به ساعت روي ديوار نگاه مي‌كنيد تقريبا يك ربع از نيمه شب گذشته است. با سرعت تمام كارهاي باقي‌مانده را انجام و به رختخواب مي‌رويد.

قبل از خواب ساعت گوشي تلفن‌همراه خود را روي ساعت 6 صبح تنظيم و آماده خواب مي‌شويد. هنوز چشمتان گرم خواب نشده كه ناگهان صداي زنگ آشنايي را از بالاي سرتان مي‌شنويد. با خود فكر مي‌كنيد به اين زودي صبح شده است كه خيلي زود مي‌فهميد كه يادتان رفته صداي زنگ گوشي را قطع كنيد. با تمام تلاش دستتان را دراز و گوشي را برمي‌داريد. نگاهي به صفحه LCD تلفن مي‌اندازيد. SMS ارسالي از سوي irancell است. بدون اينكه آن را باز كنيد با چشمان خواب‌آلود دنبال كليد قطع صدا مي‌گرديد؛ كه چند لحظه بعد همان SMS، اما به زبان لاتين برايتان ارسال مي‌شود اين بار اين قدر عصباني مي‌شويد كه سريعا گوشي را خاموش مي‌كنيد.

ساعت 6 صبح. زنگ موبايل سر ساعت به صدا درمي‌آيد و شما از خواب بلند مي‌شويد، آماده و از خانه خارج مي‌شويد. هنگام خروج از خانه گوشي خود را روشن و آن را به جيبتان مي‌اندازيد. هنوز 5 دقيقه از انجام اين عمل نگذشته است كه باز صداي زنگ SMS از جيب‌تان بيرون مي‌آيد. به صفحه نمايش تلفن‌همراه نگاه مي‌كنيد. باز هم SMS از سوي خط 139 (ايرانسل) است كه شما را دعوت به افزايش زمان مكالمات كرده تا اعتبار هديه بگيريد. دكمه Delete را مي‌زنيد و در طول راه به اين فكر مي‌كنيد كه امروز بايد براي خلاص شدن از دست ارسال اين SMSهاي ناخواسته كاري انجام دهيد.


SMSهاي مزاحم
ديگر از زمان ايستادن در صف طولاني ثبت‌نام سيم‌كارت و بعد از آن منتظر ماندن چند ماه براي گرفتن سيم‌كارت چند سالي مي‌گذرد. در حال حاضر به مدد وجود اپراتورهاي خصوصي همچون ايرانسل و تاليا افراد به راحتي مي‌توانند دست به ثبت‌نام سيم‌كارت بزنند و در همان زمان هم سيم‌كارت خود را خريده و از آن استفاده كنند.

اما اين شرايط در صورتي كه در مقطعي از زمان نياز متقاضيان را برطرف و از سوي ديگر نيز آمار ضريب نفوذ تلفن‌همراه در كشور را بالا برده است،‌ اما از طرف ديگر نيز همين سيم‌كارت‌ها كه به راحتي در اختيار افراد قرار گرفته مزاحمت‌هايي را نيز براي افراد ايجاد كرده است. يكي از اين مزاحمت‌ها، ارسال SMS از سوي اپراتورها است. اگر از كاربران سيم‌كارت ايرانسل باشيد حتما در طول شبانه‌روز SMSهايي را از اين اپراتور دريافت كرده‌ايد كه به نوعي ارسال بي‌موقع و كم‌اهميت آن در زمان‌هاي نامناسب شما را عصباني كرده است.

افشار فروتن لاريجاني، رييس انجمن فروشندگان سيم‌كارت و تلفن‌همراه كشور اين كار ايرانسل را غيرقانوني و عاملي براي سلب آسايش كاربرانش عنوان مي‌كند و مي‌افزايد: «با توجه به اينكه از طريق يك سيم‌كارت، امتيازي در اختيار فرد قرار مي‌گيرد كه تنها آن فرد مجاز به استفاده از آن امتياز است در اين حالت وقتي ارتباطي با آن فرد صورت مي‌گيرد بايد آن ارتباط مرتبط با امور آن فرد باشد. در واقع اگر قرار است SMS‌هايي براي كاربر فرستاده شود بايد آن SMS با هماهنگي فرد باشد و در غير اين صورت ارسال اين SMS‌ها جنبه تبليغاتي پيدا مي‌كند.»

