دوران ليگ برتر براي استقلال

اين اطلاعات شامل ليگ نهم (88-89) نمي شود.
اولين دوره
در اين سال استقلال تا هفته پاياني در صدر جدول بود و تنها به يک مساوي در شهر انزلي و مقابل ملوان بندرانزلي نياز داشت تا به قهرماني برسد.اما با شکست در آن ديدار و هم زمان پيروزي تيم پرسپوليس تهران در ورزشگاه آزادي? تيم استقلال با تفاوت يک امتياز و با 48 امتياز به مقام نايب قهرماني بسنده نمود.
دومين دوره
در اين دوره تيم استقلال تهران با مربي‏گري رولند کخ آلماني به مقام نازل نهمي اکتفا کرد. بر خلاف ادوار گذشته بازي‏هاي استقلال و پرسپوليس در ورزشگاه تختي تهران که در شرق تهران است انجام مي‏شد. همچنين در اين دوره تغييراتي در کادر فني و مديريتي باشگاه صورت گرفت.
سومين دوره
در اين دوره از مسابقات ليگ برتر که همزمان با آغاز مربي‏گري امير قلعه نويي در استقلال بود استقلال تا هفته‏هاي پاياني در کورس قهرماني قرار داشت اما در نهايت اين تيم پاس بود که توانست قهرماني را اذ آن خود کند و استقلال با 51 امتياز دوم شد.در اين دوره از مسابقات استقلال با 3 باخت همراه با تيم قهرمان يعني پاس کمترين باخت را داشت.
چهارمين دوره
در اين دوره از رقابت‏ها استقلال تهران همچون دوره گذشته تا هفته‏هاي پاياني در کورس قهرماني قرار داشت? اما در نهايت اين تيم فولاد خوزستان بود که توانست به مقام قهرماني برسد و استقلال تهران با 58 امتياز و با تفاضل گل کمتر نسبت به تيم ذوب آهن اصفهان به مقام سوم رسيد. در اين دوره از مسابقات استقلال با زدن 51 گل زده بهترين خط حمله را داشت و رضا عنايتي با زدن 20 گل به آقاي گلي رقابت‏ها دست يافت.همچنين استقلال با تنها 4 باخت همراه تيم قهرمان يعني فولاد رکورد کمترين باخت را در بين تيمهاي ليگ از آن خود نمود.
پنجمين دوره
در اين دوره استقلال به اولين قهرماني خود در ليگ برتر با مربي‏گري امير قلعه‌نويي دست يافت.در اين دوره از رقابت‏ها تيم پاس رقيب استقلال تا هفته‏هاي پاياني در رسيدن به قهرماني بود.اما عاقبت تيم استقلال با 59 امتياز و با پيروزي 4 بر 1 مقابل برق شيراز در بازي پاياني و در حضور 120 هزار تماشاگر در ورزشگاه آزادي به قهرماني اين دوره از رقابت‏ها رسيد.در اين دوره رضا عنايتي با زدن 21 گل ضمن آقايي گلي رکوردار بيشتر گل زده در ليگ ايران شد. وحيد طالب‏لو با مهار 3 پنالتي بهترين پنالتي گير و خط دفاعي استقلال به خوردن 17 گل بهترين خط دفاعي ليگ شد.همچنين تيم استقلال همراه با تيم پاس با بردن 16 بازي بيشترين برد را در اين دوره از مسابقات داشتند و مجتبي جباري نيز به عنوان بهترين بازيکن ليگ انتخاب گرديد.
ششمين دوره
در اين دوره از مسابقات که صمد مرفاوي مربي‏گري استقلال را بر عهده داشت? استقلال مانند ادوار گذشته در کورس قهرماني قرار داشت. اما اين تيم سايپا بود که در نهايت توانست با مربي‏گري علي دايي بر ساير رقبا پيشي گرفته و به مقام قهرماني برسد. تيم استقلال نيز در اين دوره از رقابت‏ها به مقام چهارمي رسيد.
