بهرام ممي زاده - با افزايش سرعت و به خصوص خانگي و شخصي شدن وسايل ارتباطي راه دور (ITC) مانند اينترنت، ايميل و تلفن همراه، تغييرات اين حوزه و تبادل اطلاعات، سريعتر و گسترده تر از پيش شده است. به عنوان مثال تا پيش از اختراع تلفن همراه، انسان براي محل فعاليتهاي فکري و عملي خود فقط "مکانهاي بسته" مانند خانه، مدرسه يا دفتر کار را مي شناخت اما تلفن همراه تبديل يک ناکجا آباد به يک دفتر کار را ممکن کرد و افزايش مشاغلي چون بازاريابي و تاسيس شرکتهاي يک نفره، نياز به تلفن همراه را بيش از بيش افزايش داد.
Nokia ، SonyEricsson ، Samsung ، Motorola ، LG ، Siemens ، i-mate ، HTC ، i-Phone و..... نام هاي آشنايي در بازار تلفن همراه هستند که معمولاً اکثريت مردم در مورد خصوصيات و امکانات هرکدام اطلاعاتي هرچند ناچيز داشته و روزانه هزاران مدل از آنها نيز توسط فروشندگان و فعالان بازار خريد و فروش مي شوند.
همان طور که مي دانيد در ابتداي سال جاري زمزمه هايي پيرامون کاهش تعرفه واردات تلفن همراه از 25 درصد به 4 درصد و بعد از آن به 10 درصد منتشر شد که منجر به رکود بازار در روزهاي ابتدايي سال گشت. اما با تصويب و ابلاغ تعرفه 10 درصدي واردات تلفن همراه توسط هيات دولت، کم کم بازار رونق گرفت و در حال حاضر نيز روزهايي نسبتا آرام و بدون نواسانات قيمت را مي گذراند و کاهش قيمت نيز در برخي از برندها به چشم مي خورد.
يکي از علل کاهش تعرفه از 25 به 10 درصد را مي توان ناکامي ايران در توليد تلفن همراه دانست.
افشار فروتن لاريجاني، رييس انجمن فروشندگان سيم کارت، تلفن همراه و لوازم جانبي در اين باره مي گويد: با رايزني هايي که از سال گذشته با وزارت صنايع و معادن و وزارت بازگاني صورت گرفت، سرانجام دولت با پذيرش شکست طرح توليد تلفن همراه در داخل کشور تصميم به کاهش تعرفه واردات به 10 درصد گرفت.البته متذکر مي شوم که اين تغييرات منجر به ورشکستگي و انحلال برخي از واردکنندگان قانوني تلفن همراه در کشور شد که شرکت پارس قائم، وارد کننده و ارائه دهنده خدمات پس از فروش گوشي هاي سامسونگ از جمله شرکتهاي ذکر شده مي باشد.
اما به راستي با کاهش تعرفه واردات، بازار تلفن همراه اکنون بدون مشکل و عاري ازنوسانات قيمت است؟
بدون شک اين چنين نيست! زيرا فروش و ارائه گوشي هاي چيني که از زمان اوليه عرضه در بازار تلفن همراه توانست مورد انتخاب اکثر کاربران قرار گيرد، منجر به نوسانات قيمت و گمراهي برخي از کاربران شد و همچنين توانست بازار نسبتا خوبي را در ايران بدست آورد. تنها استدلال اين افراد از خريد گوشيهاي چيني اين است که با پرداخت هزينه اي نسبتا پايين مي توانند گوشي هايي با امکانات بالا خريداري کنند که به ظاهر با اصل تفاوتي ندارد. البته بر همگان روشن است که پس ازچندي با کوچکترين مشکل دراين گوشي هاي بي کيفيت، ديگر امکان استفاده از آنها وجود نداشته و فقط درصد کمي از آنها توسط تعميرکاران متفرقه قابل تعمير مي باشند.
اين موضوع باعث شده تا فروش واقعي تلفن همراه در ايران اندکي غير واقعي باشد و شاخص آن در SandP که متشکل از 2500 عضو فعال بازار IT مي باشد، آماري بدون در نظر گرفتن فروش اين گونه گوشي ها در بازار محاسبه شود.
در اين گزارش به تحليل و ارزيابي برندهاي تلفن همراه پرداخته مي شود و سهم شاخص هر يک از آنها نيز در بازار جهاني، آسيا، ايران و SandP که توسط باشگاه فعالان ICT انجام شده مورد بررسي قرار مي گيرد.

