پاسخ:
در اينکه آقا امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف چگونه از دنيا خواهد رفت، روايات مختلفي نقل شده است.
در برخي از روايات آمده است که آن حضرت مدتي حکومت مي کند سپس وفات مي نمايد و مسلمانان بر او نماز مي گذارند[1]و در بعضي از روايات آمده که امام حسين عليه السلام بر او نماز مي خواند. از بعضي روايات ديگر استفاده مي شود که مرگ آن حضرت طبيعي نخواهد بود و به دست بعضي از جنايت کاران به شهادت مي رسند.[2]
بررسي و قضاوت در اين امر مبتني بر دو مسئله است:[3]
1- آيا تمام امامان معصوم شهيد مي شوند؟ يا امکان دارد بعضي از ائمه (ع) به مرگ طبيعي از دنيا رفته باشند، در فرض اول دليل و مستند آن چيست؟
2- اگر پذيرفتيم که ائمه ديگر همه به شهادت رسيده اند، نسبت به امام زمان(عج) چه خواهد شد؟ اجل طبيعي يا شهادت؟[4]
بدون ترديد امامان معصوم تا زمان امام عصر(عج) همگي معاصر با سردمداران پليد و حاکمان قسي القلب و خون آشام بوده اند، آسايش و آرامش نداشته اند. اما اينکه تمام آن بزرگواران به شهادت رسيده اند و يا برخي از آنان به مرگ طبيعي از دنيا رفته اند، بين علماي شيعه نزديک به زمان معصوم اختلاف است.
شيخ صدوق(ره) که از علماي برجسته و بزرگ شيعه است، بر اين باور است که: «همه معصومين (ع) به اجل غير طبيعي از دنيا رفته اند...کسي که چنين عقيده اي نداشته باشد از ما نيست.»[5]
شيخ مفيد(ره) که او نيز از بزرگان و برجستگان علماي شيعه است، در مورد ائمه بعد از حضرت امام رضا «ع» تشکيک نموده و فرموده است: راهي براي اثبات اين که آنان به شهادت رسيده-اند در دست نيست.
علامه مجلسي(ره) پس از آنکه نظر شيخ مفيد را مورد نقد و بررسي قرار مي دهد، مي نويسد: «با توجه به اخبار فراواني که مبني بر شهادت ائمه (ع) در دست است و نيز نمونه هاي خاصي که در برخي از آنان وجود دارد، نمي توان روايات مبني بر شهادت ائمه (ع) را نفي کرد. البته در مورد حضرت علي و حضرت فاطمه تا علي بن موسي عليهم السلام، دليل قطعي بر شهادت آنان داريم و در ديگر ائمه (ع) چنين قطعي نداريم، اما دليلي بر نفي آن هم نداريم.»
بزرگاني که به شهادت همه امامان معصوم عليهم السلام به دست جنايت کاران قائل هستند، مانند صدوق(ره) دلايلي دارند که از آن جمله روايت منقول از امام رضا عليه السلام است که فرمود:«ما منا الا مقتول» هر يک از ما مقتول (در راه خدا) خواهند شد.
و در روايت امام مجتبي عليه السلام آمده است: «ما منا مسموم او مقتول» هر يک از ما به زهر يا به شمشير کشته خواهد شد.[6]
با توجه به نکات بيان شده، روشن شد که اگر نظر مرحوم شيخ صدوق را بپذيريم و به روايات نقل شده پايبند باشيم، امام زمان(عج) هم مانند ائمه قبل از آن حضرت، بدست جنايتکاران به شهادت مي رسند.[7]اما اينکه فرموده ايد: «در عصري که پر از عدل و داد است چه کسي ايشان را به شهادت مي رساند» بايد گفت که: دليلي وجود ندارد که در آن دوره، مردم نتوانند گناه کنند و يا اصلاً گناهي توسط کسي صورت نپذيرد و پر شدن جهان از عدل در زمان حکومت امام زمان (عج)، بمعناي غالبيت عدل و گسترش آن است. همان طوري که در جايي که گفته مي شود امام زمان(عج) بعد از پر شدن ظلم و فساد در زمين، مي آيند، بمعناي شيوع و کثرت ظلم است نه اينکه انسان هاي خوب و عادل در کره زمين پيدا نشوند.

پي نوشت:

[1] -بحار الانوار، ج 52، ص 383.
[2] -تاريخ ما بعد الظهور، سيد محمد صدر، ص 881.
[3] -مجموعه مطالب فوق از کتاب چشم به راه مهدي(عج) ص 356-357 گرفته شده است.
[4] -همان
[5] -اعتقادات شيخ صدوق.
[6] -کتاب چشم به راه مهدي، ص 359.
[7] -همان، ص 360.