امروزه اعتياد مشکل بزرگ جوامع است و خساراتي که اين معضل يا بلاي خانمانسوز به جا ميگذارد، بسيار زيانبار است؛ زيرا نيروي جوان جامعه را از چرخه توليد خارج ميکند.اعتياد وابستگي جسمييا رواني به چيزي است.اعتياد ميتواند به مواد شيميايي يا مواردي مانند اينترنت باشد.
اعتياد به ترکيبات شيميايي رايجترين نوع موجود است و موادي که به طور معمول به کار ميروند، شامل داروهاي مسکن و خوابآور، محرکهاي مغزي،مواد استنشاقي، الکل،مواد افيوني و يا حشيش هستند.
داروهاي مسکن و خوابآور شامل گروه داروهاي بنزوديازپين هستند.اين ترکيبات باعث اختلال عملکرد شغلي و اجتماعي، خوابآلودگي و اختلال درک ميشوند.از علائم آن، پوست سرد و نمناک است و عوارض آن ناراحتيهاي کبدي و گوارشي و در نهايت در اثر مصرف زياد مرگ را به دنبال دارد.
گروه ديگري از مواد اعتيادآور که ممکن است کمتر جلب توجه کنند، مواد استنشاقي مانند چسب موکت، تينر، بنزين، گاز فندک، اتر و مايع خشک شويي هستند. پس از مصرف اين مواد فرد دچار نشئگي، سردرد، تهوع، پرخاشگري، اختلال تکلم و افزايش تعداد ضربانهاي قلب است.اين گونه مواد باعث از بين رفتن سلولهاي مغزي، کاهش بهره هوشي و آسيبهاي جدي به کبد و کليه و عضلات و ريه ميشود.اما از آنجايي که اين مواد اثر مستقيم بر مغز دارد، احتمال کم خوني و سکته بسيار زياد است.
ترکيبات ديگر مواد الکلي مانند انواع مشروبات الکلي هستند که سبب به هم خوردن تعادل و کندي پاسخ ميشوند و از علائم آن استشمام بوي الکل، سيگار کشيدن زياد و استفراغ است. در چنين افرادي خطر ابتلا به سرطان سر و گردن و آسيب کبد بسيار بالاست.
مشهورترين گروه مواد اعتيادآور، مواد افيوني مانند ترياک، شيره کدئين، مرفين و هروئين هستند.اين مواد حالت نشئگي، گرما و گيجي ايجاد ميکنند. مشخصترين علامت مصرف، تنگي مردمک چشم اين افراد است؛ همچنين حساسيت، کاهش وزن، کاهش ميل جنسي و تيره شدن پوست از علائم آن است و احتمال ابتلا به هپاتيت،کزاز و ايدز در اين گونه افراد بسيار بالاست و مرگ بيشتر در اين گروه اتفاق ميافتد.
گروه ديگر مواد اعتيادآور کانابيس است که شامل حشيش،ماري جوانا، گراس و بنگ و... ميشود. در اينگونه افراد تمرکز از بين رفته و اشتها افزايش مييابد. از علائم مصرف آن، قرمز شدن چشم است.اين مواد به سلولهاي مغزي آسيب جدي وارد ميکند و با درصد بالايي سبب سرطان ريه ميشود.
و اما گروه جديدي از مواد اعتيادآور که محرکهاي مغزي هستند. اين مواد از آمفتامين ديتالين و مشتقات آنها هستند.
XTC که امروزه به نامهاي اکستاسي،اکستازي، اکس و يا قرص شادي بخش شناخته شده است، در بين عامه مردم اسمهاي ديگري نيز دارد؛ از جمله ايکستيسي، آدام، رول واکس.
اکستازي از حدود نيمههاي دهه 1960 به عنوان آمفتامين با عوارض کميبراي کاهش افسردگي وارد بازار شد و به صورت کوتاه مدت باعث بهبود اين مشکلات شد اما به دليل سوء مصرف باعث مشکلات زيادي شد که باعث شده ازآن به عنوان يک ماده مخدر نام برده شود.
اين دارو به صورت قرص مصرف ميشود و معمولا در پارتيها و مهمانيهايي که به مدت زياد به رقص و پايکوبي ميپردازند، استفاده ميشود.
اين قرص از موادي که باعث توهم زايي ميشوند هم تشکيل شده است.اين قرص زماني که ساخته ميشود، نظارتي بر روي آن صورت نميگيرد و ممکن است که از مواد ديگري هم ساخته شود(زيرا در کارخانههاي معتبر ساخته نميشود و يکي از دلايلي است که باعث شده به عنوان قاچاق معرفي شود).
از لحاظ رواني اين قرص باعث اعتياد به آن هم ميشود که بسيار خطرناک است.تا حدي که 300 ميليگرم ازآن ميتواند سبب مرگ يک دختر 15 ساله شود.
