«حالا چند دقيقه ديگر بنشين، نترس، دير نمي شه!»، «قربون دستت اين بچه ما را نگهدار تا ما از خريد برگرديم » ، «نمي شه! بايد امشب به مهموني بياي وگرنه دلخور مي شم»، «مي بخشيد، امشب خانم بچه ها هوس کردن برن گردش. قربونت اون ماشينتو يه دو ساعتي بده ممنون مي شم»و... بدون شک همه ما بارها و بارها با مواردي اين چنيني برخورد کرده ايم و چه بسا گاهي به دليل عدم تمايل روحي و يا قرار داشتن در موقعيتي خاص، از ته دل آرزو کرده ايم که اي کاش چنين چيزي از ما خواسته نمي شد. پاسخ شما در اينگونه مواقع چيست؟ آيا جرات مي کنيد با صراحت تمام «نه» بگوييد؟ آيا وقتي در يک جمع قرار مي گيريد، به خود اجازه مي دهيد نظراتي را که با آن مخالف هستيد رد کنيد؟ يا اينکه مانند بسياري افراد، در رودربايستي گير مي کنيد و براي رعايت قاعده «مردم داري» با کراهت، اينگونه خواسته ها را اجابت مي کنيد؟
خانم «کارين سوئيت» در کتاب خود با نام (چگونه «نه» بگوييم) در توضيح اين که چرا بسياري از ما و به ويژه زنان، اغلب وقتي از ته دل مايليم «نه» بگويم، باز کلمه اي «بله» را بر زبان مي رانيم، مي نويسد: «به عنوان يک زن، ما به گونه اي تربيت شده ايم که مطلوب و مورد قبول ديگران باشيم. ما مي خواهيم ديگران دوستمان داشته باشند و ناتوانيمان در «نه» گفتن، در واقع از عدم خود باوريمان سرچشمه مي گيرد. ما فکر مي کنيم اگر مطلوب ديگران زندگي کنيم، به ما مدال لياقت خواهند داد و به ما مي گويند آدم هاي فوق العاده اي هستيم، نازيم و با تمام وجود از ما قدرداني خواهند کرد; عملي که هيچگاه شاهد آن نخواهيم بود»، وي ادامه مي دهد:« شايد گفتن «نه» به نظر ساده بيايد ولي از بچگي در مخ ما فرو کرده اند که «نه» کلمه زيبايي نيست، گفتن آن گستاخي است، دور از نزاکت است و باعث رنجش ديگران مي شود.» وقتي در کودکي هرگز به شما اجازه نمي دهند «نه » بگوئيد، در بزرگسالي نيز گفتن آن برايتان واقعا مشکل خواهد بود. در اين زمينه، خانم «سوئيت» مي نويسد:« ما از خانواده هايي مستحکم و منسجم که به آنها خو گرفته باشيم، برخوردار نيستيم و زندگي نيز به سرعت در جريان است . همه درگيرودار زندگي گرفتارند و ما احساس تنهايي و غربت مي کنيم. اينکه مي خواهيم مورد پسند ديگران باشيم چه بسا عکس العملي باشد که براي مقابله با اين شيوه زندگي انتخاب کرده ايم.» گرچه ريشه قبول درخواست ديگران و پرهيز از بيان «نه» در فرهنگ ايراني، اسلامي ما با آنچه در کتاب خانم «سوئيت» به آن اشاره شد تفاوت هايي فاحش و زيربنايي دارد ولي در اين که گفتن «نه » گاهي واقعا ضروري است شکي نيست! پس چگونه مي توان اين کلمه را بر زبان راند، بي آنکه سو» تفاهمي پيش آيد؟ آيا شما با روش هاي انجام اين کارآشنا هستيد؟ در زير چند روش ارائه شده است که مي توانند در اينگونه مواقع به شما کمک کنند :

روش «رکوردشکني »

