احتمالا قسمت عمدهاي از زندگي روزانه شما نيز صرف کار ميشود. فرق ميان اشتغال به شغلي که شما به دنبالش بودهايد و شغلي که صرفا به خاطر اجبار به آن مشغوليد، ميتواند همان اختلاف ميان زندگي رضايت بخش و کامروا يا زندگي شاق و خفت بار باشد. پژوهش نشان ميدهد که خشنودي شغلي با شادکامي کلي ، بهداشت رواني و اميد در زندگي طولانيتر ارتباط دارد.
ابعاد خشنودي شغلي
شغل قبلي يا فعلي خود را چقدر دوست داريد؟ احتمال دارد که پاسخ شما تحت تاثير چيزي وراي ماهيت کاري که ميکنيد قرار داشته باشد. هر شغل از پيچيدگيهايي برخوردار است و نه تنها تکليف لازم براي آن بلکه عواملي چون درآمد و ساير منافع ، نظارت ، ارتباط با همکاران ، فرصتهاي ارتقاي شغلي ، شرايط کاري و احترامي که به خاطر انجام آن کار از سوي ديگران دريافت ميکنيد در آن دخيل هستند. جدول زير ابعاد خشنودي شغلي در قالب رويدادها و عوامل را نشان ميدهد.
طبقات کلي/ ابعاد اختصاصي /توصيف ابعاد رويدادها يا شرايط
کار
کار انگيزش ذاتي ، تنوع ، فرصت يادگيري ، دشواري ، موفقيتها
پاداشها/ مزد
ترفيع مقدار ، تناسب يا تساوي ، پايه حقوق
فرصت ترفيع ، مبناي آن ، تناسب آن
بافت کار شرايط کار
امتيازات ساعتهاي بيکاري ، ساعات استراحت ، تجهيزات ، کيفت فضاي کار ، دما ، تهويه ، مکان کارخانه
خوابگاهها ، بيمههاي پزشکي و عمر ، مرخصيهاي سالانه ، تعطيلات.
عوامل
خويشتن خويشتن ارزشها ، مهارتها و تواناييها
سايرين (در محيط کار) نظارت
همکاران سبک نظارت و قدرت تاثير آن ، کارايي فني ، مهارتهاي مديريت
کفايت ، دوستي ، ياري رساني ، توانش فني
سايرين (بيرون از محيط کار) مشتريها
اعضا خانواده
سايرين کفايت فني ، دوستي
حمايت کنندگي ، آگاهي از شغل مذبور ، ملزومات زماني
بسته به موقعيت (براي مثال ، دانش آموزها ، والدين ، راي دهندگان)
نظريههاي مربوط به خشنودي شغلي
نظريه فرآيند مقايسه
براساس اين نظريه ، انسانها تصورات خود را در حضور آنچه از جنبههاي مختلف يک کار عايد آنها ميشود، با معيارهاي مربوط به آنچه بايد بدست آورند، مقايسه ميکنند. به عنوان مثال هر کس در مورد درآمدي که بايد از کار خود داشته باشد تصوراتي دارد. اگر عايدات او کمتر از اين معيارها باشد احساس ناخشنودي ميکنند.
نظريه عدالت
بنابه اين نظريه يکي از معيارهايي که افراد بوسيله آن درباره شغل خود قضاوت ميکنند نسبت کوشش ، پاداشي است که سايرين از همين شغل نصيبشان ميشود. اگر شما تقريبا به همان سخت کوشي ساير اشخاص باشيد که در دور ورتان هستند و به همان پاداشها دست يابيد احساس رضايت خواهيد کرد.
نظريه نفوذ اجتماعي
برطبق اين ديدگاه ، خشنودي شغلي تا حدود زيادي تحت تاثير کساني است که در اطراف ما زندگي ميکنند. اگر همکاران ما خشنود باشند، ما نيز احتمالا خشنود خواهيم بود و برعکس.
افزايش خشنودي شغلي
کار فرمايان به خاطر ارتباط خشنودي شغلي با تغيير شغل ، غيبت از کار و کندي کار به اين موضوع علاقمند هستند. غني سازي شغلي ، مشارکت در تصميم گيريها وزمان کاري شناور از جمله رويکردهايي هستند که براي اين معضل بکار ميروند.
غني سازي شغلي
اصلاح غني سازي شغلي به کوششهايي اطلاق ميشود که براي جالب و چالش انگيزتر کردن مشاغل بکار ميروند. با استفاده از پيچيدهتر کردن شغل ، اعطاي مسئوليت بيشتر در قبال محصول و ترکيب عناصر شغلي که قبلا توسط افراد مجزا انجام ميشد و اينک در قالب يک کل صورت ميگيرد ميتوان به اين هدف دست يافت.
مشارکت در تصميم گيريها
اجازه دادن و گاه ترغيب کارکنان به دخالت در تصميمهايي که شرکت يا سازمانها مربوطه اتخاذ ميکند، مشارکت در تصميم گيري نام دارد. در اينجا هنوز هم حرف آخر را مديران ميزنند اما کارکنان تشويق ميشوند نظر خود را در ابتداي فرآيند تصميم گيري بيان کنند. چنين به نظر ميرسد که اين رويکرد خشنودي شغلي را افزايش ميدهد.
زمان کاري شناور
شرکتها با استفاده از زمان کاري شناور به کارکنان خود اين اجازه را ميدهند که برنامه کاري خود را عين انطباق با نيازهاي آن شرکت به دست خود وضع کنند. هنگامي که تمامي کارکنان در يک نوبت يکسان مثلا 9 تا 5 کار ميکنند نتيجه آن ، راه بندان ، رستورانهاي شلوغ و دشواري در برآورده ساختن نيازهاي شخصي مثل مراجعه به بانک يا قرارهاي پزشکي خواهد بود