صدر نشيني با اقتدار
نوکيا، يکي از بزرگترين توليد کنندگان تلفن همراه در جهان است که در سال 1865 ميلادي در جنوب غربي فنلاند کار خود را با توليد کاغذ آغاز کرد و در سالهاي بعد با توليد لاستيک و کفش، قطعات صنعتي، کت هاي باراني و کابل هاي مخابراتي ادامه داد. تا در سال 1982 و با صنعتي شدن اين شرکت و قرار گرفتن آن در خط توليد ارتباطات راه دور telecommunications)) موفق شد اولين تلفن همراه خود را با وزني حدود 8/9 کيلوگرم، با قابليت استفاده در اتومبيل طراحي و روانه بازار کند تا نام NOKIA را در اين صنعت جهاني کند.
در حال حاضر نيز NOKIA با بيش از 26 سال سابقه در توليد تلفن همراه، عنوان محبوبترين و پر فروش ترين برند را در جهان به خود اختصاص داده و طبق آخرين آمار بدست آمده در تاريخ 20 May 2008، اين شرکت حدود 50 درصد از سهم شاخص جهان، 55 درصد از سهم شاخص آسيا و 38 درصد از سهم شاخص ايران را در اختيار داشته و صدر نشين جدول پرفروش ترين برند تلفن همراه جهان در سال 2007 و چهار ماهه نخست سال 2008 شناخته شده است.
با توجه به شرکتهاي گارانتي کننده بسيار زيادي که نوکيا در ايران دارد، شرکتهاي ايراتل و اتصالات از نمايندگان اصلي و موفق NOKIA در کشور محسوب مي شوند که مسئوليت گارانتي و خدمات پس از فروش را به عهده دارند.

توافقي شيرين به سوي موفقيت
SonyEricsson از ديگر برندهاي موفق در توليد و فروش تلفن همراه در جهان است که در سال 2001 ميلادي از ادغام شرکت سوني ژاپن و شرکت ارتباطي اريکسون سوئد و طي پيمان همکاري که ميان اين دو شرکت صورت گرفت، توليد با برندي جديد با نام Sony Ericsson را آغاز کردند و در حال حاضر نيز اين شرکت با بيش از 9000 کارمند و پرسنل در سراسر جهان کار خود را ادامه مي دهد.
سوني اريکسون از جمله شرکتهاي موفق در زمينه توليد و عرضه تلفن همراه در جهان است و تنوع محصولات توليدي از مهمترين خصوصيات اين شرکت به شمار مي آيد که از مدل هاي معروف آن مي توان به سري W, X , K ,V , Z و .... اشاره کرد.
اکنون هم اين شرکت با سابقه اي نزديک به 7 سال توانسته جايگاه دوم شاخص جهاني را کسب کند و 54/15 درصد از سهم شاخص جهان، 78/12 درصد از سهم شاخص آسيا و 57/37 درصد از سهم شاخص ايران را به خود اختصاص داده است. کسب جايگاه دوم با سابقه اي حدود 7 سال جاي تحسين بسيار دارد و مي توان آينده اي روشن را براي اين برند پيش بيني کرد.
نمايندگي و خدمات پس از فروش Sony Ericsson در ايران به عهده شرکت سيتادل تلکام مي باشد .

در حسرت جايگاه واقعي
سامسونگ از توليد کنندگان و پيشگامان صنعت ITC جهان است که در سالهاي اخير با فراز و نشيب در شاخص جهاني مواجه شده است. اين شرکت در سال 1969 در کره جنوبي تاسيس شده و در سال 1988 با شرکت نيمه هادي و ارتباطات سامسونگ ترکيب و توليد تلفن همراه را آغاز کرد. سامسونگ يکي از معتبرترين و به نام ترين شرکت هاي توليدي در رشته رسانه ديجيتال، شبکه ارتباطي، لوازم خانگي و نيمه هادي جهان است که در سال 2007 ميلادي با رشد 3 درصدي خود در توليد و فروش تلفن همراه توانست جايگاه دوم شاخص جهاني را با سهم 39/14 درصد از آن خود کند اما در چهار ماه ابتدايي سال 2008 با کاهش 7 درصدي سهم خود در بازار مواجه شد تا به جايگاه چهارم جهان سقوط کند. اين کاهش باعث شد تا سامسونگ فقط 05/6 درصد از سهم شاخص جهان را در اختيار بگيرد که به گفته فعالان بازار، تنوع و عرضه کم محصولات، از علل اصلي کاهش سهم اين برند محسوب مي شود. همچنين سامسونگ داراي سهم شاخص 57/3 درصدي در آسيا و سهم شاخص 85/11 درصدي در ايران است و البته پيش بيني رشد اين برند تا پايان سال 2008 به دور از انتظار نيست. خدمات پس از فروش سامسونگ در ايران به عهده شرکت پارس ماکروتل مي باشد.

