خنک نگه داشتن خانه در هواي گرم کار آساني نيست. حتي اگر وسايل خنک‌کننده را تمام وقت روشن بگذاريد و آن را روي خنک‌ترين درجه تنظيم کنيد، باز هم در ساعات بعدازظهر تابيدن نور خورشيد دماي داخل خانه را بالا مي‌برد. استفاده از سيستم‌هاي تهويه مطبوع، اوضاع را بهتر مي‌کند اما هزينه‌هاي نصب و راه‌اندازي و هزينه‌هاي برق مصرفي آن زياد است. به‌علاوه، سيستم‌هاي تهويه هوا از خنک‌کننده‌هاي حاوي ترکيبات کلرينه استفاده مي‌کنند که به نظر مي‌رسد اين ترکيبات سبب نازک‌تر شدن لايه ازن شده و در گرم‌تر شدن دماي کره زمين نقش داشته باشند اما راهکارهاي ديگري هم براي خنک نگه‌داشتن خانه وجود دارد، راهکارهاي طبيعي و ساده‌اي که به کاربردن و اجراي آنها علاوه بر خنک‌کردن و کاهش دماي خانه موجب صرفه‌جويي در مصرف برق هم مي‌شود.
يکي از راه‌هاي جايگزين براي خنک‌کردن خانه و استفاده کمتر از وسايل برقي خنک‌کننده هوا، به کاربردن راه‌هاي طبيعي است. استفاده از راه طبيعي به اين معني که بدون استفاده از هيچ وسيله برقي يا مکانيکي بتوانيم خانه را خنک نگه داريم. مناسب‌ترين روش براي پيشگيري از جذب حرارت و دفع گرمايي که به ساختمان مي‌تابد، انعکاس يا بازتاباندن آن است. گرما از چند طريق وارد خانه مي‌شود که مهم‌ترين و عمده‌ترين آن حرارت ناشي از تابش گرماي خورشيد است که از پنجره‌ها و سقف وارد خانه مي‌شود. راه ديگر، منابع حرارتي و وسايل گرمايي داخل خانه است؛ وسايلي مانند اجاق گاز و فرهاي برقي. براي کاهش اين نوع حرارت در خانه بهتر است به خصوص در ساعات گرم روز کمتر اجاق گاز را روشن نگه داشت و از غذاهاي حاضري که نياز به پخت‌و‌پز ندارند، استفاده کرد. ترک‌ها، درزها و سوراخ‌هاي ديوار يکي ديگر از راه‌هاي ورود گرما به خانه است که براي پيشگيري از اتلاف انرژي بايد آنها را پوشاند.
رنگ ساختمان و بازتاب گرما
ساختمان‌هايي که پوشش بيروني آنها تيره است، حدود 70 تا 90 درصد انرژي خورشيدي تابيده شده به سطح‌شان را جذب مي‌کنند. مقداري از انرژي هم از طريق همرفت و جابه‌جايي منتقل مي‌شود. در مقابل، ساختمان‌هايي با سطوح رنگ روشن حرارت را انعکاس داده و گرما را دفع مي‌کنند.
آفتاب و پشت بام
حدود يک سوم از گرماي ناخواسته از طريق پشت بام وارد خانه مي‌شود. بازتاباندن و انعکاس دادن نور تابيده شده به پشت بام هم کار آساني نيست. بيشتر آسفالت‌ها و پوشش‌هاي پشت بام رنگ تيره دارند. حتي پوشش‌هاي سفيد رنگ فايبرگلاس هم 70 درصد پرتوهاي تابيده شده خورشيد را جذب مي‌کند. براي انعکاس نور تابيده شده به پشت بام مي‌توان از پوشش‌هايي که براي سقف خانه‌هاي پيش ساخته استفاده مي‌شود، کف‌پوش‌هاي ساخته شده از لاتکس سفيد يا ورقه‌هاي فلزي استفاده کرد. آسفالت‌هايي حاوي فايبرگلاس و آلومينيوم هم وجود دارد که البته به دليل کدر و تيره‌رنگ بودن، پرتو‌ها را کمتر انعکاس مي‌دهند. راه ديگر براي بازتاباندن گرماي خورشيد، نصب پرده‌هاي آفتاب‌گير در کنار پشت بام است که تا 25 درصد گرماي وارد شده از طريق سقف خانه را کاهش مي‌دهد.
