از آن جا که بر روي ورزشکاران زن تحقيقات دقيق و گسترده اي صورت نگرفته است ، يک اتفاق نظر کلي در مورد سطح عمل کرد آن ها وجود ندارد . وجود اختلا فات فيزيولوژيک و نيز ساختاري بين جنس زن و مرد هم مزيد بر علت شده است . اما با توجه به آن چه که تا به امروز مي دانيم ، به تعداد از خصوصيات و ويژگي هاي جنس مونث در ارتباط با ورزش و فعاليت بدني اشاره مي کنيم.
اگر چه براساس نظر سنجي ها، اکثر ورزشکاران زن معتقد به افت عمل کرد بدني در جريان دوران قاعدگي هستند ، اما از لحاظ فيزيکي زنان ها بوده اند که در طي زمان قاعدگي قادر به شکستن رکوردها ي جهاني شده اند.
فعاليت ورزشي شديد باعث کاستن سطح استروژن خون مي شود ، اما لزوما روي سطح عمل کرد بدني اثري نمي گذارد.
در تمرينات با شدت برابر، اختلافي در ميزان بروز آسيبها ي ناشي از ورزش در زن و مرد ديده نمي شود .
قرص ها ضد بارداري احتمالا سبب تغييرات چشمگير فيزيو لوژيک در بدن زن مي شوند،اما تا ثير عمده اي روي عمل کرد فرد نخواهند گذاشت .
حاملگي در 2 تا 3 ماه اول ، اثر منفي روي عمل کرد نمي گذارد . لابد مي دانيد در المپيک سال 1956 ملبورن ، 3 تن از برندگان مدال طلا حامله بودند . حتي بعد از طي حاملگي اگر وضعيت جسمي و شکل پيش از حاملگي زن بازگردد ، مشکلي در رقابت ها ي ورزشي نخواهد داشت .
ورزش ، سبب بهبود دانسيته ( تراکم ) استخواني زن ها نمي شود بلکه فقط سبب حفظ آن مي گردد . در صورت مصرف مقادير کافي کلسيم ، ورزش احتمالا در شکل گيري استخوان هاي قويتر کمک خواهد کرد . هيچ محدويت سني براي شرکت در ورزش هاي استقامتي وجود ندارد . حتي زنان 80 ساله هم توانايي شرکت منظم در دوهاي ماراتن را دارند ، گرچه که مدت زمان طي شده بيشتر خواهد بود . دقيقا معلوم نيست که آيا زن ها سريعتر مي دوند يا مردها ، فقط مي دانيم که در ازاي هر دهه عمر،زن ها توانايي سرعت بخشي در دويدن به ميزان 14متر دردقيقه دارند. درحالي که اين رقم براي مرد ها 7 متر در دقيقه است البته با توجه به اختلافات فيزيکي به نظر نمي رسد که زن ها توانايي غلبه بر مرد ها رد مسافت هاي کوتاه را داشته باشند . اما عکس اين موضوع در دوهاي درمسافت طولاني صدق مي کند که به نظر مي رسد به علت چربي بالاتر موجود در بدن زن ها است که به عنوان منبع انرژي عمل مي کند . به علاوه تعريق در دماهاي بالاتر بدني ، سبب حفظ و نگهداري بيشتر آب بدن خواهد شد .

آيا بين مردها و زن ها ي ورزشکار تفاوت هايي وجود دارد ؟
بله اين اختلافات در زمينه سيستم اسکلتي وعوامل بيومکانيکي نمود دارند.ورزشکاران زن بطور معمول(ولي نه هميشه) کوچک تروکوتاه تربوده،لگني پهن تردارند،زانوها به داخل متمايل شده وساق پاها انحناي کمتري دارند.اين خصوصيات ازجمله مواردي است که احتمال ايجاد بعضي ازآسيب ها مانند دردهاي کشککي – راني رابالا مي برد. ورزشکاران زن درصد بالاتري از چربي بدن داشته و حدود 30 درصد قدرت عضلاني کمتري نسبت به مرد ها دارند که خصوصا مربوط به اندام فوقاني است.اما درهرصورت به رشته ورزشي خاص است تا اين که جنسي خاص عامل شان باشد .
آيا ورزش کردن براي زن ها سودمند است ؟
تمرينات منظم ورزشي داراي فوايد مشابهي در زن ها و مرد ها است . يعني کاهش فشار خون ، پايين آمدن تعداد ضربان قلب و افزايش ظرفيت هوازي همراه با کاهش درصد چربي بدن،تمام موارد فوق به پيشگيري از آترواسکلروز و بيماري هاي قلبي کمک مي کنند.به علاوه ورزش هاي توام با اعمال وزن روي بدن ، سبب تقويت استخوان ها و جلوگيري از پوکي استخوان مي شودند .
درچه مواردي بانوان نبايد ورزش کنند؟
زماني تصور مي شد که ورزش شديد به سيستم توليد مثل زن ها آسيب وارد مي کند . در ضمن عقيده داشتند که زن ها خصوصا در جريان عادت ماهيانه نبايد ورزش کنند . امروزه خلاف هر دوي اين موارد ثابت شده است .
اثرات ورزش روي قاعدگي
ورزشکاران زن مستعد اختلالات قاعدگي از جمله تاخير در شروع آن ، فقدان اوليه و ثانويه ، افزايش فاصله بين دو سيکل قاعدگي و فقدان تخمک گذاري مي باشند . مثلا فقدان قاعدگي در 3 تا 5 درصد جمعيت رخ مي دهد اما در 15 تا 60 درصد زن ها ورزشکار مشاهد مي شود . از جمله علل آن وزن پايين بدن ، از دست دادن سريع وزن ، شروع سريع وزش هاي سنگين ، تغذيه نا کافي در مقايسه با احتياج به انرژي و وجود استرس هاي فيزيکي و رواني است .
