دنياي اقتصاد - رايانه از لوازمي است كه امروزه اكثر ما يك مدل قديمي يا پيشرفته از آن را در منزل، محل كار و... داريم و در انجام امور روزمره خود از آن استفاده مي‌كنيم.شايد تا چندين سال پيش كمتر كسي تصور مي‌كرد رايانه‌ها با چنين سرعتي در روند فعاليت‌هاي گوناگون بشر دخيل شوند.

اما امروزه با پيشرفت علم و تكنولوژي و ارتقاي سطح علمي بشر، بسياري از افراد در زمينه‌هاي مختلفي چون امور آموزشي، فعاليت‌هاي اداري، تجاري، سرگرمي و تفريحي... از اين كالا استفاده مي‌كنند و گروهي نيز زندگي بدون اين وسيله را سخت و مشكل مي‌دانند.
آنچه مسلم است، امروزه گسترش قابليت‌هاي اين كالاي پرطرفدار باعث شده است كاربران كامپيوتر ديگر به اين كالا به عنوان يك وسيله محاسبه‌گر صرف و يا يك پايگاه ذخيره اطلاعات نگاه نكنند.
بلكه اين وسيله را يك آچارفرانسه تمام‌عيار بدانند كه روز به روز پشرفته‌تر مي‌شود.
به همين دليل بسياري از كاربران اين كالا، روند پيشرفت، تحولات و نيز نوسانات قيمت اين كالا را در بازار به طور مرتب پيگيري مي‌كنند.

قطعات اصلي، تجهيزات جانبي
عبدي يك فروشنده قطعات اصلي كامپيوتر در پاساژ پايتخت در اين زمينه مي‌گويد: به طور كلي قطعات كامپيوتر به دو دسته قطعات اصلي و تجهيزات جانبي تقسيم‌بندي مي‌شوند كه قطعات اصلي مانند كيس، مادربورد، نمايشگر، صفحه كليد، پردازنده (CPU) جزو لاينفك هر كامپيوتر بوده و سيستم بدون وجود اين قطعات با مشكل مواجه مي‌شود.تجهيزات جانبي نيز جزو كالاهايي هستند كه كاربران رايانه در صورت نياز از آنها استفاده مي‌كنند و در غير اينصورت عدم وجود اين قطعات، خللي در كار كامپيوتر ايجاد نمي‌كند.
اسكنر، چاپگر، وب‌كم، حافظه‌هاي فلش و... از دسته اين كالاها هستند.اين فروشنده معتقد است: رشد همه‌جانبه قطعات اساسي در رايانه‌ها، در توسعه و گسترش بازار تجهيزات جانبي اين سامانه‌ها بي‌تاثير نيست.

چرا كه يك رايانه هرچه‌قدر هم كه از لحاظ پردازش قوي باشد، اگر ابزار مناسبي براي دريافت، ارائه و به اشتراك گذاشتن اطلاعات نداشته باشد چندان كارآمد نخواهد بود.

از اين رو تجهيز رايانه به ابزار و وسايل جانبي متناسب با كاربرد، مي‌تواند به اندازه برخورداري رايانه از يك پردازنده قوي، مهم و موثر باشد.ابوالفتحي يكي ديگر از فروشندگان تجهيزات كامپيوتري در پاساژ پايتخت در مورد قطعات اصلي كامپيوتر مي‌گويد: اگر بخواهيم در مورد بازار خريد و فروش قطعات كامپيوتر بحث كنيم، پيش از هر چيز بايد اجزاي تشكيل‌دهنده آن را تفكيك كنيم.به گفته وي، به طور كلي رايانه از سه بخش اصلي كيس، صفحه نمايش، صفحه كليد و موشواره تشكيل شده است كه در اين ميان مهم‌ترين بخش، كيس رايانه‌اي است كه اجزاي مختلفي را در خود جاي مي‌دهد.همچنين صفحه نمايش به عنوان ابزار بصري رايانه نقش بسيار مهمي دارد.

صفحه نمايش
اگر چه امروزه با عرضه مدل‌هاي مختلف صفحه نمايش‌هاي LCD به بازار، استفاده از نمايشگرهاي CRT تا حدود زيادي، محدود شده است اما هنوز كاربران مانيتورهاي CRT را يك سر و گردن بالاتر از انواع LCD اين كالا مي‌دانند.

