دنياي اقتصاد - براي کساني که به رايانه و ابزارهاي جانبي آن علاقه داشته و يا به نوعي در طول شبانه روز بنا به هر جهت سر و کارشان به کامپيوترهاي خانگي و اداري مي‌افتد ابزارهاي ذخيره‌سازي از جايگاه ويژه‌اي برخوردار هستند.

به غير از هاردها و يا همان ديسک‌هاي سخت داخلي که مهم‌ترين بخش ذخيره‌سازي اسناد در رايانه‌ها به عهده آنها است، فلاپي‌ها، لوح‌هاي فشرده و حافظه‌هاي کوچک جانبي (Flash memory) نيز در حفظ و ذخيره اطلاعات کاربران به خصوص آن دسته از اطلاعات و برنامه‌هايي که بايد به صورت پرتابل هميشه در نزد کاربران باشند نقش بسزايي دارند.
براي آنهايي که بيش از ده سال است با کامپيوتر آشنا هستند و به نوعي اين ابزار ديجيتالي به همدمي براي آنها تبديل شده است، فلاپي ديسک‌ها به عنوان اولين ابزار ذخيره‌سازي اطلاعات، خاطرات زيبايي را براي آنها رقم زده‌اند. زماني همين فلاپي ديسک‌هايي که شايد کاربران جوان فعلي تا به حال فقط چند بار آن هم در ته قفسه‌هاي يک مغازه قطعات فروشي چشمشان به آنها افتاده و با لبخند ترحم‌آميزي از کنارشان گذشتند، فرمانرواي مطلق ذخيره اطلاعات در بازار کامپيوترها به حساب مي‌‌آمدند.
دايناسورهاي عصر حافظه
اولين FDDها توسط آلن شوگارت در سال 1976 ساخته شد. اين ديسک‌ها به فلاپي ديسك‌هاي 25/5اينچي معروف بودند که درون يك پوشش نرم و منعطف پلاستيكي قرار داشتند و به نام فلاپي‌هاي نرم در بازار شناخته مي‌شدند. اين فلاپي ديسك‌ها 360كيلوبايت فضاي ذخيره اطلاعات داشتند.
در سال 1981 شركت سوني با عرضه ديسك‌هاي 5/3اينچي انقلابي در دنياي فلاپي ديسك به‌وجود آورد. اين فلاپي ديسك‌ها از آن موقع به خاطر كوچك شدن اندازه‌شان به ديسكت هم معروف شدند.
پس از آن ديسكت‌هاي 5/3اينچي(HD High Density) با ظرفيت 44/1مگابايت به بازار عرضه شدند و از سال 1990 اكثر رايانه‌هاي شخصي فقط با فلاپي درايو 5/3‌اينچي به بازار عرضه مي‌شدند.
با افزايش حجم اطلاعات در دنياي فناوري ديسكت‌هاي 5/3‌اينچي هم با تمام پيشرفتي كه داشتند بعد از چند سال پاسخگوي نياز كاربران نبودند.
در سال 1994 شركت يومگا براي بالابردن ظرفيت در ابزارهاي ذخيره‌سازي پرتابل ديسك‌هايي با نام ZIP را به بازار عرضه كرد كه اولين سري آنها قابليت ذخيره اطلاعات تا 100 مگابايت را داشتند.
اين ديسك‌ها احتياج به درايوهاي جديدي هم داشتند. قيمت گران ديسك‌هاي ZIP و درايو آنها باعث شد كه مورد استقبال كاربران خانگي قرار نگيرند و بيشتر در ادارات و مراکزي که به نوعي نياز به ذخيره اطلاعات در حجم‌هاي بالا و انتقال آنها به دستگاه‌هاي ديگر داشتند به کار گرفته شوند.
اما سال سقوط و شايد سال سياه براي اين ديسک‌هاي ذخيره‌سازي اطلاعات همان سال 2000 بود. استفاده فراوان از لوح‌هاي فشرده با نام بين‌المللي CompactDisk CD) CD) که در آن زمان به دليل ارزان شدن قيمت استقبال بي نظيري از سوي کاربران رايانه‌ها از آنها به عمل آمد، باعث شد اين ابزارهاي کوچک ذخيره‌سازي به تدريج به صفحات تاريخ صنعت آي‌تي سپرده شوند.
نو که آمد به بازار
تکنولوژي ساخت لوح‌هاي فشرده به اواخر دهه 1970 باز مي‌گشت اما به دليل هزينه‌هاي بالا در پروسه توليد و نيز تکميل تحقيقات در اين باره، زمينه ورود اين ابزارها چندين سال بعد فراهم شد.
سوني و فيليپس، پيشتازان توليد لوح‌هاي فشرده در بازار به حساب مي‌آيند. در حقيقت لوح فشرده توسط گروه بزرگي از مهندسان شرکت‌هاي سوني و فيليپس که براي ساختن تکنولوژي جديد با يکديگر ادغام شده‌ بودند ساخته شد.




