با گسترش روزافزون تكنولوژي و توسعه تلفن همراه، روزانه بيش از 58 ميليون مشترك از تلفن همراه استفاده ميکنند، اما مكالمات تلفن همراه در برخي از اماكن مانند، سالنهاي كنفرانس، بخشهاي C.C.U و I.C.U بيمارستانها و مراكز درماني، مراكز آموزشي و سالنهاي امتحان، مراكز اقتصادي، فرهنگي، سياسي و... از نظر ايمني و امنيتي موجب سلب آرامش و آسايش ميشود.
به همين دليل دستگاههايي تحت عنوان دستگاههاي مسدودکننده امواج تلفن همراه وارد عرصه شدهاند که اکثرا چيني بوده و نشان و اسم و رسم مشخصي هم ندارند. از نظر عرضهکنندگان اين دستگاهها، مزاياي استفاده از مسدودکنندههاي تلفن همراه که در انواع مختلفي و با قيمتهاي گوناگون به بازار عرضه شدهاند، ايجاد آرامش در محيطهايي که استفاده از تلفن همراه ممنوع است، حفاظت و رعايت کامل مسائل ايمني و امنيتي وامکان ايجاد محيطي ساکت و آرام براي ورزش، کار يا استراحت است. جالب اينجاست که در کنار اين دستگاهها، شرکتهاي عرضهکننده دستگاههاي مسدودکننده، دستگاههايي تحت عنوان تقويتکننده امواج موبايل عرضه ميکنند. اين دستگاهها در نقاط کور تلفن همراه و مناطقي كه ميزان آنتن دهي تلفن همراه ضعيف است مورد استفاده قرار ميگيرند.
ذکر اين نکته لازم است که با وجود ممنوعيت فروش و استفاده از اين کالاها بدون مجوز سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي (رگولاتوري)، اما شاهد هستيم، شرکتهاي مختلفي در ابعاد وسيع به عرضه اين کالاها ميپردازند. براساس اعلام رگولاتوري، استفاده از دستگاههاي مسدودکننده و تقويتکننده باعث بروز تداخل در سيگنالها شده و به همين دليل استفاده از آنها تنها در شرايط خاص و در صورت ارائه پروانه از سوي اين سازمان ميسر است.
مسدودکننده موبايل چيست
مسدودکننده موبايل دستگاهي است که با ارتعاش سيگنال راديويي ضعيفي باعث قطع ارتباط بين تلفن همراه و فرستنده امواج تلفن همراه ميشود.
به گفته ميوه چي، مدير يکي از شرکتهاي عرضه کننده دستگاههاي مسدودکننده موبايل،امواج حاصل از دستگاههاي مسدودکننده موبايل، هيچ اختلالي در ساير تجهيزات الکترونيکي ايجاد نمي کند و به محض روشن شدن دستگاه آنتن دهي همه تلفنهاي همراه در محدوده تحت پوشش دستگاه به صفر ميرسد. با خاموش کردن اين دستگاه نيز مجددا آنتن دهي تلفن همراه به حالت قبل برگشته و ارتباط بين موبايل و فرستنده امواج تلفن همراه دوباره برقرار ميشود. وي در مورد استفاده از مسدودکنندههاي موبايل ميگويد، اين دستگاهها با ولتاژهاي مختلفي به بازار عرضه شدهاند که معمولترين آنها قدرتي برابر شعاع ده متر دارد که قيمتي حدود 150 تا 200 هزار تومان دارد. وي قيمت دستگاههاي مسدودکننده را بسته به نوع و قدرت آنها بين 150 تا 700 يا 800 هزار تومان اعلام کرد. قيمت دستگاههاي تقويتکننده امواج موبايل هم بين 400 هزار تا يک ميليون تومان اعلام شد.
يکي ديگر از عرضهکنندگان اين دستگاهها هم ميگويد، مسدودکننده جي پي اس يا همان جمر جي پي اس که جزو پر مخاطبترين دستگاههاي مسدودکننده است، دستگاهي است که براي قطع ارتباط بين دستگاه موقعيتياب و ماهواره دريافت اطلاعات جي پي اس به کار برده ميشود؛ به طوري که استفاده از دستگاه مانع از دريافت اطلاعات جي پي اس به ماهواره ميشود. اين دستگاه براي استفاده شخصي، داخل اتومبيل، منزل، دفتر کار يا هر مکاني که تحت رديابي قرار داريد ميتواند استفاده شود. مسدودکننده GPS محدوده فرکانسي بين بسامد 1400 تا 1600 مگاهرتز را تحت پوشش قرار ميدهند.
انواع مسدودکننده
بر اساس اعلام شرکت سروش تلکام، مسدودکنندهها به سه صورت ثابت و قابل حمل و پر قدرت تقسيم ميشوند.