وي در ادامه اظهار مي‌دارد: «متاسفانه در حال حاضر تعدادي از SMS‌هاي ارسالي موجود كه شاهد آن هستيم جنبه تبليغاتي دارد كه شايد در آن زمان فرد بخواهد آن SMS برايش ارسال شود و دلايل ديگر. بنابراين اگر قرار است SMS تبليغاتي به طور مداوم و بدون در نظر گرفتن زمان مناسب براي كاربر يك اپراتور ارسال شود مي‌توان از آن SMS به عنوان يك ابزار سوءاستفاده منفي ياد كرد.»

در مقابل نيز شركت ايرانسل SMS‌هاي ارسالي خود را مزاحم افراد ندانسته و عنوان مي‌كند كه اين SMS‌ها در زمان‌هايي خاص ارسال مي‌شود تا مزاحم كاربران نباشد. كريم بيگي، مدير روابط‌عمومي شركت ايرانسل، درخصوص ارسال بي‌موقع SMS از سوي اين اپراتور مي‌گويد: «ما به هيچ عنوان از 6 بعدازظهر به بعد SMS را براي كاربران‌مان ارسال نمي‌كنيم، جز مواردي كه خود كاربر از ما خواسته باشد. به عنوان مثال فردي مي‌خواهد يكي از خدمات ما (آهنگ پيشنواز و طرح‌ ويترين) استفاده كند، بنابراين كد آن سرويس را براي مركز ما ارسال مي‌كند و مركز از آنجايي كه اين SMS به درخواست خود آن فرد بود جواب آن كاربر را با ارسال يك SMS مي‌دهد. اما بحث SMS‌هاي يك طرفه مانند تخفيف پله‌اي، هيچ وقت ايرانسل بعد از ساعت 6 بعدازظهر SMS را براي كاربري ارسال نمي‌كند تا براي آن فرد ايجاد مزاحمت كند. در واقع SMS‌هاي يك طرفه ما در حدود 5 يا 6 ماه است كه بين ساعت 8 صبح تا 6 بعدازظهر ارسال مي‌شود.»

اما اين در حالي است كه برخي از كاربران بارها ساعت‌هايي مانند 9 شب تا 3 نصف شب نيز SMS‌هاي يك طرفه را از سوي شركت ايرانسل دريافت كرده‌اند. اين مقام مسوول در شركت ايرانسل درخصوص دريافت SMS‌هاي يك طرف در طول شب يا صبح‌هاي زود نيز مي‌گويد: «شايد دليل اينكه اين SMS‌ها در ساعتي مثل 12 شب يا 5 صبح به دست افراد مي‌رسد اين است كه در آن ساعاتي كه مركز آن SMS را براي كاربر ارسال كرده يا گوشي فرد خاموش بوده يا در نقطه كوري قرار داشته و يا اينكه inbox گوشي پر بوده است كه در صورت برطرف شدن هر يك از آن سه دليل و فراهم شدن شرايط، SMS براي كاربر ارسال مي‌شود.»

اما بايد راهي باشد تا كاربر از دست اين SMS‌ها رهايي پيدا كند. به گفته اين مسوول شركت ايرانسل چنين راهي براي كاربران ايرانسل وجود دارد.

براي اين كار بايد كاربر ايرانسل با شماره 130 تماس بگيرد. در صورت برقراري تماس اپراتور ابتدا از متقاضي احراز هويت مي‌كند تا مشخص شود فرد واقعا صاحب سيم‌كارت است. بعد از اين مرحله نام كاربر از ليست SMSهاي يك طرفه حذف و تنها SMSهاي اطلاع‌رساني مربوط به حساب‌گيري، يادآوري مهلت پرداخت صورت‌حساب و ... براي فرد ارسال مي‌شود.


كاربران مزاحم
مزاحمت‌هاي شبكه ايرانسل به ارسال بي‌موقع SMS ختم نمي‌شود، چرا كه اگر اخبار حوزه تلفن همراه را از نظر گذرانده باشيد قطعا بارها اين خبر را شنيده‌ايد كه با ورود سيم‌كارت‌هاي اعتباري ايرانسل به بازار كه بدون ثبت دقيق مالكيت در شبكه فعال مي‌شود، مزاحمت‌هاي تلفني به شكل چشمگيري افزايش پيدا كرده است.