فعالان بازار معتقدند، با وجود مرغوبيت مانيتورهاي CRT به علت تبليغات گسترده براي مانيتورهاي LCD و همچنين زيبايي ظاهر و حجم كم اين صفحه نمايشگرها، استفاده از مانيتورهاي صفحه تخت باريك به صورت يك اپيدمي درآمده و اكثر مردم از اين مانيتورها استفاده مي‌كنند.

سعيدي مقدم، يك فروشنده مانيتور در اين زمينه مي‌گويد: تا چند سال پيش كه مانيتورهاي LCD تازه قدم به بازار گذاشته بودند، قيمت بالايي داشتند. اما طي دو تا سه سال اخير با عرضه بيش از حد اين نمايشگرهاي صفحه تخت به بازار و بالا رفتن تنوع و مدل اين كالا، قيمت انواع مانيتور LCD دچار سيري نزولي شده كه اين افت قيمت طي شش ماه اخير به حدود 10درصد رسيده و بيشترين افت قيمت مربوط به مانيتورهاي LCD شركت L.G بوده است.
طبق اعلام نمايندگي فروش مانيتورهاي L.G اين كاهش قيمت از طرف شركت مادر صورت گرفته است كه در مورد مانيتورهاي LCD مشهودتر است. فعالان بازار، مانيتورهاي LCD سامسونگ و ال.جي را جزو پرفروش‌ترين‌هاي بازار معرفي كردند كه به طور متوسط قيمتي حدود 150 تا 600هزار تومان دارند.همچنين مدل‌هاي 1740P از مانيتورهاي ال.جي، N1550 از مانيتورهاي سامسونگ و مانيتور 17 اينچ‌سري VM شركت NEC كه به ترتيب با قيمت 202هزار، 220هزار و 245هزار تومان به فروش مي‌رسند جزو پرفروش‌‌هاي بازار معرفي شده‌اند.فعالان بازار همچنين مدل‌هاي L1900R، L1900E و L1900j را جديدترين مانيتورهاي LCD ال.جي معرفي كردند كه به ترتيب قيمت 404، 405 و 404هزار تومان به فروش مي‌رسند.

كيس
فاروق يكي ديگر از فروشندگان كامپيوتر در پاساژ پايتخت نيز در مورد كيس مي‌گويد: كيس از بخش‌هاي متعددي تشكيل شده است كه مهمترين آنها مادربرد است و ساير قطعات روي اين كيت قرار مي‌گيرند.به گفته وي، بهترين مادربردهاي موجود در بازار «گيگابايت» و «ايسوس» هستند كه با ظرفيت‌هاي مختلفي در بازار موجود هستند و قيمتي حدود 60 تا 150هزار تومان دارند. فعالان بازار قيمت انواع ماردبرد را نسبت به ماه گذشته ثابت اعلام كرده و معتقدند اين قيمت‌ها نسبت به سه ماه گذشته در حدود 2 تا 5درصد كاهش يافته است كه علت اين امر ورود مدل‌هاي جديد و پيشرفته به بازار عنوان شده است.

فروشندگان مادربرد معتقدند هر چقدر يك مادر برد (Main bord) ظرفيت بالاتري داشته باشد از قيمت بالاتري نيز برخوردار است.

پردازنده (CPU)
پردازنده (CPU) نيز اصلي‌ترين قطعه كامپيوتر است كه هر چقدر قدرت پردازنده يك كامپيوتر بيشتر باشد، كامپيوتر سرعت بيشتري دارد. احدي يك فعال در اين زمينه پردازنده‌هاي موجود در بازار را به دو مارك AMDو intel تقسيم‌بندي كرد و گفت: اين شركت‌ها تنها توليدكنندگان CPU هستند و رقابت شديدي نيز با يكديگر دارند. وي معتقد است، پردازنده‌هاي AMD سرعت بيشتري نسبت به پردازنده‌هاي intel دارند و در نتيجه از قيمت بالاتري نيز برخوردارند. به گفته اين فروشنده پردازنده‌هاي AMD به دو نوع SemPRon و AThlon تقسيم‌بندي مي‌شوند كه پردازنده‌هاي AThlon داراي سرعت بالاتري نسبت به SempRon هستند.

