آيا داستان فطرس ملك و اين كه به وسيله امام حسين (ع) شفاعت‏شد، حقيقت دارد؟ به نظر مي‏رسد، اين اشكال به آن وارد است:
اگر فطرس فرشته بوده، پس از مجردات بود و توانايي سرپيچي نداشت تا رانده شود و به وسيله امام حسين (ع) شفاعت گردد .
با بررسي آيات و روايات متعدد، مي‏توان ويژگي‏هاي زير را براي فرشتگان برشمرد:
1 . موجودات شريف و ارزشمندي هستند كه واسطه بين خداوند متعال و عالم محسوس به شمار مي‏آيند و در همه حوادث بزرگ و كوچك جهان نقش دارند; بر هر امري با توجه به ابعاد و جنبه‏هاي مختلف آن يك يا چند فرشته گمارده شده است، نقش فرشتگان در حوادث و جريان‏ها، اجراي فرمان الاهي و تثبيت آن در جايگاه ويژه‏اش است . قرآن كريم در اين باره مي‏فرمايد: «لا يسبقونه بالقول و هم بامره يعملون; (1) آن‏ها در هيچ سخني بر خداوند پيشي نمي‏گيرند و مطيع امر خداوندند .»
2 . در فرشتگان سركشي و نافرماني وجود ندارد; چون اراده‏اي مستقل از اراده خداوند ندارند تا چيزي خلاف خواست او بخواهند . قرآن در اين مورد مي‏فرمايد: «لا يعصون الله ما امرهم و يفعلون ما يؤمرون; (2) فرمان خداوند را مخالفت نمي‏كنند و امر او را اطاعت مي‏كنند .»
3 . فرشتگان، با وجود فراواني و كثرت، از نظر مقام و درجه مختلفند . برخي برتر از برخي ديگرند و عده‏اي فرمانده و عده‏اي فرمانبردارند . آن كه فرمانده است‏به امر الاهي امر مي‏كند و فرمان مي‏دهد و آن كه فرمانبر است نيز به دستور الاهي مطيع و فرمانبردار است و همگي در اين ويژگي كه از خود اراده و اختياري ندارند،
مشتركند; چنان كه قرآن مي‏فرمايد: «و ما منا الا و له مقام معلوم; (3) هر كدام از ما فرشتگان داراي رتبه و جايگاه معين و مشخصي است .»
4 . چون كارهاي فرشتگان به امر خداوند و اراده او است و خداوند در همه امورش غالب و چيره است - «و الله غالب علي امره; (4) خداوند بر كارش مسلط و چيره است - و هيچ چيز در آسمان‏ها و زمين او را عاجز و مغلوب نمي‏سازد، (5) فرشتگان نيز كه فرمانبرداران حق بوده، اراده و خواستي جز اراده و خواست او ندارند و همواره چيره و پيروزند. (6)
در مورد فطرس كه يكي از فرشتگان الاهي است، روايات متعددي داريم كه مضمون و محتواي آن‏ها يك‏سان است . در روايتي مي‏خوانيم: فطرس فرشته‏اي بود كه گردا گرد عرش الاهي در گردش بود و درباره دستوري از اوامر خداوند كوتاهي و سستي ورزيد . بالش به كيفر اين نافرماني چيده شد و به يكي از جزيره‏ها تبعيد گرديد . هنگامي كه امام حسين (ع) متولد شد، جبريل (ع) براي عرض تبريك به پيامبر (ص) به سوي زمين فرود آمد و در راه با فطرس ديدار كرد . جبريل (ع) به وي پيشنهاد كرد، براي عرض تبريك و تهنيت، با او نزد پيامبر (ص) برود . هنگامي كه جبريل (ع) او را به حضور پيامبر (ص) برد، به امر پيامبر (ص)، بالش را به بدن پاك امام حسين (ع) ماليد و سلامتش را باز يافت . (7)
عده‏اي از بزرگان معتقدند، داستان فطرس با آيات صريح قرآن كه ويژگي‏هاي فرشتگان را برشمرده، آن‏ها را بندگان مطيع و كريم و شايسته خداوند معرفي مي‏كند و از هر نوع سرپيچي و نافرماني پيراسته مي‏داند، سازگاري ندارد; پس بايد اين گونه روايات را نادرست‏شماريم; و به فرض درستي‏شان، بدان سبب كه نكته‏اي فراتر از ادراك ما دارند، بايد علمش را به اهلش يعني اولياي برگزيده الاهي واگذاريم و خود را در فهم آن ناتوان بدانيم .
در مقابل عده‏اي بر اين باورند كه فرشتگان اصناف و درجه‏هاي گوناگون دارند . گروهي مقربند و گروهي در درجه پايين‏تر جاي گرفته‏اند . آياتي كه هر گونه نافرماني و سرپيچي را از فرشتگان نفي مي‏كنند، به فرشتگان مقرب مربوط است . فطرس از فرشتگان مقرب نبود تا از هر نوع سركشي پيراسته باشد; به ويژه آن كه تخلف و سرپيچي فطرس در برخي روايات كندي و سستي ورزيدن خوانده شده كه نوعي ترك اولي است نه گناه . چنان كه پيامبران (ع) نيز درجات مختلف دارند: «تلك الرسل فضلنا بعضهم علي بعض; (8) بعضي پيامبران را بر بعضي برتري بخشيديم .»
عده‏اي از انبياء ترك اولي داشتند; ولي جمعي مانند پيامبر بزرگوار اسلام (ص) و خاندان پاكش جز اراده الاهي اراده‏اي نداشتند و حتي از ترك اولي نيز پيراسته بودند .