هفتمين دوره
در هفتمين دوره از اين رقابت‏ها تيم استقلال با نتايج بسيار بدي روبرو گشت و به مقام پايين سيزدهمي رسيد.در اين رقابت‏ها مربي‏گري استقلال تا نيمه فصل بر عهده ناصر حجازي و بعد از آن بر عهده فيروز کريمي بود.
هشتمين دوره
تيم استقلال اين دوره از ليگ را بسيار بد شروع کرد و حتي رتبه استقلال در هفته ششم در جدول رده‌بندي تا 16ام هم رسيده بود. اما بعد از هفته ششم، تيم استقلال يک سير صعودي پيدا کرد و توانست به صدر جدول برسد و رقابتي سخت با تيم ذوب آهن براي قهرماني آغاز کند، اما در اواسط نيم فصل دوم و بعد از دربي 66ام تهران تيم استقلال افت کرد و در هفته 30ام ليگ از صدر جدول يک پله پايين آمد، اما استقلال در بازي هفته پاياني ليگ با توجه به باخت ذوب آهن و برتري در برابر تيم پيام در مشهد و تفاضل گل بهتر نسبت به ذوب آهن قهرمان اين دوره از ليگ شد.در اين دوره از مسابقات خط حمله استقلال با ثبت رکورد 70 گل زده بهترين خط حمله تاريخ ادوار ليگ برتر ، خط دفاع استقلال با کمترين گل خورده، يعني 34 گل بهترين خط دفاع ليگ هشتم و همچنين آرش برهاني با زدن 21 گل، آقاي گل فصل 1387 جام خليج فارس شدند.
افتخارات باشگاه با نام «دوچرخه سواران»
1- نايب قهرمان باشگاههاي تهران (1325)
2- نايب قهرمان جام حذفي تهران(1325)
3- نايب قرمان باشگاههاي تهران (1326)
4- مقام سوم باشگاههاي تهران (1326)
5- قهرمان باشگاههاي تهران (1329)
افتخارات باشگاه با نام «تاج»
1- نايب قهرمان باشگاههاي تهران (1330)
2- قهرمان باشگاههاي تهران (1335)
3- نايب قهرمان باشگاههاي تهران (37-1336)
4- قهرمان جام حذفي تهران (38-1337)
5- قهرمان باشگاههاي تهران (1338)
6- قهرمان باشگاههاي تهران (40-1339)
7- قهرمان باشگاههاي تهران (1348)
8- نايب قهرمان مسابقات پنج جانبه تهران (1347)
9- قهرمان باشگاههاي تهران (48-1347)
10- قهرمان جام ميلز هندوستان (1348)
11- نايب قهرمان باشگاههاي تهران (49-1348
12- نايب قهرمان جام حذفي تهران (1349)
13- قهرمان باشگاههاي ايران(1349)
14- قهرمان جام باشگاههاي آسيا (1349)
15- قهرمان جام ميلز هندوسيتان (1349)
16- مقام سوم جام باشگاههاي آسيا (1350)
17- قهرمان باشگاههاي تهران (1350)
18- قهرمان جام دوستي (1351)
19- قهرمان جام باشگاههاي تهران (1351)
20- مقام سوم جام باشگاههاي ايران (1351)
21- نايب قهرمان جام ميلز هندوستان (1351)
22- قهرمان جام اتحاد (1352)
23- نايب قهرمان جام تخت جمشيد
24- نايب قهرمان تورنمنت تاج آبادان (1352)
25- قهرمان جام تخت جمشدي (54-1353)
26- مقام چهارم جام تخت جمشيد (55-1354)
27- مقام چهارم جام تخت جمشيد (1355)
28- مقام چهارم جام تخت جمشيد (1356)
29- قهرمان جام حذفي ايران (57-1356)
30- مقام سوم جام تحت جمشيد (1357)
افتخارات باشگاه با نام «استقلال»
1- مقام چهارم تورنمنت موستار يوگوسلاوي (1357)
2- مقام دهم جام اسپندي تهران (1358)
