت پهن‌باند است.

طرح کاري استانداردهاي اينترنت اشيا

در نخستين نشست ابتکار استانداردهاي جهاني اينترنت اشياي(IoT-GSI ) يITUکه با شرکت صنايع و دولت‌ برخي کشورها برگزار شد، طرح کاري يکپارچه و بحث اهميت سرعت عمل در اجرايي کردن مراحل اوليه اين طرح مطرح شد. در اين مجمع IoT-GSI را همانند چتري دانستند که باعث توسعه استانداردهاي اينترنت اشيا در سرتاسر جهان خواهد شد و اين استاندارد را فراگير خواهد کرد. در واقع اينترنت اشيا تحقق ايده‌اي است که مي‌گويد هر شي در هر جايي و در هر زماني مي‌تواند به اينترنت وصل شود. به راحتي مي‌توان گفت که در حال حاضر مفهوم اتصال اشيا به اينترنت يکي از بزرگ‌ترين چالش‌هاي استاندارد سازي است.

يکي از گام‌هاي موثر اوليه موافقت بر سر قلمرو کاري و همچنين اصطلاحات علمي يا فني اين حوزه است. به اين معني که ابتکار اين دو مقوله کاري راهگشاي توسعه برنامه کاري استاندارد سازي اينترنت اشياست.

مقوله‌ اينترنت اشيا مقوله‌اي است که ITU-T پيشنهاد داده و تا فوريه 2012 مي‌خواهد آن را عملي کند. اين مقوله طرح نهايي اينترنت اشيا را به موازات نيازهاي سطح بالا، ويژگي‌هاي کليدي، مدل‌هاي کسب‌وکار و اکوسيستم توضيح مي‌دهد.

مقوله بعدي پيش‌نويس اصطلاحات علمي يا فني اينترنت اشياست که شامل تعريف دقيق آن خواهد شد. اين تعريف به نوبه خود از دو ديدگاه متفاوت قابل بحث است: اينترنت اشيا به مثابه زيرساخت جهاني اطلاعات و ارتباطات يا به عنوان فلسفه‌اي که يک پديده اجتماعي را براي توسعه فناوري‌هاي متناسب در عصر فناوري اطلاعات و ارتباطات بيان مي‌کند.

گروهي که در ژنو دور هم جمع شدند، عضو سازمان‌هايي شامل ISO/IEC JT1، TIA از آمريکا و ETSI از اروپا بودند و قرار شد که رويداد بعدي نشست ابتکار استانداردهاي جهاني اينترنت اشياي (IoT-GSI) از 22 تا 26 اوت 2011 و همزمان با نشست گروه امنيت سايبري SG17 برگزار شود. پيشگام اين گروه از تمامي خدمات اشياي داده (SDO)‌ -فناوري که داده‌هاي نامتجانس را به روش يکسان قابل دسترس مي‌کند- پيشتاز و همچنين صنايع مختلفي که اينترنت اشيا مي‌تواند به واسطه آنها در حوزه‌هايي چون سلامت الکترونيکي، دولت الکترونيکي، اتوماسيون، اطلاعات زمين، نقشه‌برداري از راه دور، شبکه خانگي (اتوماسيون خانگي)، تجارت و کسب‌وکار الکترونيکي و کاهش تغييرات آب‌وهوا گسترش پيدا کند، دعوت به همکاري کرده است.

شاخص‌هاي جديد ITU براي مبارزه با تهديدات سايبري

در چهارمين روز مجمع جامعه اطلاعات، اتحاديه جهاني مخابرات به گروه جهاني جديدي پيوست تا راهکارهايي به منظور ايمن‌سازي فضاي سايبر براي کاربران، کسب‌وکارها و به ويژه براي کودکان و جوانان ارايه دهند. تفاهم‌نامه‌اي نيز در همين زمينه ميان ITU و دفتر مواد مخدر و جرايم سازمان ملل (UNODC) به امضا رسيد تا اين دو سازمان در زمينه خطرپذيري‌هاي جرايم سايبري با هم همکاري کنند. براساس اين تفاهم‌نامه، اين دو سازمان بايد مهارت‌ها و منابع ضروري را براي تعيين شاخص‌هاي قانوني و چارچوب‌هاي قانونگذاري در سطح ملي دسترس‌پذير کنند تا اين امکانات در اختيار کشورهاي علاقه‌مند نيز قرار گيرد. اين نخستين باري است که سازماني با همکاري سازمان ملل قصد ايمن سازي فضاي سايبري را دارد. (گزارش اين تفاهم‌نامه را مي‌توانيد فردا در اين روزنامه بخوانيد).

جايزه ابداع واژه “اکتشاف در ICT” به يک دختر 12 ساله

مرکز بازديدکنندگان اتحاديه جهاني مخابرات پاييز سال گذشته به روي عموم گشوده شد و به پيشنهاد يک دختر 12 ساله به نام نتامي کاروناجيوا (Nethmi Karunajeewa) نام آن را “اکتشاف در ICT” گذاشتند. در روز دوم مجمع جهاني جامعه اطلاعات، کاروناجيوا به عنوان برنده رقابت نامگذاري يک تسهيل جديد، موفق به دريافت جايزه از طرف حمدون توره، دبيرکل ITU شد. اين جايزه يک ‌آي‌پد 2 بود.

اين رقابت ميان کارمندان ITU و خانواده‌هاي آنها برگزار شد. ناياني کاروناجيوا، مادر نتامي مهندس ارتباطات راديويي ITU است. نتامي در اين مراسم گفت که درس‌هاي مورد علاقه‌اش در مدرسه زبان انگليسي و تئاتر است و وي آرزو مي‌کند که در آينده معلم يا نويسنده شود. وي افزود: واژه “اکتشاف در ICT” را اختراع کردم، چون زماني که شعر مي‌گويم، در ذهنم با کلمات بازي و فکر مي‌کنم که اين نام مناسبي براي مرکز بازديد کنندگان ITU باشد. چون افراد در اين مرکز، شگفتي‌هاي فناوري اطلاعات و ارتباطات را کشف مي‌کنند.

نتامي همچنين گفت: واقعا افتخار مي‌کنم که ايده من براي يک امر مهم انتخاب شده است.