فعالان بازار همچنين از ورود CPUهاي دو هسته‌اي به بازار خبر داده ومي‌گويند: پردازنده‌هاي intel corol2 جديدترين پردازنده‌هاي موجود در بازار بوده كه قيمتي حدود 120 تا 180هزار تومان دارند.
فروشندگان مي‌گويند: پردازنده‌هاي يك‌هسته‌اي كه تا قبل از ورود پردازنده‌هاي دو هسته‌اي به بازار بسيار روي بورس بودند، پس از استفاده طولاني‌مدت هنگ مي‌‌كردند. اما پردازنده‌هاي دوهسته‌اي اين مشكل را ندارند.

گروهي از فروشندگان كه قيمت پردازنده‌هاي يك‌هسته‌اي را حدود 80هزار تومان اعلام مي‌كنند، معتقدند: اگرچه پردازنده‌هاي دوهسته‌اي بسيار كارآمد هستند، اما به علت قيمت بالايي كه دارند برخي كاربران همچنان استفاده از پردازنده‌هاي يك‌هسته‌اي را به انواع پيشرفته ترجيح مي‌دهند.
هارد ديسك، يا حافظه دائمي يكي ديگر از قطعات مهم كيس است.
صارمي يك فروشنده قطعات كامپيوتري معتقداست، امروزه استفاده از هاردديسك‌هاي 80 تا160گيگابايتي براي كامپيوترهاي خانگي متداول است و «مكس‌تور» و «كوانترم» دو توليدكننده مهم اين قطعه هستند. وي هاردديسك‌هاي مكس‌تور را جزو پرفروش‌هاي بازار ايران مي‌داند. طبق اعلام فعالان بازار، در شرايط فعلي، قيمت يك هاردديسك 40گيگابايتي حدود 23هزار تومان و نرخ يك هاردديسك 60گيگابايتي 30 تا 35هزار تومان است. طبق اعلام فعالان بازار نرخ اين كالا نسبت به سه ماه گذشته در حدود 2تا5درصد كاهش يافته است.RAM (حافظه‌جانبي) يكي ديگر از قطعاتي است كه روي مادربرد نصب مي‌شود و طي دو تا سه ماه اخير بيشترين افت قيمت را در بازار كامپيوتر شاهد بوده است، فروشندگان «گينگ استون» را يكي از شناخته‌ شده‌ترين RAMهاي بازار معرفي مي‌كنند و مي‌گويند، به طور كلي براي رايانه‌هاي خانگي استفاده از حافظه جانبي با ظرفيت 256 تا 512 مگا بايت معمول است. اما ظرفيت يك گيگا بايتي اين قطعه نيز كاربرد دارد.فعالان بازار همچنين مي‌گويند: در حال حاضر به علت افت قيمت جهاني انواع RAM، نرخ اين كالا در حد قابل توجهي كاهش يافته است و انواع RAM در مارك‌هاي GAIL، KING STON، سوني و ... در حال حاضر در بازار با قيمت پايين‌تري نسبت به گذشته به فروش مي‌رسند.

نياركي يك فروشنده انواع RAM مي‌گويد: در بازار قطعات كامپيوتري، آن دسته از قطعاتي كه علاوه بر كيفيت بالا، قيمت پاييني داشته باشند، بيشتر مورد توجه قرار مي‌گيرند. به همين دليل RAMهاي گران قيمتي چون GAIL، پلكس تور، چيپ‌اي پي دي اي و ... در بازار ايران فروش چنداني ندارند و در مقابل RAMهاي ارزان‌قيمت از فروش بالايي برخوردارند.

