بزرگراه فناوري - براساس آيين‌نامه جديد سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي، از اين پس و براي نخستين بار از ورود اينترنت به کشور حقوق مصرف‌کنندگان خدمات اينترنتي براساس موافقت‌نامه کيفيت سطح خدمات (SLA) تامين مي‌شود.



براساس اين گزارش و به موجب مقررات جديد تامين، توزيع و عرضه خدمات اينترنت کليه ارايه‌دهندگان خدمات اينترنتي در کشور از اين پس موظف به تهيه فرم‌هاي استاندارد و چارچوب‌هاي موافقت‌نامه‌هاي کيفيت خدمات از سوي سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي بوده و بايد پيش از انعقاد قرارداد و ارايه خدمات با مصرف‌کنندگان نهايي خدمات اينترنتي و VOIP (تلفن اينترنتي) موافقت‌نامه کيفيت سطح خدمات مبادله کنند.

تدوين آيين‌نامه جديد سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي کشور درحالي صورت مي‌گيرد که پيش از اين و از ابتداي ورود اينترنت به کشور يعني اوايل دهه 70، هيچ قانون و برنامه مشخصي براي حمايت از کاربران خدمات اينترنتي وجود نداشته و تاکنون نيز هيچ‌کدام از نهادهاي قانوني موجود در اين زمينه از حقوق مصرف‌کنندگان نهايي خدمات اينترنتي در کشور به‌دليل خلاءهاي قانوني موجود حمايت نکرده است.

سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي با هدف سامان‌دهي ارتباطات اينترنت و سهولت دسترسي به آن و در راستاي اجراي بند «الف» و «ز» ماده سه و بند «د» ماده پنج قانون وظايف و اختيارات وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، مقررات و ضوابط جديدي جهت تامين، توزيع و عرضه خدمات اينترنت ارايه داده که مبادله موافقت‌نامه کيفيت سطح خدمات (SLA) بين عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان از جمله ضوابط لازم‌الاجراي جديد به‌شمار مي‌رود.

پيشينه تغييرات جديد در حقيقت به مصوبه پانزدهم آبان‌ماه سال 80 شوراي عالي انقلاب فرهنگي در مورد نحوه ارايه خدمات شبکه‌هاي رايانه‌اي بازمي‌گردد و جايگزين آيين‌نامه ضوابط صدور مجوز تامين‌کنندگان ارتباط اينترنت پرظرفيت که توسط شرکت مخابرات ايران تدوين شده بود، مي‌شود.

بر همين اساس کليه مصرف‌کنندگان خدمات اينترنتي که بنا به هر علت از ارايه‌دهنده خدمات سرويس خود ناراضي باشند مي‌توانند با مراجعه به مرجع حل اختلاف که در سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي تشکيل شده است، شکايات خود را ارايه و پي‌گيري کنند.

همچنين براساس اصلاحات صورت گرفته در آيين‌نامه مذکور نظارت بر ارايه خدمات اينترنتي در کشور از اين پس برعهده سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي بوده که فرآيند اين نظارت طي يک ماه آينده و پس از تصويب اين مقررات توسط سازمان تدوين و اعمال مي‌شود.

برپايه آيين‌نامه جديد و ارايه خدمات هرچه بهتر به مصرف‌کنندگان، کليه تامين‌کنندگان، توزيع‌کنندگان و عرضه‌کنندگان خدمات اينترنتي در کشور موظفند تسهيلات لازم جهت اعمال نظارت بدون قيد و شرط و مستمر را در اختيار سازمان و يا نمايندگان آن قرار داده و شرکت مخابرات ايران و ICPها نيز بايد امکان دست‌يابي مستقل جهت اعمال نظارت را براي سازمان فراهم کنند.

احتمال کاهش قيمت اينترنت

با توجه به اصلاحات صورت گرفته در آيين‌نامه پيشنهادي جديد و به‌دنبال مديريت يک‌پارچه شبکه داخلي پيش‌بيني مي‌شود سرعت دسترسي به اينترنت افزايش يابد.

به اين ترتيب با کاهش تعداد مراکز تامين، ترافيک بين‌المللي و نيز هزينه‌هاي مربوطه کاهش مي‌يابد.

همچنين به‌دليل کاهش هزينه‌هاي واسطه از سويي و کاهش قيمت خريد عمده و نگهداري ترافيک در داخل کشور از سويي ديگر، قيمت خريد خرده‌فروشي نيز کاهش خواهد يافت.