در واقع افزايش مزاحمت‌هاي تلفني ايرانسل تا جايي پيش رفت كه سازمان تنظيم مقررات براي كاهش آن دست به تهيه آيين‌نامه مزاحمت‌هاي تلفني زد و با ابلاغ آن به اپراتورهاي كشور اجراي آن را لازم دانست. در ادامه نيز رئيس سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي به ايرانسل فرصت داد تا پايان سال جاري تمامي سيم‌كارت‌هاي بي‌نام و نشان خود را غيرفعال كند و بسوزاند.
همچنين خسروي يادآور شده بود كه سيم‌كارت‌هاي جديد نبايد بدون ثبت مشخصات دارنده واگذار و مشخصات دارندگان سيم‌‌كارت‌هاي قبلي نيز بايد تا پايان سال معلوم شود. خسروي اظهار داشته بود كه بعضي از دارندگان سيم‌كارت‌هاي بي‌نام و نشان با ارسال پيامك‌هايي به ساير مشتركان، آنان را به بهانه برنده شدن جايزه، فريب مي‌دهند و از طريق پيامك، شارژ سيم‌كارت طرف مقابل را به سيم‌كارت خود انتقال مي‌دهند.

در مقابل افزايش مزاحمت‌هاي تلفني كه اكثر كارشناسان دليل اصلي آن را ورود سيم‌كارت‌هاي بي‌نام و نشان ايرانسل مي‌دانستند، دزفولي، مديرعامل شركت ايرانسل افزايش ميزان مزاحمت‌هاي تلفني را ناشي از سيم‌كارت‌هاي ايرانسل ندانسته و اظهار داشته است كه اين امر از زمان ورود تلفن‌هاي سيمي نيز وجود داشته است. به گفته وي عدم ثبت‌نام بعضي از مشتركان در شبكه ايرانسل به اين دليل بوده كه اين اپراتور طبق پروانه بايد سه روزه سيم‌كارت را به صورت فعال به مشترك ارائه مي‌داد و به همين دليل فرصتي براي پيش ثبت‌نام و جمع‌آوري مدرك نداشته است تا در صورت تكميل مدارك، سيم‌كارت را در اختيار مشترك قرار دهد. به گفته وي، آشنا نبودن فروشندگان با سيستم فروش و فقدان زمان كافي براي هم زمان اجرا كردن همه اين موارد موجب شده است تا هنوز اطلاعات برخي از مشتركان در بانك اطلاعاتي ايرانسل ثبت نشده باشد.

اما علاوه بر عدم ثبت دقيق مشخصات متقاضي براي ثبت‌ سيم‌كارت يكي ديگر از دلايلي كه باعث افزايش مزاحمت‌هاي تلفني از طريق شبكه ايرانسل شده است، نحوه فروش سيم‌كارت‌هاي اين اپراتور است به طوري كه در اوايل ورود سيم‌كارت‌هاي اين اپراتور به بازار شاهد بوديم كه مكان‌هايي مثل سوپر ماركت، دكه روزنامه‌فروشي، دست فروش‌هاي كنار خيابان و... نيز اقدام به فروش اين سيم‌كارت‌ها مي‌كردند.

افشار فروتن لاريجاني با تاكيد اين گفته‌ها نحوه فروش سيم كارت‌هاي اين اپراتور را يكي از عوامل مهم مشكلات ايرانسل دانست و اظهار داشت:«ايرانسل براي فروش سيم كارت‌هاي خود حتي از سوپر ماركت‌ها هم غافل نشده است. ايرانسل با توجه به اين كه بيشتر به دنبال جذب مشترك و مخاطب است از ارائه خدمات و سرويس مطلوب غافل مانده است. به نظر من بد نيست اين شركت به جاي تبليغ گسترده براي فروش و آسان كردن خريد سيم كارت براي افراد متقاضي، بخشي را هم به فرهنگ سازي استفاده از تلفن‌همراه اختصاص بدهد چرا كه فرهنگ سازي در اين رابطه بسيار موثر است.»
وي در ادامه افزود: «هر چند كه سيم‌ كارت‌هاي شركت ايرانسل ناگهاني و بدون هيچ اطلاع‌رساني وارد بازار شد و از آنجايي كه اين شبكه تنها به فكر فروش خود بود، در نتيجه مشكلات اين حوزه را دو چندان كرد، اما با برنامه‌ريزي خاصي اين مشكلات قابل حل است، اما تا زماني كه مكان‌هاي غيرمعتبري همچون روزنامه‌فروشي‌ها و سوپرماركت‌ها دست به فروش اين سيم كارت‌ها بزنند مشكل مزاحمت‌هاي تلفني ادامه خواهد داشت؛ چرا كه اين مكان‌ها بدون دريافت مدارك كامل از فرد، سيم‌كارت را به وي تحويل مي‌دهند.»

