اديسون آرانتس دوناسيمنتو (به پرتغالي(Edison Arantes do Nascimento) ملقب به پله (Pelé) (زاده? 23 اکتبر 1940 در ترس کوراسائويس) بازيکن سابق تيم ملي فوتبال برزيل است. پله را بسياري از کارشناسان خبره فوتبال جهان برترين و بزرگترين فوتباليست تاريخ جهان مي نامند . پله در دوران بازيکني خود سه جام جهاني را کسب کرد و رکوردهاي بسياري را شکست (از جمله اولين بازيکني که 1000 گل به ثمر رساند). در واقع لقب پله در دنيا "The King of Football" سلطان فوتبال و در جايي ديگر هم به "The King Pelé" يا سلطان پله معروف ميباشد . از القاب او مي توان «پرولا نگرا» (مرواريد سياه) را هم نام برد. او عموماً به عنوان بزرگ‌ترين بازيکن تاريخ جهان شناخته مي‌شود.

 

او ضمن مهارت بازي به عنوان هافبک يا مهاجم، مهارت کامل بازي با هر دو پا را داشت. تمام‌کننده‌اي قهار بود، دريبل‌زني بي‌نظير و پاسوري به ياد ماندني. او حتي – به عنوان يک فوروارد – تکل‌زن قهاري نيز بود. سرعت و قدرت شوت او از معروف‌ترين ويژگي‌هايش هستند.
يکي از داستانهاي جالب در مورد پله به اين صورت هست که در سال 1967 دو گروه از گروه هاي مسلح در نيجريه که با هم جنگ ميکردند 2 روز را اعلام اتش بس ميکنند تا بتوانند بازي دوستانه پله را در لاگوس مشاهده کنند .

 

پله در خانواده اش به Dico شهرت داشت . در واقع شهرت اصلي او Pele نبوده بلکه به دليل اينکه وي به دروازه بان تيم واسکوداگاما که نام وي Bilé بوده علاقه خاصي داشته لقب او را هم پله يا Pilé مي نامند . پدر پله هم فوتباليست بود اما به دليل اسيب ديدگي از ناحيه زانو زود از دنياي فوتبال آن هم با تيم Atletico Mineiro خداحافظي کرد .
در سن 15 سالگي به تيم جوانان سانتوس و پس از يک سال بازي به تيم بزرگسالان سانتوس پيوست . پله در اولين بازي براي تيمش در برابر کورينتيانس که با برد 7-1 اين تيم همراه بود يک گل به ثمر رساند . در سن 16 سالگي در صدر جدول گلزنان ليگ برزيل قرار گرفت . فقط بعد از 10 ماه از عقد قرارداد حرفه اي با سانتوس به تيم ملي برزيل دعوت شد .

 

بعد از جام جهاني 1962 با تيم برزيل بسياري از تيمهاي ثروتمند اروپايي خواهان وي شدند اما دولت برزيل با اعلام اينکه پله به عنوان گنجينه ملي برزيل ميباشد مانع از پيوستن وي به تيمهاي اروپايي شد . در 19 نوامبر 1969 پله موفق شد 1000 امين گلش را به ثمر برساند . در واقع اين گل در استاديوم ماراکانا و در برابر تيم واسکوداگاما و از روي نقطه پنالتي به ثمر نشست .
در جايي پله اعلام کرد که زيباترين گلي که زده در استاديوم Rua Javari stadium و در ليگ Campeonato Paulista و در برابر رقيب منطقه اي سائوپائولو يعني Juventus بوده است هر چند تصوير ويديويي از اين گل وجود ندارد اما به درخواست پله يک انيميشن از اين صحنه درست شد . البته با ارزشترين گل در برابر فلوميننزه و در استاديوم ماراکانا و در مارس 1961 رخ داد که اين گل را هم زيباترين گل در تاريخ استاديوم ماراکانا شناخته اند .