? آثار کوتاه مدت
اکستازي باعث افزايش انرژي و توهم در فرد ميشود.مصرف کنندگان ميگويند که بعد از مصرف دوست دارند به ديگران نزديک شده و با آنها تماس داشته باشند.از ديگر اثرات آن ميتوان به دندان قروچه غير ارادي، کاهش اعمال مهاري، لرز با يِا بدون تعريق زياد، تاري ديد، افزايش ضربان قلب و فشار خون، احتمال بروز تشنج و...اشاره کرد.
مواد تحريکي موجود در قرص ميتوانند باعث شوند تا مصرف کننده به طور باورنکردني و طولاني مدت برقصد که اگر در اين شرايط، گرما و شلوغي (مثلا در يک پارتي) هم باشد، ممکن است سبب تب و از دست دادن آب بدن(به شکل عرق) شود.اين شرايط ميتواند منجر به از دست دادن عملکرد عضلات، کليه، قلب و کبد شود.در اين صورت ميتوان مرگ را هم ديد.
حتي بعد از اين اثرات، مشکل در خواب، اضطراب و افسردگي هم ديده ميشود.
? آثار طولاني مدت
استفاده مکرر از اکستازي(و يا اعتياد به آن) ميتواند سبب از بين رفتن و تخريب سلولهاي ترشح کننده سروتونين شود.اين سلولها نقش مهميدر حالت روحي افراد، حافظه، يادگيري، درد و اشتها دارندکه تخريب آنها سبب اختلال در عمل آنها ميشود(اختلال در حافظه و يادگيري، کم اشتهايي، افزايش احساس درد، افسردگي و اضطراب).
در ضمن اين قرصها در انواع نامهاي تجاري و با آرمهاي مختلف ساخته ميشوند، مثل: ميتسوبيشي، موتورولا و...
حال بايد از کساني که از اين ماده خطرناک استفاده ميکنند، پرسيد که آيا حالت سرخوشي موقت به اين همه اختلال و شايد مرگ ميارزد؟!
اين ماده در سال 1914 در آلمان توسط شرکت مرک به عنوان کاهنده اشتها توليد شد اما به علت عوارض آن از رده خارج شد. بعد از مدتي در دهه 70 در روان درماني براي کمک به بيان احساسات بيماران به کار برده شد.با اثبات اثرات اين ماده روي مغز حيوانات آزمايشگاهي، پيش مصرف آن ممنوع شد.
در سالهاي اخير مصرف اين ماده در مهمانيهاي شبانه موسوم به اکس پارتي افزايش يافته است. عامل اصلي رواج اين ماده در ايران نبود آگاهي افراد از عوارض آن، چون احساس تمايل براي ارتباط با ديگران، افزايش هوشياري و درک موسيقي، افزايش حس بويايي و چشايي و احساس روشنايي است.
به علت افزايش بيش از حد انرژي، اين افراد تمايل به رقصهاي طولاني دارند. ديگر اثرات آن کاهش اشتها، تاري ديد و گشاد شدن مردمکها است که باعث ميشود در مهمانيها با وجود نور کم مجبور به استفاده از عينکهاي آفتابي در شب شوند.
حرکات غير طبيعي چشم، افزايش ضربان قلب و فشار خون و قفل شدن دندانها که براي جلوگيري از اين حالت مجبور به مصرف آدامس هستند و تا ساعتها اين حالت فکزدنهاي غير طبيعي وجود دارد نيز از عوارض ديگر است.
اين اثرات 3 تا 24 ساعت باقي ميماند و بعد ازآن تمايل شديدي براي مصرف مجددآن وجود دارد.
اعتياد به اين ماده رواني و ترک آن بسيار دشوار است. متاسفانه ميزان مصرف اين ماده خطرناک در ايران در حال افزايش است.خطر مرگ با مصرف آن وجود دارد و هيچ پادزهري تا امروز براي مسموميت با اکس شناسايي نشده است.
اعتياد بيشترين آسيب را به جوامع ميزند و چون هميشه پيشگيري راحت تر از درمان است، بهترين راه آگاه ساختن افراد و کاهش تعداد معتادان جامعه است.
نام علميقرص اکستازي «متيل دي اکسي متيل آمغتامين» است. اثر هر قرص پس از خوردن بعد از 15 تا 90 دقيقه در فرد آشکار ميشود و تا 24 ساعت باقي ميماند. اکستازي در لغت به معني شادي مفرط بوده است. اکستازي داروي سفيد رنگ بدبو و تلخ مزهاي است و به راحتي در آب حل ميشود و به شکلهاي قرص، کپسول، آدامس، نوشابه و پودرهاي طمعدار توليد و عرضه ميشود و گاه نيز به صورت تزريق وريدي مورد استفاده قرار ميگيرد.
اکستازي، اعتياد جديدي است که در انتهاي آن مرگ به انتظار نشسته است. وقتي در سال 1914 ساخته ميشد، هيچ کس فکر نميکرد اين ماده تبديل به اعتياد نسل جوان در قرن جديد شود.
