28 آذر 1388 / 2 محرم 1431 / 19 دسامبر 2009

1) 28آذرماه سال1369هجري شمسي: صادق گنجي مسئول خانه فرهنگ جمهوري اسلامي ايران در لاهور پاكستان به شهادت رسيد. دراين روز، حاميان استكباربه گنجي حمله مسلحانه كردند و او را به شهادت رساندند. صادق گنجي نزديك به چهارسال مأموريت فرهنگي خويش را درراه اعتلاي اسلام ارزشهاي انقلاب اسلامي ايران و خدمت به محرومان و مستضعفان با تلاش و جهاد پيگير سپري كرد. اما دراين روز درآستانه بازگشت به وطن اسلامي درآخرين مراسم توديع كه فرهنگيان و شخصيّت‎هاي علمي- ادبي لاهور برگزاركرده بودند، بدست عوامل استكبارجهاني به شهادت رسيد.

2) حمله موشكي رژيم بعثي عراق به شهر قهرمان‏پرور دزفول (1361 ش): رژيم خونخوار عراق، با هر بار ناكامي در جبهه‏هاي جنگ و رويارويي با رزمندگان جان بركف اسلام، براي تحت فشار قرار دادن جمهوري اسلامي ايران، به بمباران مناطق مسكوني ايران اقدام مي‏نمود و در همان حال، خود را صلح طلب عنوان مي‏كرد. در ادامه اين حملات وحشيانه، در روز بيست و هشتم آذر 1361، شهر دزفول هدف يورش بي‏رحمانه رژيم بعث عراق قرار گرفت. در جريان اين حمله موشكي رژيم بعث عراق به شهر قهرمان‏پرور دزفول، 60 غيرنظامي شهيد و 287 نفر زخمي شدند. اگرچه قبل از اين جنايت نيز، هواپيماهاي عراقي بارها شهرهاي ايران را بمباران كرده و ساكنان غيرنظامي آنها را به خاك و خون كشيده بودند، اما حمله به دزفول، اولين حمله گسترده عراق به مناطق مسكوني به وسيله موشك‏هاي زمين به زمين مي‏باشد.

3) ارتحال عالم فرزانه آيت‏اللَّه "محمدرضا مروج طبسي" (1363 ش): آيت‏اللَّه شيخ محمدرضا مروّج طبسي در سال 1285ش در مشهد مقدس به دنيا آمد. وي سطوح اوليه را در مشهد گذراند و سپس راهي قم گرديد. آيت‏اللَّه طبسي در قم از محضر آيات عظام: سيدمحمدتقي خوانساري، سيد علي يثربي كاشاني، ميرزا علي‏اكبر حكيم يزدي و محمدعلي شاه آبادي استفاده برد و به مدت هفت سال نيز در درس خارج آيت‏اللَّه شيخ عبدالكريم حائري يزدي شركت جست. آيت‏اللَّه مروّج طبسي سپس راهي نجف اشرف شد و در حلقه درس حضرات آيات محمد جواد بلاغي، سيدابوالحسن اصفهاني، آقاضياءالدين عراقي و ميرزاي ناييني شركت كرد. ايشان همچنين از اعضاي رييسه مجلس استفتاء آيت‏اللَّه سيدابوالحسن اصفهاني بود. وي در طي سال‏هاي حضور در نجف اشرف، به وظايف ديني و اسلامي اشتغال داشت تا اينكه در سال 1352 ش به سبب فشارهاي دولت عراق به همراه ده‏ها هزار نفر ايراني مقيم عراق، از آن كشور رانده شد و در قم ساكن گرديد و به تدريس و تأليف پرداخت. از اين عالم رباني و مجتهد بزرگ كه مراتب اجتهاد و مقامات علمي وي مورد گواهي و تصديق علماي بزرگ قم و نجف اشرف بود آثار متعددي بر جاي مانده كه اِثباتُ الرّجعَه، حاشيه وسيلةُ النجاة و عقد الفرايد في اصول العقايد و ذخيرةُ الصالحين در 8 جلد از آن جمله است. سرانجام اين فقيه و مدرس بزرگوار در 28 آذر 1363ش برابر با 25 ربيع‏الاول 1405ق در 78 سالگي در قم رحلت نمود و در يكي از حجره‏هاي صحن بزرگ حرم حضرت معصومه(سلام الله عليها) ، به خاك سپرده شد.

