سال 2010 به‌نام شبکه‌هاي اجتماعي (Social Network) ناميده شد؛ موسس معروف‌ترين شبکه اجتماعي حال جهان يعني FaceBook به عنوان مرد سال دنيا انتخاب شد و فيلمي که روايتگر چگونگي شکل گيري آن بود از بهترين فيلم‌هاي سال و نامزد و برنده جوايز متعدد شد. اينها همه مويد فراگير شدن اين پديده و توجه مردم به آن و تغيير چشمگير در ابزارهاي ارتباطي نوين است.

اما واکنش کسب و کارها به اين پديده چگونه است؟ نزديک به 5/1 ميليون بيزينس داراي صفحات اختصاصي تنها در شبکه فيس‌بوک هستند و اين تعداد همراه با مشترکان جديد اين شبکه‌ها هر روز با روندي تصاعدي رو به افزايش است. شايد پر بيراه نباشد که اين رويداد را با رواج وب‌سايت‌ها يا همان com . در اواخر دهه 1990 مقايسه کرد که برندگان اصلي آن يعني جوانان جوياي نام وصاحبان کسب و کارهاي زيرپله‌اي آن روزها و ميلياردرهاي ميانسال اين روزها، کساني بودند که با درک صحيح از آن پديده جديد پايه‌هاي موفقيت بعدي خود را بنيان نهادند.

حضور در شبکه‌هاي اجتماعي علاوه بر در دسترس نهادن ابزار بسيار مقرون به صرفه جهت يافتن مخاطبان جديد؛ با ايجاد امکان ارتباط با سايرين از جمله کارشناسان، خبرگان و رقبا از يک سو و دسترسي آسان به منابع و اطلاعات از سوي ديگر امکان رشد سريع کسب و کارهاي کوچک را فراهم کرده است.

فعالان اقتصادي، چه آنان که داراي کسب و کار موفق هستند و چه آنان که در انديشه راه‌اندازي کسب و کار جديد هستند يا مي‌خواهند با استفاده از اين ابزار به کسب و کار خود رونق بيشتري بدهند، مي‌توانند با توجه به برخي نکات به ميزان قابل توجهي در وقت و هزينه‌هاي خود صرفه جويي کنند:

استفاده از ابزار رايگان براي مديريت محتوا

نرم‌افزارهاي رايگاني وجود دارند يا سايت‌هاي اجتماعي خود داراي ابزارهاي ويژه هستند که به کاربران اجازه مي‌دهند اطلاعاتي را که دريافت مي‌کنند يا مي‌خواهند ارايه كنند را مديريت کنند. به عنوان مثال Tweetdeck به کاربران Tweeter امکان مي‌دهد تنها به پيام‌هايي پاسخ دهند که در آن به صورت مستقيم مخاطب واقع شده‌اند يا مثلا فيس‌بوک داراي ابزاري بنام Networkedblog است که امکان اتصال وبلاگ کاربر را به صفحه فيس‌بوکش فراهم مي‌كند و هر مطلب در وبلاگ به صورت خودکار در صفحه فيس‌بوک نيز منتشر مي‌شود. ابزارهاي ياد شده تنها مثالي از صدها ابزار يا نرم‌افزارهاي رايگان موجود بوده و براي ساير شبکه‌هاي اجتماعي معروف نيز ابزار مشابه وجود دارد.در کنار ابزارها، امروزه حتي در زمان راه‌اندازي وSET-UP صفحات در اين گونه شبکه‌ها امکان اتصال مستقيم و تبادل اطلاعات بين آنان فراهم آمده و مثلا مي‌توانيد صفحه فيس‌بوک خود را به Linkedin يا بالعکس متصل کنيد.

نکته ديگر وجود مخاطبان متفاوت در شاخه‌هاي گوناگون اعم از کاري يا غيرکاري در سايت‌هاي شبکه‌هاي اجتماعي مختلف است. به عنوان مثال فيس‌بوک شبکه‌اي است با کاربراني بيشتربا علايقي شخصي در مقايسه با شبکه‌اي مانند Linkedin که بيشتر داراي کاربراني با علاقه در موضوعاتي تخصصي است. تنظيم چگونگي دريافت يا ارسال اطلاعات همه بايد با توجه به اين نکات دسته‌بندي و انجام پذيرد. به صورت خلاصه مي‌توان گفت اگر در راه‌اندازي اوليه صفحات در شبکه‌هاي اجتماعي دقت شود، در ادامه استفاده بهينه و با صرف حداقل زمان از اين شبكه‌ها امکان‌پذير خواهد بود.

همه چيز را تحت کنترل داشته باشيد

لزومي به جواب دادن به تک‌تک ايميل، پست يا اظهار نظر مخاطبان نيست و زمان خود را تنها به جواب دادن به سوالاتي که نياز به پاسخ دارند يا درخواست‌هايي براي راهنمايي يا اطلاعات بيشتر، معطوف کنيد. به عنوان مثال اگر کسي تنها تشکر کرده بود لزومي به انجام عملي مضاعف از سوي شما نخواهد بود. ايجاد سيستم پاسخگويي نيز راهکار مناسبي است. مثلا مي‌توان زمان مشخصي مانند 1-2 روز از هفته را صرف پاسخ دادن به ايميل‌ها يا سوالات كرد. اگر ايميل‌ها و پيام‌هاي متفاوتي از شبکه‌هاي مختلف به ايميل شخصي يا کاري مي‌رسد، بهترين کار ايجاد پرونده ‌هاي مجزا براي پيام‌هاي دريافتي از شبکه‌هاي اجتماعي است. در زمان‌هايي که براي رسيدگي به اين پيام‌ها اختصاص مي‌يابد بايد سعي كرد در کوتاه‌ترين زمان اشخاصي که تمايل داريد با ايشان در ارتباط بمانيد را جدا كرده و به فهرست آدرس‌هاي مهم و کاري خود اضافه كنيد.

خودداري از اشتباهات عمومي در شبکه‌هاي اجتماعي

بسياري از اشتباهات در ميان افراد غير متخصص در امر شبکه‌هاي اجتماعي مشترک است که در اين يادداشت مجال پرداختن مفصل به آن نيست. بزرگ‌ترين اشتباه اقدام به فروش کالا يا سرويس در همان صفحه اول شبکه است که به شدت به کارايي اين ابزار لطمه مي‌زند. همان‌گونه که در محيط‌هاي غيرمجازي قدم اول شناساندن خود و توانايي‌ها جهت جلب مشتري و سپس فروش کالا يا خدمت است، در فعاليت‌هاي موجود در محيط‌هاي مجازي نظير فروش آنلاين يا شبکه‌هاي اجتماعي نيز همين قانون حاکم است و در صفحه و تماس اول بايد تنها سعي در ايجاد اعتماد و نمايندن توانايي‌هاي خود كرد.

يادآور مي‌شود براي استفاده بهينه از اين ابزار فوق العاده موثر، نظير هرچيز ديگر، اختصاص زمان مشخص و کافي، مطالعه مستمر و مشورت و همکاري با افراد خبره و از همه مهم‌تر پشتکار کليد اصلي موفقيت است.