اين روش را مي توان به صورت رو در رو و يا از طريق تلفن پياده ساخت و زماني مورد استفاده قرار مي گيرد که طرف مقابل شما مايل به شنيدن پاسخ «نه» از شما نيست. اينگونه افراد تصور مي کنند اگر به شما اصرار کنند، سرانجام رضايت شما را جلب خواهند کرد. تنها کاري که در مقابل اين افراد بايد انجام دهيد، گفتن «نه» و باز هم «نه» است. لازم نيست حتما گفتن «نه» به صورت قهرآميز باشد، بلکه مي توان از جملاتي ملايم نيز استفاده کرد. در حالي که لبخند بر لب داريد و با صدايي آرام بگوييد:« مي بخشيد، ولي واقعا نمي توانم براي شام بيايم. امشب گرفتارم، «فقط فراموش نکنيد که در مقابل اصرارهاي مکرر مخاطب خود کوتاه نياييد. اگر شخص مورد نظر را نمي شناسيد، مثلا اگر فرد مزاحم، فروشنده اي دوره گرد است که مي خواهد هرطور شده جنس خود را به شما بفروشد، بهتر است از عبارات خشن و قهرآميزتري استفاده کنيد . مثلا بگوييد:« ببين آقا، صدبار به شما گفتم لازم ندارم، مي فهمي؟»، اين روش کليدي ترين سلاح «نه»اي است که مي توانيد از آن براي خلاصي از دست کسي که واقعا مي خواهيد از شر او خلاص شويد استفاده کنيد .

روش «ساندويچ »

اين روش براي افرادي به کار مي رود که احساس مي کنيد بايد با ملاطفت بيشتري با آنها برخورد نماييد (مثل سالمندان و يا کساني که تازه با آنها آشنا شده ايد و نمي خواهيد از شما برنجند). در اين روش شما يک «نه» درست و حسابي را بين دو جمله مثبت مي پيچيد و به فرد مقابل تحويل مي دهيد. مثل اين عبارات:« از دعوت شما خيلي ممنونم، ولي نمي توانم امشب بيايم. اميدوارم به شما خوش بگذرد .»

روش «ساندويچ وارونه »

اگر به يک «نه» قوي تر احتياج داريد، مي توانيد جمله خود را با «نه» شروع نماييد، ميانه کلام را با جمله اي زيبا تغذيه کنيد و در آخر، يک «نه» ديگر به کار بريد. اين روش براي «نه» گفتن به همکاران يا افراد سختگير بسيار مناسب است. مثل:« خير واقعا از آمدن به کنفرانس معذورم. خيلي دوست داشتم مي توانستم بيايم و اميدوارم همه چيز به خوبي پيش برود. اما متاسفم که بايد بگويم نه .»

روش «نه، اما ...»

اگر از شما درخواستي مي شود که مايل به پذيرش آن نيستيد، مي توانيد آن درخواست را با يک پيشنهاد جديد جايگزين نماييد. مثلا وقتي يکي از آشنايان، شما را براي رفتن به يک مهماني تحت فشار قرار مي دهد و شما از قبل نقشه ديگري براي آن روز داريد مي توانيد از عبارتي شبيه: «نه، ولي هفته بعد وقت دارم، ممکن است تغييرش بدهيد؟» استفاده کنيد .

رعايت احتياط

هميشه هنگام گفتن «نه» جانب احتياط را در نظر بگيريد تا جايي که مي توانيد براي خود فرصت ذخيره کنيد. شايد درحال حاضر فکر مي کنيد مايل به انجام کاري نيستيد، ولي چند ساعت بعد نظرتان عوض شود. بنابراين هر وقت به شما پيشنهادي شد که مشتاق پذيرفتن آن نبوديد، مستقيما «نه» نگوييد. مي توانيد بجاي آن از جملات جانشيني مثل:« مي شه راجع به اون فکر کنم؟» يا «فردا خبرش را به شما مي دهم» استفاده نماييد .

روش در و ديواري

بسياري ازافراد عادت کرده اند به در بگويند تا ديوار بشنود که ما بلافاصله اصل پيام را دريافت مي کنيم و به آن «بله» مي گوييم. واقعا شگفت انگيز است که چقدر بدون آنکه مستقيما از ما انجام کاري خواسته شده باشد، ما براي انجام آن کار «بله» گفته ايم. اگر واقعا مي بينيد حوصله، وقت، يا توان انجام کار درخواستي را نداريد و يا فرد مذکور، نه از سر ناچاري يا آبرومندي، که به دليل زبل بودن درخواست خود را با اين شيوه مطرح کرده است، درخواست و حرف او را نشنيده بگيريد .

سخن آخر

فراموش نکنيد که: شما حق داريد «نه» بگوييد. گفتن «نه» گستاخي نيست، يک امر طبيعي است. اگر به جا و به موقع «نه» بگوييد، نه تنها از احترام شما کاسته نخواهد شد، که حتي براين احترام افزوده نيز مي گردد. اگر به جا «نه » بگوييد، بيشتر خودتان را دوست خواهيد داشت .
منبع: روزنامه ابتکار
/خ