 

در سال 1972 و پس از 17 سال بازي در تيم سانتوس از اين تيم خداحافظي کرد و در سال 1974 با تيم امريکايي نيويورک کاسموس براي فصل 1975 قراداد امضا کرد . و در اخرين سال حضورش در اين تيم موفق شد اين تيم را به مقام قهرماني ليگ امريکا برساند البته در سال 1977 ميلادي . در اول اکتبر 1977 کفشهايش را براي هميشه در برابر خيل عظيمي از مردم در استاديوم Giants Stadium اويزان کرد . در اين ديدار دوستانه وي يک نيمه در تيم کاسموس و يک نيمه هم در تيم سابقش سانتوس بازي کرد و در پايان ديدار هم پيراهن شماره 10 تيم سانتوس به افتخار وي براي هميشه بازنشسته شد و به پله تعلق گرفت.
او در دوران حرفه‌اي خود سه جام جهاني را کسب کرد و 1281 گل به ثمر رساند.

مروري بر بازي هاي ملي پله
 

اولين بازي ملي پله در 7 جولاي 1957 برابر ارژانتين و به شکست 2-1 برزيل منجر شد که در ان بازي پله تنها گل برزيل را به ثمر رساند يعني 3 ماه قبل از رسيدن به سن 17 سالگي . اولين گلش در جام جهاني هم در برابر ولز و در جام جهاني 1958 سوئد بود که به عنوان جوانترين بازيکن هم معرفي شده بود .
پله جوانترين بازيکن در تاريخ جامهاي جهاني ميباشد که موفق شد در برابر تيم فرانسه و در نيمه نهايي جام 58 موفق به زدن 3 گل در يک ديدار يا همان هت تريک شود. با سن 17 سال و 239 روز . جوانترين بازيکني ميباشد که موفق شده در فينال جام جهاني حضور داشته است. در فينال جام 58 هم 2 گل به ثمر رساند که يکي از گلهاي وي را جزو برترين گلهاي تاريخ جام جهاني به شمار مي اورند .

 

در جام جهاني 1962 پله در بازي مقابل چک و اسلواکي وقتي دو بازيکن حريف را دريبل زد با خطاي فاحش مدافع حريف روبرو شد و در نهايت جام جهاني را هم از دست داد . جالب است بدانيد کسي که جانشين پله در ادامه تورنمنت شد کسي نبود بجز گارينشاي معروف که اتفاقا هم توانست باعث دومين قهرماني تيم برزيل در جام جهاني بشود و ستاره مسابقات هم لقب بگيرد . در جام جهاني 1966 و در حالي که پله موفق شد براي سومين بار متوالي و در 3 جام جهاني گلزني کند و در بازي سوم در برابر پرتغال باز هم بر اثر تکلهاي متوالي و خشن تيم پرتغال پله باز هم ناچار به ترک جام جهاني شد به طوري که بعد از پايان مسابقات اعلام کرد که ديگر حاضر نيست در جام جهاني بازي کند.

 

در جام جهاني 1970 وقتي پله به تيم دعوت شد ابتدا رد کرد اما به ناچار دعوت به تيم ملي را قبول کرد و در تيم برزيل که به گواه بسياري از کارشناسان فوتبال جهان برترين تيم تاريخ فوتبال جهان هم بود بازي کرد و اتفاقا با آن تيم هم قهرمان شد تيمي که شامل بازيکناني چون
Rivelino, Jairzinho, Gérson, Tostão و Clodoaldo بود . پله در جام جهاني 1970 هم موفق به گلزني شد. در فينال جام 70 پله گل ابتدايي بازي را زد و در 2 گل ديگر هم به عنوان پاسور شريک بود که در نهايت با برتري 4-1 برزيل همراه بود به عبارتي برزيل تمام بازيهاي خودش رو با برد به پايان رساند . با اين قهرماني برزيل براي هميشه Jules Rimet Trophy را از آن خودش کرد .
اخرين بازي پله براي زردپوشان برزيلي در تاريخ 18 جولاي 1971 و در برابر تيم يوگسلاوي و در شهر ريودوژانيرو بود .
رکورد وي هم در تيم برزيل برابر با 67 برد و 14 تساوي و 11 باخت و 3 قهرماني در جام جهاني هست که تا به حال کسي به آن دست پيدا نکرده است و يك نکته جالب هم اينکه تيم برزيل در مسابقاتي که پله و گارينشا به طور همزمان در تيم برزيل بازي ميکردند رنگ شکست را هرگز به خودش نديد .