آيين‌نامه اجرايي مقررات جديد سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي مراحل پاياني اصلاحات خود را در پيش دارد و انتظار مي‌رود طي دو ماه آينده به تصويب رسيده و جهت اجرا به مراکز ذي‌ربط ابلاغ شود.

علت تدوين مقررات جديد

اما چرايي تغييرات و اصلاحات صورت گرفته از سوي سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي به مشکلات نشات گرفته در قانون و مصوبات اجرايي پيش بازمي‌گردد.

نخستين مقررات و ضوابط در مورد خدمات شبکه‌هاي رايانه‌اي توسط شوراي عالي انقلاب فرهنگي و در تاريخ پانزدهم آبان‌ماه سال 80 به تصويب رسيد.

براساس ساختار ايجاد شده بر مبناي آيين‌نامه قبلي تعداد قابل توجهي از شرکت‌ها و موسسات اقدام به برقراري ارتباط از طريق تامين‌کنندگان بين‌المللي (بيشتر از طريق ماهواره) مي‌کردند.

اين اقدام ارايه‌دهندگان خدمات اينترنتي در کشور باعث شد دروازه‌‌هاي ارتباطي کشور به اينتنرنت از مسيرهاي مختلفي ايجاد شود.

صرف هزينه گزاف به‌منظور برقراري ارتباط از طريق ماهواره علاوه بر آنکه قيمت نهايي براي مصرف‌کننده را افزايش مي‌داد، قابليت امکان ارايه سرويس‌‌هاي ارزش افزوده را نيز فراهم نمي‌کرد.

از سويي ديگر نبود يک‌پارچگي لازم در شبکه به‌دليل وجود مسيرهاي مختلف و نياز به مراکز عرضه متعدد نيز براي برقراري ارتباط بهره‌برداران نهايي، هزينه بالايي را براي ايجاد امنيت در شبکه فراهم مي‌کرد.

بر اين اساس و به‌منظور رفع مشکلات ايجاد شده در آيين‌نامه پيشنهادي، ارايه خدمات اينترنت در کشور يک مدل سه‌لايه‌اي در نظر گرفته شده است.

از مهم‌ترين مزاياي اين مدل سه‌لايه‌‌اي مي‌توان به جدا بودن وظايف هر لايه، ارتباط ساختاري بخش‌ها و يک‌پارچگي ارايه خدمات اشاره کرد.

اما مهم‌ترين ويژگي مقررات جديد تامين، توزيع و عرضه خدمات اينترنت را مي‌توان همان موافقت‌نامه‌هاي کيفيت سطح خدمات (SLA) ذکر کرد.

به‌موجب آيين‌نامه جديد، از اين پس بين تامين‌کنندگان و توزيع‌کنندگان، توزيع‌کنندگان و عرضه‌کنندگان و همچنين بين عرضه‌کنندگان و مصرف‌کنندگان نهايي خدمات اينترنتي موافقت‌نامه کيفيت سطح خدمات (SLA) منعقد مي‌شود.

حاصل اين تغييرات نيز منجر به شفاف‌سازي حريم و حدود خسارات وارده به لايه‌هاي مختلف ارايه‌دهنده، عرضه‌کننده و مصرف‌کننده خدمات اينترنتي در کشور مي‌شود.

درحال حاضر به‌جز شرکت فناوري اطلاعات (ITC)، 38 شرکت ديگر در قالب ICP در رابطه با تامين اينترنت فعاليت دارند که تامين بخش عمده‌اي از ارتباط کشور برعهده آن‌هاست.

بزرگ‌ترين پهناي باند ارتباطي اين شرکت‌ها 155 مگابايت بر ثانيه و کمترين آن سه مگابايت بر ثانيه است. علاوه بر شرکت‌هاي ICP به‌منظور ارايه اينترنت به کاربران شرکت‌هاي ISP نيز در اين زمينه فعاليت دارند.

همچنين در بخش ارايه‌دهندگان نهايي خدمات اينترنتي (ISP)ها هم‌اکنون بالغ بر هزار و 200 مرکز در کشور داراي مجوز فعاليت است.

براساس اصلاحات صورت گرفته در آيين‌نامه جديد سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي از اين پس مجوز تاسيس مراکز جديد ISP داده نخواهد شد و اين امکان نيز به ساير شرکت‌هاي ارايه‌دهنده خدمات اينترنتي داده شده است تا با تشکيل کنسرسيوم علاوه بر کاهش مراکز موجود و افزايش کيفيت ترافيک بتوانند از خدمات ارزان‌تري بهره‌مند شوند. اين امر نيز مي‌تواند موجب کاهش قيمت براي مصرف‌کنندگان نهايي شود.