4) درگذشت شاعر معاصر "عباس يميني شريف" (1368 ش): استاد عباس يميني شريف، متخلّص به يميني در سال 1298 ش در تهران به دنيا آمد. وي در سال 1319 به دانشسراي عالي راه يافت و از اين زمان علاقه به شعر گفتن و داستان نويسي براي كودكان در او بيشتر شد. در سال‏هاي بعد، شعرهاي يميني در مجله‏هاي مختلف چاپ شد و به سردبيري مجله بازي كودكان انتخاب گرديد. از 1324 ش برخي اشعار وي وارد كتب درسي دبستان شدند و از سال 1335 به عنوان مدير مجله تازه تأسيس كيهان بچه‏ها فعاليت نمود و تا سال 1358 با آن همكاري مي‏نمود. استاد يميني در 1336 باشگاه بچه‏ها را تأسيس كرد و در 1341 با همكاري عده‏اي از فرهنگيان باسابقه به تأسيس مؤسسه فرهنگي و غيرانتفاعي شوراي كتاب كودك همت گماشت كه هدف از آن، راهنمايي و مشورت با نويسندگان، شاعران، تصويرگران و مترجمان علاقمند به آثار كودكان و نوجوانان بود. در سال 1350 به همت وي جايزه نقدي يميني شريف تأسيس شد و از آن تاريخ به بعد، هرساله، اين جايزه به بهترين اثر چاپ شده در حوزه ادبيات كودكان، تعلق مي‏گرفت. استاد يميني در 1357 نيز انجمن پژوهش‏هاي آموزشي را بنيان نهاد. يميني شريف در زمينه ادبيات كودكان، صاحب آثار گوناگوني است كه از اين ميان مي‏توان به كتاب‏هاي: قصه‏هاي شيرين، داستان عروسك، سيامك و سفيدك و پلنگ يكه‏تاز اشاره كرد. عباس يميني شريف پيش از اين در سال 1346 ش به دريافت جايزه بين‏المللي يونسكو به مناسبت تأليف بهترين كتاب سال در ايران نائل شده بود. استاد يميني سرانجام در 28 آذر 1368 در هفتاد سالگي درگذشت.

5) اولين همايش نگارش يك روزه قرآن كريم در تهران (1379 ش): اولين همايش نگارش قرآن كريم در يك روز با حضور يكصد و هشتاد خوشنويس و 60 تصنيف كار و تذهيب‏كار برجسته كشور در سالن اجلاس كنفرانس اسلامي برگزار شد و در يك روز، تمام قرآن كريم به طرزي بديع و زيبا به نگارش درآمد. علاوه بر اين‏كه بسياري از مسؤولان به بازديد اين همايش آمدند، در پايان نيز اين كار مورد بازديد و تقدير مقام معظم رهبري حضرت آيت‏اللَّه خامنه‏اي قرار گرفت.

6) دوم محرم الحرام سال61هجري قمري: حضرت امام حسين (عليه السّلام) درمسيرحركتشان ازمكه به عراق، بربالاي تپه اي بنام حُمُم منزل كردند تا درصورت لزوم آماده هرگونه مقابله با دشمن باشند. امام حسين (عليه السّلام) احتمال درگيري و برخورد با دشمن را پيش بيني مي‏‎كردند و مي‎دانستند كه درمدتي كوتاه بايد مهيّاي درگيريهاي وسيع تري باشند. بدين ترتيب حضرت اباعبدالله امركردند كه مكاني مناسب براي خيمه ها درنظرگرفته شود و آن مكان دشت كربلا شد. امام بزرگوارو سرورشهيدان، كربلا را موضع يخ و دشمني براي خود و يارانشان خواندند و اين پهن دشت سوخته به نشانه ازخودگذشتگي، ايثارو آزادي درتاريخ جاودان شد و امام حسين (عليه السّلام) و يارانشان به منزله انسانهاي نمونه و جاودانه تاريخ الگوي آيندگان قرارگرفتند.