رقابت بدون مرز
اين روزها شرکتهاي توليدي در راستاي تصاحب بازار، فراتر از مرزهاي داخلي پيش رفته و از غرب تا شرق جهان در پي جذب مشتري، فروش بيشتر و در نهايت سود و درآمد بالاتر هستند. موتورولا و ال جي نيز برندهاي شناخته شده اي در بازار جهاني هستند که جايگاه قابل توجهي را در اين آمار بدست آورده اند. موتورولا از توليدکنندگان غربي است که در سال 1974 توسط برادران گالوين در شيکاگو آمريکا تاسيس و موفق به ساخت اولين تلفن همراه قابل حمل خود با وزن 794 گرم در همان سال شد. موتورولا بيشترين فروش را در غرب، به خصوص آمريکا دارد که علت آن در فرهنگ سازي درست و پياده سازي طرح حمايت از توليدات داخلي است. اين شرکت با سابقه 26 ساله خود در حال حاضر 45/6 درصد از سهم شاخص جهان، 87/4 درصد از سهم شاخص آسيا و 3/5 درصد از سهم شاخص ايران را در اختيار دارد. گارانتي اصلي موتورولا را در ايران شرکت پرشين تله کام به عهده دارد.
اما ال جي که سرچشمه پيدايش او در شرق آسيا است، در حال حاضر داراي 72 شعبه و بيش از 55 هزار کارمند در سراسر دنيا بوده و يکي از 5 توليد کننده بزرگ تلفن همراه در جهان شناخته مي شود که موفق شده 8 درصد رشد را در 6 ماهه دوم سال 2007 نسبت به 6 ماهه قبل همان سال داشته باشد و در حال حاضر نيز با 33/1 درصد سهم، جايگاه پنجم جهان را اختيار دارد و همچنين 07/1 درصد از سهم شاخص آسيا و 28/0 درصداز سهم شاخص ايران را بدست آورده است. البته بايد متذکر شد که طبق خبر منتشر شده از شبکه رويترز، ال جي با برنامه ريزي جهت توليد و عرضه 100 ميليون گوشي در سال جاري، افزايش 25درصدي فروش خود در سال 2008 را هدف گيري کرده است. با اعلام اين خبر به نظر مي رسد با تحقق اين گفته ها بايد منتظر تحولي عظيم در بازار جهاني باشيم.
گارانتي و خدمات پس از فروش ال جي در ايران به عهده شرکت مادايران است که نام آشنايي در بازار محصولات ديجيتال و ارتباطي محسوب مي شود.
در پايان شايان ذکر است که نام برندهاي آشنايي چون SIEMENS، SAGEM، NEC HTC و ... در اين رده بندي به چشم مي خورد که هرکدام سهمي نه چندان محسوس را در شاخص جهاني به دست آورده اند، البته در اين ميان HTC از جايگاه ويژه اي برخوردار است. اچ تي سي که در حدود يکسال است با اين نام توليد خود را آغاز کرده، يقيناً با نمايش محصولات فوق العاده زيباي خود مي تواند در آينده اي نه چندان دور رقابت تازه اي را در بازار ايجاد کرده و بدون شک يکي از بهترين توليد کنندگان پاکت پي سي در جهان خواهد شد. در حال حاضر نيز HTC موفق شده 05/0 درصد از شاخص جهاني را کسب کند و بالاتر از برندهايي چون ALCATEL و PANASONIC قرار گيرد؛ همچنين HTC داراي سهم شاخص 03/0 درصدي در آسيا و سهم 01/0 درصدي در ايران است که البته ممکن است قيمت نسبتا بالاي اين برند يکي ازعلل فروش کم آن در ايران باشد. شرکتهاي پرشين تله کام و ياس جهان نيز نمايندگي و گارانتي HTC را در ايران به عهده دارند.
همان طور که در نمودار شاخص مشاهده مي شود ساير برندها نيز در اين آمار سهمي را به خود اختصاص داده اند که متشکل از 23 برند با نام هاي مختلف مي باشند. اين موضوع بيان کننده علاقه مصرف کنندگان جهان به دست کم 5 الي 7 برند موجود در بازار است که شناخته شده هستند و خريد تلفن همراه با نامهاي گمنام را نمي پسندند. به نظر ميرسد کسب اعتبار و اطمينان از سوي مصرف کننده، برگ برنده توليد کنندگان تلفن همراه است که با وجود بازار نسبتا متلاطم جهاني، محتاج زمان زيادي خواهد بود که با صبر مهيا خواهد شد.

شاخص S&P نتيجه آمارگيري هفتگي درباره موضوعات و اقلام مختلف از اعضاي باشگاه فعالان ICT کشور است. آراي اعضاي اين باشگاه که متشکل از حدود 2500 واحد فعال در امر توزيع و فروش محصولات رايانه و ارتباطات مي باشد به صورت آنلاين در پرتال www.sandp.ir ثبت شده که طبق نظر سنجي انجام شده در هفته دوم ارديبهشت ماه 87، نوکيا با 39/25 درصد در صدر جدول و به ترتيب سوني اريکسون با 39 درصد، سامسونگ با 15/68 درصد، موتورولا با 4/65 درصد و ال جي با 2/10 درصد از سهم شاخص رتبه هاي دوم تا ششم را به خود اختصاص داده اند.
البته اين آمار به تفکيک تهران و شهرستانها و نمودارهاي مقايسه اي آن و نيز تحليل هاي مرتبط با هر شاخص و آرشيو شاخص ها در سايت www.sandp.ir براي دسترسي عموم موجود مي باشد.
نظرات و پيشنهادات کارشناسانه خود را در حوزه ICT از طريق سايت ارسال نماييد.