شيمل در يك نگاه آن ماري شيمل در فروردين 1301 در شهر ارفورت آلمان ديده به جهان گشود و در بهمن 81 در گذشت . او در سن نوزده سالگي وارد دانشگاه شد و پس از اخذ دكتراي اسلامشناسي - در حالي كه بيست و چهار سال داشت - با تدريس در دانشگاه به تعليم و تربيت دانشجويان مشتاق به معارف شرقي و ديني پرداخت . اين بانوي اروپايي در دفاع از اسلام نقش مهمي بر عهده گرفت و خاطر نشان ساخت: «اسلام ديني است كه در غرب بسيار بد فهميده شده و حتي توسط عدهاي از افراد ناوارد به نوعي به بدويت متهم گرديده است . (1) آن ماري شيمل در دانشگاههاي چندين كشور به تدريس و تحقيق پرداخت; اما بيش از هر جا فعاليتهاي خود را در كشور تركيه متمركز كرد . در سال 1965م . مسؤوليت كرسي فرهنگ و هنر اسلامي دانشگاه هاروارد به وي پيشنهاد گرديد و دو سال بعد، پس از انعقاد قراردادي با اين دانشگاه، در هاروارد به تدريس تصوف و خوشنويسي و شعر اسلامي پرداخت . شيمل از معدود معاريف جهان است كه به پاس فعاليتهاي علمياش تا كنون قريب 20 مدال و نشان افتخار از نقاط مختلف دنيا دريافت كرده است . همچنين از سوي دانشگاههاي سند، اسلام آباد و پيشاور پاكستان، او پسالاي سوئد، قونيه تركيه، تهران، و الزهراء (س) به وي دكتراي افتخاري اهدا شده است . رياست انجمن جهاني علوم ديني، عضويت در آكادمي سلطنتي علوم هلند و آكادمي علوم و هنر امريكا و ويراستاري نشريه عربي زبان «فكروفن» در سالهاي 1963- 1973 م . بخشي از مسؤوليتهايي است كه او بر عهده داشته است . (2)
شيمل و پيامبر اسلام (ص)
بانو شيمل با صراحت لهجهاي كه تنها از يك محقق بسيار مطلع و بينياز از تعريف و تمجيد غرب برميآيد، اعلام داشت: قرآن تنها كتاب آسماني است كه به همان صورتي كه بر رسول اكرم (ص) وحي شده حفظ گرديده است، او پس از توضيحي متين و مستدل درباره علل احترام فوق العاده مسلمانان به پيامبر عظيم الشان اسلام اظهار داشت: مسلمانان هر گونه سب الرسول را بسيار گران و از گناهان بسيار سنگين تلقي ميكنند و عكس العمل آنان در برابر تهمتها و اهانتهاي سلمان رشدي، عليه خاتم پيامبران از اين جهت است . در اوضاع آشفته وتبليغات مسمومي كه استكبار جهاني در دفاع از اين نويسنده مرتد راه انداخته بود، شيمل از حقانيت موضع مسلمانان و محكوميت اين نويسنده هتاك سخن گفت و به صراحت اعلام كرد: «اسلام داراي آن مرتبه و جايگاه رفيعي هست كه بايد دقيقتر و مشخصتر مورد توجه قرار گيرد . من مردان سالخوردهاي را به چشم خويش ديدم كه وقتي شنيدند كه در كتاب آيات شيطاني چه چيزهايي نوشته شده است، زار زار گريستند . من نيز معتقدم: جريحه دار كردن احساسات توده عظيمي از مؤمنان روش بسيار بدي است، اين كاري است كه من هم نميتوانم بپذيريم .» (3)
شيمل و صحيفه سجاديه
شيمل در خاطرهاي گفته است: من بخشي از كتاب مبارك صحيفه سجاديه را به زبان آلماني ترجمه و منتشر كردهام . وقتي مشغول ترجمه اين دعاها بودم، مادرم در بيمارستان بستري بود و من كه به او سر ميزدم، - پس از آن كه وي به خواب ميرفت - در گوشهاي از آن اتاق به كار پاكنويس ترجمهها مشغول ميشدم . اتاق مادرم دوتختي بود . در تخت ديگر خانمي اهل فضل و متعصب به مذهب كاتوليك بستري بود . وقتي فهيمد من دعاهاي اسلامي را ترجمه ميكنم، دلگير شد كه مگر در مسيحيت و در كتب مقدس خودمان كمبودي داريم كه تو به ادعيه اسلامي روي ميآوري؟ ! وقتي كتابم چاپ شد، نسخهاي برايش فرستادم . يك ماه بعد با من تماس گرفت و گفت: صميمانه از هديه اين كتاب متشكرم; زيرا هر روز به جاي دعاهاي كتب مقدس خودمان آن را ميخوانم! بله، واقعا ترجمه ادعيه امامان معصوم (ع) مخصوصا صحيفه حضرت زين العابدين (ع) براي بسياري از مردم جهان غرب كارساز است . (4)
شيمل و باورها
يكي از موجبات تاسف اين است كه ما در غرب بخش عظيمي از خصلت مسيحي خود را از دست دادهايم و بسياري از مردم از خدا و دين دور افتادهاند و نميتوانند دريابند كه استحكام اسلام در اعتقاد به خدا است و كسي كه خدا را قبول ندارد قادر به درك دين اسلام نخواهد بود . براي بسياري از مردم، طبيعت و اقتصاد جايگزين خدا شدهاند و من مشكل اساسي را در همين امر ميبينم . (5)
براي من مايه تاسف است كه قضاوت كلي رسانههاي غرب درباره اسلام جنبه منفي دارد . براي آنها اسلام ديني بيگانه است كه بدان آشنايي ندارند و از ديدگاه منفي به آن مينگرند . هيچ كس هم در پي كشف علت اصلي ايجاد اين تصوير منفي از اسلام بر نميآيد . هر كس كه با اسلام اندك آشنايي داشته باشد، ميداند كه اين آيين تروريسم را محكوم ميكند . گزارشهاي سطحي تصوير نادرستي از اسلام ترسيم ميكنند و مردم هم آنها را باور ميكنند . (6)
ترجمهاي كه امروزه در مغرب زمين از واژه جهاد مقدس اسلامي به دست داده ميشود، غلط و غير اسلامي است . همچنين ادعاي توسعه اسلام با خون و شمشير اتهامي واهي بيش نيست و اسلام عمدتا قلوب مردم را به سوي خويش معطوف ساخته است و دين صلح و آرامش و عدالت است . (7)
پينوشت:
1 . مقدمه كتاب تبيين آيات خداوند، آن ماري شيمل، ترجمه دكتر عبدالرحيم گواهي .
2 . فرهنگ و پژوهش، همان، ص 32 .
3 . نشر دانش، سال 15، شماره سوم، ص 93 .(مقدمه كتاب تبيين آيات خداوند)
4 . آن ماري شيمل بانوي شرق شناس جهان غرب، مجله از ديگران، سال دوم، شماره 5، مرداد 1380 .
5 . گفت و شنودي با آن ماري شيمل، ماهنامه از ديگران، شماره 10، دي 1380 .
6 . همان، ص 46 .
7 . در اين زمينه نگاه كنيد به كتاب تبيين آيات خداوند .