لوح فشرده در سال 1983 به بازار عرضه شد اما در آن زمان بيشترين کاربردش در صنعت صوتي ديجيتالي بود. اين وسيله ذخيره‌سازي جديد با شوق و ذوق عرضه و مديريت کيفيت آن نيز به طرز تحسين‌آميزي پذيرفته شد. مقدمه چيني براي ساخت لوح‌هاي فشرده‌اي که قابليت ذخيره اطلاعات را داشته باشند از اواخر دهه 90 آغاز شد. سي‌دي‌ها و مدل‌هاي بعدي آنها به سرعت در صدر فروش بازارهاي جهاني قرار گرفتندبه طوري که فروش جهاني سالانه لوح فشرده،CD-ROM و CD-R به حدود 30 ميليارد ديسک رسيد.
لوح‌هاي فشرده از يک صفحه به ضخامت 2/1ميلي‌متر از جنس پلي کربنات پلاستيک ساخته شده که سطح آن توسط آلومينيوم بسيار رقيق و نازک پوشيده شده است. لوح‌هاي فشرده در دو اندازه در دسترس هستند. متداول‌ترين آن در قطر 120ميليمتر با ظرفيت 74 دقيقه صوت و 650 تا 700مگا بايت اطلاعات است.
اما عمر سي‌دي‌ها هم آنچنان زياد نبود. در حقيقت با ورود دي‌وي‌دي‌ها و فراگير شدن استفاده از آنها به دليل قابليت‌هاي زيادشان، لوح‌هاي فشرده 700 مگابايتي خيلي سريع جوان مرگ شدند.
DVD از کلمات Digital Versatile Disc، اقتباس شده است. با استفاده از درايوهاي DVD مي‌توان اطلاعاتي بالغ بر7 / 4 گيگابايت را بر روي يک ديسک ذخيره نمود. اطلاعات فوق، تقريبا هفت برابر داده‌هايي است که مي‌توان بر روي يک CD-R (ديسک‌هاي با قابليت نوشتن يک مرتبه ) و يا CD-RW ( ديسک‌هايي با قابليت نوشتن چندين مرتبه ) ذخيره نمود. درايوهاي DVD، نظير رايتر امکان استفاده از ديسک‌هايي با قابليت نوشتن يک مرتبه و ديسک‌هايي با قابليت نوشتن چندين مرتبه را فراهم مي‌نمايند. از ديسک‌هايي با قابليت نوشتن يک مرتبه، اغلب در رابطه با ايجاد ديسک‌هاي ويديوي DVD استفاده مي‌گردد (قابل‌استفاده در DVD Player‌هاي استاندارد ). از ديسک‌هايي با قابليت نوشتن چندين مرتبه به منظور ذخيره‌سازي حجم بالايي از داده و Backup اطلاعات موجود بر روي هارد ديسک، استفاده مي‌شود. نرخ انتقال اطلاعات در درايوهاي DVD به مراتب بيشتر از درايوهاي CD-ROM است. (سرعت يک درايو DVD بين هشت تا نه برابر سرعت يکCD-ROM است). DVD از مدل فشرده سازي MPEG-2 در رابطه با ويديو و صوت استفاده مي‌نمايد. به اين ترتيب تصاوير با کيفيت و شفافيت بيشتري ايجاد و امکان استفاده از پتانسيل‌هاي صوتي Dollby Digital و DTS) Dollby Theater Systems) نيز فراهم مي‌گردد. با استفاده از تکنولوژي MPEG-2 در هر فريم، 480 خط افقي عرضه مي‌گردد. ( در ديسک‌هاي ليزري 425 و در VHS بين 250 تا 270 )
اين DVD‌هاي پرظرفيت
تکنولوژي DVD، با کاهش طول موج از 780mm به 625 تا 650mm، ظرفيت ذخيره‌سازي را افزايش مي‌دهد. يکي از قابليت‌هاي جالب درايوهاي DVD، توانايي آنها در حمايت از انواع متفاوتي از رسانه‌هاي ذخيره‌سازي نظير CD-ROM،CD-R و CD-RW است. در صورتي که قصد تهيه يک درايو DVD وجود داشته باشد، مي‌بايست با انواع رسانه ذخيره‌سازي حمايت شده توسط DVD، آشنا شويم. ديسک‌هاي DVD به دو گروه عمده + و- تقسيم مي‌گردند. درايوهاي DVD مي‌توانند از يک و يا هر دو گروه فوق، استفاده نمايد. پس از مشخص نمودن نوع درايو DVD، مي‌توان از ديسک‌هاي DVD سازگار با آن، استفاده نمود.
DVD-ROM: از اين نوع DVD مي‌توان صرفا به منظور خواندن استفاده کرد. لازم است به اين نکنه نيز اشاره گردد که روش دستيابي به اطلاعات ذخيره شده بر روي يک رسانه ذخيره‌سازي از نوع DVD-RAM به‌صورت تصادفي بوده و مکانيزم دستيابي به اطلاعات ذخيره شده بر روي رسانه‌هاي ذخيره‌سازي DVD-R ,+R ,-RW و يا ROM بصورت ترتيبي است.