فعالان بازار نرخ تقريبي انواع رم‌هاي 512، يك، دو، 4و 8 گيگا بايتي را در مارك‌هاي مختلف به ترتيب بين 25 تا 40هزار، 35 تا 60هزار، 50تا 200هزار، 100تا300هزار، 250تا635هزار تومان اعلام كردند كه اين قيمت‌ها بستگي شديدي به مارك، مليت، ظرفيت و پهناي باند RAM مورد نظر دارد.كارت گرافيك نيز يكي از سخت‌افزارهاي درون كيس است كه مربوط به تصاوير رايانه‌اي است. طبق اعلام فعالان بازار، GFORCE، ATI از جمله معروفترين توليدكنندگان كارت گرافيك هستند.فعالان بازار از افت 2درصدي نرخ انواع كارت گرافيك طي يك ماه گذشته خبر داده و مي‌گويد: در حال حاضر كارت‌هاي گرافيك 128 مگا بايتي قيمتي بين 27تا 33هزار تومان و كارت گرافيك‌هاي 56مگا بايتي در حدود 40تا50هزار تومان قيمت دارند.فروشندگان همچنين مدل HD2900XT را جديدترين كارت گرافيك بازار معرفي كردند كه محصول شركت AMD بوده و سرعت انتقال آن حدود 152بايت است. اين كارت گرافيك قيمتي حدود 50تا60هزار تومان دارد.

تجهيزات جانبي
به غير از قطعات اصلي كه در تمام كامپيوترها وجود دارند تجهيزات جانبي چون پويشگر(اسكنر)، چاپگر، حافظه‌هاي فلش و ... وجود دارند كه هر يك كارايي و قيمت خاصي دارند.
در ميان تمام وسايلي كه نام برديم شايد چاپگر آشناتر از بقيه باشد.
حميد سعادتي يكي از فروشندگان انواع چاپگر در پاساژ پايتخت است. به گفته وي، چاپگرها در سه نوع عمده ليزري، سوزني و جوهرافشان در بازار موجود هستند كه هر كدام بسته به نوع و كاركردي كه دارند در محيط‌هاي خاصي مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

به گفته وي EPSON, HP و Samsung جزو پرفروش‌هاي بازار اين كالا هستند كه نسبت به مارك‌هايي چون Canon از فروش بالاتري برخوردارند.

البته چاپگرهاي چند كاره كانن كه قابليت استفاده به عنوان اسكنر، فاكس و كپي را نيز دارند از محبوبيت بالايي بين مصرف‌كنندگان برخوردارند. ولي از لحاظ خدمات پس از فروش به پاي HP نمي‌رسند.

سيامك قياسي يك فروشنده چاپگر، مدل‌هاي MF 3220 از چاپگرهاي چند كاره كانن را كه با قيمت 195هزار تومان و مدل 1020 از چاپگرهاي ليزري HP را كه با قيمت 120هزار تومان به فروش مي‌رسد جزو پرفروش‌هاي بازار معرفي كردند.

پويشگر (اسكنر)
از ديگر وسايل جانبي پر كاربرد رايانه مي‌توان به پويشگرها اشاره كرد كه در انواع مختلفي چون دستي و تخت، در بازار موجودند. محمد سليماني يك فروشنده در اين زمينه مي‌گويد: پويشگر در مدل‌هاي مختلفي با مارك‌هاي HP، جنيوس، كانن، ماديران و... در بازار موجود است كه مدل‌هاي 4200F و 9900F از اسكنرهاي كانن با قيمتي حدود 85 تا 290هزار تومان و مدل‌هاي
HR 3200, HR 6x slim از اسكنرهاي جنيوس كه با قيمتي حدود 50 تا 55 و 100 تا 105هزار تومان به فروش مي‌رسند جزو پرفروش‌هاي بازار به حساب مي‌آيند.نرخ اسكنرهاي HP نيز در حدود 50هزار تا يك‌ميليون و 500هزار تومان اعلام شده است كه مدل 8350C كه با قيمت يك‌ميليون و 500هزار تومان به فروش مي‌رسد گران‌ترين اسكنر اين برند است.

