فوتبال، از يک ورزش به صنعتي تبديل شده که ممکن است روابط روسيه و بريتانيا را از بن بستي که با مرگ مرموز الکساندر ليتويننکو ، مأمور سابق FSB در نوامبر 2006 در لندن به آن کشيده شده بود، خارج کند.
مسکو و لندن با تسهيل روند تهيه ويزا براي طرفداران فوتبال دست به اقدام بي سابقه‌اي زدند. اين اقدام بسيار مهم است و اهميتش شامل مسائلي بيش از خود ورزش مي‌شود.
جستجوي واسطه اي براي حل مشکلات سياسي، يک روش آزموده و مطمئن است. بياييد «ديپلماسي پينگ پنگ » را در دهه 70 ميلادي به خاطر بياوريم. زماني که دو دولت آشتي ناپذير ايالات متحده امريکا و چين از طريق بازي تنيس روي ميز موفق به ايجاد روابط حسنه بين خود شدند. اوائل امسال نيز «ديپلماسي موسيقي» هنگامي که ارکستر فيلارمونيک نيويورک در «پيونگ يانگ» سرود ملي ايالات متحده آمريکا را نواخت، به بهبود روابط کره شمالي و ايالات متحده - در حاليکه کره شمالي رسماً در حالت جنگ با آمريکاست – کمک کرد.
مواجهه سياسي بين روسيه و بريتانيا پس از خودداري صريح مسکو از مسترد کردن «آندره لوگووي» تاجر به بريتانيا، با استناد بر قانون اساسي روسيه آشکار شد. بريتانيا، لوگووي را که اکنون يکي از نمايندگان مجلس دوما است ، مظنون به ايفاي نقشي در جريان مسموميت «ليتويننکو» با پولوتنيم راديواکتيو مي داند. مراجع قانوني روسيه، بر عرضه مدارک کافي براي اثبات اتهام و گزارش رسمي پس از مرگ توسط بريتانيا پافشاري مي کنند. از آن پس مشکلات پي در پي به وقوع پيوست.
لندن چهار ديپلمات روس را اخراج و مذاکرات مربوط به تسهيلات اخذ ويزا را متوقف کرد. مسکو نيز در مقابل چهار ديپلمات بريتانيايي را بيرون راند. سپس لندن از برقراري هرگونه ارتباطي با FSB، اصلي ترين تشکيلات ضد تروريست روسيه خودداري کرد.
در اعتراض به اين عمل وزارت خارجه روسيه تصميم اين کشور را مبني بر پايان دادن به مشارکت دوجانبه براي حمله به تروريسم و تعويق موضوع ويزاها ، به مقامات رسمي بريتانيا اعلام کرد. بريتانيا نيز با دشوار کردن مقرارت اخذ ويزا براي مقامات رسمي روسيه مقابله به مثل کرد.
نايب سخنگو «ولاديمير پختين» (حزب متحد روسيه) در مجلس دوما، لندن را به جهت استفاده از معيارهاي متناقض در برابر مظنونان تروريست و به خصوص «بوريس برزوسکي» تاجر و جاسوس چچني «احمد زاکايف» که در فهرست متهمان تحت تعقيب روسيه بودند ، توبيخ کرد.
پس از متوقف شدن مشارکت دوجانبه در مبارزه با تروريسم ، گسترش روابط متعارف غيرممکن شد.
اين روابط زماني تيره تر شد که لندن موفق به اجابت تقاضاي مسکو در بهره برداري از شعب منطقه اي شوراي بريتانيا نشد. مسکو اين دفاتر را در اول ژانويه 2008 به اين دليل که لندن براي گشايش دفتر مرکزي و منطقه اي شوراي بريتانيا اجازه نخواسته بود، تعطيل کرد.
بريتانيا مقامات را به توافق نامه سال 1994 براي مشارکت در امور فرهنگي، علمي و آموزشي ارجاع داد اما وزارت خارجه روسيه اصرار کرد که اين مدرک در چهارچوب خود موضع حقوقي يا روند ايجاد و راه اندازي دفاتر شوراي بريتانيا را مشخص نکرده است.
اين دو کشور چگونه مي توانند راهي براي رهايي از اين بن بست بدون از دست دادن وجهه خود بيايند؟
جدا از ديپلماسي، روابط اقتصادي دوجانبه در حال شکوفايي است.سال گذشته، بريتانيا يکي از مهم ترين سرمايه گذاران خارجي در روسيه بوده و در اصل، اين موضوع پايه خوبي براي غلبه بر اختلافات سياسي به شمار مي رفت. چراکه براي هدايت روابط دو جانبه به مسير صحيح نياز به يک واسطه احساس مي شد.
ولي پس از آن واسطه‌اي بهتر، يعني فوتبال پيدا شد. فينال مسابقات جام UEFA بين زنيت سن پطرزبورگ و گلاسگو رنجرز در 14 مه در منچستر برگزار شد و فينال ديگر ليگ برتر بين دو تيم بريتانيايي چلسي و منچستر يونايتد در 21 مه در مسکو برگزار خواهد شد.
ديميتري مدوديف که در اين ماه سوگند رياست جمهوري را ياد کرده، در مصاحبه اي با يک روزنامه بريتانيايي خاطرنشان کرد که مشارکت دوجانبه کاملاً از سر گرفته خواهد شد. لندن به سرعت با تأييد آمادگي براي بهبود روابط با روسيه پاسخ خود را اعلام کرد.
خبرگزاري کرملين گزارش داده که اخيراً مدوديف و نخست وزير بريتانيا گوردون براون در يک گفتگوي تلفني بر ملاقات دونفره اي در نشست آينده G8 در ژاپن توافق کرده اند.
رئيس جمهور روسيه فرمان خاصي صادر کرد که به موجب آن بيش از 40000 از طرفداران بريتانيايي با در دست داشتن پاسپورت و بليت مسابقه، قادر به ورود به روسيه خواهند شد.با اينکه بريتانيا اخذ ويزا را لغو نکرد، تسهيلاتي براي طرفداران روسيه به وجود آورد و آنها بدون پرداختن هزينه هاي کنسولگري موفق به اخذ ويزا شدند.
بنابراين، هر دو دولت از ورزش به عنوان بهانه اي در برداشتن يک قدم سياسي مهم براي اظهار آمادگي براي برقراري روابط حسنه و پشت سرگذاشتن بحران حاضر، استفاده کردند. «ديپلماسي فوتبال» به عنوان يکي ديگر از موارد موفق حل مشکلات ظاهراً حل نشدني ، ثبت خواهد شد.
منبع: www.vista.ir
/ن