امام صادق (عليه السلام) : "اي انسان، تو طبيب خويشتن هستي. هم دردها براي تو بيان شده است و هم به دواي آن دردها راهنمايي شده اي(1)."
اعتياد بلاي سياه و خانمان سوز بشري در عصر بيگانگي از خود است. دامنه ابتلا به اعتياد از وابستگي به مشروبات مرگبار الکلي در کشورهاي غربي (الکليسم) گرفته تا اعتياد به مواد افيوني که بدبختانه هنوز گريبان گير جامعه مسلمانان است، گسترده است.
گويي انسان امروزي براي گم کردن خود و فرار از اضطراب ها و افسردگي هاي خويش راهي جز وابستگي به صدها نوع ماده، روان گردان پيدا نکرده است. حال آن که اگر به مجموع تعداد معتادان به الکل و مواد مخدر در سراسر جهان، شمار کساني که به لهو و لعب هاي ديگر از جمله قمار و انحرافات جنسي و ... اعتياد دارند را اضافه کنيم، به آمار تکان دهنده و وحشتناکي خواهيم رسيد که خبر از افول دردناک ستاره انسانيت مي دهد.
با اين که فجايع ناشي از اعتياد از جنبه هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي، سياسي، اقتصادي و... قابل بررسي است، اما تنها در بُعد پزشکي قضيه مي توان به اين نکته اشاره کرد که هر سال بخش عظيمي از توان پزشکي و روانپزشکي کشورها، صرف درمان عوارض جسمي و رواني متعدد معتادان و تاثيرات شومي که خواه ناخواه بر اعضاي خانواده شخص معتاد وارد مي شود، مي گردد.
هر چند علت هاي مختلفي در ابتلاي به اعتياد مطرح شده است، اما بيشتر تخدير روان و تجربه تغيير حالات رواني ناشي از سرخوشي و نشئه است که سبب گرايش به اعتياد مي شود و به اين ترتيب، شخص معتاد از خود مي گريزد و دچار خود فراموشي مي شود و اين درست برعکس جريان مقتدر خودشناسي و معرفت النفس موجود در تعاليم نماز است.
نمازگزاران با تکرار دايم آيات هفتگانه سوره حمد(سبع المثاني) که "چون حلقه هاي به هم متصل، هر کدام راهگشاي بعدي مي باشد" پيوسته سرنوشت خود را مرور مي کنند و در مسير خودشناسي و خود باوري گام بر مي دارند و با اعتقاد به "إياک نعبد و إياک نستعين" از هيچ کس و خيچ چيز، جز خدا براي التيام دردهاي خويش ياري نمي جويند.
و اين گونه است که نماز حقيقي تيشه بر ريشه اعتياد مي زند. به قول انديشمند شهيد و استاد بزرگ مطهري (ره ):
"راز اين که اکثر جاني هاي دنيا معتاد به يک سلسله سرگرمي هاي خيلي شديد از قبيل مصرف ترياک، هروئين، مشروبات الکلي و قمار هستند، اين است که مي خواهند از خودشان فرار کنند. مثل اين که درونشان پر از مار و عقرب است و دايم او را مي گزند و اين اعتياد ها مانند مرفيني است که به انساني که از شدت درد مي نالد تزريق مي کنند تا درد را احساس نکند. اين بدبختي بزرگي است که انسان نتواند خودش را آنچنان بسازد تا بتواند با خودش خلوت کند.
برعکس بيشتر اهل صلاح و تقوي و اخلاق (نمازگزاران) و آنهايي که نداي وجدانشان را هميشه مي شنوند، معتاد به اينها نيستند و از هر چه که آنها را از خودشان منصرف مي کند، فرارمي کنند. دلشان مي خواهد، خودشان باشند و در خودشان فکر کنند، چون عالم درونشان از عالم بيرونشان واقعي تر و سالم تر است." (2)
پي نوشتها:
(1) تحف العقول ، صفحه 224
(2) فلسفه اخلاق ـ استاد شهيد مطهري ـ صفحه 38
منبع:http://www.sibtayn.com/خ