3- مقام چهارم باشگاههاي تهران (1360)
4- نايب قهرمان جام فولادي نوشهر (1360)
5- نايب قهرمان باشگاههاي تهران (1361)
6- قهرمان باشگاههاي تهران (1362)
7- قهرمان باشگاههاي تهران (1364)
8- مقام سوم باشگاههاي تهران (1365)
9- مقام سوم باشگاههاي تهران (1366)
10- مقام سوم باشگاههاي تهران (1367)
11- نايب قهرمان باشگاههاي تهران (1368)
12- قهرمان جام ميلز هندوستان (1368)
13- قهرمان جام بوردولو هندوستان (1368)
14- قهرمان ليگ قدس باشگاههاي ايران (69-1368)
15- نايب قهرمان باشگاههاي تهران (1369)
16- نايب قهرمان جام حذفي ايران (70-1369)
17- قهرمان جام باشگاههاي آسيا (70-1369)
18- قهرمان باشگاههاي تهران (1370)
19- قهرمان جام استقلال قطر (1370)
20- نايب قهرمان ليگ آزادگان (71-1370)
21- نايب قهرمان جام باشگاههاي آسيا (71-70)
22- مقام هفتم جام برتر باشگاههاي تهران (1371)
23- مقام پنجم ليگ آزادگان (1371)
24- مقام سوم تورنمنت نقش جهان اصفهان (1372)
25- قهرمان ليگ دسته سوم ايران (1372)
26- نايب قهرمان ليگ آزادگان (1373)
27- قهرمان جام برتر باشگاههاي ايران (1373)
28- مقام چهارم تورنمنت جام وحدت امارات (1373)
29- مقام سوم ليگ آزادگان (1374)
30- قهرمان جام حذفي ايران (75-1374)
31- مقام چهارم تورنمنت نقش جهان اصفهان(1375)
32- مقام چهارم جام در جام باشگاههاي آسيا (76-1375)
33- مقام ششم ليگ آزادگان (76-1375)
34- نايب قهرمان جام دوستي امارات (1376)
35- قهرمان جام خزر رشت (1376)
36- قهرمان جام پرچم ترکمنستان (1376)
37- قهرمان ليگ آزادگان (78-1377)
38- نايب قهرمان جام حذفي ايران(78-1377)
39- نايب قهرمان ليگ آزادگان (78-1377)
40- مقام سوم تورنمنت جام دوستي لورکوزن آلمان (1378)
41- مقام سوم تورنمنت کيش (1378)
42- قهرمان جام حذفي ايران (79-1378)
43- نايب هقرمان جام باشگاههاي آسيا(79-1378)
44- نايب قهرمان ليگ آزادگان (79-1378)
45- قهرمان ليگ آزادگان (80-1379)
46- مقام چهارم جام در جام باشگاههاي آسيا (80-1379)
47- قهرمان تورنمنت کيش (1380)
48- مقام سوم تورنمنت لوله آک مشهد (1380)
49- مقام سوم جام باشگاههاي اسيا (81-1380)
50- نايب قهرمان ليگ برتر ايران (80-1380)
51- قهرمان جام حذفي ايران (81-1380)
52- قهرمان تورنمنت گلدستون کاپ اتحاديه باشگاههاي ايران (1381)
53- مقام نهم ليگ برتر ايران (82-1381)
54- نايب قهرمان ليگ برتر ايران (83-1382)
55- نايب قهرمان جام حذفي ايران (83-1382)
56- نايب قهرمان تورنمنت صلح و دوستي تهران 01383)
57- مقام سوم ليگ برتر باشگاههاي ايران (84-1383)
58- قهرمان تورنمنت جام صلح و دوستي تهران (1384)
59- قهرمان ليگ برتر باشگاههاي ايران (85-1384)
60- قهرمان جام حذفي ايران ( 87-1386)
61- .....
توضيح: از تعداد 95 عنوان کسب شده در تالار عناوين و افتخارات باشگاه استقلال 76 مقام مربوط به مسابقات داخلي و 19 مقام مربوط به مسابقات آسيايي و تورنمنتهاي بين المللي مي باشد.