اما اين مقام در شركت ايرانسل خبر از ساماندهي مراكز فروش سيم كارت ايرانسل مي‌دهد و اظهار مي‌دارد: «در‌حال‌حاضر فرد براي خريد سيم كارت بايد در محل حضور و مدارك كامل خود مانند كپي شناسنامه و كارت ملي را به متصدي ارائه كند. در مورد سيم كارت هديه هم به همين صورت است. در واقع تا وقتي كه ثبت‌نام فرد تكميل نشده باشد كاربر تنها ورودي دارد يعني فقط قادر به دريافت تماس است و بايد براي وصل تماس خروجي ثبت‌نام خود را كامل كند. همچنين كساني كه مدارك ناقصي داشتند، يا براي آنها SMS ارسال مي‌شود يا از خط 120 با آنها تماس گرفته مي‌شود تا مدارك خود را تكميل كند.»


عدم رسيدگي به شكايت‌ها
كارشناسان بازار تلفن‌همراه براين باورند كه علاوه بر عرضه سيم كارت‌هاي ارزان قيمت بدون برنامه‌ريزي و آيين‌نامه تقاضا و اشتراك مدون براي مشتركان ايرانسل كه سبب نارضايتي از مزاحمت‌هاي مكرر تلفني براي كاربران اين اپراتور شده، ضعف مديريتي و عدم پاسخگويي مسوولان اين شبكه به مشكلات كاربران خود به نارضايتي كاربران شبكه ايرانسل دامن زده است.

يكي از مشتركان ايرانسل كه به گفته خود چندي است با مشكلات و مزاحمت‌هاي مكرر تلفني مواجه شده در اين رابطه مي‌گويد: «در زماني كه براي اين موضوع به يكي از دفاتر امور مشتركان ايرانسل مراجعه كردم متوجه شدم كه هيچ ضابطه‌ و شرايطي براي حل اين مشكل وجود ندارد و ايرانسل نمي‌تواند مزاحمان تلفني خود را شناسايي و مجازات كند.»
اما مقام مسوول در شركت ايرانسل اين ادعا را رد مي‌كند و مي‌گويد: «تا قبل از خرداد 87، مشتركان براي پيگيري مزاحمت‌هاي خود فقط مي‌توانستند به مراجع قضايي يا انتظامي مراجعه كنند اما از خرداد 87 به بعد كه سازمان تنظيم مقررات آيين‌نامه برخورد با مزاحمت‌هاي تلفني را ابلاغ كرد، كاربران علاوه‌بر مراجع قضايي مي‌توانند به دفاتر حقوقي ايرانسل مراجعه و گزارش مزاحمت را پر كنند. بعد از آن واحد مشتركان مزاحمت را احراز مي‌كند و با توجه به امكانات موجود فرد شناسايي و دستگير مي‌شود.» وي درخصوص مجازات اين افراد هم مي‌گويد: «اگر فرد براي اولين بار باشد كه اين كار را انجام داده براي يك هفته خطش قطع مي‌شود، براي بار دوم 3 ماه و براي بار سوم براي هميشه امكان ارتباطش قطع مي‌شود.

همچنين با قرار گرفتن نام او در ليست سياه آن فرد ديگر امكان ثبت‌نام مجدد سيم‌كارت را ندارد.» اين مقام مسوول تاكيد مي‌كند كه شركت ايرانسل قدرت پيگيري افراد را دارد و در شرايطي نيز برخي پيگيرها را به مراجع قضايي ارجاع مي‌دهد و تا به حال نيز هيچ موردي نبوده كه به دفاتر ما ارجاع داده شود و ما امكان پيگيري آن را نداشته باشيم.

با توجه به اين مشكلات كه بخشي از آن فقط مربوط به ايرانسل نيست و همراه اول را نيز شامل مي‌شود، اين انتظار از مسوولان وزارت ارتباطات مي‌رود كه با برنامه‌ريزي براي ارائه خدمات از سوي اپراتور سوم حداقل چنين مشكلاتي براي مشتركان به وجود نيايد.