مادر‌بزرگ ديگر مثل سال‌هاي پيش سرحال و قبراق نيست. او هميشه کنج خانه‌اش مي‌نشيند و چشم به راه فرزندان ميشود تا مگر کسي بيايد و او را از تنهايي در بياورد.
البته نمي‌توان اين موضوع را ناديده گرفت که سالمندي با داشتن وقت‌هاي آزاد فراوان همراه است و اغلب پدربزرگ‌ها يا مادربزرگ‌ها از بيکاري حوصله‌شان سر ميرود و کلافه ميشوند زيرا بيشتر آنها اهميت گذران اوقات فراغت را ناديده ميگيرند در حالي که با اندکي تغيير مي‌توانند از دوران سالمندي خود لذت ببرند و تا پايان عمر شاداب زندگي کنند.
به عقيده بسياري از کارشناسان، در دوران سالمندي ارتباط سالمندان با اجتماع کمرنگ ميشود و همين موضوع باعث مشکلات عاطفي فراوان و حتي دامن زدن به اختلافات خانوادگي خواهد شد. با وجود چنين مسايلي، بسياري بر اين عقيده‌اند که اگر سالمندان براي گذران ساعت و روزهاي زندگي‌شان برنامه‌ريزي دقيقي داشته باشند، اولين گام براي مبارزه با گوشه‌گيري و افسردگي را محکم برداشته‌اند. اما اوقات فراغت سالمندان ما در خوشبينانه‌ترين حالت چگونه سپري ميشود؟ ديدن پيرمردها و پيرزن‌ها با بالا آمدن خورشيد ارتباط مستقيم دارد و لباس‌هاي ورزشي و کتاني‌هاي رنگ به رنگ مدام در پارک جابه‌جا ميشوند و نتيجه‌اش بهبود وضعيت جسماني سالمنداني است که از سکوت مرگبار خانه و سر و صداي ديوانه‌کننده خيابان‌ها به پارک پناه آورده‌اند.
از طرفي اگر ورزش صبحگاهي را از بهانه‌هاي پارک رفتن سالمندان کم کنيم نتيجه چيزي نيست جز تجمع پيرمردها و پيرزن‌ها در پارک براي صحبت کردن و تنها نماندن و به همين دليل است که خاطرات ريز و درشت زندگي و چگونگي گذران آن نقل تمام محافل اين چنيني ميشود و حتي سرما و گرما هم نمي‌تواند مانع بيرون آمدن آنها از چهار ديواري تنهايي‌شان شود.
دوره‌هاي دوستانه
بسياري از سالمندان به دلايل گوناگون مانند ابتلا به انواع بيماري‌ها، عدم توانايي در راه رفتن، کهولت سن، برف و باران و ترس از ليزخوردن و . . . قادر نيستند از خانه بيرون بروند و در پارک‌ها پياده‌روي کنند و با همسن و سالانشان وقت بگذرانند. اما اين موضوع به اين معني نيست که بايد در کنج خانه‌هاي‌شان بنشينند و حوصله‌شان سر برود و افسوس گذشته را بخورند. بسياري از گردهمايي‌ها و دور هم جمع‌شدن‌ها مي‌تواند در محيط خانه باشد. بنابراين اگر جزو سالمنداني هستيد که نمي‌توانيد وقت خود را در پارک‌ها با دوستانتان بگذرانيد، مي‌توانيد از آنها بخواهيد تا به خانه شما بيايند و از بودن در کنار هم و مصاحبت با يکديگر لذت ببريد. با هم چاي بنوشيد، از خاطرات گذشته بگوييد و سرگرم شويد. پس اگر توان بيرون رفتن، ورزش، سونا و پياده‌روي را نداريد، خانه نشيني دسته‌جمعي حکم لنگه کفشي در بيابان تنهايي را دارد.
گلکاري کنيد
لابد شنيده‌ايد که گل و گياه شادي‌آفرين هستند و بودن در کنار گياهان و رسيدگي به آنها، مانع از افسردگي در دوران سالمندي ميشود. از طرفي رسيدگي به گل و گياه حوصله وقت کافي مي‌خواهد و دوران بازنشستگي و سالمندي بهترين فرصت است. بنابراين اگر حياط داريد براي خود در باغچه انواع گل و نهال و حتي سبزي بکاريد. اگر هم محل زندگيتان کوچک است و آپارتمان نشين هستيد، چند گلدان کوچک بخريد و در طول روز به آنها رسيدگي‌کنيد.
از کتاب و فيلم تا جدول و تلفن
هميشه چيزهاي خوبي براي سرگرم شدن در خانه وجود دارد. مطالعه يک کتاب خوب، ديدن فيلم و دنبال کردن سريال‌هاي تلويزيوني، بافتن يک شال‌گردن ساده، پختن غذاهاي جديد و سالم، حل جدول و درست کردن پازل‌هاي خانواده و تلفني صحبت کردن با خانواده، دوستان و اقوام، از جمله راهکارهايي است که باعث ميشود در خانه سرگرم شويد و حوصله‌تان سر نرود.
