گذر زمان با تمام قدرتش در تغيير يا حتي تعويض محيط و اجزاي وابسته آن، همچنان از تغيير بعضي ويژگي‌ها در پيچيده‌ترين مخلوق دنيا عاجز است.

زياده‌خواهي و راحت‌طلبي انسان‌ها در سال‌هاي متمادي در كنار آسيب‌هاي اجتماعي متعدد، مزايايي هر چند اندك هم داشته است. در حقيقت همين ويژگي‌ها باعث پيشرفت علم و انگيزه حضور تكنولوژي در زندگي روزمره شدند.
به اين ترتيب به دنبال نفوذ تدريجي دنياي ديجيتال در امور روزمره، كاربرد دستگاه‌هاي قابل حمل عموميت بيشتري پيدا كرد.
با اين اوصاف ورود و حضور مترجم‌هاي جيبي در بازار محصولات ديجيتال براي رهايي از حمل فرهنگ‌هاي چندهزار صفحه‌اي در چندين مجلد، چندان هم دور از ذهن نبوده است.

نام‌هاي ايراني براي مترجم‌هاي حرفه‌اي
اگر جزو آن دسته از افرادي هستيد كه به هر دليلي (!) اغلب دانسته‌هايتان در كتاب‌ها خلاصه شده و از طرفي توانايي حمل اين كتاب‌ها را آن هم در هر جا و براي هميشه نداريد، احتمالا بيشتر از هر شخص ديگري از حضور چنين محصولات مفيدي در بازار راضي و خوشحال مي‌شويد. اين رضايت مسلما وقتي بدانيد قدرت انتخاب بيشتري هم داريد، مضاعف مي‌شود. در بازار ابزار و ماشين‌هاي اداري اگر سراغ انواع مترجم‌هاي جيبي موجود در بازار را بگيريد نام‌هاي اطلس، پارس مترجم، آموزگار، پارس حساب، همراه، همسفر و Casio را به عنوان پاسختان دريافت مي‌كنيد.

جالب است برخلاف بيشتر محصولات و قطعات بازار كامپيوتر كه نام‌هاي بيگانه آنها را به تسخير خودشان درآورده‌اند، نام‌هاي آشنا بازار مترجم‌هاي جيبي را در دست گرفته‌اند.

كريميان يكي از فعالان بازار اين محصولات در اين مورد مي‌گويد: «قطعات سخت‌افزاري مترجم‌هاي جيبي معمولا از ژاپن و گاهي هم از چين وارد شده و در داخل كشور assemble مي‌شوند، اما تمام بخش‌هاي نرم‌افزاري اين محصولات توسط كارشناسان داخلي طراحي و اجرا مي‌شوند.»
او درباره وضعيت بازار انواع مترجم جيبي مي‌گويد: «مترجم‌هاي جيبي در تمام فصول سال بازار يكنواختي دارند. با اين حال اواخر ماه شهريور، شروع ماه مهر و فصل درس و تحصيل زمان رونق بازار خريد و فروش اين محصولات است.»

به عقيده كريميان دليل اين موضوع به خريداران اصلي مترجم‌هاي جيبي يعني دانشجويان مربوط است. اين خريداران اما لزوما در ميان افراد تحصيلكرده نيستند. مسافراني كه راه كشورهاي ديگر را در پيش دارند، ناگزير به داشتن يك مترجم همراه هستند و همين موضوع آنها را به طرفداران پروپا قرص مترجم‌هاي جيبي تبديل كرده است.
گارانتي‌هاي رقابتي
فعالان و كارشناسان بازار معتقدند گارانتي‌ها يكي از موثرترين عوامل ايجاد نوسان در وضعيت خريد و فروش مترجم‌هاي جيبي هستند.
در بازار اين محصولات، دستگاه‌هاي اطلس از طرف اين شركت تا يك سال ضمانت مي‌شوند.
علاوه‌بر اين، مترجم‌هاي جيبي آموزگار، پارس مترجم،
پارس‌ حساب، CASIO، همراه و همسفر به ترتيب گارانتي‌هاي بين‌المللي، بين‌المللي، پارس حساب، CASIO و گارانتي‌هاي متفرقه دارند.
اين گارانتي‌ها معمولا از يك تا 3سال اعتبار دارند. در اين ميان اما بعضي شركت‌هاي توليدكننده مثل اطلس براي حفظ سهم خود از بازار اين محصولات، خدمات ويژه‌اي مانند تعويض دستگاه تا 20روز بعد از خريد در صورت بروز هر مشكلي را ارائه مي‌كنند.