7) دوم محرم الحرام سال973هجري قمري: تقيُ الدّين اوحدي دقاقي اصفهاني شاعرتواناي ايراني بدنيا آمد. او شاعري پركاربود و چند مجموعه شعرازخود بجاي گذاشت. اوحدي اصفهاني دردربارشاه اسماعيل دوم، و سلطان محمد خدابنده ازاحترام بسياربرخورداربود و درزمان شاه عباس اول به هندوستان سفركرد. اوحدي اصفهاني درهندوستان،« تذكره عَرَفاتُ العاشقين» را نوشت.« ساقي نامه، كعبه ديدار، يعقوب و يوسف، لوح محفوظ، ديوان قصايد، تَبصِرةُ العارفين و كَعبَةُ الحَرَمين» هفت اثرمنظوم اوحدي اصفهاني بشمارمي‎روند.

8) ورود كاروان اباعبداللَّه الحسين (عليه السّلام) به سرزمين كربلا (61 ق): پس از آن كه والي مدينه، امام حسين(عليه السّلام) را براي بيعت با يزيد تحت فشار قرار داد، آن حضرت به مكه رفت و پس از مدتي، در روز ترويه يعني هشتم ذي‏حجّه‏ي سال 60 قمري از مكه‏ي معظمه به سوي عراق مهاجرت فرمود. در اوايل ماه محرم سال 61 قمري، لشكريان عبيداللَّه بن زياد به فرماندهي حُرّ بن يزيد رياحي با آن حضرت مواجه شده و مانع پيش‏روي آن حضرت به سوي كوفه شدند. گرچه حرّ بن يزيد، مأموريت داشت با امام حسين(عليه السّلام) برخورد شديد نمايد وليكن رفتار وي با امام بر رِفق و مدارا بود. از اين رو حرّ و لشكريانش در نماز جماعت امام حسين(عليه السّلام) شركت مي‏كردند و به خطبه‏هاي دلنشين وي گوش جان مي‏سپردند و اين دو سپاه چند روز بدون هيچ‏گونه مشكلي در كنار هم بودند. امّا عبيداللَّه بن زياد كه در جنگ با اباعبداللَّه الحسين(عليه السّلام) اصرار فراوان داشت، نامه‏اي به حرّ بن يزيد نوشت و وي را مأمور سخت‏گيري بر امام حسين(عليه السّلام) نمود. حرّ بن يزيد نيز طبق فرمان، راه را بر امام حسين(عليه السّلام) و يارانش مسدود نمود و آنان را به سوي منطقه‏ي خشك و بي‏حاصلي به نام كربلا هدايت كرد و در آن‏جا آنان را در محاصره‏ي خويش قرار داد. قافله‏ي امام حسين(عليه السّلام) چون به سرزمين كربلا رسيدند، آن حضرت پرسيد: اين زمين چه نام دارد؟ عرض كردند: كربلا. آن حضرت تا نام كربلا را شنيد، فرمود: اَللّهمَّ اِنّي اَعوُذُ بِكَ مِنَ الْكَرْبِ وَ الْبَلاءِ. و سپس فرمود: اين، موضع كَرْب و بَلا و محلّ محنت و عِنا است. فرود آييد كه اين‏جا منزل و محل خيمه‏هاي ما است و اين زمين، جاي ريختن خون ما است و در اين مكان قبرهاي ما واقع خواهد شد. جدّم رسول خدا (صلّي الله عليه و آله و سلّم) مرا به اين امور خبر داد. به ناچار، آن حضرت و ياران و اصحابش در روز پنج‏شنبه دوم محرم‏الحرام سال 61 قمري در آن سرزمين فرود آمدند و حرّ بن يزيد نيز با سپاهيانش در مقابل آن حضرت، خيمه زدند.