درآن زمان (1914) اين ماده به علت اثرات آن از رده خارج شد، اما در سال 1914 اين دارو مجدداً وارد بازار شد و در روان درماني براي کمک به بيان احساسات بيماران استفاده شد؛ اما در سال 1984 با اثبات اثرات آن روي مغز حيوانات آزمايشگاهي از طرف مجامع علمي مصرف و توليد اين داروها رسماً ممنوع اعلام شد؛ ولي در اثر جرياناتي مصرف آن مجدداً آغاز شد، به طوري که در دوره زماني خاص مصرف اين ماده انرژيزا و شاديبخش براي کاهش مصرف ساير مواد مخدر مثل هروئين تشويق شده است. به عنوان مثال در اروپا مصرف اين قرص از 500 هزار به 30 ميليون قرص در 2 سال بعد رسيده است و يا در آمريکا در پارتيهاي شبانه مصرف اين قرصها به شدت افزايش يافت.
اثر هر قرص 15 تا 90 دقيقه پس از خوردن در فرد آشکار ميشود و تا 24 ساعت باقي ميماند. قرصهاي اکستازي از لحاظ ترکيب و عملکرد از يکسو شبيه مواد محرک از قبيل آمفتامينها و از سوي ديگر شبيه مواد توهمزا است. مواد محرک موجود در اين ماده نقش تحريک کننده داشته و باعث سرعت فعاليت سيستم عصبي ميشوند. از طرفي مواد توهمزاي موجود درآن به طور خاص بر روي ادراک تاثير گذاشته و باعث توهم شنيداري و ديداري ميشود.اکستازي در مجموع يک ماده مصنوعي روان گردان به حساب ميآيد که اگرچه آثار بسيار سوءبر روي بدن دارد، ولي مصرف اين ماده مصرف کننده را به تدريج يا به سرعت به سمت يک نوع اجبار در مصرف ميکشاند و از لحاظ رواني وابسته ميسازد.
? عوارض و پيامدهاي قرص
تحقيقات ثابت کردهاند 99 درصد کساني که از اين قرص استفاده ميکنند دچار افسردگيهاي شديد شده و اقدام به ارتباطات نامشروع جنسي و خودکشي ميکنند. قرص اکس سبب تخريب قسمتهايي از مغز ميشود که قدرت تصميمگيري را از شخص مصرف کننده ميگيرد. برخي از عوارضي که مورد تاييد سازمان بهداشت جهاني قرار گرفتهاند، عبارتاند از: تخريب سلولهاي قشر مخ،نارسايي کبد و کليه، ضايعات پوستي و زوال حافظه کوتاه مدت.
? سکوت مرگ
اگر اقداميجدي براي آگاهسازي جامعه در مورد عوارض و خطرات داروهاي نشاطآور ازجمله اکستازي انجام نشود، در آينده با گسترش بيشتر اين داروها در ميان جوانان و گرايش آنها به مواد خطرناکتري نظير هروئين و کوکايين روبهرو خواهيم بود.مطالعات غيرمتمرکز در ايران، روندي بهشدت روبه رشد را نشان ميدهد که کاهش قيمت داروهاي اکستازي يکي از عللآن است.
? چند توصيه به معتادان داروهاي نشاطآور
هرچند آثار جانبي ناشي از قطع مصرف اکستازي در نظر مصرفکننده غيرقابل مهار و وحشتناک است، باز هم راهحلهايي وجود دارد.
اولين قدم، فهميدن علت اعتياد فرد به مادة اعتيادآور است.
بسياري از افراد به اشتباه تصور ميکنند که با مصرف مواد شاديافزا «بهتر ميشوند»، «بهتر فعاليت ميکنند» يا «شادتر ميشوند». اين فقط يک هذيان است. اين مواد دير يا زود جسم و روان را نابود ميکنند. فشار زندگي مدرن، انسان امروزي را در خود غرق کرده است. اما باز هم راهحلهايي وجود دارد.
ورزش، رژيم غذايي، پيادهروي طولانيمدت همراه با مشاهدة طبيعت باعث القاي احساس رضايت و آرامش ميشود. صحبت با يک فرد قابل اعتماد در مورد مشکلات ميتواند کمککننده باشد. مصرف مواد اعتيادآور و شاديافزا راهحل واقعي مشکلات زندگي نيست. نتايج و تبعات مصرف اين داروها بسيار بدتر و وحشتناکتر از مشکلات اوليهاي است که فرد براي رهايي از آنها به اين مواد پناه آورده است. روي آوردن به مواد و داروهايي از اين قبيل پا گذاشتن در جادة ناهمواري است که فرد براي رسيدن به جهنم انتخاب ميکند.
جوانان اميدهاي آيندهاند. والدين بايد با فرزندان خود صحبت کنند و وقت بيشتري را به آنها اختصاص دهند.
به مشکلات جوانان گوش فرا دهيد. آرزوهايشان را بشنويد. از تلاشهاي آنها، هرچند بدون نتيجه باشد، قدرداني کنيد. تواناييهاي آنها را تمجيد و روحيهشان را تقويت کنيد. با آنان در مورد داروهاي خطرناک و استفادة نابجا از آنها صحبت کنيد. شما ميتوانيد زندگي فرزند خود را نجات دهيد.
منبع:روزنامه اطلاعات ارسالي از طرف کاربر محترم : mohammad_43 /ج