اما بازيها و گلهاي پله:
 

پله در 1363 بازي توانسته 1281 گل به ثمر برساند البته اين شامل بازيهايي هم ميشود که پله با تيمهاي سانتوس و نيويورک در تورهاي مختلف انجام داده است و آن بازيها هم براي وي حساب شده است حتي بازيهاي که براي تيم نيروهاي نظامي با پيراهن برزيل انجام داده است . تعداد گلهاي به ثمر رسانده پله در مسابقات ليگ برزيل شامل 589 گل در 605 بازي ميباشد . پله در جايگاه سوم برترين گلزنان ملي جهان با 77 گل در 92 بازي قرار دارد .
همچنين وي در جايگاه چهارم و پشت سر رونالدو و گرد مولر و ژوست فونتن در ليست برترين گلزنان تاريخ جام هاي جهاني مي باشد با 12 گل . پله در 3 قهرماني برزيل در جام جهاني سهم داشته اگرچه در فينال 62 به دليل مصدوميت حاضر نشد . و جزو بازيکناني ميباشد که موفق شده اند در 2 فينال جام جهاني گلزني کنند (به همراه پل برايتنر الماني و زين الدين زيدان فرانسوي و واواي برزيلي) .

 

او همچنين جزو يکي از 5 بازيکني هست که موفق شده در 2 جام متفاوت از روي يک ضربه ازاد ايستگاهي به طور مستقيم گلزني کند (به همراه Rivelino, Teófilo Cubillas, Bernard Genghiniو David Beckham ).
او همچنين جزو دو نفري است که موفق شده اند در 4 جام جهاني گلزني کنند (به همراه اووه زيار آلماني)

مهمترين افتخارات پله :
 

برترين ورزشکار قرن بيستم به انتخاب کميته بين المللي المپيک
بهترين بازيکن جام جهاني 1970
مرد سال فوتبال آمريکاي جنوبي 1973
قهرمان جام جهاني 1958، 1962 و 1970
قهرمان جام بين قاره‌اي با سانتوس 1962 و 1963
رکورددار گلزني در بازي‌هاي رسمي با 1281 گل
92 بازي ملي، 77 گل
حضور در جام جهاني: 4 دوره (1958، 1962، 1966 و 1970) - 14 بازي، 12 گل

اما زندگي پله بعد از فوتبال
 

در سال 1992 پله به عنوان سفير سازمان ملل براي بوم شناسي و محيط برگزيده شد . در سال 1995 هم به خاطر خدمات برجسته به ورزش جايزه مدال طلايي (Gold Medal) را از سوي رييس جمهور برزيل دريافت کرد . همچنين از سوي رييس جمهور برزيل به عنوان وزير ورزش فوق العاده برزيل و همچنين سفير حسن نيت يونسکو هم انتخاب شد . در سال 2001 هم بدليل درگيري به خاطر اتهام رشوه گيري از سمت خود کناره گيري کرد . در سال 1997 هم مقام شواليه گري بريتانيا به صورت افتخاري به پله اهدا شد . پله همچنين چندين زندگي نامه هم نوشته و چندين فيلم درباره زندگي وي هست . وي همچنين در سال 1981 و در فيلم فرار به سوي پيروزي که با حضور ستاره هاي فوتبال جهان و بازيگر مشهور هاليوود سيلوستر استالونه ساخته شد هم حضور داشت که در ان فيلم نقش زنداني هايي را داشتند که در کمپي از نازيهاي الماني زنداني بودند و با برگزاري يک مسابقه فوتبال موفق به فرار شدند . وي همچنين در 12 فيلم و مجموعه تلويزيوني ايفاي نقش کرده است .

 

اما زندگي شخصي پله :
 

پله در کل 2 بار ازدواج کرده است که اولين آن در سال 1966 و با روزماري ميباشد که 3 فرزند از او دارد و در سال 1982 هم از وي طلاق گرفت و دومين بار هم در سال 1994 با اسيريا ازدواج کرد که 2 فرزند هم از وي دارد .
منابع تحقيق :
Fa.wikipedia.org
footballclubrk.mihanblog.com
www.asreirani.com
/ج