دريبل کردن
دريبل يک مهارت همراه با لمس کردن است نه با ديدن. بازيکنان در بسکتبال بايد ياد بگيرند بدون نگاه کردن به توپ در طول زمين دريبل کنند. اين کار با متمرکز کردن نگاه روي سبد حريف و زير نظر داشتن کل زمين (با ديد جانبي) هنگام دريبل، به اجرا در ميآيد. هدف اوليه ازدريبل ايجاد حرکت است که امکان پاس به يک تيمي براي کسب امتياز، را ميدهد. حالتهاي عبور از يک مدافع با دريبل براي نفوذ به سمت سبد و حرکت با توپ براي آزاد شدن يار ديگر، فرضهاي قابل قبول براي استفاده از دريبل است. دريبل همچنين انتخاب قابل قبول براي جلو بردن توپ در طول زمين هنگامي که يک پاس قابل انجام نيست، حرکت با توپ براي ايجاد موقعيت بهتر براي پاس دادن، اجراي يک نقشه تيمي و خارج شدن از يک دفاع سنگين يا تله حريف، است.
مهارتهاي دريبل
دريبل با دست کشيده و خم شدن مچ و انگشتان، انجام ميشود. توپ با انگشتان و بخشي از کف دست که در نزديکي انگشتان است ، کنترل ميشود (توپ بايد از کف دست و به اصطلاح پاشنه آن دور نگاه داشته شود) انگشتان براحتي باز شده و بايد دور توپ را فرا بگيرند (شکل 3- 9). حفظ حداکثر تماس دست با توپ، مهم است. قوانين بسکتبال ايجاب ميکند که دست روي توپ قرار گيرد ، دريبل تا موقعي قانوني فرض ميشود که دست حالت عمومي خود نسبت به توپ را حفظ کند و براي حمل توپ در زير آن قرار نگيرد. هنگام شروع دريبل، قبل از حرکت پاي محور، توپ بايد از دست رها شده باشد. بطور جدي توصيه ميشود که دريبل کردن با يک توقّف سريع، خاتمه يابد (شکل 3- 10) اين توقف عموماً به عنوان بهترين روش اجتناب از تخلف گامهاي اضافي (رانينگ)، آموزش داده ميشود در حالي که باعث حداکثر استفاده از زمان و مکان براي پاس و شوت، نيز ميشود.
شکل 3- 9
شکل 3- 10
بازيکنان بايد از هر دو دست براي دريبل استفاده کنند. به آنان براي افزايش توانايي دريبل با دست ضعيف کمک کنيد اما هر زمان ممکن است از دست قوي خود استفاده کنند. آنها در حالي که با فاصله نزديک دفاع ميشوند، بايد همواره از دست دور از مدافع براي دريبل استفاده کنند. در اينحال بدن و دست ديگر وظيفه محافظت از توپ را به عهده دارند. آنها بايد توپ را پايين و يک طرف بدن نگاه دارند و حالت ايستادن صحيح را حفظ کنند. (شکل 3- 11).
راهبرد در دريبل
دريبل کننده همواره بايد با هدف در زمين حرکت کند. اين قانون اصلي دريبل است. هنگام دريبل به طرف سبد، دريبل کننده از مدافع عبور ميکند. در اين حال هدف او استفاده از يک دريبل براي کسب امتياز است. از زمين زدن توپ بدون تغيير مکان (که انداختن توپ ناميده ميشود) بايد جلوگيري شود. بهترين زمان براي نفوذ با دريبل، بلافاصله بعد از دريافت پاس است اين انتخاب از دريبل بافشار جلوگيري ميکند.
شکل 3- 11
راهنمايي کليدي ديگر، اجتناب از تنگنا هنگام دريبل است. بازيکنان بايد از دريبل کردن بين دو مدافع اجتناب کنند و با نگاه کردن به مدافعان و اجتناب از رفتن به گوشههاي زمين از قرار گرفتن در تله، خود را در امان نگاه دارند (شکل 3- 12).
بازيکنان بايد نيروي حرکت دريبل خود را بالا نگاه دارند و دريبل خود را با يک پاس يا شوت و ترجيحاً بعد از يک توقّف سريع به پايان رسانند. دريبل کننده بايد از حرکت مناسب در زمان مناسب استفاده کند و تمام زمين شامل هم تيميها و مدافعان را زير نظر داشته باشد.
شکل 3- 12
انواع دريبل
نوع صحيح دريبل بايد در زمان مناسب مورد استفاده قرار گيرد. دريبل کوتاه يا کنترلي در نزديکي دفاع و دريبل بلند يا سرعتي در مکان بازو براي پيشروي با توپ، انتخاب مناسب است.
