بررسي سوء مصرف مواد نيروزا در بين ورزشکاران

محققين کميته بين المللي المپيک با بررسي نتايج تست هاي آزمايشگاهي 100 هزار ورزشکار که بيش از 40 درصد نمونه ها در زمان مسابقه گرفته نشده بود به اين نتيجه دست يافتند که به طور کلي 6/1 درصد اين افراد دوپينگ کرده بودند. در اين ميان استفاده از استروئيدهاي آنابوليک بيشترين شيوع مصرف را داشتند و حدود 65 درصد موارد مثبت را تشکيل مي دادند و محرک ها (20 درصد) و ديورتيک ها (4 درصد) موارد را تشکيل داده و ميزان مصرف هورمون هاي پيتيدي خيلي کم بود. جالب است بدانيد که پرمصرف ترين داروهاي غير مجاز در ميان ورزشکاران ايراني نيز استروئيدهاي آنابوليک هستند. از ميان استروئيدها نيز بيشترين مصرف، مربوط به اکسي متولون بوده است. تخمين زده مي شود ميزان مصرف بين 10 تا 30 درصد و بيشتر در رشته هاي پرورش اندام، وزنه برداري، ورزش هاي رزمي و ديگر ورزش هاي قدرتي باشد.
مصرف استروئيد در بسياري از کشورها به خصوص آمريکا شيوع گسترده اي دارد و مطالعات انجام شده نشانگر آن است که اکثر افراد مصرف کننده استروئيد را گروه سني بين 11 تا 24 سال تشکيل مي دهند، بنابراين براي متوقف ساختن روند مصرف استروئيد در ورزشکاران ابتدا بايد از نوجوانان آغاز کرد، چرا که مصرف استروئيدها در ميان تمام رشته هاي روزشي و بسياري از ورزشکاران گسترش يافته است و متأسفانه اطلاعات اندکي در مورد خطرات اين داروها بر سلامتي افراد وجود دارد و بسياري از آنها به جنبه هاي اخلاقي مسئله هرگز فکر نمي کنند. البته ممکن است دلايل زيادي براي مصرف دارو توسط بسياري از زنان و مردان ورزشکار وجود داشته باشد ،

اما چهار دليل اصلي آن عبارتند از :

مصرف مجاز درماني، ادامه ورزش علي رغم آسيب ديدگي، استفاده تفريحي و افزايش کارايي

که در بدنسازان اين دلايل اندکي متفاوت تر بوده و عبارتند از :
تغيير ترکيب بدن (افزايش توده عضلاني و کاهش چربي)، افزايش قدرت، افزايش استقامت و تحمل، بالا بردن کارآيي ورزشي و خستگي ناپذيري. در اين بررسي ها مشخص شد که بيشتر بدنسازان مصرف مواد نيروزا را در پاسخ به نيازهاي رواني خود در خصوص توجه به بدني عضلاني و تحسين آن به کار مي گيرند.
اين تقويت عملکرد ممکن است ناشي از تأثيرات عيني توده عضلاني تشکيل شده در وزنه برداران و بازيکنان دفاع پشت خط (در فوتبال آمريکايي) و يا ناشي از تأثيرات ذهني همانند سطوح بالاي خشم يا اعتماد بالا باشد.
در بسياري از موارد عوارض جانبي و کوتاه مدت استروئيدها در ورزشکاران مرد به محض قطع مصرف دارو موارد قابل برگشت هستند. اگر چه در نگاه اول اين موضوع تا حدي جاي خوش بيني دارد ولي اکثر صاحب نظران عقيده دارندکه بيشتر مصرف کنندگان استروئيد از لحاظ رواني به استروئيدها وابستگي پيدا کرده و مصرف آن را ادامه مي دهند. اين داروها در بعضي از افراد عوارض غير قابل برگشتي دارند. البته گاهي ممکن است عده اي از ورزشکاران اين قدر خوش شناس باشند که دچار عوارض جانبي نشوند، ولي عوارض جانبي کوتاه مدت در نهايت اثرات مخربي بر سلامت جسمي و رواني آنها خواهد گذاشت. عوارض دراز مدت داروهاي نيروزا نيز به نوع استروئيد آنابوليک، مقدار مصرف، دفعات مصرف، سن شروع مصرف و مصرف داروي ديگر به طور همزمان بستگي دارد. بد نيست بدانيد که عوارض جسمي که معمولاً به دنبال مصرف نابجاي استروئيدهاي آنابوليک گريبان گير افراد مصرف کننده مي شود عبارتند از: تغيير قيافه ظاهري، سکته مغزي، آسيب هاي عضلاني اسکلتي، عقيمي و نازايي، بيماري هاي قلبي، مشکلات مربوط به پروستات و عوارض کبدي. به عوارض جسمي خطرناک استروئيدهاي آنابوليک توجه زيادي شده است ولي عده اي از محققان عقيده دارند که عوارض رواني اين داروها نيز به همان اندازه در خور توجه هستند.

عوارض رواني

عوارض رواني اين داروها عبارتند از: افزايش هوشياري ذهني، سرحال شدن، بهتر شدن حافظه و قدرت تمرکز و کاهش احساس خستگي. تستوسترون بر روي تکامل و عملکرد سيستم عصبي تأثير دارد و به نظر مي رسد که تأثير تستوسترون و استروئيدهاي آنابوليک بر روي عملکرد مغز موجب افزايش ميزان ترشحنوراپي نفرين در مغز مي شود. از طرف ديگر استروئيدهاي آنابوليک در فعاليت هاي مغزي تغييري مشابه آمفتامين ها و داروهاي ضد افسردگي ايجاد مي کنند. بررسي ها حاکي از آن است که رابطه اي قوي بين مصرف استروئيدهاي آنابوليک و رفتارهاي خشن و اعمال منافي عفت و جنايات وجود دارد. تا جايي که يکي از موضوعات مورد بحث در رابطه با داروهاي نيروزا، پيدايش حالت خاصي است به نام «خشم استروئيدي». در اين حالت فرد رفتارها و اعمال خشونت آميز خارج از کنترل و شديداً تهاجمي از خود نشان مي دهد، البته اين مورد نسبتاً نادر است و در کمتر از يک درصد موارد ديده شده است. جالب است بدانيد که اثر مثبت استروئيدهاي آنابوليک- آندروژنيک بر شرايط فيزيکي و قدرت بدني تا زماني وجود دارد که مصرف دارو مزاياي حاصل از آن تا حد قابل ملاحظه اي از بين مي رود. در اين حالت با فقدان ذخيره خارجي استروئيد، تستوسترون کاهش يافته و فرد نمي تواند حالت عضلاني بدن را حفظ کند. به علاوه با حذف اثر تحريک روحي و رواني استروئيدها و به دليل ايجاد نوعي افسردگي، شخص نمي تواند مانند گذشته در جلسات تمريني شديد و مداوم شرکت کند که نتيجه کلي اين امر کاهش سريع در جثه و قدرت بدني او است و به همين دليل ورزشکاراني که مي خواهند سطح رقابتي يا ظاهر بدن خود را حفظ کنند بايد مصرف استروئيدهاي آنابوليک را تا زمان طولاني ادامه دهند و اين امر باعث قرار گرفتن فرد در معرض خطرات و عوارض جانبي مي شود.
منبع: www.khanevadeyema.com
/ن