قرص اکستازي از دسته آمفتامين‌هاي جايگزين بوده و داراي خواص توهم زايي و تحريک است. اين قرص‌ها هيچ مورد مصرف درماني ندارند. اين فرآورده که در بين جوانان به نام قرصهاي شادي آور (اکس) مشهور شده است، به رنگهاي قهوه‌اي ، صورتي ، سبز و شفاف در مهماني‌هاي شبانه به منظور ايجاد سرخوشي کاذب مورد استفاده قرار مي‌گيرد. قرص اکستازي از موادي به نام آمفتامين‌ها ساخته مي‌شود.
آمفتامين‌ها گروهي از مواد محرک مغزي هستند که معمولا به شکل پودر سفيد رنگ و گاهي سفيد متمايل به قهوه‌اي روشن يا سفيد مشاهده مي‌شود. انواع آمفتامين‌ها داراي مصارف طبي هستند و تحت نظارت کامل پزشک در مواردي چون افسردگي‌ها ، اختلالات پرتحرکي ، کم توجهي به کودکان و حمله‌هاي خواب مورد استفاده قرار مي‌گيرند که در بعضي موارد براي ايجاد حالت سرخوشي توسط دانش آموزان ، دانشجويان و رانندگان مورد سوء مصرف قرار مي‌گيرند.
آثار اکستازي
آثار اين دارو معمولا بعد از گذشت 30 تا 60 دقيقه از مصرف دارو شروع مي‌شود و در عرض دو تا چهار ساعت به حداکثر مي‌رسد و اين سرخوشي تا چند ساعت باقي مي‌ماند. بعد از شادي و سرخوشي اثري باقي نمي‌ماند و فرد مصرف‌کننده احساس افسردگي و بيهودگي مي‌کند. بعد از مصرف فرد دچار احساس شادي و آرامش کاذب ، اضطراب ، افسردگي ، تحريک پذيري ، اختلال حافظه ، احساس نزديکي و صميميت با ديگران ، ترس ، خشکي دهان ، قفل شدن چانه ، بي‌خوابي و افزايش انرژي و کاهش اشتها و در بعضي مصرف‌کنندگان عدم ثبات رواني ، بيقراري و تهوع و استفراغ و جنون و در مصارف ممتد و طولاني دچار توهم و دوره‌هاي بازگشت توهم مي‌شود.
آمار مربوط به مصرف‌کنندگان مواد شادي آور
تاريخ ساخت اولين قرصهاي شادي‌بخش (روان گردان) سال 1912 بود. در حال حاضر حدود 214 ميليون نفر در جهان معتاد هستند که از اين تعداد 15 ميليون نفر معتاد به مواد مخدر (هروئين ، مرفين ، حشيش و...) و بقيه معتاد به مواد روان گردان مي‌باشند. در انگليس 800 تا 2 ميليون نفر و در آمريکا 2 ميليون نفر براساس تحقيقي که انجام دادند در سال 1991 بين دانشجويان آمريکا 1 درصد مصرف کننده اين مواد بودند که اين تعداد در سال 2002 به 9.9 درصد افزايش يافت.
ظرف يکسال اخير در هلند (آمستردام) تعداد مصرف کنندگان اين مواد از 0.7 درصد در سال 1990 به 3.6 درصد در سال 2001 رسيد. اين مواد اکثرا در لابراتورهاي غير قانوني با کيفيت خيلي پايين (ناخالصي زياد) توليد مي‌شود. در آمريکا در سال 1991 ، 500 لابراتوار و در سال 2001 ، 7500 لابراتوار به ساخت اين مواد مشغول بودند.
آيا در ايران حکم قضايي براي مقابله با مصرف يا فروش قرصهاي روان گردان وجود دارد؟
در 20 سال پيش در ايران چون اين گونه مواد اعتيادآور رايج نبود، در قانون نيز اشاره‌اي به آن نشده بود. اما با رواج اين مواد و تبديل شدن آن به يک معضل اجتماعي قانون گذاران نيز به اين مساله توجه کردند. از جمله در مصوبه‌اي که اعلام شد، (در تاريخ 24/7/83) ليستي از مواد نام برده شده و بندهايي مطرح گرديد. از جمله بندهاي آن اين است.
• براي ساختن ، حبس دائم.
• براي فروختن يا به معرض فروش گذاشتن حبس جنايي درجه 1 ، از 3 تا 15 سال
• نگهداري يا حمل غير مجاز بيش از 10 گرم حبس جنايي درجه 1 ، 3 تا 15 سال
• نگهداري يا حمل غير مجاز 10 گرم يا کمتر حبس جايي درجه 2 ، 2 تا 10 سال
چگونگي مقابله جوامع با مصرف قرصهاي روان گردان
با اينکه شروع و شيوع اين مواد از کشورهاي غربي بوده، و از آنجا به کشورهاي شرقي کشيده شده، غرب برنامه‌هاي پيشگيري از مصرف را براي مردم خود چنان اجرا مي‌کند که موجب کاهش شديد مصرف در اين کشورها شده . مثلا در آمريکا از سال2001 تا 2003 ميزان مصرف 53 درصد کاهش يافته‌است. مصرف اين مواد در يعضي کشورها نظير بلژيک و هلند آزاد بوده و در برخي ديگر نظير آمريکا ممنوع مي‌باشد. از سال1993 تا 2000 ، 5500 کيلوگرم از اين مواد در دنيا کشف شده است.