دريبل کنترلي
دريبل کنترلي يا کوتاه اولين و آسانترين دريبل براي آموزش به بازيکنان است. آنها بايد از حالت ايستادن با پاهاي جلو و عقب استفاده کنند، در حالي که پاي سمت توپ عقب باشد. دست مخالف براي حفاظت از توپ در مقابل مدافع استفاده ميشود. از دست نبايد براي هل دادن مدافع يا قلاب کردن پشت او استفاده کرد، بلکه کار آن فقط محافظت از توپ است. حالت حرکت بدن نوعي سُر خوردن مشابه حرکت در دفاع است. بازيکنان بايد بوسيله دريبل در يک طرف بدن، دور از دسترس بازيکن مدافع و با نگهداري توپ در پايين، آن را حفظ کنند.
دريبل سرعتي
دريبل سرعتي يا بلند در گام بعد آموزش داده ميشود. بازيکنان بايد توپ را جلو بدن هل داده و در پي آن بدوند و توپ را همواره جلو بدن حفظ کنند. توپ بايد بلندتر دريبل شود (نزديک کمر) تا سرعت بيشتري به دست آيد. لازمه سرعت بيشتر، فاصله بيشتر آن با بدن و ارتفاع بيشتر آن در حال هل دادن است.
دريبل با تغيير سرعت
اين دريبل با تغيير سرعت همواه است و نوعي حرکت توأم با توقّف و شروعهاي متوالي است. هنگام کم کردن سرعت يا توقّف، دريبل کننده بايد قدري بدن را راست نگاه دارد تا مدافع آرام شود. در هنگامي که مدافع سرعت را کم کرده يا متوقّف شود، زمان عبور از مدافع است. اين نوعي ديگر از حرکت آهسته و سريع، براي گشودن راه و آزاد شدن از مدافع است.
حرکت سر وشانه
اين حرکت پيشرفته است و براي عبور از مدافع با استفاده از دست قويتر، دريبل کننده است (شکل 3- 13)
توپ با دستي که دريبل کننده ترجيح ميدهد، کنترل ميشود. سپس حرکت با فريب در جهت مخالف با حرکت زيگزاگ روي پاي مخالف همراه با فريب سر وشانه در آن جهت، ادامه مييابد. آهنگ حرکت توپ با اين حرکت حفظ ميشود عبور از مدافع از پاي جلويي انجام ميگيرد. ترتيب گامها راست، چپ، راست (هنگام دريبل سمت راست بدن) است. مزيت اين حرکت فريبنده، امکان ديدن دفاع در حال انجام دريبل و عبور از مدافع با دست دلخواه است. شمارهگذاري براي اين دريبل براي فرد راست دست بدين صورت است(1) فشار روي پاي راست در حال دريبل، (2) فريب به سمت چپ با پا، سر وشانه، (3) برداشتن يک گام بلند با پاي راست در حال هل دان توپ به جلو، (4) برداشتن گام با پاي چپ و رفتن به سمت سبد.
شکل 3- 13
دريبل ضربدري همراه با قريب بوسيله سر وشانه
اين دريبل از انواع پيشرفته است. در اين دريبل، توپ با حرکت ضربدري از دست قويتر به دست ديگر منتقل ميشود در حالي که دريبل کننده طوري از مدافع عبور ميکند که روي او همواره به سمت مدافع باقي بماند. (شکل 3- 14) اين حرکت مشابه مهارت قبل آغاز ميشود.
شکل 3- 14
دريبل ضربدري پايين نگاه داشته ميشود و همزمان با تعويض دريبل، حرکت زيگزاگ از جهت دلخواه به جهت ديگر انجام ميشود: ترتيب گامها در حرکت از راست به چپ، راست/ چپ/ راست/ چپ و در حرکت از چپ به راست عکس اين حالت ميباشد. تعويض دريبل بايد هماهنگ با حرکت پاها باشد. دريبل بايد قبل از نزديک شدن بيش از حد مدافع به دريبل کننده، انجام شود. اين حرکت همزمان با حرکت سر وشانه است. شمارهگذاري براي فرد راست دست بدين صورت است:
(1) پا، سر وشانه به سمت چپ، (2) برگشت به راست (گام کوتاه)، (3) گام کوتاه با پاي چپ همزمان با دريبل ضربدري در جلو بدن از راست به چپ و (4) عبور دادن پاي راست از جلو مدافع و رفتن به سمت سبد.
