آسيب ديدگي استخوان از رايج ترين مشکلات ورزشکاران

آسيبهاي ورزشي در اثر ضربه هاي شديد يا کششهاي متمادي و بيش از حد در حين انجام حرکات ورزشي به وجود مي آيند. صدمات ورزشي ميتوانند استخوانها يا بافت نرم (رباط، ماهيچه و تاندون) و يا هردو را دچار مشکل نمايند. برخلاف تصور بسياري افراد، کودکان، با عکس العملهايي ناپخته، عدم توانايي در تشخيص و پرهيز از خطر و توانايي کم در ايجاد هماهنگي در حرکات، بسيار بيشتر از بزرگسالان در معرض آسيبهاي ورزشي هستند.
سالانه تعداد افراد بسياري دچار صدمات ورزشي ميشوند که نيمي از آنها با انجام معالجات خانگي و يا بدون رسيدگي خاص بهبود يافته و نيم ديگر به رسيدگي پزشکي نياز پيدا ميکنند. بر اساس محاسبات آماري در هر 1000 نفر، 26 نفر به آسيبهاي ورزشي دچار ميشوند و بالاترين ميزان اين صدمات متوجه کودکان 14-5 سال است. در اين آمارها بيشترين تعداد مصدومين را پسران 17-12 ساله تشکيل ميدهند، که ميزان اين آسيبها از نظر تعداد نفرات صدمه ديده، در ورزشهاي جمعي که امکان برخورد در آنها زياد است و از نظر وخامت، در ورزشهاي انفرادي بيشتر است.

انواع آسيبهاي ورزشي

حدود 95% اين آسيبها را کوفتگي و ضرب ديدگي بافت نرم تشکيل ميدهد. کبودي رايج ترين اثر اين ضرب ديدگي هاست و دليل بروز آن زخم هاي زير پوست يا آسيب ديدگي موي رگهاي سطحي و جمع شدن خون در زير پوست است.
يک سوم تمام صدمات ورزشي را اصطلاحا رگ به رگ شدن ميگويند. اين آسيب در واقع پيچيدن يا پارگي قسمتي ازرباط است. رباط رشته محکمي است که پيوند دهنده استخوانها به يکديگر بوده و مفاصل را محکم در جاي خود نگه ميدارد.
ضرب ديدگي يا پيچ خوردگي از انواع ديگر آسيبهاي شايع در ورزش است. اين حالت پيچيدگي و کشش ماهيچه يا تاندون است که گاهي به پارگي آنها مي انجامد. تاندونها بافتهاي محکمي هستند که پيوند دهنده ماهيچه ها به استخوانها هستند.
التهاب تاندون و يا التهاب يکي از محفظه هاي کوچک پر از مايعي که موجب حرکت روان تاندون بر روي استخوان ميشوند در اثر تکرار بيش از حد حرکاتي که موجب وارد شدن فشار بر مفاصل ميشوند به وجود مي آيد.

آسيبهاي استخواني

شکستگي استخوان 5 تا 6% کل آسيبهاي ورزشي را تشکيل ميدهد. استخوانهاي بازو و پا بيش از همه در معرض شکستگي قرار دارند. شکستگي ستون فقرات يا جمجمه در حين حرکات ورزشي بسيار نادر است. استخوانهاي پا از ران تا کف آن بسيار مستعد شکستگي در اثر فشار هستند و زماني رخ ميدهند که ماهيچه ها دچار پيچيدگي شده يا در اثر انقباض بيش از حد موجب خم شدن و شکستن استخوان ميشوند. اين نوع شکستگي بخصوص در ميان رقصندگان باله، دوندگان استقامت و افرادي که استخوانهاي باريک دارند شايع است.
شکستگي ساق پا با دردناک شدن و تورم جلو، داخل و پشت ساق پا همراه است که در هنگام حرکت بسيار دردناک شده و درد آن مدام شدت پيدا ميکند. اين آسيب در اثر حرکات پر فشار يا کوبيدن هاي مداوم پا بر روي زمين در ورزشهايي چون ايروبيک، دو استقامت، بسکتبال و واليبال عارض مي شود.

آسيب ديديگي مغزي خطرناکترين حالت آسيب ديدگي ها

آسيبهاي مغزي، دليل اصلي صدمات منجر به مرگ در حرکات ورزشي است. ضربه مغزي ممکن است حتا با ضربه اي مختصر به سر ايجاد شود و به بيهوشي يا از دست دادن تعادل، هماهنگي حرکات، قوه ادراک، شنوايي، حافظه و بينايي منجر شود.