مبارزاتي که در جامعه ما عليه مواد مخدر و از جمله نوع جديد و به مراتب بسيار خطرناک‌تر آن (قرصهاي اکستازي) صورت مي‌گيرد، بيشتر در حد انهدام مواد و يا آگاه سازي از مشکلات ايجاد شده پس از مصرف است. غافل از اينکه يکي از راهکارهاي قابل توجه که بايد بر روي آن سرمايه گذاري کرد، فرهنگ سازي در اين زمينه و در نتيجه پيشگيري از اين مشکل است. اينکه ريشه‌يابي شود، چرا بعضي از افراد جامعه ما که اکثرا جوان نيز هستند، به قرصهاي شادي‌آور روي مي‌آورند؟ چرا حتي با آگاهي از مشکلات پس از مصرف ، باز گرايش بسيار بالايي براي استفاده از آنها وجود دارد؟
چرا مردم به ويژه جوانان به مصرف چنين موادي روي مي‌آورند؟
• يکي از عاملهاي مهم در اين مورد ، عدم آگاهي کافي و کامل مصرف کنندگان از اين مواد (مخصوصا قبل از مصرف) است. چنانکه در يک تحقيق انجام شده از مصرف کنندگان ، در پاسخ به اين پرسش که قبل از شروع مصرف چه اطلاعاتي در اين زمينه داشتيد؟
• 70 درصد مصرف کنندگان گفته اند: شنيده بودم که شادي آور و انرژي زاست.
• فقط 28 درصد گفته‌اند که: مي‌دانستيم اعتياد آور است.
عوامل ديگري که به نظر مي‌رسد در حال حاضر در گرايش افراد مخصوصا نوجوانان و جوانان به مصرف مواد شادي آور نقش اساسي دارند
• بيکاري جوانان
• عدم برنامه و انگيزه کافي براي زندگي
• عدم تحرک و جنب و جوش کافي براي تخليه شدن انرژي جوان
• اشتياق براي درک حالتي متفاوت از زندگي روزانه
• عدم مهارت نه گفتن در نوجوانان و جوانان.
• عدم اعتماد به نفس.
• افسردگي و دلزدگي از زندگي
• عدم مهارتهاي عملي براي اشتغال و براي زندگي
• فرار لحظه‌اي از زير بار مشکلات و ناراحتيها و کمبودهاي عاطفي
آيا مي‌توان از مصرف موادشادي آور (جنون آور) در کشور جلوگيري کرد؟
براي مقابله با اين معضل که دامنگير جوانان و خانواده‌ها شده است، اگر بخواهيم با روشهاي معمولي جلوي مبادله و مصرف اين مواد را بگيريم (همانند راههاي مبارزه با مواد مخدر) راه به جايي نخواهيم برد، چرا که اين مواد از مرز بخصوصي وارد کشور نمي‌شوند. بلکه از کشورهاي مختلف و از طرق گوناگون وارد کشور ما مي‌شوند و نيز به سهولت در آزمايشگاههاي کوچک و حتي خانگي ساخته شده و عرضه مي‌شوند و بر خلاف مواد مخدر که از فرد به فرد منتقل مي‌شود، الگوي مصرف اين مواد از گروه به گروه است. پس بايد از منظر ديگر مشکل را حل کرد.
چشم انداز بحث
چه کار کنيم و روي چه مداخلاتي کار کنيم تا مثلا 6 ماه بعد مقدار مصرف 20 درصد کمتر شود، يا مثلا يکسال بعد تعداد مصرف کنندگان نصف شود؟ يک راهکار عمده و مهم در اين زمينه ايجاد اعتماد به نفس در جوانان است. اينکه جوان به جايي برسد که بدون دست يازيدن به اينگونه مواد به لذتي که خواهان است برسد.
• تغيير نوع نگاه به زندگي در ايران و نيز حل مشکلات اساسي جوانان نظير مساله اشتغال جوانان ، و مساله ازدواج جوانان.
• ايجاد و گسترش باشگاهها و مجتمعهاي ورزشي و تفريحي براي دختران و پسران
• آموزش مهارتهاي فني و عملي براي اشتغال
• ايجاد و گسترش زمينه‌هاي تحقيق و پژوهش ، تا جوان وقت و انرژي خود را به جاي هدر دادن در چنين راههايي ، صرف آموختن و آموزش ديگران کند و به جايگاه اجتماعي و شخصيتي که گاه براي پر کردن خلاء آن به راههاي ديگر روي مي‌آورد برسد.
منبع:http://www.khanevadeyema.com
/س