دريبل ضربدري
نام ديگر اين دريبل را ميتوان دريبل با تغيير جهت، دانست و از حرکتهاي اصلي در زمين است.
هنگامي که فضاي کافي بين مدافع و دريبل کننده وجود داشته باشد و دريبل کننده داراي سرعت کافي باشد از اين دريبل استفاده ميشود (شکل 3- 15). در اين دريبل، توپ بسرعت و در ارتفاع کم، از جلو بدن با فشار دست عبور داده ميشود. مهارت صحيح هل دادن توپ از راست به چپ (يا برعکس) است هنگامي که حرکت زيگزاگ از راست به چپ (يا برعکس) انجام ميشود. مورد استفاده اين دريبل زماني است که مدافع براي سد کردن راه دريبل کننده بيش از اندازه به سمت راست دريبل کننده، متمايل شده باشد. به بازيکنان آموزش دهيد قبل از زياد نزديک شدن مدافع، حرکت خود را انجام دهند.
دريبل با حرکت دوراني سريع
اين دريبل که نام ديگر آن گردبادي است، براي حداکثر محافظت از توپ هنگام دفاع با فاصله کم از طرف مدافع استفاده ميشود. در حين انجام اين دريبل بدن بين توپ و مدافع حفظ ميشود همان گونه که در شکل 3- 16 نشان داده شده است.
شکل 3- 15
ضعف اين حرکت در آن است که دريبل کننده، در مدتي کوتاه ديد خود را نسبت به مدافع و هم تيميهاي خود از دست ميدهد و ممکن است در خطر تله جانبي بدون ديد يا دفاع دو عليه يک قرار گيرد. کار پا در اين دريبل شامل توقّف سريع چرخش پشتي و حرکت زيگزاگ از راست به چپ (يا برعکس) است. همزمان با چرخش ? 270به پشت روي پاي چپ (يا راست) دست راست (يا چپ) همراه با چرخش بدن توپ را به دنبال خود ميکشد تا چرخش به پايان برسد و اولين گام با پاي راست (يا چپ) به زمين برسد. توپ نزديک بدن نگاه داشته ميشود. حرکت کشيدن توپ مشابه کشيدن تپانچه از غلاف است. بازيکنان را وا داريد توپ را محکم نگاه دارند تا از دسترس مدافع يا ضربه او در امان بماند. بعد از اتمام چرخش به عقب، دريبل با دست ديگر ادامه مييابد و زير نظر گرفتن همه زمين بازي، دوباره حاصل ميشود. جهت حرکت از زاويه خود به سمت راست به سمت چپ (يا راست) تغيير ميکند، همزمان با اين که دريبل از دست راست به چپ (يا برعکس) تعويض ميشود.
شکل 3- 16
دريبل کشويي
دريبل کشويي براي عقب نشستن از تنگناي حريف، انبوهي دفاع و يا تله استفاده ميشود(شکل 3- 17). هنگام دريبل با دست راست (چپ)، بازيکن بايد اقدام به دريبل کشويي کند در حالي که پاي چپ (راست) او جلو قرار دارد، سپس با سرعت در يک حرکت سُر خورنده براي آزاد شدن از مدافعان به عقب حرکت ميکند. بعد از استقرار مجدد با حفظ فاصله با دفاع، از هر نوع دريبل براي نفوذ و عبور از مدافع، ميتوان استفاده کرد. مشخصاً دريبل ضربدري مناسبترين دريبل بعد از دريبل کشويي است.
شکل 3- 17
دريبل از پشت کمر
يکي از محبوبترين دريبلها، دريبل از پشت کمر است. اين دريبل براي تغيير دست مطلوب به دست ديگر (ضعيفتر) و عبور از مدافعي که بيش از اندازه به سمت راست(چپ) مايل شده است، به کار ميرود. اين کار با اندکي تغيير مسير به چپ(راست) و عبور از سمت چپ (راست) دريبل کننده، انجام ميشود. همزمان با جلو گذاشتن پاي چپ(راست) توپ از پشت کمر و از راست به چپ (يا برعکس) منتقل ميشود و براي ادامه دريبل زير دست چپ(راست) قرار ميگيرد. هماهنگي دريبل و حرکت پا با ترسيم يک حرکت رفت و برگشتي V شکل، انجام ميگيرد؛ بازيکنان با يک دست حرکت دريبل به جلو و عقب انجام ميدهند در حالي که پاي مخالف آن دست جلو قرار دارد. بعد از امکان دريبل به جلو و عقب، ميتوان توپ را همزمان با برداشتن يک گام با پاي چپ از پشت کمر عبور داد (شکل 3- 18).
