اصل پرهيز از مقايسه‌کردن

هرگز توانايي‌ها و ناتواني‌هاي کودکي را با کودک ديگر مقايسه نکنيد، زيرا مجموعه عواملي که موجب شکل‌گيري رفتار يک کودک مي‌شود با کودک ديگر متفاوت است.
شايسته است تأکيد شود که منظور از مجموعه عوامل، آنهايي هستند که از بدو انعقاد نطفه تا زمان حيات کودک در فرآيند رشد و تحول او در ابعاد گوناگون دخالت داشته يا دارند.
اين اصل از اهميت خاصي برخوردار است و همواره به مادران و پدران توصيه مي‌شود که حتي کودک را با خواهر يا برادر، پسر خاله، پسر عمه، دختر خاله، دختر عمه يا دوستانش مقايسه نکنيد.
کودک از غرور خاصي برخوردار است و نزد همسالان و کودکان ديگر از آبرو و احترام ويژه‌اي برخوردار است، لذا وقتي شما کودکي را با کودک ديگر مقايسه مي‌کنيد (به‌طور معمول مقايسه بر اساس ناتواني‌ها صورت مي‌گيرد) در واقع غرور او را مي‌شکنيد، به او بي‌احترامي مي‌کنيد، توانايي‌هاي او را ناديده مي‌گيريد و ناتوانايي‌هاي او را به منظور تحقير و سرزنش او مطرح مي‌کنيد و به رخ او مي‌کشيد.
به‌طور مشخص گاهي اوقات والدين زمان خودشان را با زمان فرزندشان مقايسه مي‌کنند و اظهار مي‌دارند: وقتي من بچه بودم، هرگز اين کار را نمي‌کردم! يا زماني که من در سن شما بودم، هميشه اين طور عمل مي‌کردم بديهي است ما اجازه نداريم خود و زمان خود را با فرزند و زمان او مقايسه کنيم.
به ديگر سخن، مقايسه‌کردن کودک يعني ناديده گرفتن اصل تفاوت‌هاي فردي، يعني خجالت‌دادن کودک و تحقيرکردن او. بنابراين توصيه مي‌شود در صورت لزوم کودک را با خودش مقايسه کنيد.
اين مقايسه بايد بر اساس توانايي‌هاي کودک در فضايي صميمي و محرمانه صورت گيرد و بدانيد علي‌رغم وجود شباهت‌ها ميان کودکان، هيچ کودکي به‌طور مطلق شبيه کودک ديگر نيست.
اصولاچرا کودکي را با کودک ديگر مقايسه مي‌کنيد؟‌ هدف شما چيست؟ مي‌خواهيد به چه نتيجه‌اي برسيد؟
بنابراين هرگز کودک را با کودک ديگر مقايسه نکنيد بلکه با خودش و وضعيت قبلي و کنوني او مقايسه کنيد.
/س