همشهري آنلاين: نشست تعاملي روزنامه‌نگاري آنلاين باحضور جمعي از كارشناسان ارتباطات و روزنامه نگاري برگزار شد.
اين با محوهايي چون تفاوت‌هاي روزنامه‌نگاري آنلاين و چاپي و ابزارهاي آنها، روزنامه‌نگاري شهروندي و وبلاگ‌نويسي از سوي مركز آموزش موسسه همشهري برگزار شد.
در اين نشست حميد ضيايي‌پرور، شهرام شريف، دكتر حسن نمك‌دوست، دكتر يونس شكرخواه و دكتر سعيدرضا عاملي ديدگاهاي خود را در مورد روزنامه‌نگاري آنلاين مطرح كردند.
اين اولين نشست مركز آموزش همشهري در مورد روزنامه‌نگاري معاصر استكه دكتر حسن نمك دوست تهراني مسئول اين مركز به برپائي آن همت گماشت
در اين نشست؛ دكتر سعيدرضا عاملي، استاد علوم ارتباطات دانشگاه تهران در مورد تفاوت‌هاي روزنامه‌نگاري سنتي و آنلاين سخن گفت. [مقاله اي از دكتر سعيدرضا عاملي]
وي گفت: روزنامه‌نگاري آنلاين و سنتي را مي‌توان در سه قلمرو ظرفيت توليد، تعامل با مخاطب، و تفاوت عامل زمان و مكان در توليد مطلب، با هم مقايسه كرد. انتقال روزنامه‌نگاري فيزيكي به مجازي، ژورناليسم پراكنده به روزنامه‌نگاري مركزي، انتقال روزنامه‌نگاري آنالوگ به ديجيتال، تبديل روزنامه‌نگاري تك متني به روزنامه‌نگاري چند رسانه‌اي و انتقال از روزنامه‌نگاري وابسته به روزنامه‌نگاري فرامتني از جمله خصوصيات روزنامه‌نگاري دنياي مدرن است.
اين استاد دانشگاه ديگر تفاوت روزنامه‌نگاري سنتي و مجازي را در نحوه تعامل با مخاطب دانست و گفت: تفاوت عمده اين دو نوع روزنامه‌نگاري در ارزشگذاري بر مخاطب است. در نوع مدرن آن قدرت مخاطب به حداكثر مي‌رسد. فاصله واقعيت با روايت به كمترين حد خود مي‌رسد.
دكتر سعيد رضا عاملي از ژورناليسم وبلاگ به عنوان مفهوم تازه اين حوزه ياد كرد و گفت: به دليل رهايي از فرماليسم رسانه‌اي، ژورناليسم وبلاگ بوجود آمده است. از اين طريق انتقال اطلاعات سريع‌تر و كوتاه‌تر است.
از نظر دكتر عاملي روزنامه‌نگاري وبلاگ، رونامه‌نگاري ناديده‌هاي اجتماعي و قدرت فرديت در قلمرو روزنامه‌نگاري و ساده شدن روند توليد خبر است.
وي افزود: تبديل ژورناليسم وابسته به ژورناليسم آزاد، فردي به جمعي،حرفه‌اي به عاميانه و استفاده از زبان وبلاگي اتفاقات مهم در حوزه روزنامه‌نگاري وبلاگ است.
وي مسئله درآمدزا بودن وبلاگ‌ها را مهمترين چالش پيش روي حوزه روزنامه‌نگاري وبلاگ عنوان كرد.
در ادامه، دكتر يونس شكرخواه سردبير همشهري آنلاين با تأكيد بر اينكه براي شناخت روزنامه‌نگاري آنلاين بايستي تفاوت هاي مفاهيم و ظرايف و ادبيات و اصطلاحات اين حوزه را دقيقا شناخت؛ گفت: از نظر من روزنامه‌نگاري آنلاين ،سايبر ژورناليسم ، رورناليسم ديجيتال و روزنامه الكترونيك با هم متفاوت هستند.
روزنامه نگاري الكترونيك به نظر من همان تلويزيون و راديو است. روزنامه‌نگاري ديجيتال تبديل شدن داده‌ها به صفر و يك است و اينترنت عنصر اصلي در روزنامه‌نگاري آنلاين. در روزنامه‌نگاري سايبر برنامه‌نويس‌ها و سرويس دهندگان كه براي گردش كار و فرمت‌هاي جديد برنامه مي نويسند هم جزو عوامل اصلي در ايجاد روزنامه‌نگاري سايبر هستند.
وي در بخش ديگري از سخنراني‌اش به تفاوت روزنامه‌نگاري مدرن و سنتي پرداخت و گفت: رسانه‌ها در گذشته ارتباطي عمودي داشته‌اند اما امروز علاوه بر اينكه ارتباط با مخاطب افقي شده است، صداي مخاطبان نيز در دنياي جديد رسانه‌ها شنيده مي‌شود.
دكتر شكرخواه در ادامه گفت: اگر به اين فضاي جذاب و دموكراتيك كنوني در بستر اقتصادي و سياسي نگريسته شود، آسيب‌هاي جدي به طبيعت افقي آن وارد مي‌شود. مثلا تصور كنيد سرويس‌دهندگان تصميم بگيرند حتي فقط سالي يك دلار از كاربران خود بگيرند. اين فضا بسيار شكننده است.
