فلسفه و حكمت عزادارى براى امام حسين عليهالسلام چيست؟ مسأله انسانسازى، جامعهسازى و انتقال فرهنگ شيعى به نسل بعد، در مجالس امام حسين عليهالسلام، قوىتر نيز مىباشد؛ زيرا ماهيت قيام امام حسين عليهالسلام و نيز آموزههاى تربيتى، سياسى، فرهنگى و اجتماعى عاشورا، در رشد و بالندگى انسان و جامعه چشمگير بوده و عناصر رويداد كربلا، مؤلفههاى اساسى و اصلى را در ترسيم فرهنگ شيعى رقم زده است كه توسط مراسم سوگوارى به نسل بعد منتقل مىشود.
با توجّه به بيانات، سخنان و شعارهاى عاشورا، مىتوان عناصر انسانساز، جامعهساز و فرهنگساز را ملاحظه كرد؛ مواردى چون عبادت، ايثار، شجاعت، توكل، صبر، امر به معروف و نهى از منكر، نابودى اسلام در شرايط سلطه يزيديان، حرمت بيعت با كسى چون يزيد، شرافت مرگ سرخ بر زندگى ذلّتبار، اندك بودن انسانهاى راستين در صحنه امتحان، لزوم شهادتطلبى در عصر حاكميت باطل، زينت بودن شهادت براى انسان، تكليف مبارزه با سلطه جور و طغيان، اوصاف پيشواى حق، تسليم و رضا در برابر خواسته خدا، همراهى شهادتطلبان در مبارزات حقجويانه، حرمت ذلّتپذيرى براى آزادگان و فرزانگان مؤمن، پل بودن مرگ براى عبور به بهشت برين، آزادگى و جوانمردى، يارى خواهى از همه و هميشه در راه احقاق حق.1
بذر همت در جان افشاند، افكار حسين
گر ندارى دين به عالم، لااقل آزاده باش
اين كلام نغز مىباشد زگفتار حسين
مرگ با عزّت، زعيش در مذلّت بهتر است
نغمهاى مىباشد از لعل دربار حسين