با اين همه اما به جز گارانتي‌ها، عوامل ديگري هم بازار مترجم‌هاي جيبي را دچار نوسان مي‌كنند.
يكي از مهم‌ترين اين عوامل وضعيت بازار سخت‌افزار به خصوص بازار RAM است. دليل اين موضوع هم به استفاده از حافظه‌هاي جانبي در مدل‌هاي جديد محصولات مترجم جيبي برمي‌گردد.

كدام كاربر؟‌ كدام محصول؟
شايد عجيب به نظر برسد، اما بخش كمي از طرفداران مترجم‌هاي جيبي را مترجمان و زبان‌شناسان تشكيل مي‌دهند. علت هم مشخص است، مترجمان حرفه‌اي معمولا براي ترجمه يك متن به ويژه متون تخصصي به چندين فرهنگ لغت نياز دارند كه كنار هم آوردن تمام آنها در يك دستگاه مترجم جيبي امكان‌پذير نيست.

با اين حال يك مترجم جيبي مي‌تواند تمام نياز‌هاي اوليه زبان‌آموزان، دانشجويان رشته‌هاي مختلف، كاربران معمولي و حتي مترجمان را فراهم كند.

اما مثل هميشه نوع نياز كاربران تعيين‌كننده است. به همين دليل هم فعالان بازار مترجم جيبي، دستگاه‌هاي توليدي شركت آموزگار را براي كاربراني كه در زمينه‌هاي تخصصي فعاليت مي‌كنند، مناسب مي‌دانند.

مقدم يكي از فعالان اين بازار در اين مورد مي‌گويد:‌ «مترجم‌هاي جيبي جديد شركت آموزگار علاوه بر فارسي و انگليسي، زبان‌هاي روسي و چيني را هم پوشش مي‌دهند.»
او اما دستگاه‌هاي اطلس را به كاربراني كه به صورت حرفه‌اي در زمينه ترجمه متون انگليسي به فارسي و بالعكس فعاليت مي‌كنند، پيشنهاد مي‌كند.
با اين همه علاوه بر اينها، موارد ديگري در انتخاب خريداران تاثير دارند كه قابليت‌هايي مانند: استفاده از فرهنگ‌هاي لغت معتبر، پخش موسيقي و ضبط صدا، امكان نمايش عكس، استفاده از فرهنگ‌هاي انيميشني، صفحه نمايش رنگي و لمسي، مجهز بودن به كارت حافظه (SD Card) يا RAM، امكان مكالمه و داشتن بلندگو براي تلفظ واژه‌ها، امكان برگزاري آزمون‌هاي مختلف، ماشين حساب و ارگانايزر (مديريت اطلاعات شخصي) بخشي از مهم‌ترين اين عوامل هستند.

پرفروش‌ترين و كم‌فروش‌ترين
كافي‌ است براي خريد مترجم جيبي به چند فروشگاه عرضه اين محصولات سر بزنيد تا همه چيز دستگيرتان شود.

در ميان برندهاي موجود در بازار، گويا دستگاه‌هاي اطلس توانسته‌اند به موفقيت خوبي دست پيدا كنند تا جايي كه حتي بسياري از افراد، مترجم جيبي را تنها با نام اطلس مي‌شناسند. مقدم در اين مورد مي‌گويد:« استفاده از فرهنگ‌هاي لغت معتبر مانند Longman، Heritage، American و آريان‌پور، تعداد واژه‌هاي بيشتر، سرعت بالا در جست‌وجوي واژه‌ها صفحه نمايش رنگي، مجهز بودن به صفحه كليد و نمايشگر لمسي به طور همزمان، تبليغات زياد و البته شناخته‌تر بودن در ميان كاربران به عنوان اولين توليدكننده مترجم جيبي در ايران از عوامل پرفروش‌ بودن محصولات اين شركت در بازار است.»

اين در حالي است كه محصولات توليدي شركت‌هاي ديگر هر چند نتوانسته‌اند به موفقيت اطلس برسند اما به خاطر ويژگي‌هاي خاص ديگر طرفداران خودشان را دارند.با اين وجود، طبق گفته فعالان بازار، تنها برند خارجي اين بازار يعني Casio نسبت به رقباي ايراني‌اش فروش كمتري دارد.