اسطوره ها

در اين بخش از بزرگاني ياد مي شود که هر يک به نوبه خود در جهت اعتلاي نام استقلال تلاش نمود ه‌اند . متاسفانه به دليل عدم دسترسي به برخي اطلاعات مورد نياز شايد نتوان حق مطلب را آن گونه که بايد ادا کرد اما ميد است روزي فرا رسيد که زندگينامه همه کساني که براي بزرگي استقلال زحمت کشيده اند بي کم و کاست در اين بخش آورده شود ... هدف ما ياد کردن از بزرگان و پيشکسوتان اين باشگاه بزرگ است و لاغير . از نظر ما و به عقيده همه هوادارن تمام پيشکسوتان باشگاه استقلال داراي عزت و منزلت ويژه هستند اگر نامي اينجا از قلم افتاده پيشاپيش از همه بزرگان معذرت مي خواهيم .

ناصر حجازي

تاريخ تولد: 23/9/1328
ناصر حجازي يکي از بزرگان و دروازه بان تاريخي و ماندگار تاريخ باشگاه استقلال به شمار مي رود. او از معدود شخصيتهايي است که در کنار ورزش، در تحصيل هم موفق بود و داراي مدرک ليسانس زبان خارجي ازم درسه عالي ترجمه مي باشد. حجازي از سن 18 سالگي به تيم تاج پيوست و مهمترين افتخار وي در زمان بازيگري، کسب مقام قهرماني جام باشگاههاي آسيا مي باشد. چهره محبوب باشگاه استقلال در دو دوره جام باشگاههاي آسيا هدايت آبي پوشان را در سالهاي 1375 و 78-1377 برعهده داشت و در 9 ديدار آسيايي شرکت کرد و در دومين حضور خود در رقابتهاي جام باشگاههاي آسيا مقام نايب قهرماني اين رقابت معتبر آسيايي را به مجموعه افتخارات خود وباشگاه استقلال اضافه کرد. حجازي از دروازه بانان برتر فوتبال آسيا بود، به طوري که از سوي کنفدراسيون فوتبال آسيا نيز به عنوان دروازه بان دوم قرن آسيا بعد از محمد الدعايه شناخته شد. قريب به يازده سال به عنوان بازيکن در خدمات استقلال بود. دروازه باني جسور، نترس و با واکنشهاي ديدني در جام جهاني 1978 آرژانتين نيز خوش درخشيد و سنگربان ثابت تيم ملي فوتبال ايران به شمار مي رفت. وي از لحاظ داشتن تحصيلات دانشگاهي در امر مربيگري هم موفقيت چشميگري داشت. حجازي در مقام مربي استقلال مقامهاي با ارزشي کسب نمود که از آن جمله مي توان به کسب مقام نايب قهرماني جام باشگاههاي آسيا، مقام قهرماني ليگ آزادگان و قهرماني در جام پرچم ترکمنستان اشاره کرد.

حجازي در زماني که هدايت استقلال را بر عهده داشت (سال 77-76) حتي به يک موفقيت ديگر نيز دست يافت واز سوي کنفدراسيو فوتبال آسيا به عنوان برترين مربي ماه جولاي آسيا در فصل 98-1997 ميلادي انتخاب گرديد.حجاي داراي يک فرزند دختر و يک فرزند پسر مي باشد که به ترتيب متولد سالهاي 1354 و 1353 مي باشند. جالب است بدانيد هر دو فرزند حجازي فوتباليست هستند، که دختر حجازي يکي از بهترين بازيکنان گلزن فوتبال داخل سالن ايران به شمار مي رفت.

منصور پورحيدري

تاريخ تولد: 6/11/1324
منصور پورحيدري به عنوان بازيکن 9 سال در خدمت تاج (استقلال) بود و موفق شد به عنوان بازيکن در سا 1349 عنوان قهرماني باشگاههاي آسيا را کسب کند. وي همچنين در مقام بازيکن به سه عنوان قهرماني باشگاههاي تهران، قهرماني باشگاههاي ايران، قهرمان جام دوستي و اتحاد، سه دوره قهرمان جام ميلزهند، قهرمان جام تخت جمشيد و کسب مقاوم سومي جام باشگاههاي آسيا دست يافته است؛ وزماني که به جرگه مربيان پيوست افتخارات او تداوم يافت، به گونه اي که پورحيدري در مقام مربي استقلال موفق به کسب افتخاراتي همچون سه دوره قهرماني باشگاههاي تهران، دو دوره قهرماني در رقابتهاي جام آزادگان، نايب قهرماني جام باشگاههاي آسيا، دو دوره قهرماني جام حذفي ايران و مهمتر از همه قهرماني در جام باشگاههاي آسيا، دو دوره قهرماني جام حذفي ايران و مهمتر از همه قهرماني در جام باشگاهاهي آسيا از جمله عناوين طلايي موفقيت پورحيدري در استقلال به شمار مي رود. مربي موفق تاريخ باشگاه استقلال با پنج دوره حضور در ادوار رقابتهايي آسيايي به عنوان سرمربي رکوردار تاريخ باشگاه استقلال است که 32 مرتبه روي نيمکت استقلال نشست و در پنج دوره حضور خود؛ يک مقام قهرماني، يک مقام نايب قهرماني و سيک مقام سوم جام باشگاههاي آسيا و همچنين دو مقاوم چهارم جام در جام باشگاههاي آسيا را به تالار افتخارات باشگاه استقلال افزود و با بيشترين تعداد مربيگري در بازيهاي آسيايي تاريخ باشگاه استقلال، نام خود را جاودانه و ماندگار کرد.