عوامل اصلي صدمات ورزشي شامل :

• لوازم ورزشي که اشتباه به کار برده شده اند
• سقوط
• برخورد شديد دو بازيکن که بر اثر سرعت زياد (مثلا در هاکي روي يخ) يا خشونت ذاتي ورزش (مانند راگبي) ايجاد ميشود
• آسيب ديدگي سطحي يا پارگي بخشهايي از بدن که به طور مداوم تحت فشار يا کشيدگي قرار گرفته اند
علائم اين آسيبها عبارتند از :
• لقي يا از جا درآمدن يک مفصل
• تورم
• ضعف

بررسي آسيب شناسي :

علائمي که به طور مداوم موجب تشديد يا کاهش توانايي ورزشکار در بازي شده و گاهي هم دردناک نبوده و فقط با خستگي غير معمول همراه هستند، بايد توسط جراح ارتوپد مورد معاينه قرار گيرد. تشخيص به موقع از تبديل شدن مشکلات کوچک به صدمات جدي و مشکلات طولاني جلوگيري مي کند.
يک جراح ارتوپد اشخاصي را که،
• از شرکت در ورزش به دليل درد ناشي از آسيب شديد منع شده اند
• قابليت ورزشي آنها به دليل مشکلات مزمن ناشي از يک آسيب ورزشي کم شده است
• کساني که آسيب ورزشي در آنها موجب از شکل افتادگي بازو يا پا شده است
را مورد نظر قرار مي دهد. او با معاينه موضعي، پرسيدن سوالهايي در رابطه با چگونگي آسيب ديدگي و نوع علائمي که بيمار داشته است و همچنين با گرفتن عکسهايي با اشعه ايکس، استخوانها و بافت نرم آسيب ديده را بررسي ميکند. اشخاصي که دچار ضربه مغزي شده اند بايد فورا مورد معاينه قرار گيرند و تا زمان دريافت نتيجه نرمال تحت نظر باشند و تا اين زمان هر 5 دقيقه يک بار مورد معاينه قرار بگيرند. معاينات اصلي در هر 5 دقيقه عبارتند از اندازه گيري هشياري، تمرکز و حافظه کوتاه مدت فرد مصدوم.
علائم ديگر تشخيص صدمه مغزي عبارتند از گيجي، سردرد، تهوع و مشکل بينايي.

شيوه هاي درمان :

درمان صدمات مختصر بافت نرم معمولا شامل محکم بستن محل آسيب ديده با نوار کشي، کمپرس يخ و استراحت است. داروهاي ضد التهاب خوراکي يا تزريقي براي تورم کيسه هاي مفصلي تجويز مي شوند.
براي تاندونهاي آسيب ديده داروهاي ضد التهاب همراه با ورزش مخصوص تجويز ميشود. اگر تاندوني دچار پارگي شده باشد، براي درمان آن به عمل جراحي نياز است. جراحيهاي ارتوپدي براي پيچيدگيها يا ضرب ديدگيهاي جدي توصيه ميشوند. درمان اين صدمات نه تنها شامل برطرف کردن درد و التهاب که شامل برگرداندن ورزشکار به حالت و تواناييهاي اوليه او است.
معمولا به ورزشکاران آسيب ديده توصيه ميشود که تا بهبود کامل، فعاليتهاي خود را محدود نمايند. پزشک آنها شايد تمرينهاي خاصي را براي ورزشکاري که دچار آسيبهاي متعدد شده است تجويز نمايد اما صدمات جدي،ورزشکار را براي مدتي از انجام عمليات ورزشي محروم خواهد کرد.

پيشگيري :

کودکاني که مي خواهند در يک فعاليت ورزشي سازمان يافته شرکت کنند بايد ابتدا توسط متخصص معاينه شوند و در باره نوع ورزشي که ميخواهند انجام دهند با پزشک خود مشورت نمايند. پزشک متخصص بايد،
• هر گونه آسيب قبلي را با دقت معاينه کرده و اهميت آنرا در ورزش مورد نظر بسنجد.
• در صورت لزوم براي جلوگيري از رشد يا عدم رشد نامطلوب عضلات و استخوانهاي کودک تمرينهاي اضافه تجويز کند
• به سيستم استخوان بندي و دستگاه گردش خون کودک توجه کند و قابليت بدني او را تاييد يا رد کند
همانطور که ميبينيد اگر پزشک بداند که ورزش مورد نظر شما چيست ميتواند بگويد که کدام بخش بدن بيشتر در معرض فشار خواهد بود و براي جلوگيري از آسيبهاي احتمالي توصيه هايي بکند
چند برنامه ديگر براي جلوگيري از آسيبهاي ورزشي عبارتند از:
• حفظ فرم صحيح و سلامت بدن
• اطلاع و اطاعت از قوانيني که موجب تنظيم حرکات ميشود
• استراحت در هنگام خستگي، بيماري يا درد
• عدم استفاده از نيرو بخشهاي مصنوعي. اين مواد ممکن است توانايي شما را در لحظه افزايش دهند اما در دراز مدت با خطر مرگ همراه هستند
• مراقبت و استفاده صحيح از لوازم ورزشي
• پوشيدن البسه مناسب و به کار بردن لوازم محافظ (مانند زانو بند و کلاه ايمني)
منبع: www.netsport-magazine.com