فعالان بازار سرعت اسكن اين دستگاه را 4800×4800 اعلام مي‌كنند.موثقي يكي از فروشندگان، از كاهش ميزان فروش انواع اسكنر در بازار طي چند ماه اخير خبر داده و مي‌گويد: ورود دستگاه‌هاي چاپگر چند كاره با قابليت اسكن تصاوير و مطالب باعث ركود در بازار خريد و فروش اسكنر شده است.
سرابي يك فروشنده تجهيزات كامپيوتري در پاساژ پايتخت از عرضه اسكنرهاي ارزان قيمت EPSON به بازار طي ماه آتي خبر داد. به گفته وي، اين اسكنر كه V200 نام دارد با قيمتي حدود 70 تا 75هزار تومان وارد بازار خواهد شد

وب‌كم:
فعالان بازار از ثبات نسبي قيمت وب‌كم طي سه ماه اخير خبر داده و معتقدند با وجودي كه تصور مي‌شد تعطيلات تابستاني دانش‌آموزان، رشد ميزان خريد اين كالا را در پي داشته باشد شاهد ثبات در ميزان تقاضا و نيز قيمت اين كالا هستيم. آنها مدل
FC-1630 از وب‌كم‌هاي فراسو و مدل MESSENGER از وب‌كم‌هاي جنيوس را جزو پروفروش‌‌هاي بازار معرفي كردند كه به ترتيب با قيمت 18هزارو700تومان و 13هزار تومان به فروش مي‌رسند.مدل‌هاي FC-2300 فراسو و QUICD COM PRO از وب‌كم‌هاي LOGITECH نيز نمونه‌هاي جديدي هستند كه قرار است طي روزهاي آينده وارد بازار داخلي شوند.

حافظه‌‌هاي فلش
حافظه فلش از دسته كالاهايي است كه مدت زمان كمي است استفاده از آنها رايج شده است.
حافظه‌هاي فلش و كول ديسك‌ها به دليل توانايي ذخيره‌سازي اطلاعات روي حجم فيزيكي نسبتا كوچك و قابل حمل و همچنين به دليل قابليت پاكسازي و استفاده مكرر، اين روزها بسيار مورد توجه قرار گرفته‌اند.زينعلي يك فعال در زمينه فروش اين كالا مي‌گويد: نرخ اين حافظه‌ها از حدود 10 تا 20هزار تومان آغاز و تا 55 تا 60هزار تومان ادامه دارد.به گفته وي، مدل‌هاي ارزانقيمت قابليت ذخيره‌سازي اطلاعات كمي را داشته و در مقابل مدل‌هاي گرانقيمت حجم بيشتري از اطلاعات را ذخيره مي‌كنند.
اين فروشنده به مدل‌هاي HT203 1G و HT203 2G كه محصول شركت Apacer هستند، اشاره كرد و گفت: اين دو مدل جزو پرفروش‌هاي بازار به حساب مي‌آيند كه به ترتيب قيمتي حدود 30 تا 40 و 50هزار تومان دارند.

طبق اعلام نمايندگي فروش شركت فراسو، حافظه‌هاي فلاش اين شركت نيز با قيمتي حدود 18هزار تا 53هزار تومان به فروش مي‌رسند كه مدل FFD-Z با ظرفيت ذخيره‌سازي 4گيگابايت گرانقيمت‌ترين حافظه فلش اين شركت است و قيمتي حدود 53هزار تومان دارد. توشيبا و A-DATA از جمله توليدكنندگان ديگر اين كالا هستند كه از فروش نسبتا خوبي در بازار برخوردارند. طبق اعلام فعالان بازار نرخ انواع حافظه فلش نسبت به سه ماه گذشته تغيير خاصي نكرده است. به طور كلي فعالان بازار، نوسانات قيمت تجهيزات كامپيوتري و قطعات اساسي را تا حد زيادي وابسته به ميزان عرضه مدل‌هاي جديد و پيشرفته به بازار مي‌دانند و معتقدند، ورود مدل‌هاي جديد به بازار در اكثر موارد افت قيمت مدل‌هاي قديمي را در پي دارد كه مصداق عيني اين مساله را در بازار ROM شاهد هستيم.

فعالان بازار همچنين مدل‌هاي بي‌‌كيفيت چيني را كه به اسم كالاي چيني درجه يك يا ژاپني با قيمت پايين وارد بازار مي‌شوند را عاملي براي شكستن قيمت مدل‌هاي اورجينال در بازار مي‌دانند و معتقدند، بسياري از افراد با عرضه محصولات تقلبي به بازار با قيمت پايين باعث ركود بازار اجناس با كيفيت مي‌شوند كه در اين صورت نظم بازار نيز به هم مي‌خورد.