مرحوم شهيد مطهري بحث جالب و دقيقي دارد، تحت عنوان "پرورش تن و تن پروري"، که طرح آن در اين جا خالي از لطف نيست. وي در کتاب انسان در قرآن، چنين مي نويسد:
"اسلام و "تن پروري" به معناي "نفس پروري" و شهوت پرستي را شديداً محکوم کرده است، اما پرورش بدن به معناي مراقبت و حفظ سلامت و بهداشت را از واجبات شمرده است و هر نوع عملي را که براي بدن زيان بخش باشد، حرام شمرده است. اسلام آن جا که يک امر واجب (مانند روزه) احياناً براي بدن مضر تشخيص داده شود، تکليف آن را ساقط مي کند، بلکه چنين روزه اي را حرام مي داند؛ هر اعتيادي که براي بدن مضر باشد، از نظر اسلام حرام است. آداب و سنن بسياري در اسلام به خاطر بهداشت و سلامت بدن وضع شده است.
ممکن است افرادي ميان "پرورش بدن" که امري بهداشتي است و "تن پروري" به معناي نفس پروري که "امري اخلاقي" است، فرق نگذارند و خيال کنند اسلام که با تن پروري مخالف است، با بهداشت بدن مخالف است، پس لاقيدي در حفظ سلامت و بلکه کارهايي که مضرّ بهداشت و سلامت بدن است، از نظر اسلام کار اخلاقي است، و اين اشتباهي فاحش و خطرناک است. تقويت و سلامت بدن و بهداشت آن کجا، و تن آسايي و تن پروري کجا؟
نفس پروري و شهوت پرستي که در اسلام محکوم است، همان طوري که بر ضد روح پروري است و موجب بيماري روح و روان مي گردد، بر ضد بهداشت و پرورش صحيح جسم نيز هست و منجرّ به بيماري جسمي مي گردد، زيرا نفس پروري و شهوت پرستي، منجر به افراط کاري ها مي شود، و افراط کاري ها منشا اختلالات اساسي در جهازات بدني."
وي همچنين در کتاب تعليم و تربيت در اسلام، چنين مطرح مي کند:
"اسلام طرفدار پرورش جسم است، با اين که مخالف تن پروري به مفهوم مصطلح ادبي آن است... جاي شک و ترديد نيست که تعليمات اسلام بر اساس حفظ و رشد و سلامت جسم است. علت حرمت بسياري از امور، مضر بودن آن ها به حال بدن است. يکي از مسلّمات فقه، اين است که بسياري از امور به اين دليل تحريم شده اند که براي جسم انسان ضرر دارند، و يک اصل کلي براي فقها مطرح است که هر چيزي که محرز بشود که براي جسم انسان مضرّ است- ولو هيچ دليلي از قرآن و سنّت نداشته باشد- قطعاً حرام است.
البته اين را هم مي گويند که زيان ها بعضي معتد به هستند، و بعضي غير معتدبه؛ يعني زيان آن قدر کم است که قابل اعتنا نيست. اسلام در تکاليف خود حرج ايجاد نمي کند. يعني اين مقدارها را از نظر اسلام تحريم نمي کنند، به صورت مکروه ذکر مي شود، يا مي گويند: ترکش مستحب است... در سنّت، زياد مي بينيم که خوردن فلان ميوه يا فلان سبزي مثلاً مستحب است، چون دندان ها را محکم مي کند، ديگري فلان بيماري را از بدن بيرون مي برد، و اين موارد در سنّت زياد است که ملاک يک حرام يا يک مستحب و يا يک مکروه، زيان رساندن، يا مفيد بودن و يا مفيد نبودن است. فلان چيز چون براي معده خوب است، مستحب است.
بنابراين، پرورش جسم در حدود پرورش علمي، بهداشت، سلامت و تقويت جسم، که جسم نيرو بگيرد، يک کمال است. مي دانيم همه کساني که از نظر بدن نيرومند بوده اند، اين نيرومندي برايشان کمال شمرده شده است؛ مثلاً، اميرالمومنين نيرومند بوده و نيروي بدني داشته است، و اين جزء کمالات آن حضرت است... .
تن پروري که بد است، غير از پرورش تن به معناي بهداشت است. آن تن پروري در واقع نفس پروري است که اغلب بر ضدّ بهداشت جسم و پرورش جسم مي باشد. آن تن پروي که بد است، معنايش اين است که انسان، نفس پرور و شهوتران باشد؛ يعني هميشه دنبال تمايلات نفساني خود باشد، و ربطي به مساله رشد جسم ندارد، و اتفاقاً قضّيه، درست برعکس است؛ يعني اگر انسان زياد دنبال پرورش تن به معناي نفس پروري برود، به جسمش زيان مي رساند... يک آدم تنبل و تن پرور، دنبال لذت هاي ديگراست. شب تا صبح نمي خوابد براي اين که در فلان مجلس عيش شرکت کند. پدر جسم و اعصاب خودش را در مي آورد."

منابع:

ورزش در اسلام ، حسين صبوري
ويژگي هاي يک ورزشکار مسلمان
زکات ورزشي
رابطه تن و روان

/س