بازار متنوع ايران
اما اگر اين روزها سري به بازارهاي کامپيوتري زده باشيد حتما در مغازه‌هاي فروش نرم افزار با پيش‌خوان‌هايي مملو از سي‌دي‌ها و دي‌وي‌دي‌هاي خام روبه‌رو شده‌ايد.
پيش‌خوان‌هايي که امروزه علاوه بر نمايش انواع ابزارآلات ذخير فايل با کيس‌ها و کاورهاي سخت و نرمي که براي آرشيو کردن اين وسايل ساخته شده‌ تزيين شده‌اند.
اسماعيلي، مدير يکي از فروشگاه‌هاي نرم افزار در بازار کامپيوتر پايتخت، انواع سي‌دي‌هاي عرضه شده را در سه درجه مختلف معرفي مي‌کند.
او مي‌گويد: قيمت سي‌دي‌ها و دي‌وي‌دي‌ها بسته به نوع کيفيتشان و نحوه خريد مشتري در تعداد متفاوت است.
به اعتقاد اين فروشنده ورود دي وي دي‌ها هنوز بر بازار فروش سي‌دي‌ها تاثير چنداني نگذاشته و همچنان متقاضيان لوح‌هاي فشرده 700 مگابايتي بيشتر از دي‌وي‌دي‌ها است اما فروش فلاپي ديسک‌ها به دليل همه گير شدن استفاده از درايو‌هاي قابل رايت سي‌دي به‌شدت کاهش يافته است.
او تمايلي به ارايه قيمت‌هاي موجود در بازار ندارد اما مي‌گويد گران‌ترين سي‌دي‌ها به دليل کيفيت بالا از سوي افرادي که براي اطلاعات خود ارزش بيشتري قايل هستند و يا تمايل به آرشيو موسيقي و فيلم دارند خريداري مي‌شوند.
در کنار سي‌دي‌ها و دي‌وي‌دي‌هاي موجود در بازار، ليبل‌ها و کيف‌هاي آرشيو سي‌دي نيز از جايگاه به‌خصوصي برخوردار هستند.
عمده‌ترين سي‌دي‌ها و دي دي‌هاي موجود در بازار با نام‌هاي Best data-Data life-Princo-TDK-Maxell-Fortex-Fujifilm و Mulody عرضه مي‌شوند.
قيمت اين محصولات نيز متاثر از چند فاکتور است. قاب‌دار بودن، کيفيت و استفاده چند باره از اين محصولات از يک سو و تعداد خريد از سويي ديگر از فاکتورهاي اساسي در تعيين قيمت اين محصولات است.
در حال حاضر ارزان‌ترين سي‌دي‌هاي موجود در بازار 160‌تومان بدون قاب و گران‌ترين آنها 600‌تومان با قاب است.
ارزان‌ترين دي وي دي‌هاي موجود نيز از قيمت 300‌تومان شروع و تا 1000‌تومان که گران‌ترين آنها است ادامه دارد.
ليبل‌هاي قابل چاپ نيز در بسته‌هاي 10تايي به قيمت هزار‌تومان به فروش مي‌رسند.
فلاپي ديسک‌ها نيز هر چند که سال‌ها است از عمر مفيد آنها گذشته اما همچنان در برخي از فروشگاه‌ها به فروش مي‌رسند. در حال حاضر دو برند TDK و Shun تنها مارک‌هاي موجود در بازار در بخش فلاپي ديسک‌ها هستند که نوع بدون قاب آنها با قيمت 300 و قاب دار آنها با قيمت 600‌تومان عرضه مي‌شود.
اما همان طور که گفته شد کيف‌هاي آرشيو لوح‌هاي فشرده نيز اين روزها برو بيايي براي خود در بازار دارند. توليدکنندگان اين محصولات سعي دارند با ابداع مدل‌هاي متنوع و در بعضي مواقع نيز سرگرم‌کننده نه تنها فرهنگ آرشيو و نگهداري صحيح را در بين استفاده‌کننده‌گان لوح‌هاي فشرده به وجود آورند بلكه به دنبال کسب سود کلان در کنار بازارهاي سي‌دي‌ها و دي‌وي‌دي‌ها نيز هستند.
کيس‌ها و يا کيف‌هاي آرشيو در اين بخش بسته به اندازه فضا در آرشيو با قيمت‌هاي متنوعي توزيع مي‌شوند. به عنوان مثال کيس‌هاي فلزي که بيشتر با نام آرايشي در بازار معرفي مي‌شوند با قابليت آرشيو 24، 60 و 300 سي‌دي به ترتيب با قيمت‌هاي 4500، 7500 و 28هزار‌تومان عرضه مي‌شوند.
کيف‌هاي چرمي نيز با گنجايش 40، 80 و 240 سي‌دي با قيمت‌هاي 2500، 11500 و 16هزار ‌تومان به فروش مي‌رسند.