آسيبهاى روحى و روانى
ضعف حافظه و حواسپرتى، اضطراب، منزوى شدن و گوشهگيرى، افسردگى، بىنشاطى و لذت نبردن از زندگى، پرخاشگرى، بداخلاقى و تندخويى، كسالت دائمى و ضعف اراده، احساس حقارت، عدم اعتماد به نفس، احساس گناه و عذاب وجدان بروندادهاى روانى و روحى خودارضايى است. شرح پارهاى از اين موارد در مباحث گذشته روشن شد.
آسيبهاى اجتماعى
ناسازگارى خانوادگى، بىميل شدن به همسر و ازدواج، ناتوانى در ارتباط با جنس مخالف و همسر، احساس طرد شدن، از بين رفتن عزّت، پاكى، شرافت و جايگاه اجتماعى، دير ازدواج كردن و لذت نبردن از زندگى مشتركجهت آگاهى بيشتر نگا: قائمى، على، خانواده و مسائل جنسى كودكان، (تهران: انتشارات انجمن اوليا و مربيان جمهورى اسلامى ايران، چاپ دهم، 1376)..
آسيبهاي معنوي و اخروي
هيچ يك از آسيبهاى پيش گفته، به اهميت آسيبهاى معنوى نيست؛ زيرا آسيبهاى معنوى، جان و دل و به عبارت ديگر كنه حقيقت وجود آدمى را تباه مىسازد. خودارضايى از نظر دين يك گناه است و به تعبير قرآن زنگار بر دل مىنهد: «كَلاَّ بَلْ رانَ عَلى قُلُوبِهِمْ ما كانُوا يَكْسِبُونَ»؛ مطففين (83)، آيه 24.؛ «چنين مباد! بلكه اعمال (ناشايست) دلهاى آنان را زنگار زده است».
زنگ يا زنگار در اشياى مادى، همان چيزى است كه روى فلزات و اشياى قيمتى مىنشيند و معمولاً نشانه پوسيدن و از بين رفتنِ شفافيت و درخشندگى آن و در نهايت ضايع شدن و از بين رفتن آن است.
علامه طباطبايى در تفسير الميزانطباطبايى، سيد محمد حسين، ترجمه تفسير الميزان، ترجمه سيد محمد باقر موسوى همدانى، (تلخيص)، (قم: دفتر انتشارات اسلامى، بىچا، بىتا)، ج 20، ص 385. مىفرمايد: از آيه شريفه سه نكته استفاده مىشود:
1. اعمال زشت، نقش و صورتى به نفس و روح انسان مىدهند؛
2. اين نقش و صورت خاص، مانع آن است كه نفس آدمى حق و حقيقت را درك كند؛
3. نفس آدمى به حسب طبع اوليهاش صفا و جلايى دارد كه با داشتن آن، حق را آن طور كه هست درك مىكند.
همچنين آسيبهاى معنوى جهان گذران را در مىنوردد و اگر اصلاح نگردد، حيات جاودان آدمى را در معرض تباهى و شوربختى قرار مىدهد. از اين رو نصوص دينى نسبت به آن هشدارهاى لازم را دادهاند. پيامبر اكرمصلى الله عليه وآله وسلم در اين باره مىفرمايد: «ناكح الكف ملعون»؛رى شهرى، محمد، ميزان الحكمة، ج 12، ص 5654.؛ «ملعون است كسى كه خودارضايى كند».
امام صادقعليه السلام نيز مىفرمايد: «با سه گروه خداوند در روز قيامت سخن نمىگويد و پاكشان نمىخواند و عذابى دردناك دارند، از آن سهاند، خودارضايى كننده و كسى كه لواط دهد»همان، ح 19049.. در روايات ديگرى امام صادقعليه السلام خودارضايى را گناه عظيم و مورد نهى الهى معرفى فرموده استهمان، ح 19050..
توصيه هاي کاربردي در جهت کنترل و درمان
1. نخستين گام براى درمان اين عادت شوم، اعتقاد و ايمان به درمانپذيرى آن و دورى از يأس و نااميدى است. اما رسيدن به نتيجه و ايجاد هرگونه تغيير و دگرگونى نيازمند گذشت زمان، انتخاب راه صحيح و به كارگيرى دقيق دستورها است. البته ترك عادتِ نامطلوب، در زمانِ كوتاه بدون راهنماى كارآزموده و دلسوز، امكان ندارد. از همه اينها مهمتر، اراده و خواست فرد، نقش كليدى و محورى را ايفا مىكند. درمان و چاره جويى بايد منطبق بر خواست فرد باشد؛ زيرا تا وقتى كه او نخواهد، مىتوان با قاطعيت گفت كه درمان نخواهد شد. بنابراين بيمار اگر بخواهد، مىتواند بر بيمارى اش غلبه كند و جمله معروف «خواستن توانستن است»، عين حقيقت است. اراده همچون نهالى است كه بايد آن را پرورش داد تا به مرحله خودشكوفايى و ثمردهى برسد؛ به عبارت ديگر، اراده تقويت شدنى و پرورش يافتنى است و راه پرورش و تقويت آن اين است كه برخلاف ميل خود، اندك اندك به مقابله با اين عادت شوم برخيزد تا پس از مدتى لذت توانستن را بچشد، خودارضايى يا ارضاى انحرافى جنسى، ص 29 - 30.. مؤسسه پژوهشى - فرهنگى اشراق.