9) درگذشت فقيه بزرگ شيعه "ابوالحسين مسعود بن عيسي" معروف به "شيخ ورام" (605 ق): ابوالحسين مسعود بن عيسي معروف به شيخ وَرّام بن ابي فِراس المالكي الاَشتري، از اولادِ مالك بن حَرَثِ اشترِ نخعي - از اصحاب اميرالمؤمنين امام علي(عليه السّلام) - مي‏باشد. ايشان، جدِّ مادري عالم بزرگ اسلام، سيد بن طاووس و ابن ادريس حِلّي است. امام فخر رازي، از شاگردان او به شمار مي‏رود و كتاب الف: مساله في المواسعه و المضايقه و تنبيهُ الخاطر و نَزْهَةُ النّاظِر در اخلاق معروف به مجموعه‏ي وَرّام نيز از اين فقيه بزرگوار شيعي است.

10) 19دسامبرسال1706ميلادي: مرم اسپانيا قيام بزرگ خود را عليه سلطنت فليپ پنجم آغازكردند. هدف ازاين قيام عزل فليپ ازمقام سلطنت اسپانيا بود. اين قيام ابتدا به خروج فيليپ ازمادريد منجر شد اما بعد از چند روز فيليپ پنجم بارديگر به مادريد بازگشت و قيام كنندگان را به شدت سركوب و پس از آن شماري ازرهبران قيام مردم را اعلام كرد.

11) 19دسامبرسال1787ميلادي: سيرالئون ازكشورهاي اِفريقاي غربي ضميمه انگلستان شد. اين سرزمين پس از330سال كه ازتاريخ اكتشاف آن مي‎گذشت جزء متصرفات انگلستان شد. سيرالئون را داسينترو كاشف پرتغالي كشف كرد و پس از آغاز سلطه استعماري انگليس تا سال1961ميلادي دراسارت اين كشور ماند. سرانجام درسال1961ميلادي سيرالئون به استقلال رسيد و حكومت فرمانداري كل درآن برقرارشد. سيرالئون تا قرن هجدهم ميلادي ازمهمترين نقاط صادركننده برده درقاره اِفريقا بود و مردم اين كشور بدست اروپايي‎ها به بردگي درمي‎آمدند.

12) 19دسامبرسال1921ميلادي: كشور ايرلند ازمتصرفات انگلستان استقلال يافت. ايرلند مدت هفت قرن مستعمره بريتانيا بود اما مردم ايرلند هميشه با حكومت انگليسي‎ها مخالفت و مبارزه مي‎كردند. عاقبت درسال1921ميلادي به موجب پيمان منعقد شده درلندن، بجزشش ايالت ايرلند كه ايرلند شمالي خوانده شدند؛ ديگر بخشهاي ايرلند بصورت دومينيون بريتانيا درآمد و با نام دولت آزاد ايرلند اعلام موجوديت كرد. درسال1949ميلادي براساس قانون اساسي ايرلند اين كشور بطوررسمي جمهوري ايرلند نام گرفت و ازسال1966ميلادي روابط اقتصادي خود را با بريتانيا گسترش داد.

13) مرگ "وايْتْس برينگ" دريانورد دانماركي و كاشف تنگه برينگ (1741م): وايْتْسْ برينْگْ، دريانورد معروف دانماركي در 18 مارس 1681م در شهر هوسن دانمارك به دنيا آمد. وي در سال 1704م وارد نيروي دريايى روسيه شد و در جنگ عليه سوئدي‏ها شهرتي به دست آورد. برينگ در پايان خدمتش در نيروي دريايى، به مسافرت‏هاي اكتشافي براي روسيه دست زد و در جستجوي حدود شرقي سواحل شمال آسيا برآمد. از اين رو در پنجم فوريه 1725م از سن‏پترْزبورْگ بيرون آمد و پس از گذشتن از سيبري، دريانوردي خود را آغاز كرد. وي در سال 1728م در سواحل شمال شرقي آسيا ادامه مسير داد و در 30 اوت 1740م تنگه‏اي را كه بعدها به نام خودش معروف شد، كشف كرد. وي با كشف تنگه برينْگْ كه شمال شرق آسيا و شمال غرب امريكا را از هم جدا مي‏كند، ثابت كرد كه قاره آسيا از امريكا جدا است. برينگ هم‏چنين جزاير سِنت لارِنْسْ در غرب آلاسكا در درياي برينگ، سن لوران در جنوب شرقي كانادا و ديوميد در درياي برينگ را كشف كرد. وي طي سال‏هاي بعد نيز موفق به كشفياتي گرديد كه نام و آوازه‏اش را بلند گردانيد. در يكي از اين سفرها، توفان‏هاي شديد و مرض و بيماري، او را مجبور كرد كه از اكتشافات جديد چشم بپوشد و بازگردد. در راه بازگشت، كشتي وي به ساحل جزيره‏اي ويران و بي‏آب و علف نزديك منطقه كامْچاتْكا در شرقي‏ترين نقطه روسيه، رسيد و در آن‏جا بود كه در 19 دسامبر 1741 در همان جزيره‏اي كه به نام او ناميده مي‏شود در 60 سالگي درگذشت.