مازيار ناظمي گوينده راديو وتلويزيون كه به تازگي وبلاگ‌نويسي را آغاز كرده‌است، در اين نشست گفت: پس فرست فراوان در وبلاگ نسبت به تلويزيون، شكسته شدن انحصار صدا و تصوير، استفاده از صدا، موزيك ، افكت، سكوت و... ، ضرورت تعميق سواد رسانه‌اي، گسترش شبكه‌اي براي رقابت از جمله موارد مهم در وبلاگ‌نويسي است.
وي در سخنان كوتاهش بر ضرورت عرضه حرفه‌اي محتوا تاكيد كرد.
مجيد جوزاني، مدير كل امور فرهنگي شهرداري تهران، در بخشي از اين نشست در مورد چگونگي استفاده از ابزارهاي مختلف براي بيان خبر به ويژه در رسانه‌هاي صوتي ـ تصويري سخن گفت: «يك نجار با ابزارهاي خود محصولاتي را مي‌سازد. مهارت استفاده از ابزار را تكنيك گويند. اين كه روي كدام كلمات در يك جمله تأكيد شود، مي‌تواند معاني مختلفي را به ذهن بياورد و اين همان تكنيك استفاده از ابزار است.»
وي به نقش تدوين در برنامه‌هاي تصويري براي ارائه بهتر مطالب اشاره كرد و گفت: «تدوين به مدد كسي مي‌آيد كه مي‌خواهد خبري را بيان كند تا با كمك آن اهميت مطلب را بالا و پايين كند. در تدوين به همان پرسش‌هايي پاسخ مي‌دهيد كه يك روزنامه‌نگار در ليد پاسخ آنها را مي‌آورد.»
وي صدا و تصوير را در حوزه خبررساني ابزارهايي براي بالا بردن تأثيرگذاري خبر دانست و گفت: «اگر خبري را علاوه بر متن با صدا و تصوير به مخاطب عرضه كنيد، تأثير بسيار متفاوتي مي‌گذارد تا زماني كه تنها از متن استفاده مي‌شود.»
مصطفي قوانلو قاجار از وبلاگ‌نويساني كه روزنامه‌نگار نيز است، در اين نشست گفت : نكته‌اي كه در سايت‌هاي خبري سردبيران و توليد كنندگان محتوا هميشه از آن غافل هستند مردم يا همان مخاطبان هستند.
وي با اشاره به پيشرفت‌هاي صورت‌گرفته در فضاي روزنامه‌نگاري آنلاين از به‌وجود آمدن روزنامه‌نگاري شهروندي سخن به ميان آورد و گفت: حوادثي چون سونامي، تخريب محيط زيست، بمب‌گذاري لندن حادثه 18 تير، ميدان هفت تير از جمله مواردي هستند كه شهروندان با در اختيار داشتم وسايلي چون تلفت همراه و دوربين‌هاي غير حرفه‌اي پوشش خبري آن را انجام دادند.
مردم آماتور هستند و شايد نتوانند مثل يك روزنامه‌نگار حرفه‌اي موضوعات را پوشش دهند اما آنها بيشتر در جايي حضور دارند كه روزنامه‌نگاران حرفه‌اي به خاطر زمان و مكان عقب هستند.
به اعتقاد وي روزنامه‌نگاري دايره‌اي است كه مردم براي كامل شدن چرخه آن به كمك روزنامه‌نگاران حرفه‌اي مي‌آيند. آنها از طريق كامنت‌ها مي‌توانند اين چرخه را كامل كنند.
شهرام شريف روزنامه‌نگار و وبلاگ‌نويس در ادامه برنامه با طرح سؤالي در مورد اينكه آيا وقايع‌نگاري، ژورناليسم است يا خير سخن گفت.
او گفت: امروز وبلاگ‌نويس‌ها به عنوان گروه‌اي ديده‌بان عمل مي‌كنند. آنها از طريق NGO هاي آنلاين اعمال دولت‌ها را كنترل و نظارت مي كنند.
وي با انتقاد از ديده نشدن مردم توسط روزنامه‌نگاران آنلاين گفت: اين در حالي‌است كه سليقه مخاطب نيز هنوز رشد نكرده‌است.
حميد ضيايي‌پرور رييس مركز مطالعات سايبر ژورناليسم دانشگاه آزاد در بررسي وضعيت وبلاگ‌ها گفت :وبلاگ قطعا يك رسانه‌است. وبلاگ بومي ايراني روزنامه‌نگاراني را به مطبوعات معرفي كرده است. از طرف ديگر بسياري از روزنامه‌نگاران با داشتن يك وبلاگ مطالبي را كه به هر دليلي امكان چاب پيدا نمي‌كند در وبلاگ خود قرار مي‌دهند.
وي با اشاره به اينكه وبلاگ مكاني براي تمرين روزنامه‌نگاري آنلاين است گفت: در حال حاضر 500 روزنامه‌نگار وبلاگ‌نويس داريم كه در فضاي وب توليد محتوا مي‌كنند. اگر قرار است از مرحله روزنامه‌نگاري چاپي به طرف روزنامه‌نگاري آنلاين سوق پيدا كنيم، وبلاگ مي‌تواند تمرين خوبي براي روزنامه‌نگاري آنلاين باشد. گسترش وبلاگ نشان‌دهنده اين است كه فرهنگ شفاهي مردم به سمت فرهنگ مكتوب در حال تغيير است. ايجاد بانك اطلاعاتي قوي از گزارش‌ها و مقالات و خبر‌ها ، تبديل شدن به پورتال شخصي، ارتباط با مخاطب، عمر طولاني‌تر و دسترسي سريع به مطلب از جمله ويژگي‌هاي وبلاگ‌نويسي است.