اين روزها كمتر كسي را مي‌توان يافت كه گوشي در دست، مشغول فشار دادن دكمه‌هاي آن براي ارسال SMS يا همان پيامك به ديگران نباشد.
به نوعي اين وسيله ارتباطي، افراد را كمابيش به خود وابسته كرده است تا جايي كه اگر تا چند سال پيش به دليل گران بودن قيمت سيم‌كارت تنها افراد خاصي توانايي خريد آن را داشتند؛ اما امروزه به كمك اپراتورهاي خصوصي نظير ايرانسل، تاليا و شكسته شدن قيمت سيم‌كارت تا حدي اين امكان فراهم شده است تا تمامي افراد از يك تلفن همراه و امكاناتش بهره ببرند.
در بين امكانات تلفن همراه SMS جايگاه ويژه‌اي را در بين كاربران خود به دست آورده است.
اين امكان به عقيده بسياري از كاربران به دليل ارزان بودن سرعت ارسال و حذف مكالمات غير ضروري در بين افراد فراگير شده است.
هر چند امكان ارسال پيام كوتاه مانند ديگر وسايل ارتباطي با چند سال تاخير وارد كشور ما شد، اما در همين زمان كوتاه هم اين وسيله ارتباطي جاي خود را در بين مخاطبان پيدا كرد تا جايي كه رفته رفته اين وسيله ارتباطي مي‌رود تا به يك وسيله رسانه‌اي موثر تبديل شود.
تاريخچه SMS
SMS يا سرويس پيام كوتاه (SHORT MESSAGE SERVICE) خدمت ارزش افزوده‌اي است كه روي بستر شبكه ارتباطات (تلفن‌هاي همراه و ثابت) ارائه مي‌شود و به وسيله آن مشتركان قادر خواهند بود به يكديگر پيام‌هاي نوشتاري ارسال كنند.
سرويس پيام كوتاه ابتدا در سال 1991 در اروپا و در شبكه بي‌سيم به كار گرفته شد. در سال 1998 در كنار سيستم PCS يا تكميل فن‌آوري‌هاي CDMAV و TDMA پيام كوتاه در بين مشتركان محبوبيت غيرقابل پيش‌بيني يافت و در جايگاه واقعي خود قرار گرفت. اين سيستم با
قابليتPOINT TO POINT
(از يك مشترك به مشترك ديگر) وPOINT TOMULTI POINT (از يك مشترك به چند مشترك) و روش ارسال پيام به طور عمومي توانسته است از يك طرف جايگاه با ارزشي را به لحاظ اقتصادي براي اپراتورهاي ارائه دهنده خدمات GSM و از طرف ديگر تسهيلات و سرويس‌هاي ارزش افزوده و كاربردي فراواني را براي مشتركان فراهم كند.
اما استفاده از خدمات پيام كوتاه در ايران براي نخستين بار در سال 81 مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
از اين سال به بعد استفاده از پيام كوتاه به تدريج در بين كاربران ايراني تلفن همراه فراگير شد.
در سال 85 در حدود 8ميليارد پيام كوتاه در ايران مبادله شد. در اين سال روزانه 20ميليون پيام كوتاه توسط كاربران تلفن همراه ردوبدل شد كه اين رقم در روزهاي خاص و اعياد مختلف بيشتر مي‌شد.
در سال 84، مناقصه‌اي براي ارائه خدمات پيام كوتاه به صورت انبوه توسط شركت مخابرات ايران برگزار شد كه طي آن سه شركت رهياب، آتيه پرداز و گلفا برنده شدند.
مگفا پس از گرفتن مجوز از اوايل دي‌ماه با شماره 3000 و رهياب كه با تاخير مجوز خود را دريافت كرده بود با شماره 1000 از اسفند سال 84 ملزم به ارائه سرويس شدند. آتيه‌پرداز نيز با توجه به اينكه از سال 83 لينك IP از مركز پيام كوتاه مخابرات را با شماره 2000 دريافت كرده بود، كار خود را پيش از دورقيب خود آغاز كرد و حتي مشتريان خاص خود مانند بانك را هم پيدا كرد.
البته شركت‌هاي ديگري نيز در آن زمان وجود داشتند كه به روش‌هاي ديگر و بدون استفاده از لينك مخابرات اقدام به ارائه سرويس‌هاي ارزش افزوده مي‌كردند، از اين شركت‌ها مي‌توان به پيك آسا، پارس‌آنلاين، پارس SMS، ايران SMS و... اشاره كرد.