14) تولد "آلبرت مايْكِلْسون" فيزيك‏دان امريكايي و كاشف سرعت نور (1852م) (ر.ك: 9 مه)

15) تولد "لئونيد بِرژنِف" رهبر پيشين اتحادجماهير شوروي سابق (1906م) (ر.ك: 10 نوامبر)

16) كودتاي "اديب شيشكلي" در سوريه و به دست گرفتن قدرت (1949م) : كشور سوريه پس از جنگ جهاني دوم دچار تحولات سياسي فراواني شد كه مهم‏ترين آن‏ها، طرح مسئله اتحاد با اردن و سپس با عراق بود. درسال 1946م پادشاه اردن، سوريه را به اتحاد با اين كشور فراخواند كه قتل وي به اين طرح پايان داد. در طي سال‏هاي بعد، احزاب سوري هم‏چون حزب وطني و حزب بعث سوريه خواهان اتحاد اين كشور با عراق بودند و طرح اين اتحاد تحت عنوان اتحاد فدرالي مطرح گرديد. اما كشمكش‏ها و اختلافات داخلي در سوريه ادامه داشت و موافقان و مخالفان در هيأت دولت نيز حضور داشتند. در اين اوضاع، اديب شيشْكِلي، سرهنگ 45 ساله ارتش سوريه، با يك كودتاي نظامي در 19 دسامبر 1949م، ضمن به دست‏گيري قدرتْ وظايف رياست دولت را بر عهده هاشم الاتاسي، نخست وزير پيشين سوريه قرار داد. با اين حال اديب شيشكلي دو سال بعد در 29 نوامبر 1951م در يك جنگ قدرت، ساير دولت‏مردان كشور را دستگير كرد و با به دست‏گيري قدرت و كسب اختيارات تام، فرمان‏روايى خود را بر سوريه استحكام بخشيد. شيشكلي از يك سو با مصر و عربستان سعودي روابط ويژه‏اي داشت و از طرف ديگر، مسئله وحدت عراق و سوريه را به فراموشي سپرد. وي در سال 1953م پُست رياست جمهوري را به صورت رسمي اشغال كرد و سپس اجازه تشكيل احزاب را صادر نمود. در اين ميانْ حزب بعث سوريه با ايدئولوژي ناسيوناليسم عربي و ملي‏گرايى و نيز احزاب طرفدار كمونيسم و سوسياليستْ در سوريه قدرت مي‏يافتند. از سوي ديگر فعاليت‏هاي تبليغاتي عليه شيشكلي، باعث شد تا در سراسر كشور تظاهرات ضدّ دولتي برگزار شود تا اين كه حكومت شيشكلي طي كودتايي در فوريه 1954م ، پس از پنج سال سقوط كرد و رهبران كودتا شيشكلي را به برزيل تبعيد نمودند. سرهنگ اديب شيشكلي سرانجام ده سال بعد در 28 سپتامبر 1964م در برزيل ترور شد و قتل رسيد.

17) عضويت ايران در شوراي اقتصادي سازمان ملل (1965م)

/خ