کوفه از پر سر و صداترين شهرهاي اسلامي در قرن اوّل و در کنار حجاز و شام به مرکزيت مکه و دمشق جزو معروف‌ترين شهرهاي اسلامي در دو قرن نخست هجري است.
از آنجا كه بيشتر مورخان صدر اسلام از منطقه عراق بودند، در تاريخ‌نويسي خود توجه ويژه‌اي به اين شهر داشتند و به همين دليل با خواندن آثاري مانند تاريخ طبري يا انساب الاشراف يا اخبار الطوال مي‌توان اطلاعات جامعي درباره شهر کوفه به دست آورد. اين شهر از مراکز اصلي شيعه در طول تاريخ پررونق خود در قرون نخستين بوده و زماني براي نشان دادن تشيع «قم» به اين شهر «کوفه صغير» اطلاق مي‌شد که حکايت از عمق تشيع کوفه دارد.
با ساخته شدن بغداد در آغاز نيمه دوم قرن دوم هجري به مرور از اهميت کوفه کاسته شد و به رغم آنکه تا حوالي يک قرن بعد کم و بيش يادي از آن در منابع هست امّا به مرور گويي از صحنة جغرافياي عراق محو مي‌شود.
با اين حال برآمدن نجف و آباد شدن آن و نزديکي آن به کوفه سبب شد تا بار ديگر اين شهر تاريخي بتواند به حيات خود در تاريخ ادامه دهد و تا به امروز کمابيش هويت تاريخي خود را حفظ کند.
کتاب «تاريخ الکوفه» از سيد حسين بن السيد احمد البراقي الکوفي (م 1332) از آثار يک‌دست و منظمي است که نزديک به يک صد سال پيش در باره تاريخ اين شهر اسلامي نوشته شده است. اثر ياد شده در چاپ جديد با افزوده‌ها و استدراکات سيد محمد صادق آل بحر العلوم (م 1399 ق) چاپ شده و اخيراً هم با تحقيق ماجد بن احمد العطيه به شکل بسيار زيبايي چاپ شده است.
اين اثر پيش از اين به فارسي هم در آمده که طبعاً ترجمه آن بر اساس چاپ‌هاي قديمي است.
کتاب تاريخ کوفه در واقع يک تاريخ محلي به سبک آثار قديمي است که روش‌هاي نوين هم در تأليف آن مورد توجه بوده است. تاريخ، جغرافيا و رجال و نيز آثار تاريخي آن از موضوعاتي است که مورد توجه مؤلف بوده است.
منبع:ماهنامه موعود شماره 97
/س