سرويس ارزش افزوده چيست؟
سيستم‌هايي در شبكه پيام كوتاه وجود دارند كه با نام ارزش افزوده از آنها ياد مي‌شود. به اين صورت كه اگر سرويس پيام كوتاه را به عنوان سرويس پايه در نظر بگيريم، خدماتي كه باعث شوند ارزش بيشتري براي پيام كوتاه نسبت به حالت پايه ايجاد شود؛ اين خدمات ارزش افزوده محسوب مي‌شوند.
به طور كلي ارسال و دريافت پيام از طريق وب، دريافت Email از طريق پيام كوتاه، دريافت اطلاعات،‌اخبار و داده‌هاي مختلف از طريق پيام كوتاه و... از جمله خدمات ارزش افزوده مبتني بر پيام كوتاه را شامل مي‌شوند.
در واقع سرويس ارزش افزوده اين روزها براي مخابراتي‌ها بسيار جذاب‌‌تر از ارسال پيام كوتاه بين كاربران تلفن‌همراه است؛ چرا كه اين سيستم سودآوري هنگفتي را براي مخابراتي‌ها به ارمغان آورده است تا آنجا كه در اعياد مختلف اين سود به اوج خود مي‌رسد. طبق بررسي‌ها در سال جديد بيش از 118ميليون و 200هزار پيام كوتاه تبريك بين مشتركان تلفن‌‌همراه دولتي رد و بدل شده است كه اين تعداد پيام كوتاه مبلغي معادل 6/1ميليارد تومان براي اين شركت سودآوري به همراه داشته است.
علاوه بر اين شركت مخابرات از طريق سه شركت رهياب، آتيه‌پرداز، گلفا و شركت‌هاي واسطه‌اي نيز كسب درآمد مي‌كند.
هومن تندهوش، مدير بازاريابي و فروش شركت گلفا در مورد نرخ پيام كوتاه اين شركت و نحوه تقسيم سهم آن با مخابرات مي‌گويد: «مخابرات تعرفه ثابتي دارد؛ يعني خود مشخص مي‌كند كه مثلا از 100 تا 10هزار پيام كوتاه با يك قيمت و از 10هزار تا يك‌ميليون پيام كوتاه نيز يك قيمت ديگر داشته باشد.»
وي همچنين در مورد نحوه درآمدزايي اين شركت مي‌گويد: «شركت گلفا به طور كلي پنج سال است كه در بخش SMS سرمايه‌گذاري كرده است كه دو سال آن را به صورت لينك با ارتباطات سيار قرارداد داشته است. بنابراين در اين ميان شركت گلفا تاكنون هيچ بهره اقتصادي نبرده است.»
در همين خصوص مازيار گنجه‌اي، مديرعامل شركت كاريار ارقام يكي ديگر از شركت‌هاي ارائه‌دهنده خدمات SMS نيز اينگونه اظهارنظر مي‌كند: «اگر 5ميليون SMS از طريق اين شركت رد و بدل شود و مخابرات نرخ آن را 11تومان در نظر گرفته باشد، از اين نرخ
تعيين شده تنها 2 الي 3تومان نصيب شركت مي‌شود. بنابراين هرچه تعداد SMSهاي ارسال بيشتر باشد به نسبت آن سود شركت نيز بيشتر خواهد بود؛اما در مجموع در بحث خدمات ارزش افزوده سود اصلي نصيب مخابرات مي‌شود.» به طور كلي صنعت ارزش افزوده تلفن‌همراه را مي‌توان در 3 گروه طبقه‌بندي كرد كه عبارتند از: برنامه‌‌ها يا محتوا، تبليغات و سرويس‌هاي بازاريابي. تندهوش، مدير بازاريابي و فروش شركت گلفا، در مورد خدمات ارزش افزوده اين شركت مي‌گويد: «اين شركت خدمات زيادي را در اين زمينه ارائه كرده است كه از بارزترين آن مي‌توان به ارسال SMSهاي صدا و سيما اشاره كرد كه بيشتر در زمينه مسابقات استفاده مي‌شود. در اين روش مي‌توان حجم انبوهي از پيام را در مدت زماني كوتاهي دريافت و گزارش‌هاي لازم را ارائه داد.» به گفته تندهوش ارائه اطلاعات مربوط به خلافي ماشين و دريافت اطلاعات از آخرين وضعيت كارت سوخت نيز از طريق شركت گلفا انجام مي‌شود.