 

پورحيدري در 309 مسابقه رهبري استقلال را با حکم سرمربيگري بر عهده داشته است و 81 بار به عنوان مربي در خدمت آبي پوشان بود که از اين لحاظ در تاريخ باشگاه استقلال رکورددار مي باشد. پورحيدري همچنين رکورددار بازيهاي آبي وقرمز مي باشد. استقلال با لحظه لحظه زندگي پور حيدري گره خورده است. وي هم از حيث اخلاق و فروتني و هم از حيث کارکرد و مقام، پرافتخارترين مربي ايران در قرن بيستم به حساب مي آيد. بي شک پورحيدري مرد قرن استقلال است. مرد هميشه آبي ايران، يک استقلالي اصيل و واقعي به شمار مي آيد. وي داراي يک فرزند دختر و يک فرزند پسر است که متولد سالهاي 1362 و 1370 مي باشند. پورحيدري در مجموع 390 مرتبه برروي نيمکت استقلال نشسته است.

زدراوکو رايکوف

تاريخ تولد: 12/8/1309
مليت: يوگوسلاو
زدراوکو رايکوف در مقام مربيگري تاج (استقلال) هفت سال فعاليت کرد و در اين هفت سال افتخارات بسيار کسب کرد. عنوان قهرماني باشگاههاي آسيا در سال 1970 ميلادي (1349 شمسي) سه سال فتح جام بين المللي ميلزدر هند، به دفعات فتح عنوان قهرماني باشگاههاي تهران و باشگاههاي ايران پيش از جام تخت جشيد و عنوان نايب قهرماني جام تخت جمشيد از جمله افتخارات وي با تيم تاج محسوب مي شود. رايکوف داراي ليسانس تربيت بدني از دانشگاه علوم يوگسلاوي (سابق) بود و بيش از هشت سال سابقه مربيگري داشت که از اين مدت هفت سال را در ايران و يک سال نيز در تيم ويودينا نويساد در يوگسلاوي مشغول بود. رايکوف پيش از مربيگري در طول دوازده سال حضورش به عنوان بازيکن در تيم ويودينا نويساد، در 530 مسابقه باشگاهي و 35 ديدار ملي حضور داشت. وي با پيراهن تيم ملي يوگسلاوي در سال 1925 در مسابقات جام جهاني يوکسولاوي نيز برگزيده شد. رايکوف در زمان آغاز کارش با تيم تاج ارائه گر روش 3-3-4 در فوتبال ايران شد. اين رمبي بزرگ و بادانش يوگوسلاو به عنواني سرمربي، چهار بار روي نيمکت استقلال در رقابتهاي جام باشگاههاي آسيا حضور داشت و نخستين مقاوم آسيايي باشگاه استقلال را رقم زد. رايکوف همچنين نخستين مربي خارجي بازيهاي آسيايي تاريخ باشگاه استقلال لقب گرفت که در سومين دوره رقابتهاي باشگاههاي آسيا شرکت کرد و نخستين پيروزي آسيايي تاريخ باشگاه استقلال را به ثبت رساند. وي چهره هاي بزرگي براي فوتبال اين سرزمين کشف و تربيت کرده است که از جمله مي توان به پورحيدراي، حجازي، مظلوميف روشن و ... اشاره کرد. رايکوف خدمت شاياني به باشگاه تاج (استقلال) نمود و به همين جهت وي از محبوبترين رمبيان تاريخ باشگاه اتسقلال نيز محسوب مي شود. رايکوف داراي يک فرزند دختر مي باشد، که متولد 1334 هجري شمسي است که از بيماري رماتيسم رنج مي برد. دختر رايکوف قهرمان صدمتر کرال پشت در رشته شنا بود.

علي دانايي فرد

تاريخ تولد: مهرماه سال 1300
تاريخ وفات: 14/8/1358
مرحوم علي دانايي فرد يکي از چهره هيا ماندگا و به يادماندني تاريخ باشگاه استقلال به شمار مي رود. وي در سال 1325 هجري شمسي و يک سال بعد از تاسيس باشگاه دوچرخه سواران تيم فوتبال اين باشگاه را تشکيل داد.
دانايي فرد که خود يکي از بازيکنان تيم دوچرخه سواران به شمار مي رفت، تيمهاي جوانان و نوجوانان اين باشگاه تازه تاسيس را اداره ميک رد و از همان ابتدا بازيکنان نخبه و با استعداد زمان خود را ب هباشگاه دوچرخه سواران ملحق ميک رد. دوچرخه سواران به طور رسمي از سال 1325 در رقابتهاي فوتبال شرکت کرد و علي دانايي فرد در حين بازيگري تواماً مربيگري دوچخه سواران را نيز بر عهده داشت. دانايي فرد علاوه بر آن که تيم فوتبال دوچرخه سواران را پايه گذاري کرد، اولين مربي فوتبال تاريخ باشگاه دوچرخه سواران را در زمين نازي آباد، وحيديه، امجديه و ... نيز بر عهده داشت و زحمات بيسياري براي موفقيت تمام تبيمهاي فوتبال باشگاه شکيد و خم به ابرو نياورد.