شکل 3- 18
دريبل از بين پاها
اين دريبل براي دوري جستن از دفاع بيش از اندازه متمايل به يک سمت و تعويض دريبل از يک دست به دست ديگر، استفاده ميشود. هنگام دريبل کردن با دست راست، ميتوان توپ را از بين پاها عبور داد و دريبل را با دست چپ ادامه داد، در حالي که هر کدام از پاها جلو قرار دارد (خصوصاً با جلو گذاردن پاي راست). عکس اين حرکت براي دريبل با دست چپ قابل استفاده است. توپ پايين نگاه داشته شده و با حرکت سريع و فشار قوي از بين پاها عبور داده ميشود. (شکل 3- 19) هماهنگي بين دريبل و حرکت پا را ميتوان بدين صورت آموزش داد که بازيکن به آرامي به جلو حرکت کند و در اين حال توپ به صورت عرضي از بين پاها عبور داده شود.
شکل 3- 19
نکتههاي مورد توجّه مربيان درباره دريبل
• سر خود را بالا نگاه داريد، همه زمين را زير نظر داشته باشيد.
• توپ را با انگشتان و سطح مجاور آن، کنترل کنيد.
• هنگام اتمام دريبل، از توقّف سريع استفاده کنيد.
تمرينهاي تسلط بر توپ
پاس دادن دو نفره همراه با حرکت
هدف: آموزش مهارت پاس دادن و دريافت آن در حال حرکت و در مقابل يک مدافع.
تجهيزات: يک توپ و فضايي به قطر 5/4 الي 6 متر براي هر دو نفر.
روش: بازيکنان را در گروههاي دو نفره در يک منطقه از زمين سازماندهي کنيد؛ يک نفر پاس دهنده و ديگري دريافت کننده.
دريافت کننده به فضاي خالي ميرود در حالي که پاهايش در هواست، توپ را دريافت ميکند؛ توقّف سريع ميکند؛ رو به پاس دهنده، حالت تهديد سه گانه به خود ميگيرد. پاس دهنده، دريافت کننده بعدي ميشود. تمرين شامل تداوم اين پاس دادن و دريافت کردن ميشود. (شکل 3- 20). تمام قوانين پاس دادن و دريافت کردن آن، تمرين ميشود.
شکل 3- 20
پاس دادن به ديوار
هدف: تمرين کنترل توپ فردي و مهارتهاي آن بدون کمک هم تيمي.
تجهيزات: يک توپ براي هر بازيکن و يک ديوار يا وسيله برگرداندن توپ.
روش: همه پاسهاي اصلي را در مقابل ديوار، ميتوان تمرين کرد. يک هدف نيز، ميتوان روي ديوار اضافه کرد. «تاس يک» که يک وسيله تجارتي است و کار آن باز گردانيدن هرچه به آن برخورد ميکند، است، خصوصاً براي تمرين اين مهارت، مفيد است. اين وسيله با بازگردانيدن توپ، پاس خوبي به پاسدهنده اوليه ميدهد و اگر پاس غير دقيقي داده شود، آن را آشکار ميکند. اين پاسها بايد تمرين شود: سينه، زميني، بالاي سر، بيسبالي و فشاري. به آنها يادآوري کنيد که در حالي که پاهايشان روي زمين است پاس دهند و هنگامي که پاهايشان در هوا قرار دارد، توپ را دريافت کنند.
دريبل کردن
هدف: آموزش مهارتهاي دريبل.
تجهيزات: يک توپ براي هر صف(حداقل) و نيمه زمين(حداقل)
روش: از آرايش صفي استفاده کنيد، چهار صف از بازيکنان در پشت خط زيرين شکل ميگيرند. حرکتهاي دريبل در يک چرخه، تمرين ميشوند. ديد بازيکنان روي سبد سمت مقابل، متمرکز ميشود.
حالتها:
• دريبل سرعتي: بازيکنان با يک دست به طرف ديگر زمين دريبل ميکنند و در بازگشت دست دريبل کننده را عوض ميکنند.
• دريبل با تغيير سرعت: بازيکنان با حرکت به سمت مقابل دريبل سرعتي و کشويي را جايگزين هم ميکنند و در بازگشت از دست ديگر استفاده ميکنند.
منبع:کتاب مهارتها و تمرينهاي بسکتبال ارسالي از طرف کاربر محترم :leila0033 /م