گاهي اوقات ما والدين تصور مي‌كنيم كه استرس‌هاي دروني ما را كودكانمان به هيچ‌وجه ندارند. اما واقعيت اين است كه كودكان نيز احساسات مربوط به خود را دارند و به عبارتي مطابق با شرايط سني شان از احساسات زيادي برخوردارند. آنها هم همانند بزرگسالان استرس را احساس مي‌كنند و چنانچه از نحوه برخورد با آن آگاهي كامل نداشته باشند، بدون شك دچار آسيب‌هائي خواهند شد. كارشناسان تحقيقات وسيعي را درباره كودكان، نوع استرس آنها، احساس آنها و برخورد با اين حس و توقعات آنها از والدين و همراهي آنها در برخورد با اين حس انجام دادند و مشخص شد كه كودكان با استرس‌هاي سالم و ناسالمي درگير هستند. آنها از والدين خود انتظار دارند كه بدون اينكه راجع به اين موضوع با آنها صحبت كنند، احساس آنها را درك و در برخورد با استرس به آنها كمك كنند. نكته حائز اهميت در اين زمينه، داشتن آگاهي كافي براي والدين است. آنها بايد به كودكان خود آموزش دهند كه چگونه احساسات و عواطف خود را شناسائي و با والدين خود در ميان بگذارند. با توجه به تجربيات پدر و مادر اين امكان وجود دارد كه از راه‌هاي سالم با اين مشكل برخورد كنند. والدين با ارائه مهارت‌هاي سالم به فرزندان خود به آنها كمك مي‌كنند تا در طول زندگي با هر نوع استرس و فشاري روبرو شده و بتوانند بر آن غلبه كنند. آنها طي مصاحبه با كودكان متوجه شدند كه چه چيزهائي بيشتر باعث توليد استرس در اين سنين مي‌شود. نمرات و تكاليف مدرسه 36 درصد، مشكلات خانوادگي 32 درصد، دوستان، همكلاسيها، اذيت و آزار و مورد تمسخر واقع شدن توسط آنها 21 درصد، باعث ايجاد استرس در كودكان مي‌شود.
روشهائي كه كودكان براي مقابله با استرس خود به كار مي‌برند شامل اين موارد است:
- بازي كردن و انجام كارهاي فعال (52 درصد از آنها)
- گوش كردن به موسيقي (44 درصد)
- تماشاي تلويزيون يا پرداختن به بازيهاي كامپيوتري (42 درصد)
- صحبت كردن با دوستان (30 درصد)
- عده‌اي از كودكان سعي مي‌كنند تا راجع به اين موضوع اصلاً فكر نكنند (29 درصد)
- با خوردن غذا (26 درصد)
- خلق وخوي خود را از دست مي‌دهند (23 درصد)
- با والدين خود صحبت مي‌كنند (22 درصد)
- گريه مي‌كنند (11 درصد)
بيش از 25 درصد كودكان مورد بررسي وقتي دچار استرس مي‌شوند، براي رهائي از اين حالت سر خود را با دستمالي بسته و راه مي‌روند، يا سر خود را به در و ديوار مي‌كوبند. اين قبيل از كودكان از روش‌هاي ناسالمي مثل غذا خوردن زياد و يا مخفي كردن مشكلات نيز استفاده مي‌كنند. گاهي بروز برخي رفتارهاي ناشايست باعث شگفتي والدين مي‌شود. بعضي وقتها ممكن است فرزند شما دچار خشم، استرس، ناراحتي و عصبانيت شود اما نمي‌تواند اين احساس را براي شما بازگو كند و در نتيجه به يك كوه آتشفشان تبديل مي‌شود. در اين شرايط ديگر نمي‌تواند آرام بنشيند و با بروز برخي رفتارهاي ناراحت كننده شما را شوكه خواهد كرد. برخي از كودكان وقتي كار نادرستي انجام مي‌دهند، از خود شكايت مي‌كنند و احساس شرمندگي و خجالت دارند و در نتيجه با آسيب رساندن به خود، ناراحتي خود را نشان مي‌دهند. همه كودكان در مصاحبه با كارشناسان گفتند كه در هنگام چنين احساس‌هائي نياز به همراهي و مشورت والدين خود دارند و تنها با كمك آنها مي‌توانند از مشكلات رهائي پيدا كنند. بنابراين ما به والدين توصيه مي‌كنيم كه با فرزندان خود صميمي باشند و سعي كنند حتي‌الامكان زماني را هم براي بودن در كنار فرزندان خود اختصاص دهند.
چه كاري از دست والدين برمي‌آيد:
والدين ممكن است نتوانند از بروز احساساتي مثل خشم، عصبانيت، ناراحتي در فرزندان خود جلوگيري كنند اما مي‌توانند ابزار و راه كارهايي را كه براي غلبه بر اين احساسات وجود دارد، به فرزندان خود معرفي و يا در اختيار آنان قرار دهند.
صداي خود را بالا نبريد:
وقتي متوجه عصبانيت و ناراحتي فرزندتان شديد، سعي نكنيد با صداي بلند از او سؤالي كنيد يا با گفتن كلماتي مثل: خوب، حالا مگه چي شده؟ دنيا كه به آخر نرسيده آن را متهم جلوه دهيد.
به سخنان فرزند خود خوب گوش دهيد:
به آرامي از فرزند خود سؤال كنيد چه موضوعي باعث ناراحتي‌اش شده است و سعي كنيد فقط شنونده باشيد. با علاقه و صبر و حوصله به سخنان او گوش دهيد و از هرگونه پيشنهاد، داوري، نصيحت و امر و نهي پرهيز كنيد.
با اداي كلمات و جملاتي سعي كنيد به فرزندتان القا كنيد كه متوجه احساس‌اش شده ايد و با او كاملاً هم عقيده هستيد.
به‌طور مثال وقتي كودكتان موضوعي را براي شما تعريف كرد با اداي جملاتي مثل: «من هم اگر جاي تو بودم، ناراحت مي‌شدم»، «تعجبي نداره عصباني شدي چون كار آنها زشت بوده است» و ارائه جملاتي مشابه به فرزند خود بفهمانيد كه او را درك مي‌كنيد و احساسش را متوجه مي‌شويد. اين رفتار باعث مي‌شود تا كودكتان با شما رابطه خوبي برقرار كند و به شما نزديكتر شود. اين احساس براي زمان‌هاي ناراحتي، استرس و خشم براي او كاملاً خوب است. فرزند شما بايد بداند والديني دارد كه حامي او هستند و او را درك مي‌كنند.
احساس آنها را نامگذاري كنيد:
اكثر كودكان هنوز نامي براي احساسات خود ندارند. اگر فرزند شما احساس خشم و ناراحتي كرد با استفاده از كلمات به تشخيص احساس او كمك و او را در نامگذاري احساسش ياري كنيد. چنانچه آنها به احساس خود و نام آن آگاه باشند، نحوه بيان بهتري خواهند داشت و بهتر مي‌توانند با شما رابطه برقرار كنند.
منبع:روزنامه ايران ارسالي از طرف کاربر محترم : omidayandh /ج