 

دانايي فرد در سن 17 سالگي نايب قهرمان دووميداني ايران شده بود. وي علاوه بر بازيگري و مربيگري به عنوان داور نيز در خدمت فوتبال ايران بود.
شايسته است که دانايي فرد را اولين اسطوره تابناک باشگاه استقلال معرفي نماييم. دانايي فرد زماني دوران بازيگري خود را به اتمام رساند که ستاره اي به نام (بيوک جديکار) در مستطيل سبز درخشيد. وي در زمان بازيگري خود در پيستون چپ بازي مي کرد و پس از آن که خود به عنوان مربي دوچرخه سواران و تاج از بيوک جديکار در پيستون چپ – به صورت يک درميان- استفاده کرد و او را بازيکن شايسته اي براي جانشيني خود دانست، از دنياي بازيگي به طور رسمي کناره گيري کرد و در سالهاي متمادي، مربيگري دوچرخه سواران و تاج را عهده دار بود. دانايي فرد ضمن درک عالي از مربيگري و علاقه و کوشش وافري که به امر فوتبال داشت در اتحاد و گردهم آوردن بازيکنان و هماهنگ کردن اعضاي تيم بي نظير بود. دانش مربي فقيد و جاودانه باشگاه استقلال از عصر خود فراتر به نظر مي آمد.

باشگاه استقلال خيلي زود موسس و نخستين مربي تاريخ باشگاه و يک از بازيکنان مستعد خود را از دست داد. دانايي فرد رد سال 1358 به دليل بيماري کبد و سرطان روده چشم از دنيا فروبست تا تنها خاطره اي از او بر جاي بماند. از مرحوم دانايي فرد پندها و توصيه هاي مختلفي به يادگار مانده است. اما مهمترين مسئله اي که او بيش از هر چيز ديگري بر آن تکيه مي کرد، نظم و انظباط و داشتن اخلاق نيکو بود، به طوري که اگر بايکني بسيار خوب بازي مي کرد و از لحاظ فني در خدمت تيم مي بود اما انضباط و اخلاق نمي داشت از او به هيچ عنوان استفاده نمي کرد و ريشه بازيکن سالاري را در همان ابتدا مي خشکاند. از جمله شاگرداني که مرحوم دانايي فرد تربيت کرد، مي توان به نامهايي همچون: بيوک جديکار، پرويز کوزه کناني، محمود و محمد بياتي، عارف قليزاده، غلامحسين مظلومي، اکبر کارگر جم، مهدي حاج محمد، اکبر افتخاري، داريوش مصطفوي و ... اشاره کرد. از مرحوم دانايي فرد سه فرزند به يادگار مانده است. دو فرزند دختر که متولد سالهاي 1328 و 1334 مي باشند که از ميان آنها خانم ميترا دانايي فرد يکي از بهترين مربيان تاريخ فوتبال بانوان ايران به شمار مي آيد و يک فرزند پسر به نام ايرج دانايي فرد، متولد 1329 مي باشد که خود يکي از ستارگان تاريخ باشگاه استقلال است.
منابع تحقيق :
www.esteghlaltehranfc.com
fcesteghlal.ir
Fa.wikipedia.org
IPLstats.com
ايسنا
خبرگزاري فارس
سايت رسمي ورزشگاه آزادي
روزنامه همشهري
فدراسيون بين‌المللي تاريخ و آمار فوتبال
همشهري آنلاين
ايران ورزشي
روزنامه ورزشي گل
خبر ورزشي
مجله فيفا
شبکه ورزش ايران
روزنامه اعتماد ملي
شهروند امروز
34 سال با پرسپوليس (از سال 47 تا سال 81). چاپ اول
روزنامه دنياي اقتصاد
روزنامه ايران
روزنامه مردمسالاري
هفته‌نامه شيرزنان
روزنامه اعتماد
خبرگزاري مهر
پارس‌اسپورت
بنياد آماري سند.ورزش.فوتبال
/ن