خطر فقدان قاعدگي در چيست ؟
در صورت فقدان قاعدگي به مدت طولاني ، خطر ايجاد پوکي استخوان زودرس وجود دارد . به نظر مي رسد ساير اختلالات قاعدگي ناشي از ورزش هم در کاهش دانسيته استخوان در دراز مدت موثر باشند . فقدان هورمون استروژن، لااقل به صورت تئوريک سبب بالا رفتن چربي هاي خون و ايجاد آتروسکلروز زودرس مي شود . پس درمان مناسب اختلالات قاعدگي اهميت بسزايي دارد .
بهترين راه جلوگيري از حاملگي دريک زن ورزشکار در سنين باروري چيست ؟
در کل روشهاي متعددي براي جلوگيري از بارداري وجود دارد . يکي از قابل پذيرش ترين اين روش ها ، استفاده از قرص هاي ضد بارداري است که با توجه به نسل جديد آن ها که داراي تعادل مناسبي از هورمون هاي استروژن و پروژسترون است ، داراي عوارض کمتري مي باشند . از جمله فوايد ديگر آن ها مي توان به رفع علائم دردناک پيش از شروع قاعدگي ،کاهش فقر آهن ، ضايعات خوش خيم پستاني ، بيماري هاي التهابي لگن ، کيست هاي تخمداني و رماتيسم مفصلي اشاره کرد. به هر حال در صورت نياز ، از طريق مشاوره با پزشک نوع و نحوه مصرف دارو معلوم خواهد شد .
فوايد فعاليت بدني و ورزش دريک زن باردار
انجام تمرينات منظم بدني در طي حاملگي سبب بهبود خواب ، بالا رفتن حس اعتماد به نفس ، کاهش شدت و يا بروز درد کمر و وريدهاي واريسي ، جلوگيري از افزايش پيش از حد وزن و حفظ سطح آمادگي بدني مادر مي شود . اگر چه از لحاظ تئوريک ، ورزش شديد در جريان حاملگي مي تواند سبب ايجاد آسيب هايي به نوزاد و يا مادر شود . با توجه به تحقيقات انجام شده لزومي به کاهش شدت ورزش در زن باردار حس نمي شود .
چه ورزش هاي در يک حاملگي سالم و بي خطر توصيه مي شوند ؟
از انجام چه ورزش هايي بايد خودداري کرد ؟
آيا شکل ورزش براي تمام زن ها باردار يک سان است ؟
درجريان حاملگي ، ورزشهاي با شدت کم تا متوسط انجام مي شود . ورزش منظم ( حداقل 3 بار در هفته ) به شکل هاي مقطع ترجيح داده مي شود .
بعد از سه ماه اول حاملگي از ورزش در حالت خوابيده به پشت خودداري ورزند . را که اين حالت سبب کاهش برون ده قلبي در بعضي زن ها مي شود . در ضمن دوره هاي طولاني مدت ايستادن هم توصيه نمي شود .
در صورت احساس خستگي بايد ورزش را قطع کنند . اصولا فعاليت تا حدي توصيه مي شود که به خستگي نيانجامد . ورزش هاي بدون وزنه مثل دوچرخه سواري و شنا با حداقل خطر آسيب به مادر و جنين همراه بوده و مي توانند تا پايان دوران حاملگي ادامه يابند .
انجام هر گونه ورزش که با خطر برخورد ضربه و آسيب به شکم هر ماه باشد ، ممنوع است . خصوصا در سه ماه آخر حاملگي ، با توجه به وزن رحم حامله و نيز اضافه وزن ، مادر بايد مراقب از دست دادن تعادل بدن ، ناشي از تغيير درمحور ثقل باشد .
بايد رژيم غذايي مناسب در جريان حاملگي و ورزش تامين شود ، به علاوه تامين آب مورد نياز بدن داراي اهميت است .
ورزش هاي دوران حاملگي وابسته به وضعيت هر فرد تفاوت خواهد کرد . نوع اين ورزش ها بسته به سطح آمادگي بدني قبلي خانم باردار ، وضعيت پزشکي وي ، در دسترس بودن وسايل تمريني و ترجيح خود وي است .
قطع ورزش ، درصورت وجود هر يک از علائم زير توصيه مي شود : تنگي نفس ، سردرد ، ضعف عضلاني ، تهوع ، خستگي ،درد قفسه سينه ،درد پشت ، درد لگن ، اشکال در راه رفتن ، کاهش فعاليت جنين ، انقباضات متوالي رحم ، خونريزي از واژن و ترشح مايع آمنيوتيک .
منع مطلق انجام ورزش در حين حاملگي شامل موارد زير است : خونريزي هاي اخير رحمي ، ديسترس جنيني ، بيماري هاي قلبي ، سابقه سقط يا زايمان زودرس ( بيش از يکبار ) ، فشار خون حاملگي ديابت و بيماري کليوي کنترل نشده ، پارگي اخير پرده ها
از شيرجه زدن درآب ، رفتن به مکان هاي با ارتقاع زياد و اکسيژن کم ، شنا در آب بسيار گرم يا بسيار سرد و اسکي روي آب نيز خودداري شود .
منبع: www.khanevadeyema.com