مسدودکننده ثابت: يک دستگاه مسدودکننده که در يک نقطه ثابت نصب ميشود و به صورت تک باند آنتن موبايل و دو باند آنتندهي موبايل و امواج بلوتوث در مدلهاي مختلف موجود است.
مسدودکننده قابل حمل: يک دستگاه مسدودکننده که قادر به کار در حال حرکت است و به صورت تک باند آنتن موبايل و دو باند آنتندهي موبايل و امواج بلوتوث در مدلهاي مختلف موجود است.
مسدودکننده پرقدرت: يک دستگاه مسدودکننده پرقدرت امواج موبايل ميباشد که اغلب استفاده نظامي دارد.
استفاده از مسدودکنندههاي موبايل آري يا خير
اگرچه استفاده از مسدودکنندههاي موبايل، براي برخي از اماکن لازم به نظر ميرسد، اما استفاده نامناسب يا سوء استفاده از اين دستگاهها باعث بروز دردسرهايي شده است. به عنوان مثال، گاه استفادهکنندگان از اين دستگاهها، براي حصول اطمينان از عدم امکان استفاده از تلفن همراه، قدرت مسدودکننده را به قدري زياد ميکنند که نهتنها در خارج از منطقه مورد نظر، بلکه در خيابانهاي اطراف نيز باعث اختلال در شبکه تلفن همراه ميشود که اين عمل قطعا مجاز نيست.
به همين دليل سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي (رگولاتوري) براي استفاده از اين کالاهاي قوانين خاصي را صادر کرده است.بر اساس آيين نامه استفاده از مسدودکنندههاي موبايل، فروش و توليد تجهيزات مسدودکننده تلفن همراه منوط به اخذ پروانه از سازمان تنظيم مقررات است و واردکنندگان، توليدکنندگان و فروشندگان اين تجهيزات بايد مطابق با دستورالعملهاي اجرايي صدور پروانه مذکور عمل کنند.
مديركل صدور پروانه سرويسهاي راديويي سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي (رگولاتوري) نيز اعلام كرد:استفاده از مسدود كنندههاي تلفن همراه (Jammer) در كشور بدون مجوز رگولاتوري ممنوع است.
به گفته دكتر عظيم فرد، استفاده از مسدود كنندههاي تلفن همراه در كشور با مجوز رگولاتوري و فقط در مواردي كه در مصوبه «ضوابط فني و مقررات مسدودكنندههاي تلفن همراه» مشخص شده، مجاز است.
وي گفت: در صورت استفاده از مسدودكنندههاي تلفن همراه بدون مجوز سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي يا در مواردي غير از مفاد مصوبه، ضمن جمعآوري دستگاههاي مسدودكننده غيرمجاز، با متخلفين برخورد ميشود. دكتر فرد با اشاره به اينكه ضوابط فني و مقررات مسدودكنندههاي تلفن همراه از سال 88 لازمالاجرا است، گفت: اين ضوابط براي آگاهي مخاطبان، در پايگاه اينترنتي سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي به آدرس www.cra.ir بار گذاري شده است.
اين درحالي است که عرضهکنندگان اين دستگاهها اعلام کردهاند، استفاده از مسدودکنندههاي کم قدرت براي محيطهايي مانند بيمارستانها، مدارس، آموزشگاهها، سالنهاي اجتماعات و... با ولتاژ پايين، نيازي به مجوز رگولاتوري ندارد؛ اما اين سازمان اعلام کرده است، استفاده از مسدودکنندههاي ثابت به هيچ عنوان در اين اماکن و همچنين مکانهاي باز بدون سقف و غير بسته مجاز نيست.
تشعشعات خطرناک
بر اساس اعلام رگولاتوري، معدود دارندگان پروانه استفاده از دستگاههاي مسدودکننده بايد از تابلوي مخصوص اعلام استفاده از دستگاه مسدودکننده استفاده کرده و اين موضوع را به اطلاع عابران برسانند.
چرا که بر اساس اعلام برخي از کارشناسان، استفاده از دستگاههاي مسدودکننده و همچنين دستگاههاي تقويتکننده امواج موبايل خطرناک است. حسن رضواني، معاون نظارت و اعمال مقررات سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي هم چندي پيش، درباره خطرات استفاده از اين دستگاهها گفت: با توجه به اينکه اين فرستندهها مختل کننده هستند و در فاصله نزديک قرار ميگيرند، اين احتمال وجود دارد که براي سلامتي انسان مضر باشند، بنابراين از حقوق کاربران است که از نصب دستگاههاي مربوطه در محل اطلاع داشته باشند.