2. تلاش براى تقويت اراده از گامهاى مهم در امر بهبود است. نگوييد اراده از ما سلب شده است! ممكن است اراده انسان ضعيف شود؛ ولى هيچ گاه از بين نمىرود. نشانه اينكه هنوز اراده باقى است، اين است كه شخص اين عمل را در حضور ديگران و در هر شرايطى انجام نمىدهد. براى تقويت اراده، راههاى زيادى پيشنهاد شده كه از جمله آنها تلقين به خود استجهت آگاهى بيشتر نگا: پرسش 46.. ويكتور پوشه - روان شناسِ فرانسوى - مىگويد: افراد مبتلا به اين عادت شوم، هر روز به دفعات مختلف با تمركز فكر به خود بگويند: «من به خوبى قادرم اين عادت بد را از خود دور كنم، من قادرم». تكرار اين عبارت ساده، اثر عجيبى در تقويت اراده و روحيه دارد.
پل ژاگو بر آن است كه: «تلقين، قبل از خواب نيز مؤثر است»همان، ص 34..جهت آگاهى بيشتر نگا: پرسش شماره46 (تقويت اراده).
3. سعى شود شكم به هنگام خواب، بيش از حد معمول پر نباشد.
4. از پوشيدن لباسهاى تنگ و چسبان اجتناب گردد.
5. از نگاه كردن به مناظر، فيلمها و تصاوير تحريك كننده، خوددارى شود و شخص به محض مواجهه با اين امور، چشم خود را بسته و يا به زمين و يا آسمان نگاه كند.
6. از شنيدن و خواندن مباحث و مطالب جنسى و حتى شوخىهاى تحريككننده و فكر كردن در اين امور، دورى شود.
7. از خوردن مواد غذايى محرك، مانند خرما، پياز، فلفل، تخممرغ، گوشت قرمز و غذاهاى پرچرب - اجتناب و به ميزان ضرورت اكتفا شود.
8. قبل از خواب مثانه تخليه شود.
9. از نوشيدن افراطگونه آب و مايعات پرهيز شود (به خصوص شبها و قبل از خوابيدن).
10. هيچگاه کاملا عريان نشويد و به اندام عريان خود يا ديگري نگاه نکنيد.
11. از دستورزى با اندام جنسى، بايد اجتناب نمود و در هيچ شرايطى، نبايد دستورزى كرد!
12. هرگز نبايد به رو خوابيد.
13. به منظور تخليه انرژى - زايد بدن، به طور منظم و زياد بايد ورزش كرد.
14. هيچگاه نبايد بيكار بود؛ شخص بايد براى اوقات فراغت خود، برنامه داشته باشد و آن را با مطالعه، ورزش، زيارت، عبادت و ... پر كند.
15. هرگز در مكانى خلوت و تنها و دور از نظر ديگران نبايد ماند.
16. هرگاه شخص مورد هجوم افكار جنسى واقع شد، بايد بلافاصله از مكان خلوت و دور از نظر ديگران خارج شود و خود را به كارى سرگرم كند. در اين زمينه گفت و گو با دوستان، مشاركت در عبادتهاى جمعى (مانند جلسات دعا، نماز جماعت و...) بسيار مفيد است.
17. هفتهاى يكى دو روز، روزه مستحبى مفيد است و اگر شخص توان آن را ندارد، ميزان صَرف غذا را كاهش و فاصله هر وعده غذا را افزايش دهد و يا تعداد دفعات غذا را كاهش داده و به حداقل خوراك اكتفا كند.
18. از سخن گفتن ملايمتآميز، شوخى و خنده با نامحرمان خوددارى كرده واز نرمى و لينت در كلام بايد اجتناب ورزيد.
19. هيچگاه نبايد با نامحرم و جنس مخالف، در مكان خلوت و دور از نگاه ديگران باقى ماند (حتى براى آموزش و ...).
20. قرآن زياد بخواند و درباره معانى آيات آن فكر كند.
21. بايد هميشه براى ذهن فكر خود محتواى مطلوب و موضوع مناسب داشت.
تذکرات پاياني
1. توجه داشته باشيد كه تنها رعايت تمام اين امور، بدون كم و كاستى و به صورت مستمر، نتيجهبخش خواهد بود. نبايد توقع داشته باشيد که اين عادت ناگهان قطع و درمان شود, به هر ميزان که بتوانيد دفعات آن را به تدريج کم کنيد, موفقيت محسوب مي شود.
2. در صورت تکرار از رحمت واسعه الهي نااميد نشويد و بدانيد که هر گناهي قابل توبه است و خداوند خود فرموده است : »ان الله يغفر الذنوب جميعا ; خداوند همه گناهان را مي آمرزد. و نشانه قبولي توبه شما اين است كه پشيمان هستيد و از تكرار آن متنفريد. همين قدر كه تكرار آن كم شود نشانه پيشرفت به سوي اطاعت خداوند است.
3. در صورت امكان با كم كردن سطح توقعات و انتظارات ازدواج کنيد که اين بهترين راه حل است.
4. در تمام حالات از خداوند براى حفظ پاكى استعانت بجوييد.
5. مطمئن باشيد اين مشكل قابل حل و درمان است؛ ولى مشروط به تصميمگيرى قاطع و پشتكار كافى در راه انجام دستورالعملهاى ارائه شده.
6. منشأ اين مشكل، يكى از نيازهاى واقعى نهاده شده در وجود انسان است كه بايد به طور طبيعى و صحيح ارضا و تأمين شود. نياز به ارضاي شهود يکي از اين امور است که اگر به شكل صحيح تأمين نشود، (يعنى ازدواج), آدمي دچار خطاها و گناهان همچون استمنا خواهد شد كه عواقب سوء آن نيز دامنگير فرد مىشود. بنابراين اگر امكان ازدواج برايتان فراهم است، اقدام به ازدواج كنيد يا به طور موقت به دستورالعملهاى ارائه شده پاىبند باشيد.
منبع: شهيد دكتر سيد رضا پاك نژاد، اولين دانشگاه و آخرين پيامبر/ن