منظور از بازيابي، فرآيند بيولوژيكي (جسماني) است كه بازيكنان سالم مي توانند پس از تمرين از آن استفاده نمايند. هدف از بازيابي ، سرعت بخشيدن هر چه ممكن به بهبودي و رهايي از فشارهاي وارده و خارج كردن خستگي از بدن ورزشكار و تجديد توانايي هاي عملي وي كه موقتاً اختلال يافته است،مي باشد.بازيابي يك فرآيند درماني نيست بلكه از صلاحيت و شايستگي يك مربي منشأ مي گيرد. در واقع بازيابي بخشي از تمرينات مي باشد.
از سوي ديگر احياي قسمتي از فرآيند درماني است كه براي يك بازيكن آسيب ديده انجام مي پذيرد و مي بايست توسط پزشك تجويز گردد.
روش اصلي در بازيابي و در عين حال ساده ترين نحوه استفاده از آن، استراحت غير فعال، آرامش و خواب كافي مي باشد. فاكتورهاي اضافي كه تأثير مطلوبي روي مراحل بهبود بدن يك ورزشكار دارند، عبارتند از: رژيم غذايي سالم روزانه ، تغذيه منطقي به همراه تأمين اضافي ويتامين ، مواد معدني و پروتئين ها و ...
توضيح اين كه بر خلاف تصور، الكل و مواد نيروزاي كاذب در فعاليت هاي تمريني و يا مسابقه، مراحل بازيابي را به تأخير مي اندازند.

? تمرينات و روش هاي مربوط به بازيابي

چنين تمريناتي مي بايست تا آنجا كه ممكن است از فوتبال فاصله داشته باشد. مثلاً مي توان به شنا، دويدن هاي ملايم و تنيس پرداخت.
گاهي اوقات يك فعاليت مناسب سبب ايجاد تغيير در محيط تمريني خواهد گرديد و مي تواند اثرات مفيدي در بازيابي رواني داشته باشد. البته اينگونه بازيابي، در زماني كه بدن خسته باشد ( پس از مسابقه)به ندرت باعث آزادسازي و رها شدن بدن مي گردد. به همين دليل است كه تنها در مرحله دوم مراحل بازيابي مي تواند مورد استفاده قرار گيرد.

? بازيابي توسط آب

شايعترين و معمول ترين روش بازيابي، استفاده از روش آب گرم مي باشد. در مناطق سرد توصيه مي شود ساق پاها و ران ها با آب تقريباً گرم دوش گرفته شوند.
حمام كردن در يك استخر كوچك با آب گرم مؤثرتر از دوش گرفتن است.
اين امر مي بايست 15 تا 20 دقيقه طول بكشد. ديگر درمان ها با استفاده از آب به تجهيزات بيشتر نياز دارد. كاهش سريعتر خستگي از اندام هاي تحتاني ممكن است در يك وان مخصوص طراحي شده كه آب در آن جريان دارد، صورت پذيرد. ماساژ در داخل آب مي تواند توسط جريان آب كه در يك محيط آبي وجود دارد، صورت گيرد:

? سونا:

حمام سونا سموم بدن را كاهش داده و منحصراً براي پس از تمرينات سخت صورت مي گيرد و اين امر به خاطر اثرات آرام كننده آن مي باشد. ورزشكاران مي بايست در مدت زمان 9تا 12 دقيقه در سونا در محيط گرم بوده و مدت زمان بسيار كوتاهي در يك محيط سرد قرار گيرند. اين سيكل مي بايست 2 تا 3 مرتبه تكرار شود.

? ماساژ:

هدف از ماساژ براي ورزشكاران، باز گرداندن آمادگي فيزيكي كامل براي انجام تمرينات سخت مي باشد. همچنين اين امر باعث سرزندگي و نشاط در بدن گرديده و بهبودي پس از تمرينات را سبب مي گردد. ماساژ كمك مي كند تا با استفاده از حركات عضلات، سموم كاهش يافته و سبب آرامش و استراحت بدن گردد.
با استفاده از چراغ مادون قرمز كه به طور موضعي استفاده مي گردند،مي توان به استراحت گروه مشخصي از عضلات كمك نمود. در كشورهايي كه تابش نور آفتاب اندك است، مي توان با استفاده از تابش اشعه ماوراء بنفش بخصوص در زمستان، از آن حداكثر استفاده را كرد.
نمونه تمريناتي كه مي توان به هنگام بازيابي پس از مسابقه در تمرين روز بعد ( 24 ساعت بعد ) به كار برد، به شرح ذيل مي باشد:
الف) مجموعه حركات ريتميك
1. راه رفتن در عرض زمين با افزايش تدريجي سرعت ، چرخش دست ها
2 . دويدن ريتميك در عرض زمين، تاب دادن دست ها به راست و چپ
3. دويدن از پهلو با تغيير جهت 180 درجه در عرض زمين
4 . راه رفتن و بازكردن دست ها، بالا و پايين بردن دست ها به صورت متناوب
5 . زانو بلند خيلي نرم
6. شل كردن دست ها و پاها
ب) دويدن هاي نرم مداوم حدوداً 20 تا30 دقيقه با شدت كم، انجام حركات كششي يك نفره و 2 نفره.
لازم به ذكر است در اين حالت كشش عضلات نمي بايست با شدت صورت گيرد بلكه بايد آرام و كنترل شده باشد .
ج) انجام بازي سپك تاكرا (تنيس فوتبال) حدوداً40 تا30 دقيقه
بايد توجه داشت براي بازيابي پس از مسابقه، شدت تمرينات و نيز بار تمرين مي بايست كاهش يابد تا بدين ترتيب بافت هاي عضلاني و همبندي به شرايط اوليه بازگردند. به هنگام بازيابي پس از جلسات تمريني سخت مي توان از روش هاي ذكر شده سونا و ماساژ استفاده كرد كه مي بايست حتماً در اواسط هفته و حداقل 72 تا 96 ساعت قبل از مسابقه به كار برده شود. استفاده از اين روش ها در نزديك زمان مسابقه توصيه نمي گردد. انجام ورزش شنا به صورت كلاسيك و حرفه اي در اواسط فصل، به دليل اختلاف در نوع انقباضات عضلاني در شنا و فوتبال، توصيه نمي شود و تنها معطوف به ورزشكاران آسيب ديده مي باشد.
منبع: روزنامه ابرار ورزشي