در اين روش افراد بايد كد VIN كه روي تمامي كارت‌هاي ماشين به صورت عمودي وجود دارد را به شماره 30005151 و 30005150 ارسال كنند تا از اين طريق بتوانند از آخرين وضعيت خلافي و كارت سوخت ماشين خود باخبر شوند. وي همچنين در مورد نحوه ارائه خدمات و سرويس به شركت‌ها و سازمان‌ها مي‌گويد: «در اين خصوص وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها درخواست‌هاي خود را به شركت ارائه داده است و ما هم آن سرويس‌ها را براساس نياز در اختيار آنها مي‌گذاريم. اين متقاضيان با استفاده از نرم‌افزارهاي ما يا نرم‌افزارهايي كه خودشان در اختيار دارند مي‌توانند از اين خدمات استفاده كنند.»
درخصوص نحوه استفاده از نرم‌افزارهاي ارزش افزوده مدير بازاريابي شركت گلفا چنين اظهارنظر مي‌كند: «اين نرم‌افزارها از دو طريق قابل استفاده هستند: يكي اينترنت و ديگري شبكه مبتني بر TCP/IP؛ يعني متقاضيان اين نرم‌افزارها هم از طريق اينترنت و هم از طريق شبكه‌هاي اختصاصي مي‌توانند از امكانات ما استفاده كنند.»
وي در ادامه در مورد قيمت نرم‌افزارها مي‌گويد: «اين نرم‌افزارها كاملا توليدات داخلي بوده و قيمت آنها بسته به نوع آن از 300هزار تا 200ميليون تومان متفاوت است.»
مديرعامل شركت كاريار ارقام نيز در خصوص قيمت و نوع خدمات به شركت‌ها اينگونه اظهارنظر مي‌كند: «بسته به نوع فعاليت سازمان‌ها از خدمات شركت استفاده مي‌شود كه اين خدمات در حال حاضر به شركت‌هايي نظير پتروشيمي، آتش‌نشاني، شركت‌هاي صنعتي و... ارائه مي‌شود كه اين شركت‌ها خدمات را بايد به طور مستقيم از شركت‌ خريداري كنند.
قيمت اين نرم‌افزارها نيز از حدود 100هزار تا 25ميليون تومان بنا به نوع كاركرد متغير است.»
اعتياد به استفاده از SMS خاص كشور ما نيست؛ چرا كه در تمامي دنيا به نوعي اين وسيله ارتباطي از درجه محبوبيت بالايي برخوردار است.
در خصوص رويكرد مردم و شركت‌ها به SMS مازيار گنجه‌اي مي‌گويد: «به دليل اينكه ارسال SMS بسيار كم‌هزينه‌تر از ديگر وسايل ارتباطي است؛ در نتيجه شركت‌ها و سازمان‌هاي اداري با استفاده از خدمات ارزش افزوده SMS مي‌توانند هزينه‌ها را تا حد زيادي كاهش دهند؛ به طور مثال بسياري از شركت‌ها، بانك‌ها و سازمان‌هاي دولتي و غيردولتي و... از همين طريق، شماره SMS را انتخاب كرده‌اند تا از اين راه بتوانند خدمات خود را ارائه كنند. اين كار هم باعث كاهش هزينه و هم در بازدهي نيروي پرسنلي موثر خواهد بود تا جايي كه امروز اكثر شركت‌هاي انگليسي براي كم كردن هزينه‌هاي خود به SMS روي آورده‌اند.»
علاقه‌مندي مردم به SMS به حدي افزايش يافته است كه اكثر مردم به اين وسيله ارتباطي به چشم يك وسيله سرگرم‌كننده نگاه مي‌كنند. وسيله‌اي كه اگر براي آنها سرگرمي، كاهش هزينه‌ها و انجام سريع كارهايشان را به همراه داشته باشد، حداقل براي مخابرات سود هنگفتي به ارمغان آورده است، تا آنجا كه اين وزارتخانه بعد از وزارتخانه نفت به عنوان پردرآمدترين وزارتخانه به حساب مي‌آيد.