همزبان داشته باشيد
يکي از روش‌هاي درماني که سال‌هاست در کشورهاي ديگر مورد استفاده قرار مي‌گيرد و هر روز بر کاربرد و بار علمي آن افزوده ميشود، درمان به وسيله حيوانات و در شکل جزييتر آن درمان به‌وسيله حيوانات خانگي يا همدم انسان است. متاسفانه در کشور ما اين شاخه از علم روان‌شناسي به هيچ‌وجه مورد توجه قرار نگرفته و برخي با اين روش از درمان کاملا غريبه هستند و حتي اين روش درماني را مورد تمسخر قرار ميدهند.
تحقيقات گسترده محققان در نقاط مختلف جهان نشان ميدهد که ميتوان پارهاي از مشکلات عاطفي و اختلالات روحي افراد را به وسيله حيوانات خانگي درمان کرد و موجب سرگرم شدن سالمندان در محيط خانه و جلوگيري از بروز افسردگي در آنها شد. براساس تحقيقات اخير روان‌شناسان استراليايي، برقراري پيوند عاطفي ميان حيوانات خانگي و سالمندان آنها را از حالت سکون خارج و قسمتي از نيازهاي روحي وي را برآورده ميکند. از طرفي يکي از معضلات زندگي صنعتي و شهرنشيني، کاهش رفت و آمدها و تنهايي ناگزير پدربزرگ‌ها و مادربزرگ‌هاست و اين احساس تنهايي در دراز مدت آثار مخربي بر روح و روان آنها ميگذارد. از طرفي بررسيها نشان ميدهد که نقش التيامبخش حيوانات اهلي در روحيه سالمندان و سرگرم شدن‌شان بسيار پررنگ است.
بنابراين نگهداري از طوطي، قناري، فنچ، کاسکو، مرغ عشق، سگ‌هاي آپارتماني، گربه و همستر يا داشتن يک آکواريوم خانگي شما را سرگرم ميکند و داشتن يک همدم دوست‌داشتني را تجربه خواهيد کرد. البته بايد در مورد بهداشت حيوانات بسيار حساس عمل کرد و قبل از خريد از سالم‌بودن حيوان مطمئن شد. محل نگهداري حيوانات خانگي و فراهم آوردن شرايط خوب و بهداشتي براي آنها نيز يک مساله بسيار مهم است.
اگر تنهاييد، ازدواج کنيد
بررسيها نشان ميدهد، زندگي كردن در كنار همسر براي سلامت سالمندان بسيار مفيد است و آن دسته از مردان و زناني كه در سنين سالمندي همسر دارند و در كنار او زندگي مي‌‌كنند، از نظر وضع سلامت در شرايط بهتري قرار دارند و بيشتر از سالمندان مجرد تحت مراقبت‌‌هاي بهداشتي پزشكي قرار ميگيرند. حتي اين سالمندان در مقايسه با سالمندان مجرد احساس شادي بيشتري دارند و کمتر احساس کسالت و بي‌حوصلگي مي‌کنند.
هواي سالمندان را داشته باشيد
دكتر مهشيد فروغان/فوق‌تخصص روان‌پزشكي سالمندان
در تحقيقات، مطالعات و گفت‌وگو‌هايي كه با سالمندان انجام داده‌‌ايم، اين موضوع ثابت شده كه مشكلات عمده آنها تنهايي و احساس تنها بودن است.
واقعيت اين است كه جامعه ما به سمتي ميرود كه فرزندان فرصت كمي براي والدين خود دارند و نمي‌توانند براي سالمندان وقت كافي بگذارند. با اين حال اگر اين سالمندان همدم و هم صحبتي داشته‌باشند زندگي را بهتر مي‌‌گذرانند و ديگر كمبود محبت و بي‌‌جواب ماندن نيازهاي عاطفي را تجربه نمي‌‌كنند. از طرفي مشاهده شده افراد تا زماني كه دوران پيري را در كنار همسر و همدم خود سپري مي‌‌كنند مقاومت بيشتري در برابر مشكلات جسمي و روحي از خود نشان ميدهند و سرگرم ميشوند و نياز به بيرون رفتن در آنها کاهش مي‌يابد اما با از دست‌دادن همراه خود وارد مسيري ميشوند كه در آن روزبه‌روز قدرت سازگاري و مقاومت‌شان كمتر ميشود.
اگر جامعه ما به سمت تشويق ازدواج سالمندان پيش برود، مشكلات بسياري از جامعه سالمندي كشور حل خواهد شد و در صورتي كه همان نگاه‌‌هاي خشک و غيرمنطقي به بحث ازدواج سالمندي وجود داشته باشد، اين امر در آينده بروز بحران سالمندي را در جامعه رقم خواهد زد. واقعيت اين است كه سالمندان هم حق زندگي دارند و ازدواج در دوره سالمندي بهانه‌‌اي است براي پايان‌دادن به اين نگرش غلط كه سالمندي يعني دست روي دست گذاشتن به انتظار مرگ نشستن، سالمندي به معناي محكوم‌شدن به سال‌‌ها زندگي در تنهايي نيست.
منبع:www.salamat.com /ع