پنجره‌ها
40 درصد از گرماي ناخواسته از طريق پنجره‌ها وارد خانه مي‌شود. استفاده از پوشش‌هاي بازتاب دهنده نور يکي از راه‌هاي دفع اين گرماست. استفاده از اين نوع پوشش روي پنجره علاوه بر خنک نگه‌داشتن خانه، از تابش مستقيم نور خورشيد به وسايل خانه و کم‌رنگ شدن مبلمان، پرده‌ها و فرش هم جلوگيري مي‌کند. انواع متعددي از اين پوشش‌ها با درجات گوناگوني از تيرگي وجود دارد که با توجه به نوع آب و هواي منطقه بايد نوع مناسب را انتخاب کرد. اگر از پوشش‌هاي ثابت استفاده مي‌کنيد، بهتر است پنجره‌هاي جنوبي را با اين پوشش نپوشانيد تا در زمستان بتوانيد از گرماي نور خورشيد استفاده کنيد.
عايق‌کاري
عايق‌کاري يا ايزولاسيون روش مناسبي براي جلوگيري از انتقال گرما به داخل خانه است. عايق کاري، خانه را از گرماي تابستان و سرماي زمستان محافظت مي‌کند. بهترين محل براي عايق‌کاري، پشت‌بام و سقف و راهروي طبقه بالاي خانه است، چون اين محل‌ها مهم‌ترين منبع جذب گرما هستند.
گياهان، عايق‌هاي طبيعي
گياه يک عايق طبيعي است که علاوه بر کم کردن ميزان تابش نور خورشيد، به‌طور طبيعي هوا را تصفيه مي‌کند و منظره بسيار زيبايي ايجاد مي‌کند. معمولا از گياهان خودرو و محلي که نياز به رسيدگي و توجه کمتري دارند براي اين کاراستفاده مي‌شود. گياهان علاوه بر جلوگيري از تابش نور خورشيد، مقداري خنکي مطبوع هم ايجاد مي‌کنند و مي‌توانند دماي اطراف‌شان را تا پنج درجه سانتي‌گراد کاهش دهند.
سايبان براي پنجره‌ها
سايبان‌ها با جذب يا بازتاب نور خورشيد از ورود آن به خانه به ميزان قابل توجهي جلوگيري مي‌کنند. نصب سايبان در هر دو سطح خارجي و داخلي پنجره مفيد است اما سايبان‌هاي خارجي به دليل اينکه گرما را پيش از برخورد با پنجره دفع مي‌کنند، مناسب‌تر و موثرتر هستند. هنگام نصب سايبان بايد با توجه به شرايط آب و هوايي و تعداد دفعات باز کردن پنجره نوع مناسب را انتخاب کرد. نصب سايبان مناسب، دماي داخل خانه را تا 11 درجه سانتي گراد کاهش مي‌دهد و جذب گرما را در پنجره‌هاي جنوبي تا 65 درصد و در پنجره‌هاي شرقي تا 77 درصد کاهش مي‌دهد. سايبان‌هاي براق و رنگ روشن بيشتر گرما را دفع مي‌کنند. بهتر است سايبان با پنجره زاويه 45 درجه داشته و طول آن نيمي از ارتفاع آن را بپوشاند.
درخت، سايبان طبيعي
درختان و گياهان هم مي‌توانند به‌عنوان سايبان عمل کنند. کاشتن يک درخت در ديوار شرقي يا غربي خانه با سايه انداختن روي پنجره و ديوارها مانند سايبان عمل مي‌کند. بهتر است از درخت‌هايي که در پاييز برگ آنها مي‌ريزد استفاده کرد تا در زمستان بتوان از مزاياي گرماي خورشيد بهره برد.
منبع:http://www.salamat.com /ج